Lenfoid öncülü NK İL-15 TİMUS İL-2, İL-4, İL-7 İL-7 Miyeloid öncülü Lenfoid öncülü HEMAPOETİK KÖK HÜCRE PLURİPOTENT KÖK HÜCRE İL-7 İL-2, İL-4, İL-7 B lenfosit T lenfosit İL-15 NK TİMUS
B LENFOSİTLERİ Hümoral immün yanıtın efektör hücreleridir İmmünoglobulin (İg) yapısındaki antikorları üretir ve salgılar Yüzey İg = B hücre reseptörü B hücre reseptörü (BHR) nün antijen bağlama bölgesi her B hücresinde farklıdır (Klonotipik): Her B hücresi ayrı bir antijene özgü farklı izotiplerde antikor üretebilir Antikor çeşitliliği = B hücre çeşidi: 5 x 108 Uyarı için antijen sunumu gerekmez Antijen sunabilirler: HLA ekspresyonu (Sınıf I ve sınıf II)
B LENFOSİT GELİŞİMİ Kemik iliğinde hemopoetik kök hücreden gelişir Olgunlaşmasını kemik iliğinde (antijenden bağımsız) tamamlar Olgun B hücresi: Yüzey İg (İgM) taşır Periferik dokuda antijenle karşılaşmayı izleyerek aktiflenir: Çoğalır Plazma hücresine farklılaşır: Yüzey İg kaybeder Büyür Antikor sentez ve salgısı Antikor salgısının izotipini değiştirir: İgM İgG/İgA/İgE Antikorunun afinitesini artırır Bellek hücresi oluşturur
IgM Fab ABB THR ab ABB İMMUNOGLOBULİN YAPISI g a m e d VL a CL VH Cm Va Vb Cm Cm Cb Ca HÜCRE MEMBRANI
ANTİKOR TİPLERİ İgM İgG İgA İgD İgE Ağır zincir m g a d e Hafif zincir l/k l/k l/k l/k l/k Plazmada oranı %10 %75 %15 <%1 <%1 Yapı Pentamer Monomer Dimer Monomer Monomer Kompleman aktivasyonu Plasenta geçişi Opsonin Salgılarda Kompleman aktivasyonu Primer yanıt Mast hücre degranülasyonu
B B B HÜCRE AKTİVASYONU İgG Olgun B hücresi İgM Antijen Plazma hücresine farklılaşma Afinite artışı B İgG B İzotip değiştirme Bellek hücresi Sekonder yanıt Primer yanıt
B HÜCRE FARKLILAŞMASI İgM İgG Th Th2 İgE Sitokin salgısı IL-4 IL-5 Antijen Primer yanıt HLA sınıf II İgM Çoğalma IL-4 IL-6 IL-2 IFNg İgG Endositoz Antijen sunma Th Th2 IL-4 İgE T hücre aktivasyonu Sitokin salgısı
ANTİKOR İŞLEVLERİ ANTİJEN BAĞLAMA BÖLGESİ (Fab) B hücre reseptörüdür Antijenin (Toksin, virüs) nötralizasyonunu sağlar SABİT BÖLGESİ (Fc) Opsonin olarak fagositozu kolaylaştırır, uyarır (İgG) Kompleman siteminin aktivasyonunda rol alır (İgG ve İgM) Hücre lizisi ve opsonizasyon Erken tip aşırıduyarlılık reaksiyonunda rol alır (İgE) Hedef hücrenin duyarlılaştırılmasını sağlar: (İgG, İgA, İgE) Antikor-bağımlı hücre toksisitesi (NK, nötrofil, fagosit vb) Mukozal immünitede rol alır (İgA)
BAKTERİYE İMMÜN YANIT Deri yüzeyi DH DH Bakteri MF B HLA II İL-4 İL-5 Th İL-2 Th2 Bellek hücresi
İLTİHAP = İNFLAMASYON Kan hücreleri Mikroorganizma Trauma Antijenik uyarı Kan hücreleri Plazma mediyatörleri Mikrodamar sistemi RUBOR: Eritem TUMOR Şişme CALOR Isınma DOLOR Ağrı FUNCTIO LAESA İşlev kaybı
İLTİHAP GELİŞİMİ Lokal kan akımı artar VAZODİLATASYON Endotel yapışkanlığı artar Damar geçirgenliği artar Damar dışına kaçış artar Fibrinojen dokuda artar Öldürme mekanizmaları aktiflenir Doku onarımı başlar Bölgeye lökosit göçü artar KEMOTAKSİ Lökosit yapışması ve dispedezi artar EKSTRAVAZASYON Lökosit ve mediyatörlerin dokuya geçişi kolaylaşır İNFLAMASYON YANITI TRANSUDASYON ve EKSUDASYON DOKU ÖDEMİ PIHTILAŞMA UYARILIR HÜCRE ÖLÜMÜ ve DOKU HASARI ANGİOGENEZ ve MEZENKİMAL HÜCRE ARTIŞI
Araşidonik asit oksidasyonu SEKONDER MEDİYATÖR SENTEZİ AKTİF HÜCRE MEMBRAN LİPİDLERİ Fosfolipaz A2 Araşidonik asit oksidasyonu Siklooksijenaz Lipoksijenaz Prostaglandin Lökotrien A4 LİZOFOSFATİDİLKOLİN Deterjan yapılı Hücre membran füzyonuna etkili Degranülasyon LTC4 LTD4 LTB4 PGE2 PGF2a PGI2 AĞRI VAZODİLATASYON ATEŞ GEÇİRGENLİK ARTIŞI HİSTAMİN BRADİKİNİN C5a TNF, IL-1
İNFLAMASYONUN SİSTEMİK BULGULARI 1. ATEŞ: İL-1, İL-6 ve TNF-a Hipotalamus 2. LÖKOSİTOZ: İL-1, İL-6, CSF ler Kemik iliği 3. AKUT FAZ YANITI: İL-1, İL-6, TNF-a Karaciğer Sedimentasyon artışı: C reaktif protein Serum amiloid A proteini Haptoglobin Fibrinojen a1 Antitripsin a2 Makroglobulin Seruloplazmin 4. GLUKOKORTİKOİD SALINIMI: İL-1, İL-6 Hipofiz ve adrenal bez
İLTİHAP SÜRECİ DOKU Kemik iliği Dolaşım KIZARIKLIK ŞİŞME ve AĞRI C3a C5a Histamin Bradikinin Serotonin Vazodilatasyon Sıvı geçişi Kan hücresi yapımı Radikal üretimi Enzim salgısı İL-1 İL-6 GM-CSF G-CSF Fagositoz Öldürme KORUNMA + DOKU HASARI Lökosit kemotaksisi Birikimi Yapışması Dokuya göç Salgı İL-1 CSFler TNF-a C5a LTB4 İL-8 İL-1 Makrofaj İL-1 TNF-a CSF Nötrofil TNF-a İL-8 Endotel yapışkanlık ATEŞ TROMBOSİT: Serotonin, PAF T lenfositleri
Kanamayı durdurma süreci HEMOZTAZİS Kanamayı durdurma süreci Zedelenen damarda kontraksiyon Vasküler yanıt Trombosit birikimi Trombosit aktivasyonu Pıhtılaşmanın aktivasyonu Pıhtı oluşumu Fibrinolizisin aktivasyonu Pıhtı çözülmesi Hemostaz bozuklukları: Yetmezliği Kanama bozuklukları Dolaşım sistemindehemostaz TROMBÜS
VASKÜLER YANIT 1. Vazokonstriksiyon: Kanama hızını azaltır Endotel hücre kontraksiyonu Damar düz kasına direk etki ile kontraksiyon Lokal reflekslerle (Serotonin, TxA2) 2. Endotel hasarı Subendotel kollajen İntrensek pıhtılaşma von Willebrand F Trombosit agregasyonu Doku F Ekstrensek pıhtılaşma
TROMBOSİTLER Megakaryosit Çekirdeksiz hücre parçacıklarıdır, (2-4 mm çaplı) Kanda 150000-400000 / ml bulunur Kemik iliğinde megakaryositlerden gelişir: Endoreduplikasyon (Sitoplazmik psödopod oluşumu ile) Yaklaşık 5 günde gelişir, 10 gün kadar yaşarlar 1/3 kadarı dalak kırmızı pulpasında bulunur Özgün büyüme faktörü: Trombopoietin Kan sinüsoidleri TROMBOSİT Endotel Megakaryosit
TİMUS Miyeloid öncülü Lenfoid öncülü B lenfosit T lenfosit Eritrosit HEMAPOETİK KÖK HÜCRE Miyeloid öncülü Lenfoid öncülü NK PLURİPOTENT KÖK HÜCRE TİMUS B lenfosit T lenfosit Eritrosit Megakaryosit Bazofil Eozinofil Nötrofil Monosit Trombosit
TROMBOSİT ÖZELİKLERİ Yapışma özellikleri Cama, birbirine, damar çeperine Kitle: Damar çeperine baskı ile onarıma katılırlar İnflamatuar salgı: Lipid ürünleriyle pıhtılaşmaya yardımcı olurlar Salgı ile damara etki: Serotonin ile damar çeperini daraltırlar Pıhtı büzüşmesini sağlarlar YAPIŞMA: Büyük damara: Subendotele: Kollajen Fibronektin Bazal mem: Tip I, II, III kollajene R GpIa/Ia Kolajen GpIc/Ia Fibronektin GpIIb/IIIa Plazma fibronektini Küçük damara: GpIb vWF GpIIb/IIIa
TROMBOSİT İŞLEVLERİ ADEZYON: ENDOTELE YAPIŞMA AGREGASYON: BİRBİRLERİNE YAPIŞMA Trombin, Kollajen, ADP, Epinefrin SALGI: TxA2, Serotonin PROKOAGÜLAN: Protrombinaz aktivitesi (FX ve IX akt.) Trombosit Faktörü 3
DAMAR HASARI Trombosit Subendoteliumda kollajen açığa çıkışı von Willebrand F ile adezyon = Trombosit yapışması Von Willebrand F Şekil değişikliği Ca2+ (Prokoagülan aktivite) PF3=Fosfolipid Salgı reaksiyonu Serotonin TxA2 ADP Trombin Ca2+ Pıhtılaşma Agregasyon Vazokonstriksiyon Fibrin Hemostatik tıkaç
SEKONDER MEDİYATÖR SENTEZİ AKTİF HÜCRE MEMBRAN LİPİDLERİ Fosfolipaz A2 LİZOFOSFATİDİLKOLİN Araşidonik asit oksidasyonu Lipoksijenaz Siklooksijenaz LİZOFOSFATİDİLKOLİN Deterjan yapılı Hücre membran füzyonuna etkili Degranülasyon Lökotrienler Prostaglandin G2 ve H2 PGD2 PGE2 PGF2a PGI2 TXA2 Mast hü. Nötrofil Makrofaj Lenfosit Düz kas Endotel Trombosit
--- PROSTAGLANDİN SENTEZİ Araşidonik asit oksidasyonu Siklooksijenaz AKTİF HÜCRE MEMBRAN LİPİDLERİ Fosfolipaz A2 Araşidonik asit oksidasyonu Siklooksijenaz Asetilsalisilik asit inhibisyonu Prostaglandin G ve H 2 2 Trombosit Endotel PGF Prostasiklin = PGI2 2 2 Tromboksan A2=TxA2 2 aÿ --- +++ Agregasyon Vazokonstriktör Vazodilatör