Bölüm 6 Düzenlemeler ((RE(Rre

Kriz Sonrası Hükümet destekli banka kurtarma dalgasından (Lehman Brothers’in çöküşü 9/2008) bu yana, finansal kriz ile birlikte yürürlüğe giren sermaye arttırımı planları, likidite enjeksiyonları, ve kredi garanti planlamaları, bankaların nasıl düzenlendiği ve bankaların uyguladığı işletme modelleri ile ilgili politik şüpheler doğurmaya başlamıştır. Büyük ölçekli bankaların kurtarılması ‘Batmak için Çok Büyük’ ya da ‘Batmak için sistemik açıdan çok önemli’ gibi felsefelerle (too big to fail) birlikte sosyal ve ekonomik maliyetlerle ilgili şüpheleri artırmıştır. Politikacılara sorulacak soru, bankalar ın ‘batmak için çok büyük’ olması gibi felsefeleri benimsemiş olmasından doğabilecek ahlaki tehlikeleri azaltabilmek için konulacak limitlerin bankaların büyüklüğüne göre mi, büyüme oranına göremi yoksa servis konsantrasyonuna göre mi yapılacağıdır.

Kriz sonrası Devletlerin krizle ile ilgili aldıkları önlemlerin yanında, Avrupa komisyonu’da krizin durumuyla ilgili bildiriler yayınlamıştır. Bu bildirilerde: Devlet yardımı kurallarının bankacılık sektöründe uygulanması; Bankaların değeri düşen varlıklarının alımı/telafisi; Finansal kurumların sermaye yapılarının yeniden düzenlenmesi; ve Bankalara yeniden yapılandırma yardımının sağlanması AB de, finansal sistemdeki düzenleyici ve denetleyici yapının eksik olduğu anlaşıldı.

Krizlerin Sıklığı 101 ülkede 124 kere sistemik (yaspısal) kriz oldu. Bu ülkelerin 19’nda birden fazla kriz yaşandı(ör: Arjantin 4; Meksika 2; USA 2). Bankacılık krizlerin maliyetleri de çok fazla olabilir. (örn: Arjantin’de GSMH’nın 75% ; Şili’de GSMH’nın 36%; Çin’de GSMH’nın 18%; G. Kore’de GSMH’nın 31%; Endonezya’da GSMH’nın 57% ; Meksika’da GSMH’nın 20% ). Bankacılık krizleri yaratılan değer (output) açısından da büyük kayıplara yol açar. Örneğin, Arjantin’de %73, Şili’de 92%, Çin’de 37%, Finlandiya’da 59% ve İsveç’te 31%.

Düzenlemelerin Gerekçeleri Tekel Gücü kırmak için: Düzenlemeler, bankaların rekabet ortamını bozmasını ve piyasada tekel olmasını engellemek amacıyla yapılır. Refahı artırmak için: Refah ile ilgili konulardaki düzenlemelerin ana amacı, insanları bilgi erişiminin kısıtlı ya da masraflı olduğu durumlardan korumaktır. Dış Etkiler. Bir bankanın riski yalınız banka yöneticilerinden, sahiplerinden ve borçlularından kaynaklanmaz. Bazen iflaslar dış etkenlerin bankacılık sisteminin üzerinde yarattığı olumsuz etkilerden kaynaklanır.

Asimetrik Bilgiler Asimetrik bilgi, ekonomik bir işlemde taraflardan birinin diğer tarafa göre daha fazla bilgiye sahip olmasından kaynaklanır. Finansal piyasalarda iki tür asimetrik bilgi vardır: Tersine Seçim- Borç almaya çok istekli olan müşteriler en riskli olanlardır fakat borç verenler bu durumun farkındadırlar ve aralarında ayırım yapamadıkları için az riskli ya da çok riskli kişilere borç vermek istemeyebilirler. Ahlaki Tehlike– Borç alanlar genelde borç verenleri zarara uğratacak hareketler yaparlar bu da borç verecek kişilerin borç alacak kişileri etkin olarak takip edemedikleri için borç vermek istemedikleri anlamına gelir.

Batmak İçin Çok Büyük Eğer hükümetler büyük bankalarla daha çok ilgilenirlerse ‘Batmak için çok büyük’ ideolojisi bir problem haline gelir. Çünkü, bu sefer küçük bankalar da risk alıp büyümeye çalışıcaklardır. Sistemik risk, bankacılık ve finansal sisteminin istikrarını bozabilecek bütün olayları ifade eder. Sistemik olarak en fazla etkilenecek banka ve finansal kurumlar en fazla Avrupada bulunmaktadır. Bu da AB’de Yapısal reform gerektirir..

Krizlere karşı düzenleyici tepkiler Krizlere karşı yapılan temel düzenlemeler A.B.D.’de Dodd Frank Kanunu 2010, İngiltere’de Eylül 2011’de Vickers Komisyon’unda yapılan öneriler, Basel 3 (2019 yılında uygulanacak) ve Avrupa’da stres ölçme ESFS ve EBA kuruluşlarıdır. Bütün düzenlemeler sermaye yapısını düzenleme, likiditeyi arttırma ve işlemleri/aktiviteleri sınırlamak için yapılmıştır. Stres testleri bankacılık sektöründeki sermaye açığını ortaya çıkarmıştır. Dış borçların kesilmesiyle ilgili kötümser senaryolar, AB bankalarının gelecekte sermayelerini daha da arttırmasını sağlık vermektedir.

AB Banka Performansları ve Stres Testi Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) 2005 ile 2010 yılları arasında Euro bölgesindeki büyük ve karmaşık banka gruplarının performans tahminleri, 2008 yılındaki yıkıcı kayıplara ve sonrasında sermayenin getirisindeki (ROE) küçük artışların altını çizmektedir. Aşağıdaki Tablo’da 2008 yılında gelirlerin çökmesinden dolayı çok büyük artışlar gösteren maliyet-gelir rasyolarını görebilirsiniz. Ayrıca 2009 ve 2010 yılında, Tier 1 sermaye ve ödeme gücü oranlarındaki artışları görebilirsiniz.

Euro Bölgesindeki Büyük Bankaların Performansları YılROE Sorunlu Krediler / Toplam Varlıklar (%) Maliyet-Gelir Rasyosu Tier 1 Rasyosu Ödeme gücü Rasyosu (%) MedianAverageMedianAverageMedianAverageMedianAverageMedianAverage Source: Adapted from ECB, Financial Stability Review, June 2011, Table S5, page S30-S31.

Avrupa Bankacılık Otoritesi (EBA) Stres Testleri Avrupa Bankacılık Otoritesi 15 Temmuz 2011’de 21 ülkeden 90 bankaya stres testi yapmıştır. Genel bulgular aşağıdaki gibidir: 2010 Aralık itibarı ile 20 banka, % 5 Tier 1 sermaye oranını tutturamamıştır ve önümüzdeki 2 yıl boyunca da (2012) tuturamayacaktır. Bu da yaklaşık olarak 26.8 milyar Euro sermaye açığı demektir. Sorgudaki bu 90 banka, Ocak ve Nisan 2011 ayları arasında sermayelerini 50 milyar Euro kadar arttırdı. Sekiz banka %5 sermaye limitini yakalayamadı ve 2.5 milyar Euro açık oluştu. 16 banka’nın Tier 1 rasyosu %5 ve %6 aralığında çıktı.

Düzenleme Yapısının Gözden Geçirilmesi Şu anki düzenleme yapısının kaçınılmaz olarak gözden geçirilmesi gerekmektedir. Yeni kurallar; likidite ve kaldıraç rasyolarına, opak (müphem-saydam olmayan) iş modellerinin azaltılmasına ve stratejik olarak önemli olan bankalar yüzünden meydana gelen bozuklukların minimize edilmesine daha çok önem vermiştir. En kısa zamanda yeni ve tedricen oluşacak denetleyici bir yapı ihtiyac duyulmaktadır..