CSI DİZİLERİNİN ETKİLERİ Asuhan Cavrar İsmail Sezer Dağıdır Cansu Edeoğlu İlay mengi Meriç Karadeniz

Created by, Anthony E. Zuiker Production by, Jerry Bruckheimer Premiered on, October 6, 2000

>> 8 Aralık 2008’deki FBI raporuna göre USA’deki çözülen dava sayısı 1963’lerde %91 oranında iken,%30-63 e kadar düşmüştür.

>>Bugün toplumda suçu,suçluyu adalet sistemi ile hareket ederek, cinayetleri çözmeye yönelik çalışan kurum ve kolları mevcut. >>Medya ise bu var olan teknoloji ile cinayetlerin kolayca çözülebileceğine inanılmasını istiyor.

CSI ETKİSİ Suç mahalinde bulunan bol adli örnek ve hatasız adli bilim teknikleri ile artan ve gerçeğe dayanmayan beklentilerin mahkeme salonunda sunulması olarak açıklanabilir. >> Bu terim günümüzde halen CNN, National Geographic, USA Today, CBS News gibi haber kanallarında sıklıkla kullanılmaktadır.

>> Suç mahali araştırmasını konu alan dizilerin popülaritesinin artması birçok ülkede çeşitli versiyonlarının çekilmesini de beraberinde getirmiştir.Bunlara en son eklenen ise ülkemizde 2010 yılında yayınlanmaya başlayan KANIT adlı dizidir.

CSI ETKİSİ MAHKEME SALONUNDA CSI ETKİSİ SUÇ ÜZERİNDE CSI ETKİSİ KOLLUK KUVVETLERİ ÜZERİNDE CSI ETKİSİ ÖRNEKLERLE CSI ETKİSİ BİLİM ÜZERİNDE CSI ETKİSİ CSI EFSANELERİ

CSI Dizilerinin Etkileri Türkçe’de Adli Tıp dediğimiz, bazen forensik bilimi olarak çevrilen kavram, aslında tıptan daha geniş bir anlam içerir. Forensik bilim, işlenen bir suçla bağlantılı herşey hakkında bizlere bilimsel bilgi sunar. CSI tarzı diziler de, doğaları gereği forensik bilimi kullanırlar. Ancak bu kurgusal senaryolarda forensik bilimin kullanılışı genelde abartılmaktadır. Hafiften bilimkurguya kaçan senaryolar, dizi izleyicilerinin forensik bilimden beklentilerini imkansız düzeye yükseltmektedir.

Mahkemelerde CSI Etkisi CSI dizilerinin mahkemeler üzerindeki etkileri 4 başlık altında sınıflandırılabilir: Jüri üyeleri üzerindeki etkileri Savcılar üzerindeki etkileri Savunma avukatları üzerindeki etkileri Yargıçlar üzerindeki etkileri

Jüri Üyeleri Üzerindeki Etkileri ABD'de son yıllarda mahkemelerde, gerek jüri üyeleri, gerek suç kurbanları, olay yeri inceleme ekiplerinden ve DNA analizi gibi laboratuvar çalışmalarından, gerçek hayatta karşılanması imkansız ya da mantıksız taleplerde bulunmaya başladılar.

Aslında dizilerde gösterilen hemen hemen tüm forensik uygulamalar, adli tıp ve kriminoloji laboratuarlarında mevcut, ancak dizideki kadar hızlı sonuçlara ulaşmak mümkün değildir. Testler uzun zaman almakta ve her zaman dizideki kesinlikte sonuçlara ulaşmak da mümkün olmamaktadır. Test ve incelemeler, genelde kesin hükümler yerine bir fikir edinmeye yardımcı olabilecek sonuçlar vermektedir.

Bunların yanında, dizilerden etkilenen jüri üyeleri, olur olmaz yerlerde DNA analizi ve bilimsel kanıt talep etmeye başladılar. Alakasız davalarda DNA testi taleplerinin giderek artması sonucu, jüri üyesi seçmelerinde adaylara CSI türü dizileri takip edip etmedikleri sorulmaya başlandı.

Jüride CSI etkisine örnek verecek olursak : Phoenix'te bir cinayet davasında, jüri üyeleri, kanıt olarak getirilen kan lekeli bir ceketin DNA analizine tabi tutulmadığını farkettiler ve hemen yargıçtan analiz talep ettiler. Ancak analize gerek yoktu çünkü davalı olay yerinde olduğunu zaten itiraf etmişti. Yargıç, TV dizilerinin jürilere DNA testini öğrettiği, ama ne zaman gerektiğini öğretemediğine hükmetti.

Savcılar Üzerindeki Etkileri CSI dizileri savcıların taktiklerinde, olaylara yaklaşımlarında ve olgularında değişikliklere yol açmıştır. Savcılar davaları ,CSI dizilerinin etkisiyle oluşan adli bilimler konusundaki büyük beklentilerden uzaklaştırmakla sorumlu hale gelmişlerdir.

Eldeki mevcut bilgilere ve tanıklara rağmen, olay yerinden neden DNA örneği gibi delillerin alınmadığına dair sorularla karşı karşıya kalmışlardır. Amerika’ da Arizona, Illinois and Kaliforniya eyaletlerinde, savcılar, "negatif delil tanıkları" kullanarak, jürileri gerçek hayatta olay yerinde DNA örneği, parmak izi ya da başka deliller bulunamamasının normal olduğuna ikna etmeye çalışmaya başladılar.

Savunma Avukatları Üzerindeki Etkileri Savunma avukatları da, CSI dizilerininin yarattığı adli bilimlerin yetenekleri ve güvenirliği konusundaki inancın sorumluluğunu taşımaktadır. Savunma avukatları çoğu kez jüriye adli bilimlerin gerçek doğasını anlatmak ve kullanılan teknik ile uygulamaların kesinlik içeren sonuçlar vermediğini ; sonuçların benzerlik ,yakınlık olabileceği tahmininde bulunduğunu açıklamak durumunda kalmıştır.

Yargıçlar Üzerindeki Etkileri CSI dizilerinin jüri üzerindeki etkileri yargıçların davalar üzerindeki kararlarını da etkilemektedir. CSI dizileri, jürileri delil yetersizliğinden sanığı suçsuz bulmaya yatkın hale getirmektedir. Jüri üyeleri, CSI'daki gibi bir ton analiz ve test yapılamadığı için, sanık için kolayca suçludur denmemektedir. Bu durum da birçok gerçek suçlunun salıverilmesine neden oluyor.

Robert Blake'in cinayet davasında, savcı Shellie Samuels, Blake aleyhinde tanıklık yapan 70'ten fazla şahit getirdiği halde, jürilere kan örneğinden DNA analizi, balistik raporu gibi fiziksel kanıt gösteremediği için sanık beraat etti.

İnsanlar neden suç işler?

Başlıca suç işleme sebepleri biyolojik kuramlar, sosyolojik kuramlar ve psikolojik kuramlardır. Biyolojik kuramlar genelde suç işleme eğiliminin biyolojik olarak var olduğunu savunur. Bu eğilim genetik olarak aktarılmış olabilecegi gibi sonradan meydana gelmiş biyokimyasal bozukluklardan dolayı da oluşabilir.

Sosyolojik kuramlar ise daha çok sınıfsal farklar ve bunları direkt ya da dolaylı etkilerinden dolayı insanların suç işlemeye meylettiğini savunur. Hem kültürel hem de ekonomik açıdan aralarında fark olan sınıflar yaşadıkları çatışmalar sonucunda suç işlemeye eğilimli hale gelirler.

Prof. Dr. Hayrettin Kara: “Bireyselleşmenin çok yüceltildiği bir dönemde kişinin kendini değersiz hissetmesi kolay hale gelmiştir. Ben bireyselleşmeyi insanların ileriye yönelik en büyük sorunlarından biri olarak görüyorum. Bireyselleşmede ayrışma, ötekileştirme, kopma, ötekini önemsizleştirme var. O zaman ötekini yok etme daha kolay hale geliyor.”

CSI dizilerinin sabıkalılar üzerindeki etkileri Csi dizileri herkes tarafından izlenmektedir tabi ki izleyenlerin arasına ciddi cinayetlerin failleri de girmektedir. Gerçekdışı ve abartılmış teknolojiler çoğu zaman csi dizilerinde yer almaktadır ancak bu dizilerdeki bilim en azından gerçeğe dayalı olabiliyor. Örneğin kanın çamaşır suyuyla temizlenip DNA kalıntılarını yok etmesi gibi

DNA nın çamaşır suyuyla temizlenmesi daha önceden duyulmamış iken şimdilerde planlanmış cinayetlerde çamaşır suyunun kullanılması olağandışı değildir. Birçok kolluk kuvveti CSI dizilerinin potansiyel eğitimli katil oluşumuna sebep olduğunu düşünüyor.

Suçlular parmak izi bırakmamak için artık eldiven kullanıyor ya da bant gibi vücudunun DNA bırakmasını engelleyiciler kullanılıyor. Ayrıca suçlular ateşin kalıntıları tamamen yok etmediğini farkına vardılar ve dolayısıyla adli uygulamaları engellemek için farklı tekniklerden yararlanmaya başladılar.

CSI dizilerinin kolluk kuvvetleri üzerindeki etkileri Polisler, araştırmacılar ve labarotuar araştırmacıları gereksiz ve uygunsuz beklentilerin baskısı altındadır. Polisler ve suç mahali araştırmacıları kendilerini gereksiz yere kanıt toplarken buluyorlar. Fazlasıyla kanıt toplamanın birtakım olumsuz getirileri bulunmaktadır.

Delilleri sakalamak için büyük kapasiteli yerlere ihtiyaç duyulmaya başlanmış ve özellikle de DNA’nın saklanmasında büyük sorunlar yaşanmaştır. DNA’nın özel soğutucu kaplarında stabilitesi korunacak şekilde saklanması gerekmektedir Durum öyle kötüye gitmiştir ki deliller tamamen bırakılabiliyor ya da görmezden gelinip ihmal edilebiliyor.

2006 da yapılan ankette kolluk kuvvetlerinin %61 inde özellikle DNA için yeterli kapasitenin olmadığı belirlenmiştir. DNA birikimi yüzünden kongre toplanmış ve hükümetten laboratuarlara fon dağıtması için çaba sarfedilmiştir.

ADLİ BİLİMLERDEKİ ETKİSİ ? Ya GERÇEK HAYAT ? ADLİ BİLİMLERDEKİ ETKİSİ ?

“ işte şimdi CSI gibi olacak“ Vaka #1 : Çocuklar 12 yaşındaki John G. , merak yüzünden annesini öldürdü. “ işte şimdi CSI gibi olacak“

Vaka # 2 : Eğitimli Katiller Katilin alışveriş sepeti: deterjan , eldiven , jilet Video: Kill Room Jermaine McKinney (25) Ohio’da 2 kişiyi öldürdü Olay yerini deterjanla yıkadı, cesetleri yaktı, sigara izmaritlerini topladı

Vaka # 3 : Mükemmel Cinayet Marina Calabro (84) , torunu ve arkadaşları tarafından öldürüldü. Katiller, cinayete kaza süsü vererek davanın kapanmasını sağladılar. Marina Calabro Anthony Calabro Jason Weir Tom Lally

ADLİ BİLİMLERDEKi ETKİSİ Adli bilimler, yargı sisteminin sorularına çözüm bulmayı kapsayan bir uygulama alanıdır. Alt bölümleri: * Adli Muhasebe * Adli Kimya * Adli Antropoloji * Kriminalistlik * Adli Arkeoloji * DNA Analizi * Adli Fotoğrafçılık

Üniversitelerdeki adli bilim programlarına ilgi artışı National Geographic ‘e göre 2004te ABD’deki üniversitelerde en az 90 tane Forentic Science programı açıldı veya kontenjanları arttırıldı. Michigan State Üniversitesi’ne 2003’te 180 kişi FS masterı için başvurdu. 20 kişi seçildi. FS programına başvuran adayların çoğunun tamamladığı lisans programları Adli Bilimlerle ilişkili değil !

Koşulların iyileştirilmesi Akredite olan laboratuar sayısında artış Adli laboratuarlara verilen ödenek artışı

Artan teknoloji talebi Teknikler geliştiriliyor CSI dizileri ilham veriyor CT and MRI 3D görüntüleme

CSI Efsaneleri: CSI dizileri gerçeği yansıtıyor mu?

CSI Efsaneleri Yöntem Rol ve Sorumluluklar Kanıt Yeterliliği Zaman Kullanımı

Yöntem Kullanılan cihazların kapasitesi abartılmaktadır. Ön hazırlıklar yok sayılmaktadır. Veri tabanlarının içeriği sınırsız olarak gösterilmektedir.

AFIS (Automated Fingerprint Identification System)

Rol ve Sorumluluklar Ana Karakter Adli Uzman Polis Memuru Dedektif

Esas oğlan Hem detektif Hem olay yeri inceleme uzmanı

Hem kahraman polis Hem bilim adamı Hem otopsi uzmanı

Kanıt Yeterliliği

Yöntem ve Zaman Kullanımı GC/MS Cihazı Analiz süresi 15 dakikadan başlayarak saatlerce sürebilir !

Olay yerinde bulunan tek kanıt Bulunan tek kanıtla tokalaşan acemi dedektif

Elden ele dolaşan el

TEŞEKKÜR EDERİZ… 