KAMUDA İÇ DENETİM (5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu) T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İç Denetim Birimi Başkanlığı

Yasal Çerçeve İç Denetim; 24.12.2003 tarih ve 25326 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 63, 64 ve 65. maddelerine göre düzenlenmiştir. İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında 2006/10654 Sayılı Bakanlar Kurulu Yönetmeliği, İç Denetim Koordinasyon Kurulunun Tebliğ, Yönerge, Standart, Rehber ve Diğer Belgeleri.. Esas alır.

5018 sayılı Kanunda Denetim 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu iki tür denetim öngörmüştür.(518/63,68) İç Denetim; İç Denetçiler yapar Dış Denetim; Sayıştay yapar. Dış denetim sırasında iç denetçiler tarafından düzenlenen raporların bir nüshası değerlendirmek amacıyla Sayıştay denetçilerine verilir.(5018/68) Sayıştay denetimine tabi Kurum/Birimler iç denetime tabidir.(İDKK/10).

Bakanlığımız İç Denetim Birimi Başkanlığının Kuruluşu Bakanlığımız İç Denetim Birimi Başkanlığı 5018 sayılı Kanunun 63. maddesi gereği Bakanlık Makamının 19.10.2006 gün ve 350 sayılı Olur’ ları ile kurulmuş olup, doğrudan Üst Yöneticiye ( Müsteşar) bağlı olmakla birlikte, Maliye Bakanlığı İç Denetim Koordinasyon Kurulunun denetimi ve gözetiminde faaliyetini yürütmektedir.

Üst Yönetici Üst Yönetici: ..sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden..Bakana karşı sorumludurlar.Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini ..iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler. Üst Yönetici: Bakanlıklarda Müsteşarı, Milli Savunma Bakanlığında Bakanı, diğer Kamu İdarelerinde en Üst Yöneticiyi, İl Özel İdarelerinde Valiyi, Belediyelerde Belediye Başkanını ifade eder (518/11).

İç Denetim Maliye Bakanlığına bağlı İç Denetim Koordinasyon Kurulu yedi üyeden oluşmaktadır. Üyelerden biri Başbakanın, biri Kalkınma Bakanının, biri Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın, biri İçişleri Bakanının, biri Yükseköğretim Kurulu Başkanının ve başkanı dahil ikisi Maliye Bakanının önerisi üzerine beş yıl süre ile Bakanlar Kurulu tarafından atanır. (5018/66)

İç Denetim Nedir? (5018/63) İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir.

İç Denetçinin Görevleri (5018/64) a-Nesnel risk analizlerine dayanarak kamu idarelerinin yönetim ve kontrol yapılarını değerlendirmek. b-Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması bakımından incelemeler yapmak ve önerilerde bulunmak. c- Harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapmak.

İç Denetçinin Görevleri (5018/64) d-İdarelerin harcamalarının, mali işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının, amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetlemek ve değerlendirmek. e-Mali yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak ve bu konularda önerilerde bulunmak. f-Denetim sonuçları çerçevesinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunmak.

İç DenetçininGörevleri (5018/64) g- Denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastlandığında, ilgili idarenin en üst amirine bildirmek. * İç denetçi bu görevlerini, İDKK tarafından belirlenen ve uluslararsı kabul görmüş kontrol ve denetim standartlarına uygun şekilde yerine getirir. * iç denetçi, görevinde bağımsızdır ve iç denetçiye asli görevi dışında hiçbir görev verilemez ve yaptırılamaz. * İç denetim raporlarının bir nüshası en geç iki ay içerisinde İDKK ya gönderilir.

Kamu Zararı Nedir? (5018/71) 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamında çıkartılan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesinde; a-Yapılan iş, alınan mal veya hizmet karşılığı olarak ilgili mevzuatında belirlenen ya da mevzuatında öngörülen karar, onay, sözleşme ve benzeri belgelerde belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,

Kamu Zararı Nedir? (5018/71) b- İlgili mevzuatında öngörülen haller dışında, iş yaptırılmadan, mal veya hizmet alınmadan önce ödeme yapılması, c- Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması, d- İlgili mevzuatı gereğince görevlendirilen komisyon veya kişilerce rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması,

Kamu Zararı Nedir? (5018/71) e-Kamu idarelerine ait malların kiraya verilmesi, tahsisi, yönetimi, kullanımı ve elden çıkarılması işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması, f- Görevlilere teslim edilen taşınırların zarara uğraması, g-İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

Kamu Zararı Nedir? (5018/71) h-Kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek mali külfet getirilmesi, i- Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması, esas alınır.

Kamu Zararının Tespiti ve Bildirilmesi Kamu zararlarının tahsiline ilişkin yönetmeliğin 7.maddesinde; Kontrol, denetim veya inceleme sonucu tespit edilen kamu zararına ilişkin yazı, tutanak, rapor ve benzeri belgeler ilgili kamu idarelerine gönderilir. Kontrol, denetim ve inceleme sonucunda tespit edilerek kamu idarelerine bildirilen kamu zararlarına ilişkin belgelerde yer alan hususlar, ilgili harcama yetkilisinin de görüşleri alınmak suretiyle merkezde üst yönetici, taşrada ise idarenin en üst yöneticisi tarafından değerlendirilir.

Kamu Zararının Tespiti ve Bildirilmesi Taşrada idarenin en üst yöneticisi ile harcama yetkilisi görevinin aynı kişide birleşmesi halinde değerlendirme üst yönetici tarafından yapılır. Taşrada, merkezden kendilerine bütçe ve ödenek tahsis edilen Harcama Yetkilileri aynı zamanda İdarenin en üst yöneticisidir. (Bütçe K.)

Kamu Zararının Tespiti ve Bildirilmesi Denetim Birimlerince kontrol, denetim ve inceleme sonucunda hazırlanan raporlar; Bakanlığımız İl Müdürü ve birlikte sorumluluğu bulunan personel, Kuruluş Müdürleri ve birlikte sorumluluğu bulunan personel ile Merkez de görevli personel hakkında Değerlendirme yapmak üzere doğrudan Üst Yöneticiye (Müsteşar) gönderilir.

Kamu Zararının Tespiti ve Bildirilmesi Bakanlığımız Üst Yönetici(Müsteşar)’nin sorumluluklarının gereğini iç denetçiler aracılığıyla yerine getirmekte olup, ‘değerlendirmek’ amacıyla üst yöneticiye intikal ettirilen kamu zararına ilişkin rapor ve benzeri belgeler üzerinde; harcama yetkililerinin görüşlerinin alınması, Üst Yönetici adına gerekli çalışma, raporlama ve değerlendirme yapılarak Üst Yönetici Olur’una sunulması Bakanlığımız İç Denetim Birimi Başkanlığınca yürütülmektedir. Tespit edilerek kamu idarelerine bildirilen kamu zararından doğan alacakların her biri için merkezde strateji geliştirme birimlerince taşrada ise takibe yetkili birimce alacak takip dosyası açılır.