Erciyes Üniversitesi Eğitim fakültesi Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Halil Nalbant Sınıf -2 1090710113

İBADET NEDİR ?

İBADET KAVRAMI: İbadet, belirli amaç, kural ve disiplini bulunan; duygu, düşünce ve davranışlar şeklinde ortaya konan eylemler bütünüdür. İbadet yüce Allah'a karşı gösterilecek saygı, tazim ve hürmet demektir. “Değişik çiçeklerden bal toplayan arılar gibi, akıllı adam bütün kutsal kitapların özünü kabul eder ve bütün dinlerdeki iyiyi anlar.” (Srimad Bhagavatam)

NİÇİN İBADET EDERİZ? "Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım ". [Zariyat,56] İbadet, kulun inandığı ve bağlandığı yüce varlığa karşı kulluk borcunu yerine getirmesi ve onunla manevi bir bağ kurmaya çalışmasıdır. Tanrı buyruklarını yerine getirme, Tanrı'ya yönelen saygı davranışı, tapınma.

İbadetlerin benzer ve farklı yönleri var mıdır? Dinlerde ibadetler farklı şekillerde ortaya konulabilmektedir.

İbadetler genellikle üç kısma ayrılır: Beden ile yapılan ibadetler Mal ile yapılan ibadetler Hem mal hem de beden ile yapılan ibadetler.

Dinlerde Birbirine Benzeyen İbadetler Vardır: Namaz, Oruç, Sadaka, hac ve kurban bütün dinlerde bulunan ibadetlerdendir.

Dinlerde Namaz İbadeti

Namaz; Kur’an’da “Salat” kelimesi ile ifade edilir. Salat: “dua etmek”, “yakarmak”, “iyi dilekte bulunmak” anlamlarına gelir. Bu anlamlarıyla bütün dinlerde varlığından söz edebiliriz.

İslamiyet’te Namaz Namaz temel ibadetlerdendir. Müminin miracı olarak kabul edilir. Namaz ibadetinin belirli şart, şekil ve kuralları vardır: Ergenlik çağına girmiş olmak, namaz öncesi abdest almak, namaz vakitleri, namazın kılınış biçimi vb.

İslam’daki Namaz Çeşitleri: Günlük Namazlar: Sabah,öğle,ikindi,akşam ve yatsı Haftalık Namaz: Cuma(öğle vaktinde) Yıllık Namazlar:Bayram namazları Ramazan Kurban cenaze namazları Nafile namazlar(yolculuktan önce,gece vakti,sevinçli bir haberde…)

Yahudilikte Namaz Günlük namaz: Sabah, İkindi ve Akşam Haftalık namaz, Şabat namazıdır. Namaz, bireysel ve topluca kılınabilir.

Yahudilerin Namazda Kullandıkları Araçlar: Tefilin, İçinde Tevrat’tan ayetlerin yer aldığı iki kutucuk ve deri kayıştan oluşur. Tallit, kenarları saçaklı üzerinde Tevrat’tan ayetlerin yer aldığı bir şaldır. Sadece erkekler giyerler. Şofar, önemli günlerde kullanılan boynuzdan yapılmış bir nefesli çalgıdır.

Hıristiyanlıkta namaz Günlük namaz:Sabah ve akşam vakitlerinde Genellikle kilisede ve papaz idaresinde yapılır. Haftalık namaz: Pazar günü kilisede yapılır. Pazar günü Evharistiya ayini yapılır. Yıllık bayram namazları da vardır.

Hinduizm’de namaz Sabah gün doğmadan ve akşam yapılır. Herkes kendi tanrısının putuna ibadet eder. Vakti ve şekli düzenli bir namaz ibadeti yoktur.

Budizm’de Namaz Namazın belli bir disiplini yoktur. Namaz, Buda’nın heykellerine tapınma şeklindedir.

İslam’daki Namaz ile Diğer Dinlerdeki Namazlar Arasındaki Fark: Hıristiyanlık ve Yahudilik dışında diğer dinlerde cemaat yoktur. Budizm,Hinduizm gibi dinlerde namaz putlara karşı kılınır. İslam’da disiplin ve düzen daha fazladır.

Dinlerde Oruç İbadeti

İslam’da Oruç İbadeti: Ramazan Orucu İslam’ın beş şartından biridir. Hicretin ikinci yılı farz kılınmıştır. Tan yerinin ağarmasından güneşin batışına kadar geçen sürede oruç tutulur. Bu sürede; yeme, içme ve cinsel ihtiyaçlardan uzak durulur. Farz, vacip ve sünnet oruçlar vardır.

Yahudilikte Oruç YOM-KİPUR Yom Kipur (Kefaret Orucu), altı gündür. Bir önceki gün güneşin batmasıyla başlar yirmi dört saat sürer. Günahlara kefaret, kötü günleri hatırlama ve ağıt amacıyla tutulur. Yasakları 1) Yemek ve içmek 2) Yıkanmak 3) Deriye krem veya losyon sürmek 4) Eşler arası ilişkide bulunmak 5) Deri ayakkabı giymek

Yahudilikte Oruç Teşa-Beav Teşa-Beav Orucu, Süleyman Mabedinin yıkılışı başta olmak üzere bu günde meydana gelen kötü olaylar anısına tutulur. 1. Gün batımıyla başlar ertesi akşam yıldızların çıkmasıyla sona erer. 2. Cinsel ilişkide bulunulmaz. 3. Deri ayakkabı giyilmez. 4. Hediye verilmez. 5. Müzik dinlenmez.

Hıristiyanlıkta Oruç Mezheplere göre değişik zaman ve şekillerde tutulur. Bir öğün yemek yeme veya et yememek şeklinde tutulan oruçlar vardır. Protestanlarda oruç ibadeti yoktur.

Hinduizm ve Budizm’de Oruç Bazı yiyecek ve içeceklerden uzak durma şeklinde yerine getirilen oruçlar vardır.

Dinlerde Hac İbadeti

Hac İbadeti Hac ibadeti bütün dinlerde yer alan bir ibadettir. Tarih boyunca insanlar bazı yerlere çeşitli sebeplerle kutsallık atfetmişlerdir. Dinlerce kutsal sayılan hac merkezleri ilham veya vahy yoluyla belirlenmiştir.

Hac İbadetinin Fonksiyonları Hac her şeyden önce bir ibadettir. İnsanı eğiten, siyasi ve sosyal ilişkilere yol açan bir ibadettir. Aynı dine inanan insanların birbirleriyle tanışma, görüşme ve kaynaşmalarını sağlar.

Dinlere göre Kutsal Yerler ve Hac Merkezleri: İslamiyet’te Mekke Yahudilik’te Kudüs Hıristiyanlık’ta Roma

Hinduizmde Benares (Varanasi) Budizm’de Bodhi Gaya Şintoizm’de ise

İslam’da Hac İbadeti İslam’ın farz olan ibadetlerinden biri de Hac’tır. Müslümanın ömründe bir defa hacca gitmesi farzdır. Hicretin 9. yılında farz kılınmıştır. Hem mali hem de bedeni bir ibadettir.

Yahudilikte Hac İbadeti Tevrat’ta yılda üç defa hac ibadeti emredilmektedir. Hac zamanları: Fısıh, Sukkot ve Şavuot bayramlarıdır. Hac da hükmü askıya alınan ibadetlerdendir. Ancak mesih gelerek Yahudi krallığını yeniden kurduktan sonra bu hükümler yürürlüğe girebilir. Günümüzde Kudüsteki Ağlama Duvarı hac ibadet yeri olarak kabul edilmektedir.

Hıristiyanlıkta Hac ibadeti Pavlus, yaptığı yorumlarla hac ibadetine batıni anlamlar yüklemiştir. Bu nedenle Kudüs bir hac merkezi olmaktan çıkarılmıştır. Daha sonraki dönemlerde Hz. İsa’nın yaşadığı yerleri görme arzusu hac ziyaretini tekrar canlandırmıştır. Ancak, bu ziyaretler hac ibadeti görüntüsünden uzaktır. Günümüzde Hıristiyan kiliselerinde hac ve hac yerleri ile ilgili farklı yaklaşımlar vardır.

Hint Dinlerinde Hac Hac günahlardan arınma ve kurtuluşa ermenin en uygun yolu olarak görülür. Hindular, Tanrı Şiva’nın kutsal kenti Benares’e hac için giderler. Budistler de başta Bodhi Gaya olmak üzere Buda’nın hayatının geçtiği yerleri ziyaret ederek haclarını yapalar.

Dinlerde Sadaka İbadeti

Sadaka Ne Demektir? Muhtaç durumda bulunanlara karşılık beklemeden Allah rızası için yardımda bulunmak demektir. Bütün dinlerde; Sadaka önemli bir ibadet olarak kabul edilir. Sadaka teşvik edilir. Günahları örtücü olarak kabul edilir. Sadakanın gösterişten uzak yapılması istenir.

Dinlerde Kurban İbadeti

Dinlerde Kurban Kurban ibadeti dinlerin tarihi kadar eskidir. Tarih boyunca insanlar inandıkları yüce varlıklara çeşitli kurbanlar sunmuşlardır. İnsanların, tahıl, hayvan ve hatta insan kurban ettikleri olmuştur.

İslam’da Kurban ‘Rabbin için namaz kıl ve kurban kes.’(Kevser-2) İslam’da kurbanın belirli kuralları vardır. Kurban, Allah’a şükranın bir ifadesidir.

Yahudilikte Kurban Yahudilikte iki tür kurban vardı Yakma kurban ve takdimiler Günümüzde Yahudiler, günahlardan arınmak için horoz veya tavuk kurban eder, etlerini fakirlere dağıtırlar.

Hıristiyanlıkta Kurban Hz. İsa çarmıhta bütün insanlığın günahları için kendisini kurban etmiştir. Ekmek şarap ayini bu kurbanı temsil eder. Dolayısıyla kurban kesmeye gerek kalmamıştır.

Hint Dinlerinde Kurban Kurban, kişinin tanrılarla iyi geçinmesini sağlar. Kurban karşılığında tanrılar insanlara cömertçe davranırlar. Kurban, tanrıların hayat kaynağıdır. Budizmde de Budanın heykellerine çeşitli takdimeler sunulur.

YARARLANILAN KAYNAKLAR: Kur’an-ı Kerim İlmihal-1 İman ve İbadetler www.islamilmihali.com Temel Dini Bilgiler/Seyfettin yazıcı