İÇ DENETİM

İç Denetçiler Enstitüsü (IIA) 1941 yılında New York’ta kurulmuştur. İç denetim, iç kontrol, bilgi teknolojisi denetimi gibi konularda hizmet vermektedir. İç denetime ilişkin standartlar ve etik kurallar belirlenmesine ve geliştirilmesine katkılarda bulunmaktadır.

Uluslararası İç Denetim Tanımı İç denetim; kurumun her türlü etkinliğini geliştirmek, iyileştirmek ve kuruma değer katmak amacıyla, bağımsız ve tarafsız bir şekilde güvence ve danışmanlık hizmeti vermektir. İç denetçiler, risk yönetimi, iç kontrol ve yönetim süreçlerinin etkinliği ve verimliliğinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için sistematik yaklaşımlar geliştirerek kurumun hedeflerinin gerçekleştirilmesine yardımcı olurlar. (Institute of Internal Auditors, 2002)

İç Denetim Tanımının Unsurları Objektif (bağımsız ve tarafsız)olunması, Güvence ve danışmanlık hizmeti verilmesi, Kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve değer katmak, Kurumun hedeflerinin geliştirilmesine yardımcı olunması, Risk yönetimi, iç kontrol süreçleri ve yönetsel süreçlerin denetimi, Sistematik ve disiplinli çalışma,

Kamuda İç Denetim 5018 sayılı KMYKK’nun 63,64,65,66 ve 67’inci maddelerinde İç denetim, İç denetçinin görevleri, İç denetçinin nitelikleri ve atanması, İç Denetim Koordinasyon Kurulu ve bu kurulun görevleri düzenlenmiştir. Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısının 38, 39 ve 40 ncı maddelerde; Denetimin tanımına, Denetim türlerine, Denetimin kamuda uygulanmasına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.

İÇ DENETİM 5018/63: İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir.

NESNEL GÜVENCE SAĞLAMA Kurum içerisinde etkin bir iç denetim sisteminin var olduğuna; Kurumun risk yönetimi, iç kontrol sistemi ve işlem süreçlerinin etkin bir şekilde işlediğine; Üretilen bilgilerin doğruluğuna ve tamlığına; Varlıkların korunduğuna; Faaliyetlerin etkili, verimli, ekonomik ve mevzuata uygun gerçekleştirildiğine dair; kurum içine ve kurum dışına yeterli güvencenin verilmesidir.

DANIŞMANLIK FAALİYETİ İdarenin hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik faaliyet ve işlem süreçlerinin sistemli ve düzenli bir biçimde değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmasıdır.

İÇ DENETİM Bu Hizmetler İdarelerin yönetim ve kontrol yapıları ile mali işlemlerinin, risk yönetimi, kontrol ve yönetim süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek yönünde SİSTEMATİK, SÜREKLİ VE DİSİPLİNLİ BİR YAKLAŞIMLA VE GENEL KABUL GÖRMÜŞ STANDARTLARA UYGUN OLARAK gerçekleştirilir.

İÇ DENETİM UYGULAMALARI Uygunluk denetimi Performans denetimi Mali denetim Bilgi teknolojisi denetimi Sistem denetimi

5018 Sayılı Kanunda İç Denetim Sistemi İç Denetim Koordinasyon Kurulu kurulmuştur. Risk esaslı olarak iç denetim yapılması, Üst yöneticiye bağlı iç denetçi istihdamı, Sertifikalı iç denetçiler, İç denetim standartlarına uygun sistematik ve sürekli denetim, Öngörülmüştür.

Sertifikalı İç Denetçi İç Denetçi Eğitimi İç Denetçi Atanması Daimi Süreç Geçici Süreç İç Denetçi Adayı İç Denetçi Adayı Başvuru Başvuru Kurul İdare Sınav İç denetçi eğitimi talebi İç denetçi atamasının bildirimi Eğitim Bilgi Kurul Atama Sertifika Sınavı Sertifikalı İç Denetçi İç Denetçi Eğitimi İç Denetçi Başvuru İdare Atama İç Denetçi

İç Denetim Faaliyeti Kurul İç Denetim Birim Bşk Üst Yönetici 3 yıllık stratejik denetim planını hazırlar ve yayınlar Kurul Onaylanan denetim plan ve Programının bilgilendirme Amacıyla sunulması Hedef gösterme Yıllık denetim programı Bilgilendirme amacıyla raporun gönderilmesi Onay istemi İç Denetim Birim Bşk Denetim sonuçlarının sunumu Üst Yönetici Onay istemi Denetim programının uygulanması görevi Rapor Çıktısı 3 Yıllık denetim planı Rapor özeti sunumu İç Denetçi Denetim Gözetim Sorumlusu Gözetim Denetleme Denetlenen İdare

İÇ DENETÇİLERİN GÖREVLERİ -1 5018 sayılı kanuna göre iç denetçiler: Nesnel risk analizlerine dayanarak kamu idarelerinin yönetim ve kontrol yapılarını değerlendirmek Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması bakımından incelemeler yapmak ve önerilerde bulunmak Harcama sonrası yasal uygunluk denetimi yapmak Mali yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak ve bu konularda önerilerde bulunmak

İÇ DENETÇİLERİN GÖREVLERİ-2 İdarenin harcamalarının, mali işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının, amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetlemek ve değerlendirmek Denetim sonuçları çerçevesinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunmak Soruşturulması gereken durumların tespiti halinde bunu idarenin en üst amirine bildirmek

İç Denetçilerin Öncelikli Çalışmaları İç Denetim Birimi İşlem yönergelerinin oluşturulması Risk yönetiminin tanıtımı Kurum makro risk haritasının oluşturulması İdari işlerin ve süreçlerinin yazılı hale getirilmesi Risklerin ve derecelerinin tespiti İç kontrol önlemlerinin tanıtımı Alınması gereken iç kontrol önlemlerinin önerilmesi Çalışmalarına öncelik vererek İç denetim yapılabilir bir idari yapı oluşturmaya çalışacaklardır.

İÇ DENETİMİN NİTELİĞİ Uluslararası mesleki standartlar ve etik kurullar çerçevesinde icra edilir. Amaç, kapsam ve yöntem bakımından geleneksel teftiş ve denetimlerden farklıdır. Teftiş ve soruşturma faaliyetlerini içermez. İç denetçilik uluslararası geçerliliği olan sertifikalı (CIA ve diğerleri) bir kariyer meslek niteliğine haizdir. İç denetim risk esaslı olarak planlanır ve uygulanır. Uygunluk denetimiyle sınırlı değildir. Performans denetimi (operasyonel denetim), mali denetim, bilgi teknolojileri denetimi, sistem denetimi gibi denetimleri içerir.

İLKELER İç denetçilerin aşağıdaki ilkeleri uygulamaları ve desteklemeleri beklenir: Dürüstlük Objektiflik Gizlilik (sır saklama) Yetkinlik (ehil olma)

BAĞIMSIZLIK VE GÜVENCE İç denetçi, görevinde bağımsızdır. İç denetçilere Yönetmelik ve “İç Denetim Birim Yönergesi”nde belirtilen asli görevleri dışında hiçbir görev verilemez ve yaptırılamaz. İç denetçi, isteği dışında başka bir göreve atanamaz.

MALİ YÖNETİM VE KONTROL SİSTEMİNİN ORGANİZASYONEL YAPISI MALİYE BAKANLIĞI İÇ KONTROL İÇ DENETİM MERKEZİ UYUMLAŞTIRMA MERKEZİ UYUMLAŞTIRMA BİRİMİ BİRİMİ KAMU İDARESİ MALİ HİZMETLER BİRİMİ İÇ DENETİM BİRİMİ

Yeni Mali Yapıda Maliye Bakanlığı MALİYE BAKANLIĞI İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma Birimi (İç Denetim Koordinasyon Kurulu) İç Kontrol Merkezi (BÜMKO)

İÇ DENETİM KOORDİNASYON KURULU Merkezi Uyumlaştırma Birimi

İÇ DENETİM – GELENEKSEL DENETİM FARKI

İç Denetim Teftiş Risk değerlemesi yapmaz Risk bazlı Kendi maliyetini sorgulamaz Performans değerleme kıstası zayıftır Üst yönetimin önerileri doğrultusunda planlama yapılır Düzensiz meslek içi eğitim Risk bazlı Denetimin kaynak maliyetini dikkate alır Denetçinin performansını ölçer Denetim planlamasında, çalışanların görüş ve önerileri alınır Mesleki yeterliğin gereği sürekli eğitim ve gelişim

İç Denetim Teftiş Sistematik değil, kesintili Sistematik, sürekli İdarenin yanlışını arayıcı Öneride bulunur Birey ve olay odaklı Yönetime bağlılık anlayışı zayıf Sistematik, sürekli İdareye güven sağlayıcı İdareye danışman, Sistem ve süreç odaklı Yönetimin bağlı bir parçası

İç Denetim Teftiş Mevzuata uygunluk amaçlı İdareyi geliştirme amaçlı İyi uygulama örneklerini arayıcı En üst yöneticiye bağlı Denetimin tüm türlerini kapsayıcı Yolsuzluk ve usulsüzlük konusunda uzman Mevzuata uygunluk amaçlı Hata arayıcı Bakan dahil değişik otoritelere bağlı Genelde uygunluk denetimi ile sınırlı Soruşturma asli görev

İç Denetim Teftiş Geçmiş olduğu kadar gelecek odaklı Yazılı kurallara sahip Çalışma ve raporlama anlayışı standart, Rehberleri ve çalışma formları standart, Koordine eden İDKK var Geçmişe dönük Geleneklere bağlı Genel kabul gören standartları az Rehber ve formlar eksik, güncel değil Kendi aralarında koordinesiz

Sonuç İç denetim sisteminin başarıyla uygulanması halinde: 5018 sayılı kanunla getirilen yönetim sorumluluğu ilkesi başarıyla uygulanabilecektir. Üst yöneticilere, Kurum çalışanlarına, Kamuoyu ve kurumla ilgili taraflara güvence sağlayacaktır. Geçmişe ve mevzuata odaklı denetim sistemimiz, uluslararası uygulamalar paralelinde geliştirilmiş olacaktır. AB mevzuatı ile uluslararası uygulama ve standartlar denetim alanında yakalanmış olacaktır. Kamu idarelerinin faaliyetlerinin etkinlik ve verimliliğinin artırılmasına olanak sağlanacaktır.

Teşekkür Ederim