Farklı Sistemlerde Kentleşme ve Kentleşme Politikası
Kentleşme ve kent planları farklı ekonomik sistemlere göre değişebilir. Kapitalist ve sosyalist ülkelerin kentleşme biçimleri, (keskin olmamakla birlikte) tipik bazı farklılıklara sahiptir.
Kapitalist Ülkelerde Kentlerde belirgin sınıfsal farklılaşmalar vardır. Kapitalist toplumların özellikleri kentler için de geçerlidir. Toprak mülkiyeti bireylere aittir, kamuya değil. Kentlerin imarında ve planlamasında yüksek gelir kümeleri rol oynar. Toprak ve konut ticarete konudur. Arsa spekülasyonları ile fiyat artışları genellikle olumlu bulunur.
Arsa spekülasyonunun dar gelirli ve yoksul aileleri ezmesini önleyici toplumsal yasalar vardır. Kapitalist ve sanayileşmiş ülkelerde düzenli ve sağlıklı kentleşme için çeşitli önlemler alınmıştır ve bunlar taviz verilmeksizin uygulanır. Planların uygulanmasına önem verilir. Bu durum azgelişmiş ülkelerde yüksek gelir grubunun lehine uygulamalarla bozulur.
Gelişmiş kapitalist ve az gelişmiş kapitalist ülkelerde büyüklük olarak birbirine yakın kentler olsa bile bunların gelişmişlik durumu birbirinden farklıdır. AGÜ kentleşme, “asalak kentler(bağımlı kentleşme)” esasına dayanır. BK, GÜ’nün AGÜ üzerinde sömürücü ticaret kapitalizmine dayalı üstünlük kurmasına paralele olarak, bu ülkelerde büyük iş ve ticaret kentlerinin kurulmasına olan ihtiyaç nedeniyle ortaya çıkmış kentlerdir. Özellikle Latin Amerika’daki kentler, bazı Afrika kentleri, Güneydoğu Asya’daki kentler örneklerdir.
KÜ planlama daha çok kentleşmenin sonuçlarına yöneliktir. En uygun kent büyüklüğü arayışları yaygındır. Kentlerin genellikle çok büyümesi olumlanan bir durumdur. Kapitalist sistemin doğasından kaynaklanan sorunlar, mekanda toplumsal adaletin sağlanması yöntemleriyle giderilmeye çalışılır. Devlet, toplumsal yaşama karışarak,gelir dağılımını düzeltmeye çalışır. Devletin kente karışması ise daha çok kent merkezlerinin düzenlenmesi, yoksul kesimlere konut sağlanması, ırk ve etnik yapı ayrımı gibi toplumsal huzuru bozucu etkilerin giderilmesi yöntemleri arama, dar gelişlilere eğitim, iş, sağlık, konut ve benzeri hakları sağlama gibi olanaklar yaratmak biçiminde kendini gösterir.
Sosyalist Sistemlerde Kentleşme, tarihsel gelişmenin ürünü olarak görülür.,Sosyalist toplum özellikleri: kamusal mülkiyet, refahın eşit dağılımı,. Feodalite:yoğun nüfuslu kentler, kapitalizm, teknolojik nitelikli kentsel gelişme. Sosyalizmde hızlı sanayileşme ve kentleşmenin hızlanması Stalin dönemi: sosyalist kent düşüncesi Doğu blokunda sosyalist kent uygulama yöntemlerini arayış
Eski Sovyetler Birliği ver Doğu blokunda otlak ve tarlaların, hızla büyüyen işçi sınıfı için kurulan kentler için kullanılması 1917 devriminden sonra 900’den çok kent kurulması En başarılı sosyalist model kent Yugoslavya’da Sosyalist kentte tipik nitelikler: üretim bve toprak mülkiyetinin devlete(topluma) ait olması, kentleşmeyi biçimlendiren temel etmen. Kentin çeşitli bölgelerinde keskin ve açık bir çelişkinin olmaması, sınıflı yapının izlerine rastlayamamak
Konut ve kentsel hizmetlerin belirli bir düzeyde karşılanmış olması, toplumsal yapının türdeşliği, gecekondu ve burada yaşayan yoksul kesimlerin olmayışı.
Kentleşme Politikaları Nelerden Oluşur? 1. Kent planlama politikası 2. konut politikası 3. bölgesel gelişme politikası 4. çevre politikası 5. doğal afet politikası 6. kent toprağı politikası 7. kent güvenliği politikası 8. ulaşım politikası 9. kültür ve turizm politikası