İşyerlerinde Psikolojik Taciz (MOBBİNG)

Tüm kültürlerde ve ülkelerde, yaş, cinsiyet, kıdem ve hiyerarşik konum olmadan çalışanların karşılaşması muhtemel bir işyeri sorunu olan işyerlerinde psikolojik taciz (mobbing), iş ahlakına aykırı sistematik yürütülen bir işyeri sorunudur.

Tanımı İşyerlerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer kişi ya da kişilere yönelik gerçekleştirilen belirli bir süre sistematik biçimde devam eden, yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan; mağdur ya da mağdurların kişilik değerlerine, mesleki durumlarına, sosyal ilişkilerine veya sağlıklarına zarar veren; kötü niyetli, kasıtlı, olumsuz tutum ve davranışlar bütünüdür.

Özellikle hiyerarşik yapılanmış gruplarda ve kontrolün zayıf olduğu örgütlerde, gücü elinde bulunduran kişinin ya da grubun, diğerlerine psikolojik yollardan, uzun süreli sistematik baskı uygulamasıdır. Son dönemde sosyoloji ve hukuk başta olmak üzere çeşitli alanlarda disiplinler arası çalışılan bir konu haline gelmiştir.

Hukuki anlamda bir davranışın “mobbing” olması için mutlaka ‘sistematik’ şekilde en az 6 aydır yapılıyor olması gerekir. Yoksa günlük yaşam içerisinde herkes tarafından yaşanabilecek stres, kaygı, öfke gibi davranışlar ‘mobbing’in tanımına uymayacaktır.

Basit anlatımıyla “bir veya birkaç kişinin bir diğer kişiye, düşmanca ve ahlaka, etiğe aykırı yöntemlerle sistematiksel olarak uyguladığı psikolojik bir baskıdır” şeklinde ifade edilebilir.

Mobbing nasıl uygulanır? Kişiye yetenek ve becerilerinin çok altında veya uzmanlık alanına girmeyen işler verilir. İşle ilgili tüm önerileri reddedilir. Geliş gidiş saatleri, telefon konuşmaları, çay kahve molaları ayrıntılı olarak kontrol edilir. Sürekli eleştirilir veya küçümsenir. Kişi işle ilgili önemli gelişme ve haberlerin dışında bırakılır. Kişinin arkasından çeşitli söylentiler çıkartılır.

Mobbing yöntemleri 1. Kendini göstermeyi ve sağlıklı iletişimi bozmak: Sık sık sözünüz kesilir, yaptığınız iş sürekli olarak olumsuz eleştirilir. Jest ve bakışlarla rahatsızlık verilir. Tehdide kadar iş uzar.

Mobbing yöntemleri 2. Sosyal ilişkilere saldırı: Sosyal ortamdan tecrit edilmesine çalışılır. En ufağından her türlü ilişki kesilir. Yok gibi kabul edilir ki bu ağır bir taciz yöntemidir.

Mobbing yöntemleri 3. İtibar ve şöhrete saldırı: Sürekli dedikodu üretilir. İmajınız zedelenmeye ve böylece güvenilirliğinizin yitirilmesine çabalanır.

Mobbing yöntemleri 4. Kişinin yaşam standartları ve mesleki konumuna yönelik saldırı: Yetenek ve birikimlerinizle orantısız işler verilir. Sürekli iş değişiklikleri yapılır.

Mobbing yöntemleri 5. Kişinin sağlığına yönelik saldırı: Fiziksel olarak kaldıramayacağınız yoğunlukta işler yaptırılır.

Mobbing Unsurları İşyerinde karşılaşılan her türlü olumsuz davranış psikolojik taciz olarak algılanmalıdır. İşyerlerinde psikolojik tacizden söz edebilmek için bazı unsurları içermesi gerekmektedir. İşyerlerinde psikolojik taciz şu unsurları içermelidir: İşyerinde gerçekleşmelidir. Üstler tarafından astlarına uygulanabileceği gibi, astları tarafından üstlerine de uygulanabilir ya da eşitler arasında da olabilir.

Mobbing Unsurları Sistemli bir şekilde yapılmalıdır. Süreklilik kazanmış bir sıklıkla tekrarlanmalıdır. Kasıtlı yapılmalıdır. Yıldırma, pasifize etme ve işten uzaklaştırma amacında olmalıdır. Mağdurun kişiliğinde, mesleki durumunda veya sağlığında zarar ortaya çıkmalıdır. Kişiye yönelik olumsuz tutum ve davranışlar gizli veya açık olabilir.

Bununla birlikte Mobbingle ilgili olarak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi çalışma hayatı ve sosyal güvenlik hakkında her türlü Soru Öneri Eleştiri İhbar Şikayet Başvuru ve talepleri

etkin ve hızlı bir biçimde çözüme kavuşturabilmek amacıyla kurulmuştur etkin ve hızlı bir biçimde çözüme kavuşturabilmek amacıyla kurulmuştur. Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi “ALO 170” 7 gün 24 saat aranabilir. İletişim Merkezi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu ve Türkiye İş Kurumu tarafından sunulan tüm hizmetlerle ilgili olarak bilgilendirme yapmakta ve çözüm üretmektedir. Bu merkeze gelen tüm çağrılara uzmanlar doğrudan cevap vermekte ve ilk görüşmede talepler sonuçlandırılmaya çalışılmaktadır.

Mobbingle mücadele için neler yapılabilir? Mobbingi engellemek için öncelikle mobbing ile ilgili toplumsal, ardından kurumsal bilincin geliştirilmesi, farkındalığın arttırılması çok önemlidir. Mobbing, cinsiyet, hiyerarşi, kıdem vb. farklılıklar gözetmeksizin herkesin başına gelebilecek bir çalışma hayatı sorunudur. Buna göre Mobbingle mücadele kapsamında yapılabilecekler şöyle sıralanabilir:

Mobbingle mücadele için neler yapılabilir? Öncelikle mobbing, imtina edilerek kullanılması gereken bir kavramdır. Konunun aşırı magazinleştirilmesi, bilgi kirliliğine neden olmaktadır. Bu konuya özel dikkat gösterilmelidir. Mobbing kavramı, bugün ülkemizde iş ortamında yaşanan her türlü olumsuzluğa ve baskıya genel bir ad olma tehlikesiyle karşı karşıyadır.

Mobbingle mücadele için neler yapılabilir? Kurumlarda, muhtemel bir mobbing sürecinde personelin nasıl hareket edeceği, ne yapacağı ve nasıl bir yol izlemesi gerektiği belirlenerek yazılı olarak çalışanlara duyurulmalıdır. Aday personele ve görevde yükseleceklere mobbingin önlenmesi, sürecin yönetimi ve sonrasında yapılması gerekenlere ilişkin eğitim verilmelidir.

Mobbingle mücadele için neler yapılabilir? Mobbinge ilişkin yapılan akademik çalışmalarda sağlık sektörü çalışanlarının mobbinge en fazla uğrayanlar olduğu düşünüldüğünden konuya önem verilmeli, farkındalığı arttırıcı ve bilgilendirici çalışmalar yapılmalıdır.

Dinlediğiniz için TEŞEKKÜR EDERİZ