Petrol Mühendisleri Odası Chamber of Petroleum Engineers LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ Petrol Mühendisleri Odası Chamber of Petroleum Engineers NİYAZİ ÖZGÜR Kimya Yüksek Mühendisi

LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI 1- LPG STOK TANKI : Tamamen çelik malzemeden ve atmosfere kapalı üretilen LPG Otogaz tankları, içlerindeki basınçlı sıvı ve gazı her türlü dış etkiye karşı muhafaza ederler. LPG OTOGAZ İSTASYONLARINDA KULLANILAN TANKLARIN BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU STANDART TOPRAK ALTI VE 10 m3 TÜR. AYRICA YERÜSTÜ TANKLARI DA KULLANILIR. DALGIÇ VEYA TOPRAK ÜSTÜ KADEMELİ POMPA KULLANIM DURUMLARINA GÖRE İKİ TİPTE YER ALTI TANKI İMALATI YAPTIRILMAKTADIR. YER ALTI TANKLARI TS 9669’ A UYGUN OLARAK VE ST 355 ÇELİK SACDAN İMAL EDİLMEKTEDİR.YERÜSTÜ TANKLARI İSE TS 11896 YA UYGUN OLMALIDIR. TANKLARIN İŞLETME BASINCI 17.5 BAR, HİDROSTATİK TEST BASINCI İSE 26.25 BAR DIR. ÇALIŞMA SICAKLIK ARALIĞI İSE – 40 0 C ; + 50 0 C KABUL EDİLEBİLİR. Toprakaltı tanklarında kumlama ve epoksi çinko boya, toprak üstü tanklarında ise kumlama, çinko astar kaplama ve polyester boya uygulanır.

LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI TANK EKİPMANLARI : EMNİYET VALFİ:Basınç yükselmesi halinde gazı dışarı atarak tankın patlamasını önler. SIVI ALMA TANKI:LPG Tankının boşaltılması gerektiğinde kullanılır. AŞIRI AKIM VALFİ DOLUM VALFİ:LPG tankına dolum yapılması amacıyla kullanılır. ŞAMANDIRALI SEVİYE GÖSTERGESİ:Tankın içindeki sıvı yakıt miktarını gösterir. MANOMETRE:Gazın basıncını gösterir.

LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI 2- LPG POMPASI VE BORU TESİSATI : LPG’ nin dispenserler vasıtasıyla satışının yapılabilmesi için özel pompalar ile basıncının artırılması ve boru tesisatı ile taşınması gerekmektedir. LPG Pompası tankın içerisinde bulunan LPG’ nin araçlara rahatlıkla doldurulabilmesi amacıyla gerekli basınç değerine ulaşmasını sağlayan bir ekipmandır. POMPALAR A- DALGIÇ POMPALAR (RED-JACKET, EBS-RAY ) B- TOPRAK ÜSTÜ KADEMELİ POMPALAR (SIHI 3607/ 7, SIHI 4106/7 )

LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI RED-JACKET POMPA SIHI POMPA

LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI BY-PASS VALFİ :POMPADAN ÇIKAN GAZIN BASINCINI AYARLAMAK AMACIYLA KULLANILIR. SABİT BASINÇ İLE DİSPENSER’e LPG AKIŞI OLMASINI SAĞLAR. POMPANIN FAZLA BASINÇ ÜRETMESİ DURUMUNDA BASINCIN TANKA GERİ DÖNMASİNİ SAĞLAR.

LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI 3- LPG DİSPENSERİ : İstasyona gelen araçlara LPG ikmali yapılan ve LPG miktarı ile parasal karşılığını hesaplayan cihazdır. Pompanın bastığı LPG, buhar ve sıvı ayrımını yapan seperatörden geçer ve debimetre (sayaç) üzerinden hortum ve tabanca aksamı yardımı ile taşıta ulaşır. Debimetre üzerinde bulunan pulser cihazı, debimetre şaftının dönüş hareketinden sinyal (puls) üreterek beyne miktarı bildirir. Beyin, miktar ile birim fiyatı çarpar ve tutarı hesaplar. Dispenser; elektronik donanım, mekanik donanım,kasa, break-away kaplin, hortum ve tabancadan oluşur.

LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI OTOGAZ FİRMALARINDA KULLANILAN 4 FARKLI DİSPENSER MARKASI AŞAĞIDA VERİLMİŞTİR E.MEURS B.V. ( HOLLANDA MENŞEİLİ – İTHAL ) YENEN ( YERLİ ) EUROPUMP ( YERLİ ) CSA ( YERLİ ) Tüm Dispenserler için “Tip ve Sistem Onayı” , “ İmalatçı Yeterlilik Belgesi” ve “ TSE Ex-Proof Belgesi” olması mecburidir. Dispenserlerde yapılacak herhangi bir fonksiyon değişikliği ( mekanik ve/veya elektronik ilave ) “Tip ve Sistem Onayı” nda tadilat gerektirir. İstasyonlarda bulunan tüm dispenser ekranları emniyet açısından çapraz olarak iki noktadan mühürlenir. Dispenser sayaçlarının kalibrasyonlarının TS 11939’a göre her sene yapılması gerekmektedir.

LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI DİSPENSER DONANIMLARI

LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI

LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI BREAK-AWAY KAPLİN: ( Kaplin- Hortum- Tabanca ) Araçların dolumu esnasında veya dolum sonrasında, tabanca araca takılı iken aracın hareket etmesi halinde hortumun kopmasını ve gaz kaçağının oluşmasını önlemek üzere tasarlanmış birbirine bağlı iki parçadan oluşmaktadır. Belli bir yük altında bu iki parça birbirinden ayrıldığında, her bir parçada bulunan cek valfler hortumun her iki ucunda da sızdırmazlık sağlayarak, tehlikeli bir durumun oluşmasını önler. DİSPENSER HORTUMU : Araçlara dolum yapmak için gerekli bağlantının en önemli parçasıdır. Kauçuk esaslı ve dışı özel olarak sargılanmış hortum boyu max. 5 m. dir. PN 40 basınç sınıfında olması gerekir ve elektriksel iletkenlik sağlayan bakır kablo içerir. Dış etkilerden mümkün olduğunca korunmalıdır. Üstünden araçların geçmesi ömrünü çok azaltır.Yumuşama,üzerinde çatlaklar ve yırtıklar oluşmuşsa hemen değiştirilmelidir.

BREAK AWAY KAPLİN

LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI DOLUM TABANCASI: Dolum Tabancası: Araçların dolum ağzına takılarak basınçlı LPG’ nin tanklara emniyetli biçimde dolumunu sağlayan ekipmandır. Dolum Tabancası; araçların dolum ağzına üzerindeki tırnaklar ile tutturulur ve uç contası ile sızdırmazlık sağlanır. Tabanca gövdesi alüminyumdan, tırnaklar ise pirinçten yapılmıştır. Her iki malzeme de kıvılcım oluşturmaz. Tabanca sökülürken tabanca tetik mandalına basılarak tetiğin boşalması sağlanmalıdır. Tabanca her ay ince makine yağı ile dıştan yağlanmalıdır. Böylece aşınmalar en aza iner, kullanım ömrü artar. Tabanca uç contası zarar görmüş ise tabanca sızdırma yapar. Bu durumda uç contası ince uçlu bir tornavida ile yerinden sökülerek, yerine yeni conta takılır.

LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI 4- GAZ DEDEKSİYON SİSTEMİ VE ACİL STOP BUTONU LPG havadan ağır bir gazdır. Bir sızıntı durumunda yere çökerek tehlikeli birikintiler oluşturabilir. Tank sahası veya dispenser yakınlarında oluşabilecek herhangi bir gaz kaçağında, bu noktalarda bulunan gaz dedektörü ( 193 K ) % 20 lel seviyesinde kaçak gazı algılar ve modemli elektrik panosunda bulunan beyine (194 K ) sinyal gönderir. Sinyalin alınması ile aydınlatma ve yangın tertibatı dışında sistemin elektriği kesilir. Actuatörlü vanalar otomatik olarak kapanır. Dispenser ve pompa çalışmaz. Böylece tesisattaki gaz akışı durdurularak daha tehlikeli boyutların önüne geçilmiş olur. Aynı zamanda elektrik panosu üzerinde ışıklı ikaz ve idari bina dışında bulunan sesli uyarı sistemi (siren– korna) devreye girerek uyarı verir. LPG Otogaz istasyonlarında üç adet acil stop butonu bulunmaktadır. Bunlar elektrik panosu, dispenser ve idari bina üzerinde olmak üzere tesis edilmiştir. Herhangi bir tehlike anında acil stop butonlarından birine basılması halinde yukarıdaki akış tekerrür eder. Sistemin elektriği kesilir, actuatörlü vanalar kapanır ve sesli ikaz sistemi uyarı verir.

GAZ DEDEKSİYON SİSTEMİ GAZ DEDEKTÖRÜ