genETİK F1 Danışman: Doç. Dr. Gülşen EKİNGEN YILDIZ Üyeler: Sinem Acar Ebru Engin Cansu Eğilmez Merve Kömürcü İsmail Kamacı Betül Dikkanoğlu Şule Çelik Özer Özerdem Fethullah Çökek Elif Selcen Yabancı

ANKET SONUÇLARI

ANKET SONUÇLARI

ANKET SONUÇLARI

ANKET SONUÇLARI

ANKET SONUÇLARI

ANKET SONUÇLARI

ANKET SONUÇLARI

ANKET SONUÇLARI

ANKET SONUÇLARI

DENGELİ BESLENME Neyi Niçin Yiyoruz?

Beslenme; sağlığı korumak, geliştirmek ve yaşam kalitesini yükseltmek için vücudun gereksinimi olan besin öğelerini yeterli miktarlarda ve uygun zamanlarda almak için bilinçli yapılması gereken bir davranıştır.  Besin öğeleri vücudun gereksinmesi düzeyinde alınamadığında YETERSİZ BESLENME oluşur. Kişilerin fiziksel ve ruhsal olarak günlük ihtiyacını karşılayacak protein , karbonhidrat , yağ , vitamin , mineral ve lifin doğru ve yeterli alınmasına yeterli ve dengeli beslenme denir.   Dengesiz ve yetersiz beslenme şekliyle gelişen beslenme bozukluğu bağışıklık sistemini zayıflatarak hastalıklara karşı savunmasızlığa sebep olur En fazla tüketilmesi gereken besin grubu 1. grup yani tahıllardır. Bundan sonra sebze ve meyveler gelir. Bu grubu, süt ve süt ürünleri ile et grubu besinler takip eder. En az tüketilmesi gerekenler yağ ve şeker grubudur.

Besin Türleri  Aldığımız besinleri "kimyasal özellikleri" açısından 6 gruba ayırabiliriz :  Karbonhidratlar Bedenin enerji kaynağı olan karbonhidratlar. 1 gram karbonhidrat 4 kalori kazandırır. Unlu mamuller, tatlılar, şekerler, baklagiller, patates, kuru meyveler, muz, elma karbonhidrat açısından zengin maddelerdir.

Yağlar Karbonhidratlara kıyasla iki kat daha fazla enerji verirler. Ayrıca yağda eriyen vitaminler için alınması gereklidir. Geç sindirilir. 1 gram yağ 9 kalori kazandırır. Genellikle bedenimiz günde 55-60 gram arasında yağa ihtiyaç duyar. Unlu mamuller, tatlılar, şekerler, baklagiller, patates, kuru meyveler, muz, elma karbonhidrat açısından zengin besinlerdir.   Proteinler Hücre içi yaşamın sürebilmesi için gereken maddeler proteinler sayesine sağlanır. Hem hayvansal hem de bitkisel besinlerde bulunur. 1 gram protein 4 kalori kazandırır. Süt ve süt ürünleri, et, yumurta, baklagiller, kuruyemişler, ekmek ve tahıllar protein açısından zengin besinlerdir.

Vitaminler Bedenin kimyasal düzenin devamı için gerekli olan vitaminler miligram ve mikrogram ile ölçülür.   Madensel Maddeler Kalsiyum, demir, iyot gibi madensel maddeler bedenimizin düzgün çalışabilmesi ve işlevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmesi için mutlaka yeterli miktarda alınmalıdır. Su Bedenimizin % 65'inin sudan oluştuğu dikkate alınacak olursa beden ısısının ayarlanmasından beden dengesinin sağlıklı bir şekilde korunmasına kadar bir çok açıdan su beslenmede vazgeçilmezdir.

Günlük İhtiyacımız Kalori : Ağırlığımız x 40 ya da 50 kalori Yağ : 50-100 gram Protein : Ağırlığımız x 1-2 gram Su : En az 2-3 litre

Beslenme piramidi 5 ana besin grubunu içerir Beslenme piramidi 5 ana besin grubunu içerir. Piramit en altta yer alan ve sıklıkla tüketilmesi gereken karbonhidratlarla başlar ve daha az tüketilmesi gereken gıdalara doğru gider. Bu besin grupları karbonhidratlar, mineraller, proteinler, yağ ve şekerdir.

Yeterli ve Dengeli Beslenen Kişiler Sağlam ve sağlıklı bir görünüştedir. Hareketli ve esnek bir bedene, Muntazam bir cilde, canlı ve parlak saçlara ve gözlere, Kuvvetli, gelişimi normal kaslara, Çalışmaya istekli kişiliğe, Boy uzunluğuna uygun vücut ağırlığına, Normal zihinsel gelişme, Sık sık hasta olmayan bir yapıya sahiptir.

Yetersiz ve Dengesiz Beslenenler ise Hareketleri ağır ve isteksiz Sağlıksız genel görünüşte (aşırı zayıf veya şişman) Pürüzlü, kuru, sağlıksız cilt yapısına, Şişman veya zayıf vücut yapısına, Sıksık baş ağrısından şikayet eden İştahsız, yorgun, isteksiz bir yapıya sahiptir.

Vücudumuzu oluşturan hücrelerin   düzenli ve dengeli çalışması için besin öğelerinden yani yağlar, karbonhidratlar, proteinler, vitaminler ve minerallerden yeterli miktarda almalıyız. Vücudumuzun tüm besin maddelerine ihtiyacı vardır. Tek taraflı beslenmek yani sadece protein veya karbonhidratla beslenmek yanlıştır. Dengeli beslenerek vitaminler, mineraller ve lifler gibi önemli besin maddelerinden de almış oluruz.

BESLENMEYE BAĞLI HASTALIKLAR

OBEZİTE İnsan vücudunda yağ hücrelerinde depolanan doğal enerji rezervlerinin ciddî risk oluşturacak düzeyde artması ve sonuçta ölüm oranlarının kaçınılmaz olarak yükselmesi ile karakterize bir hastalıktır. Yağ dokusu rezervlerindeki bu artış kişinin biyolojik özellikleri, psikolojik yapısı ve çevresel faktörlerin henüz aydınlatılamamış kompleks ilişkisi sonucunda ortaya çıkmaktadır.

Vücut ağırlığındaki fazlalığın Koroner kalp hastalıkları, Tip 2 Diyabet, İnme (beyin damarlarının tıkanması sonucunda gelişen felç), Uyku Apnesi, Osteoartrit ve Sosyal İzolasyon gibi ciddî hastalıklarla olan ilişkisi bilimsel çalışmalarla ispatlanmıştır. Obezite geleneksel yöntemler ile tedavi edilebilen basit bir fazla kilo sorunu değildir, yüksek sağlık riskleri taşıyan ciddî bir klinik hastalık ve tehlikeli bir toplumsal sağlık sorunudur.

Endokrin sistem:Adet düzensizliği, İmpotans (iktidarsızlık), Hipogonadism (cinsiyet hormon seviyesindeki azalma), Diyabet. Kardiovasküler Sistem: Konjestif Kalp Yetmezliği, Kardiomegali (kalp büyümesi), Aritmi (Ritim Bozukluğu), Sağ Kalp Yetmezliği, Varis, yüksek oranda ölümcül olan Pulmoner Emboli (akciğer damarlarının kan pıhtısı nedeniyle tıkanması).

Üriner sistem:İdrar Kaçırma, Glomerülopati (böbrek süzme sistemlerinin hasarlanması), Diabete Sekonder Böbrek Yetmezliği. Gastrointestinal Sistem:Karaciğer Yağlanması, Hepatosteatoz ve Siroz, Safra Kesesi Taşları, Gastroözefageal Reflü, Barsak Kanseri. Sinir Sistemi: İnme sonucu Felç ve Ölüm, Parestezi (hissizleşme ya da duyuda azalma- artma), Kronik Başağrısı, Karpal Tünel Sendromu, Demans (bunama).

Cilt:Ciltte cizgilenme ve çatlaklar, Lenföden, Pişikler, Selülit, Katlantı yerlerinde koyulaşma. Solunum Sistemi:Dispne (nefes darlığı), Obstrüktif Uyku Apnesi, Hipoventilasyon (yetersiz havalanma), Astım, Pickwick Sendromu, Pulmoner hipertansiyon. Kas-İskelet Sistemi: Gut hastalığı, İmmobilite (hareket etmede zorlanma), Osteoartrit (eklem iltihaplaması ve ağrıları), Bel Fıtığı - Bel Ağrısı. Psikolojik Bozukluklar: Depresyon, Self (Ben) İmajı Bozukluğu, Kendine Güvensizlik, Vücut İmaj Bozukluğu, Sosyal İzolasyon ve Alay konusu olma.

ANOREKSİYA NERVOZA Özellikle genç kadınlarda görülebilen, yemek yememek, çok az uyumak, buna rağmen çok aktif olmakla beliren psikolojik bozukluk. Bu hastalık genellikle ergenlik döneminde, nadiren de erişkin çağında başlar. Çok genel olarak denebilir ki, aşırı zayıflama tutkunu her bireyde oluşabilir. Bu durum genellikle kişinin çok şişmanladığı kanısı ile mübalağalı bir şekilde rejim uygulaması ile başlar, önceleri kontrol edilebilen iştah bir süre sonra yok olur ve zayıflama normal ölçüleri aşar.

Çağın hastalığı olarak adlandırılan yeme bozukluğu sendromu olan 'Anorexia Nervosa', sadece genç kızlarda değil, artık erkeklerde de görülüyor. Tedavisi zor olan vakalarda hayati tehlike söz konusudur.

Tanı ölçütleri: Kişinin normal kilosunu kabul etmemesi Kilo almaktan ve şişmanlamaktan aşırı korku duyma Beden algısında bozukluk gözlenmesi En az 3 ay menstürasyon görmemesi

BULİMİA NERVOZA Bir tür yeme bozukluğudur. Bulimik atak sırasında normal insanlardan fazla yerler. Bu yeme işlemini genellikle yalnız kaldıklarında ve çok hızlı bir şekilde gerçekleştirmeye çalışırlar. Daha sonra yediklerinin kilo almasına neden olmaması için aşağıdakilerden birini uygular: kusma,yoğun egzersiz uygun olmayan bir şekilde laksatif, lavman, diüretik veya diğer ilaçların kullanımı,

GDO Salatanıza doğradığınız ve afiyetle yemeğe hazırlandığınız domatesin, domates dışında da genlere sahip olabileceğini hiç düşündünüz mü? Mesela balık genine…

GDO NEDİR Bir canlıdaki genetik özelliklerin kopyalanarak, bu özellikleri taşımayan bir canlıya aktarılması sonucunda üretilen yeni canlıya, Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) denir.

Bu yöntemle elde edilen bitkiler, ilaçlara ya da zararlılara karşı daha dirençli oluyor. Genetiği değiştirilmiş organizmaların özellikle aşı ve ilaç yapımında kullanılması önem kazanıyor. İnsülin geninin domuzlardan alınıp bir bakteriye aktarılmasıyla diyabet hastalarına insülin sağlanabiliyor.

ÇEVREYE TEHDİT Mİ ? GDO lu ürünlerin doğal ortama yayılıp yaygınlaşması sonucunda böcek nüfusunun olumsuz etkilenmesi ve tüm ekosistemin çökme olasılığı dile getiriliyor. GDO lu ürünlerin biyolojik çeşitliliği tehlikeye sokacağı ve biyolojik kirliliğe neden olacağı da yaygın endişeler arasında.

ETİK BİR TARTIŞMA GDO lu bitkilerin patentinin neredeyse tamamı şirketlerin elinde bulunuyor. Tüm insanlığa ait olan bir materyal olan DNA nın özelleştirilmesi, endişe ve tartışma kaynağı. Halen yetiştirilmekte olan transgenik ürünlerin yetiştirildiği ekim alanlarının %99’unun ABD, Arjantin, Kanada ve Çin’de yer alıyor.

TÜRKİYE’DE GDO’LU ÜRÜN VAR MI ? Herhangi bir denetim olmadığı için, Türkiye’de ne kadar alanda GDO lu ürün yetiştirildiği bilinmiyor. Bununla birlikte, biyogüvenlik yasası çıktığı için, genetiği değiştirilmiş bitkilerin kontrolsüz biçimde Türkiye’ye girdiği ve gıda sanayinde yıllardır kullanıldığı biliniyor. Yapılan bir çalışmaya göre Türkiye’de satılan 800’e yakın gıda maddesi GDO içeriyor.

HANGİ ÜRÜNLERDE GDO VAR ? Özellikle GDO lu soya ve mısır nedeniyle geniş bir ürün yelpazesinde GDO lu ürünler kullanılıyor. GDO lu soya; sucuk, salam, sosis gibi kırmızı etin kullanıldığı ürünlerde, et suyu tabletlerde, fındık fıstık ezmesi, çikolatalı ürünler, çeşitli unlu mamuller, süt tozu, hazır çorbalar ve hayvan yemlerinde kullanılıyor. GDO lu mısırın kullanıldığı alanlarsa; nişasta bazlı tatlandırıcılar yoluyla gazoz, kola ve meyve suları, mısır yağı, bebek mamaları, hazır çorbalar ve hayvan yemleri…