Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPDK Rüzgar Lisans Başvurularında Son Durum Yücel YAMAN Enerji Uzmanı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 13 Mayıs 2010 ICCI/İstanbul

EPDK Sunum Planı Rüzgar Enerjisinde Gelinen Nokta İnceleme ve Değerlendirme Aşamasındakilerin Durumu Mevzuatta Yapılan Değişiklikler Genel Değerlendirme

Değişiklikler Çerçevesinde RES Lisans Başvurularınada Son Durum 2000’li yıllarda 17 MW olan toplam RES kurulu gücümüz, günümüzde 912 MW’a ulaşmıştır. İlk lisanslandırma süreci 03/09/2002 tarihinde başlamış ve ilk lisans başvuruları bu tarihte alınmıştır. Bu süreçte bu yıl Avrupa liginde 16. sıradan 13. sıraya yükselmiş bulunmaktayız. EPDK tarafından verilen lisansların yatırıma dönüşmesi ile 2010 yılı sonuna kadar, RES kurulu gücümüzün 1350 MW’a ulaşması kuvvetle muhtemeldir. Lisans Başvurusu Alma Tarihi Başvuru Adedi Toplam Kurulu Güç Başvuru Başına Güç 3 Eylül 2002 – 4 Haziran 2004 231 Adet başvuru 2992 MW 13 MW 1 Ocak 2006 – 6 Temmuz 2006 136 Adet Başvuru 4886 MW 36 MW 1 Kasım 2007 751 Adet Başvuru 78051 MW 104 MW

Değişiklikler Çerçevesinde RES Lisans Başvurularınada Son Durum Rüzgar enerjisinden elektrik üretmek amacı ile Kurumumuza yapılan lisans başvurularından bugün itibariyle 3.553 MW’lık kısmı lisans almış bulunmaktadır. Rüzgar santrallerinde toplam 912 MW kurulu güç işletmeye geçmiş durumdadır. Bunun 772 MW yani % 85’i son 4 yıl içerisinde 438 MW’lık % 48’lik kısmı sadece 2009 yılında işletmeye geçmiştir. Kurumumuzca lisans verilmiş özel sektör tesislerinden 2010 yılı içerisinde geçici kabulü yapılarak 431 MW’lık rüzgar kapasitesinin işletmeye alınacağı düşünüldüğünde artış eğiliminin devam ettiği açıkça görülmektedir.

MİLAD 18/02/2010 tarihli ve 2431/10 sayılı Kurul Kararı ile inceleme ve değerlendirme aşamasında bulunan tüm lisans başvurularına ilişkin; TEİAŞ tarafından; rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi bağlanabilir kapasitesi olarak 13 Şubat 2009 tarihinde ve daha öncesinde oluşturulan uygun bağlantı görüşlerine ait kapasitelerin birleştirilerek toplam bağlanabilir kapasitenin trafo merkezi gerilim seviyesi bazında ilan edilmesine, TEİAŞ’ın ilanını müteakip, 10 iş günü içerisinde, başvuru sahipleri tarafından TEİAŞ’ın ilan ettiği trafo merkezleri kapasiteleri esas alınarak ilk başvuru bilgi formlarında yer alan; Öngörülen sisteme bağlantı noktası ve gerilim seviyesi” ile ilgili bilgileri değiştirebileceğinin bildirilmesine, Türbin yerlerini değiştirmemek kaydıyla tesis toplam kurulu gücünü, ilan edilen trafo merkezlerinin gerilim seviyesi kapasitesine kadar düşürmesi gerektiğinin bildirilmesine, Birden çok bağlantı noktası ve/veya gerilim seviyesi talep edenler ile bağlantı noktası belirsiz olanların tek bir bağlantı noktası ve gerilim seviyesi bildirmesine, Bilgilerle ilgili olarak, 2 ve 3 üncü madde kapsamında değişiklik talebinde bulunmayan başvuru sahiplerinin lisans başvurularının Kurul Kararıyla reddedileceğinin bildirilmesine, karar verilmiştir.

Değişiklikler Çerçevesinde RES Lisans Başvurularınada Son Durum 18/02/2010 tarihli ve 2431/10 sayılı Kurul Kararı sonrasında inceleme ve değerlendirmede aşamasında bulunan tüm başvuru sahibi Şirketlere bağlantı noktasını değiştirebilmesi için 10 (on) işgünü süre verilmiştir. TEİAŞ’ın rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisleri için kapasite ilan ettiği 148 TM’deki toplam 8.488 MW’lık kapasite için 722 adet başvuruya yönelik istenilen belgeler Kurumumuza sunulmuş olup, ilk incelemenin ardından ilgili bilgi ve belgeler gerekli değerlendirmelerin yapılabilmesi için EİE, TEİAŞ ve ilgili Dağıtım Şirketlerine gönderilmiştir. Hali hazırda 722 adet proje inceleme ve değerlendirme aşamasında olup, söz konusu trafo merkezleri kapasiteleri dikkate alınarak güncellenen toplam talep edilen kurulu güç 32.820 MW’a düşmüştür. Bundan sonraki aşamada; Başvurular için TEİAŞ Genel Müdürlüğünden bağlantı görüşü ve EİE’den teknik değerlendirme görüşünün alınmasından sonra aynı bölge ve/veya aynı trafo merkezi için birden fazla başvurunun bulunması durumunda yarışma için başvuruların TEİAŞ’a gönderilmesi ve yarışma sürecine girilecektir.

Değişiklikler Çerçevesinde RES Lisans Başvurularınada Son Durum Bundan sonraki aşamada ilgili mevzuat kapsamında aşağıdaki işlemler yapılacaktır; TEİAŞ Genel Müdürlüğünden bağlantı görüşün gelmesini müteakip; TEİAŞ tarafından olumsuz bağlantı görüşü verilen başvuruların Kurul Kararı ile red edilmesi.(İletim yatırımı açısından ekonomik olmayan başvurular) EİE’den teknik değerlendirme görüşü gelmesini müteakip; EİE tarafından Teknik Değerlendirme Yönetmeliğine göre yapılan değerlendirme sonucunda aynı bölgeye yapılan birden fazla başvuru sahiplerinin belirlenmesi, EİE tarafından Teknik Değerlendirme Yönetmeliğine göre değerlendirmeye alınmayarak iade edilen lisans başvurularının Kurul Kararı ile red edilmesi. Aynı bölge ve/veya aynı trafo merkezi kapsamında olmayan başvuruların lisanslama işlemlerine devam edilmesi (tekli olan başvurular). Aynı bölge ve/veya aynı trafo merkezi için birden fazla başvurunun bulunması durumunda yarışma için başvuruların TEİAŞ’a gönderilmesi. TEİAŞ tarafından yapılacak yarışma sonucuna göre başvuruların lisanslama işlemlerine devam edilmesi süreçlerine devam edilecektir.

Değişiklikler Çerçevesinde RES Lisans Başvurularınada Son Durum Talep Edilen Trafo Merkezleri Kurulu Güçleri; 189 adet lisans başvurusu 34,5 kV trafo merkezinden, 541 adet lisans başvurusu 154 kV trafo merkezinden, 34,5 kV trafo merkezinden bağlantı talep edilen lisans başvuruları için aynı zamanda ilgili Dağıtım şirketinden de bağlantı görüşü talep edilmektedir. (18 ayrı Dağıtım Şirketinden bağlantı görüşü sorulmuştur.)

Uygun Bulma Aşaması Lisans başvurusu Kurul Kararı ile uygun bulunan başvuru sahibi tüzel kişiden; Ana sözleşmesini ilgili mevzuata uygun hale getirmesi, Sermayesini yatırım tutarının %15’ine çıkarması, Banka Teminat Mektubu tutarını Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin ilgili hükmü ile belirlenen tutara çıkarması, ÇED Gerekli Değildir belgesini 90 gün içinde kuruma sunması, bu yükümlülüklerini, Kurul Kararının tebliğ edildiği tarihten itibaren 90 gün içerisinde yerine getirmesi talep edilir. Yükümlülüklerini öngörülen süre içerisinde yerine getiren tüzel kişilere Kurul Kararı ile lisansı verilir.

Lisans Sahiplerinin Hakları ve Yükümlülükleri Lisans sahipleri; Üretim tesisi kurulması, işletmeye alınması, elektrik enerjisi üretimi, ürettikleri elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin müşterilere satışı faaliyetlerini yürütülebilir. Yükümlülükler; Her bir üretim tesisi bazında lisans alma yükümlülüğü Ayrı hesap ve kayıt tutma yükümlülüğü Çapraz sübvansiyon yasağı Bir önceki yıla ait yıllık faaliyet raporu hazırlamak ve her yılın Nisan ayı sonuna kadar Kuruma sunmak Üretim faaliyeti göstermek üzere lisans almış tüzel kişiler, tesis tamamlanma tarihine kadar gerçekleştirdikleri faaliyetler hakkında her yılın Ocak, Mayıs ve Eylül ayları içerisinde Kuruma ilerleme raporu sunmak Sigorta yaptırma zorunluluğu

Mevzuattaki Değişiklikler Yerli doğal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerine, TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından, sisteme bağlantı yapılmasında öncelik tanınır. Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere yapılan lisans başvurusu kapsamında talep edilen bağlantı noktası için TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından üçüncü fıkra çerçevesinde olumlu görüş oluşturulamaması halinde, lisans başvurusu Kurul kararıyla reddedilir ve lisans başvurusunda bulunan tüzel kişinin özel direk hat kurma talebi dikkate alınmaz. Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 38 inci maddesinin üçüncü fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir. f) Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi bağlantı taleplerinde; talep edilen bağlantı noktasına oranla ekonomik açıdan daha uygun ve daha düşük sistem kaybı sağlayan bağlantı noktası bulunması durumu,

Mevzuattaki Değişiklikler ELEKTRİK PİYASASINDA İLETİM VE DAĞITIM SİSTEMLERİNE BAĞLANTI VE SİSTEM KULLANIMI HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ MADDE 1 – 27/3/2003 tarihli ve 25061 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında İletim ve Dağıtım Sistemlerine Bağlantı ve Sistem Kullanımı Hakkında Tebliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(1) İletim sistemi kullanıcıları, TEİAŞ ile Ek-1’de yer alan anlaşmaları yapar. İletim sistemine bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşmalarına ilişkin başvurular, Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliğinde belirlenen usul ve esaslara göre yapılır. Bağlantı anlaşması ve sistem kullanım anlaşması başvuruları eşzamanlı olarak ve üretim faaliyetinde bulunacak tüzel kişiler açısından lisansa derç edilen inşaat öncesi süre bitmeden önce yapılır.” MADDE 2 – Aynı Tebliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(1) Dağıtım sistemi kullanıcıları, dağıtım şirketi ile Ek-1’de yer alan anlaşmaları yapar. Dağıtım sistemine bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşmalarına ilişkin başvurular; Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliği veya Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinde belirlenen usul ve esaslara göre yapılır. Bağlantı anlaşması ve sistem kullanım anlaşması başvuruları eşzamanlı olarak ve üretim faaliyetinde bulunacak tüzel kişiler açısından lisansa derç edilen inşaat öncesi süre bitmeden önce yapılır.”

Üretimler   1X 2X 3X AĞUSTOS 2009 4,404 5,098 12,691 19,730 EYLÜL 2009    3,609 3,229 8,014 11,176 EKİM 2009    3,300 2,710 6,460 9,535 KASIM 2009    2,529 1,691 5,187 7,797 ARALIK 2009 3,526 4,409 6,767 11,137 OCAK 2010 5,463 4,893 5,953 12,257 ŞUBAT 2010 3,188 3,306 7,943 10,926 MART 2010    4,163 3,397 6,942 10,948 NİSAN 2010 4,087 3,325 7,618 10,440 TOPLAM 2,285 2,137 2,112 2,362 YILLIK ÜRETİM 3046 2850 2816 3150

Sonuç Rüzgar enerjisine yapılan yeni yatırımlar, her geçen yıl katlanarak artmakta, yeni piyasa yapısına uygun yatırımlarla RES projelerinin kurulu gücümüze katkısı, serbest piyasanın oluşumuna önemli katkılar sağlamaktadır. Günümüze kadar önemli oranda yararlanılamayan ülkemizin önemli kaynaklarından rüzgar enerjisi potansiyeli, RES projelerinin hızla devreye girmesiyle, her geçen gün daha büyük miktarlarda ülkemiz ekonomisine katkı sağlamaktadır. Ülkemizin arz güvenliği sıkıntıları yaşadığı günümüzde ve gelecekte, rüzgar enerjisi önemli bir elektrik enerjisi üretim kaynağı olacaktır. Rüzgar enerjisinden üretilen elektrik enerjisi, Elektrik Piyasası Kanunu tarafından öngörülen elektriğin çevre ile uyumlu üretiminin sağlanması amacına en uygun üretim kaynaklarından biridir. Günümüze kadar ki süreçte yaşanan tecrübeler, bugün itibariyle karşılaşılabilecek sorunlara çözüm oluşturabilecek ve şeffaf ve öngörülebilir bir mevzuatın ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Teşekkürler… Yücel YAMAN Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Tel Teşekkürler… Yücel YAMAN Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Tel.: (312) 201 41 56 e-posta: yyaman@epdk.org.tr