Vücudumuz Bilmecesini Çözelim
İçindekiler 1.Canlılar Neden Beslenir? 2.Besin İçerikleri ve Görevleri 2.1.Karbonhidratlar 2.2.Proteinler 2.3.Yağlar 2.4.Vitaminler 2.5.Su 2.6.Mineraller 3.Dengeli ve sağlıklı Beslenme 4.Besin ve Teknoloji 5. Besinlerin Sindirimi
Canlılar Neden Beslenir? Canlılar, yaşamlarını sürdürebilmek için beslenmek zorundadır.
Örneğin; yakıtı biten bir araba çalışmaz. Canlılar da Canlılar Neden Beslenir? Örneğin; yakıtı biten bir araba çalışmaz. Canlılar da beslenemediklerinde yaşayamazlar.
Canlılar Neden Beslenir? Sinek Kuşu Canlılar Neden Beslenir? Sinek kuşu bir günde kendi ağırlıklarının yarısından fazla yiyecek tüketir. Buna rağmen çok büyüyemezler. O halde canlılar, yalnız büyümek için beslenmezler.
Beslenme Nedir? İnsanın büyümesi ve gelişmesi (anne karnında ve daha sonra) sağlıklı üretken olarak yaşamını sürdürmesi için gerekli olan besinlerin alınmasıdır.
Beslenme Nedir? Sağlıklı büyüme, gelişme ve özellikle zeka gelişimi için yeterli ve dengeli beslenme şarttır.
Beslenme Nedir? Beslenme dokuların yenilenmesini ve bağışıklık sisteminin sağlıklı olarak çalışmasını sağlar.
İçeriklerine göre besinler 6 gruba ayrılır: Karbonhidratlar Proteinler Yağlar Vitaminler Mineraller Su
1. Karbonhidratlar Vücudumuzun asıl enerji kaynağıdır. Vücuda enerji veren besin öğelerinden biridir. Vücudun harcadığı enerjinin büyük bir bölümünü sağlarlar.
Karbonhidratlar Beyin dokusu enerji için genellikle karbonhidratları kullanır. Ağır fiziksel hareketler için karbonhidratların daha elverişli enerji kaynağı olduğu bilinmektedir.
Karbonhidratlar Proteinlerin enerji olarak kullanılmasını önleyerek proteine olan gereksinimi azaltırlar. Normal olarak günlük alınan enerjinin % 50-60'i karbonhidratlardan gelmelidir.
Karbonhidrat içeren besinler: Buğday Mısır Arpa Yulaf Patates Şeker kamışı
2 . Proteinler Proteinler vücudumuzda yapıcı ve onarıcı olarak görev yapar. Proteinler kas ve diğer yumuşak dokular ile enzimlerin temel yapıtaşlarıdır. Proteinler enerji sağlamaktadır fakat bu onların temel görevi değildir.
Proteinler Büyüme ve gelişme, doku yapımı ve onarımı , enfeksiyonlara karşı savaşan bağışıklık hücrelerinin oluşumu, hormonların yapımı en başlıca görevleridir.
Protein içeren besinler: Et Süt Peynir Yoğurt Yumurta Balık Tahıllar Kuruyemiş
3 . Yağlar Vücudumuz gereksinim duyduğu enerjiyi ilk önce karbonhidratlardan sağlar. Ama fazla enerji gerektiren işler yaptığımızda karbonhidratlardan aldığımız enerji yetersiz kalır. Uzun süre aç kaldığımızda da enerjimiz azalır. Bu gibi durumlarda gereksinim duyulan enerji yağlardan sağlanır.
Yağlar Suda çözünmeyen, en çok enerji veren besin öğesidir. Deri altı yağ tabakası vücut ısısının kaybını önler. Yağ, organları çevreleyerek dış etkenlerden korur, midenin boşalmasını geciktirir.
Yağlar bitki ve hayvanlardan elde edilir. Zeytin Ayçiçeği Yer fıstığı Susam Soya bitkileri Badem Kabak çekirdeği Fındık Mısır Ceviz Bu besinler bol miktarda yağ içerir.
Yağ bakımından zengin hayvanlar besinler: Balık Süt Tereyağı Kaymak Et ve et ürünleri
4 . Vitaminler Vitaminlerin büyüme ve sağlıklı nesillerin oluşmasına , sinir ve sindirim sistemlerinin normal çalışması , besin öğelerinin elverişli kullanılması ve vücut direncine yardım gibi görevleri vardır.
Vitaminler Vitaminlerin yetersiz alınımında vücut çalışmasında bozukluk ortaya çıkar. Vitaminler vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar.
YAĞDA ERİYEN VİTAMİNLER SUDA ERİYEN VİTAMİNLER Vitaminler yağda ve suda eriyenler olarak iki gruba ayrılır: YAĞDA ERİYEN VİTAMİNLER A, D, E ve K vitaminleridir . SUDA ERİYEN VİTAMİNLER B grubu vitaminler ile C vitaminidir .
Vitaminler B grubu ve C vitaminleri suda eriyen vitaminler olduğundan, vücudun ihtiyacından fazla alınması durumunda idrar yoluyla atılırlar. Yağda eriyen vitaminler A, D, E, K'dir. Vücuda fazla alındığında, vücutta depo edilerek zararlı etki gösterebilirler.
A vitamini Enfeksiyonlara karşı direnci arttırır normal büyüme, üreme, kemik ve diş gelişimi, görme için gereklidir. Cildin tırnakların ve saçların sağlıklı kalmasını sağlar. Diş ve dişetleri için büyük önem taşır .
A vitamininin bulunduğu besinler: Domates Kereviz Havuç Avokado Fıstık Ceviz Yumurta Süt Buğday Mantar Baklagiller Taze fasulye
B vitaminleri B vitaminin bulunduğu besinlerden belirli miktarda yenmelidir.
B vitaminlerinin bulunduğu besinler: Tahıl ve tahıl ürünleri Yumurta Süt ve süt ürünleri (peynir, yoğurt vb.) Kırmızı et Sebzelerin çoğunda bulunur.
C vitamini Vücudumuz C vitaminini üretemez bitkiler ve bazı hayvanlar bu vitamini üretebilmektedir. Besinlerle alınan vitamin 2 saat içersinde kullanılır, 4 saat sonunda kandan uzaklaşır. Yaraların iyileşmesini, damarların sağlıklı olmalarını sağlar.
Vücudun savunma sistemini artırıcı etkisi vardır. C vitamini eksikliğinde diş eti kanamaları ve çekilmeleri olur.
C vitamininin bulunduğu besinler: Turunçgiller Domates Çilek Maydanoz Lahana Patates Kuşburnu Böğürtlen Koyu yeşil yapraklı sebzeler
D Vitamini İnce bağırsaklardan kalsiyumun emilmesine yardımcı olur, kalsiyumun kemiklerde ve dişlerde tutulmasını sağlar .
D vitaminlerinin bulunduğu besinler: Süt Yumurta Balık Balık yağı Tereyağı Sebzeler Peynir Güneş (D vitaminin ortaya çıkabilmesi için güneşe ihtiyacı var)
E vitamini Yaşlı kişilerde bağışıklık sistemini güçlendirir. Hücrelerin daha uzun yaşamasını ve yenilenmesini sağlar .
E vitaminlerinin bulunduğu besinler: Buğday Tohumlu besinler Soya fasülyesi yağı Arı sütü Ceviz Marul Tere Kereviz Maydanoz Ispanak Lahana Mısır yağı Mısır Yulaf
K vitamini Karaciğere gelen K vitamini burada üretilen bazı pıhtılaşma faktörlerinin yapımında rol alır. K vitamini takviyesi yalnızca kanamalı hastalarda verilir.
K vitamininin bulunduğu besinler: Ispanak Kabak Marul Yeşil domates Yeşil biber İnek sütü Peynir Tereyağı
Vitaminler Vitamin Adı Önlediği Aksaklık A vitamini Gece körlüğü D vitamini Raşitizm (Kemiklerde bozukluk) E vitamini Kısırlık ve üreme bozukluğu K vitamini Kanın pıhtılaşması B vitamini Beri beri ,kansızlık C vitamini Skorbüt (diş etinde kanama)
Bulundukları Besinler Vücuttaki Fonksiyonları Vitaminler Bulundukları Besinler Vücuttaki Fonksiyonları A vitamini Balık yağı yumurta sarısı, süt, peynir karaciğer yeşil sebzelerde bulunur. Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Vücudu enfeksiyonlara karşı korur.Gece körlüğünü önler D vitamini Balık yağı, karaciğer yumurtada bulunur. Vücuttaki Ca, P dengesini sağlar. Kemiklerin gelişmesini sağlar.Çocuklarda Ultraviyole ışınların Etkisiyle deride üretilir. Raşitizmi önler E vitamini Yeşil sebze, karaciğer et ve bitkisel yağlarda bulunur. Üreme organlarının gelişmesini sağlar ve kısırlığı önler. K vitamini Yeşil sebzeler karaciğer ve yumurtada bulunur. Eksikliğinde kanın pıhtılaşması gecikir.Kalın bağırsaktaki Bakterileri tarafından sentezlenir. B vitamini Tahılların kabuklarına, et, süt, karaciğer ve yeşil sebzelerde bulunur. Karbonhidrat, yağ ve proteinlerin vücut içinde kullanılmasında katalizör olarak görev yapar.Kansızlığı önler. C vitamini Yeşil sebze ve meyvelerde bulunur. Bağ dokusunun oluşması için gereklidir. Skorbit hastalığını önler. Vücudu enfeksiyonlara karşı korur.
5 . Su Vücudumuzun yaklaşık %70’ i sudur. Su vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar. Canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmesinde suyun büyük önemi vardır.
Su Vücuda enerji vermediği, içinde bazı mineraller dışında besin öğesi bulunmadığı halde, su içmeden 3 gün kadar yaşayabiliriz. Yeterince su içilmediği zaman kalsiyum gibi bazı mineraller böbreklerde çökerek böbrek taşına neden olabilir.
Su Su, yediğimiz gıdalardaki besin öğelerinin çözünüp sindirilmesi ve emilmesi, vücut sıcaklığının ayarlanması ve vücuttan atık maddelerin uzaklaştırılmasını sağlar. Sağlık açısından yetişkin bir insanın günde 8-10 bardak su içmesi gereklidir.
Canlılar İçin Suyun Önemi Çok iyi bir çözücüdür. Besin maddelerini taşır. Metabolizma olaylarını hızlandırır. Vücut ısısının fazlası dışarıya suyla atılır. Besinlerin sindirimi suyla yapılır.
6. Mineraller Vücudumuzda düzenleyici olarak görev yaparlar. Mineralleri yediğimiz yiyecek ve içeceklerden alırız. Bütün minerallerin vücutta farklı etkileri olmasına karşın, genel olarak kemik gelişimi, büyüme, kas kasılması, kan yapımı, sinir iletimi ve su dengesinin sağlanması gibi önemli görevler üstlenirler.
Besin Çeşitleri Ve Öncelikli Görevleri Karbonhidratlar Enerji Verici Proteinler Yapıcı ve Onarıcı Yağlar Vitaminler Düzenleyici Su ve Mineraller
KONU: Vücudumuz Bilmecesini Çözelim HAZIRLAYANIN: ADI: Aslıhan SOYADI: Bulut DERS: Fen Ve Teknoloji KONU: Vücudumuz Bilmecesini Çözelim