RADYOGRAFİ TEKNİĞİ 1 Dr. Erol Akgül Ç. Ü. SHMYO/Radyoloji
Röntgen teknisyeni hastaya nasıl Yaklaşmalıdır? 1 İletişim iyi olmalıdır. Kibar ve arkadaşça yaklaşılmalı, güven verilmelidir. Hastaya adıyla hitap edilmeli, hanım veya bey denilmelidir. Hastaları kırıcı ve kaba tarzda konuşulmamalı, empati yapılmalıdır. Tetkik için gelen hastalar ürkek ve endişeli olabilirler, anlayışlı olunmalı ve tetkik hakkında hasta bilgilendirilmelidir.
Röntgen teknisyeni hastaya nasıl Yaklaşmalıdır? 2 İnceleme sırasında kapı kapalı tutulmalı, gereksiz kişiler dışarı çıkarılmalıdır. Hastanın tamamen soyunması gerekiyorsa hastaya gerekli örtüler verilmeli hasta rahatlatılmalıdır. Hastanın yatacağı, kafasını koyacağı , tutunacağı yerler ve verilen örtüler daima temiz ve bakımlı olmalıdır. Hasta masaya alınırken yardımcı olunmalı kaldırılırken destek olunmalıdır. Kafasını tüp standına vurmaması için uyarılmalıdır.
Röntgen teknisyeni hastaya nasıl Yaklaşmalıdır? 3 Tekerlekli sandalye ile gelinmişse, masaya iyice yaklaştırılmalı ve tekerlek frenleri kapatılmalıdır. Hastaya pozisyon verilirken solunumunu tutması haraket etmemesi konusunda yeterince bilgilendirilmelidir. Gerekiyorsa gösterilmelidir. Hasataya pozisyon verilirken nazik davranılmalıdır. Sert hareketlerden kaçınılmalıdır.
Röntgen teknisyeni hastaya nasıl Yaklaşmalıdır? 4 Girişimsel işlem yapılacaksa hasta bilgilendirilmeli gerekiyorsa belge imzalatılmalıdır. Çocuksa ailesine imzalatılmalıdır. Tetkik sırasında masanın hareket ettirilmesi, cihazın ses çıkarması gibi konular hastanın korkmaması için söylenmelidir. IV kontrast kullanılan yerlerde kusmalara karşı küvet bulundurulmalıdır.
Röntgen teknisyeni hastaya nasıl Yaklaşmalıdır? 5 Teknisyen hastaya radyolojik muayenenin sonucu ya da tanısı hakkında açıklama yapmamalıdır. Bu bilgiler sadece doktar tarafından verilmelidir. Hastalar çoğunlukla beklemek zorunda kalmaktadırlar. Bekleme nedeni veya ne kadar beklenileceği hastaya söylenmelidir. Aksilikler hastaya bildirilmelidir. Tetkike hazırlık gerekiyorsa yapması gerekenleri neden yapması gerektiği açıklanmalıdır.
RADYOGRAFİK PLANLAR VE POZİSYONLAR
BAŞ VE YÜZ RADYOGRAFİK POZİSYONLARI
KRANYUM PA Görülebilen yapılar Frontal kemik Paryetal kemik Gözü çevreleyen kemik kısım Maksilla Mandibula Her iki zigomatik kemik Süperior orbital fissür
KRANYUM LATERAL Görülebilen yapılar Paryetal kemik Oksipital kemik Kısmen frontal kemik Temporal kemik Sella tursika Sinüsler
CALDWEL POZİSYONU Görülebilen yapılar Etmoid sinüsler Frontal sinüs Kısmen sfenoid sinüsler Diğer kranyal ve maksillofasyal kemikler
KAFA KAİDESİ (Submento-vertikal) Görülebilen yapılar Etmoid ve sfenoid sinüsler Foramen magnum Foramen spinozum, ovale, laserum Maksiller sinüsler orbita ile süperpoze Sella tursika, sfenoid sinüs içerisinde
WATERS GRAFİSİ Görülebilen yapılar Paranazal sinüsler Orbita kemik sınırları Diğer maksillofasyal kemikler
LATERAL YÜZ (SİNÜS) Görülebilen yapılar Paranazal sinüsler Sella Mandibula Diğer maksillofasyal kemikler
TOWN POZİSYONU Görülebilen yapılar Oksipital, paryetal ve frontal kemikler Foramen magnum ve içinde sella tursika Mandibula kondilleri Petröz kemikler
ORBİTA Görülebilen yapılar Orbita duvarları Paranazal sinüsler
SCHULLER Görülebilen yapılar Msatiod kemik Temporomandibüler eklem Üst üste internal ve eksternal akustik kanallar
STENVERS Görülebilen yapılar Petröz kemikler İnternal aküstik kanal Semisirküler kanallar Mastoid Temporomandibüler eklem
VERTEBRA RADYOGRAFİK POZİSYONLARI
AP SERVİKAL VERTEBRA Görülebilen yapılar Servikal vertebra korpusları, transvers proçesler, disk aralıkları Trakea hava sütunu
LATERAL SERVİKAL GRAFİ Görülebilen yapılar Vertebra korpusları, spinal kanal genişliği, spinöz proçesler, faset eklemler, disk aralıkları Prevertebral yumuşak doku Faringeal ve trakeal hava sütunu
SERVİKAL OBLİK Görülebilen yapılar Nöral foramenler Faset eklemler
ODONTOİD, 1 ve 2. SERVİKAL Görülebilen yapılar 1 ve 2. servikal vertebralar Odontoid proçes Lateral atlantoaksiyel eklemler
TORAKAL VERTEBRA AP Görülebilen yapılar Vertebra korpusları, pedikülleri, spinöz ve transvers proçesleri İntervertebral disk aralıkları Kosta proksimal kesimleri
AP LUMBAR Görülebilen yapılar Lumbal ve sakral vertebralar Disk aralıkları Sakroiliak eklemler Psoas kas gölgeleri 12. kotlar
LUMBAR LATERAL Görülebilen yapılar Vertebra korpusları, spinal kanal genişliği, pediküller, spinöz proçesler Faset eklem ve artiküler proçesler Disk aralıkları
SAKRUM AP Görülebilen yapılar Sakral ve alt lumbar vertebralar Sakroliak eklemler Koksiks
ABDOMEN VE PELVİS RADYOGRAFİK POZİSYONLARI
AYAKTA ABDOMEN Görülebilen yapılar Lumbar vertebralar Alt kostalar Pelvik kemikler Diyaframlar İntestinal gazlar Psoas gölgeleri Diğer yumuşak dokular
PELVİS AP Görülebilen yapılar İliak kemikler: İlium, iskium, pubis L5 vertebra ve sakrum, koksiks Sakroiliak ve koksofemoral eklem Bilateral femur başları
ABDOMEN VE PELVİS RADYOGRAFİK POZİSYONLARI
AYAKTA ABDOMEN Görülebilen yapılar Lumbar vertebralar Alt kostalar Pelvik kemikler Diyaframlar İntestinal gazlar Psoas gölgeleri Diğer yumuşak dokular
PELVİS AP Görülebilen yapılar İliak kemikler: İlium, iskium, pubis L5 vertebra ve sakrum, koksiks Sakroiliak ve koksofemoral eklem Bilateral femur başları
Kaynaklar Bushong SC. Radiologic Science for Technologist: Physics, Biology and Protection. 3rd ed. St. Louis, The C. V. Mosby Company, 1984. Oğuz M. Röntgen Fiziğine Giriş: Diagnostik I. Adana, ÇÜ Basımevi, 1992. Kaya T. Temel Radyoloji Tekniği. Bursa, Güneş & Nobel, 1997.