SOSYAL PAYLAŞIM SİTELERİ VE HUKUKSAL SORUNLAR Dr. Elif Küzeci Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi elifkuzeci@gmail.com

Sosyal Paylaşım Siteleri Sosyal ağ hizmeti ya da daha anlaşılır bir ifadeyle sosyal paylaşım siteleri (social network service-SNS) bireylere, çoğu zaman kendileriyle benzer düşüncedeki, başka kullanıcılardan oluşan ağlar yaratma ya da bunlara katılma olanağı sunan çevrimiçi iletişim platformları olarak tanımlanabilir.

Bu profile bağlantı kurdukları başka kullanıcıların listesini eklemek; Sosyal Paylaşım Siteleri Temel Olarak Kullanıcılarının Üç Etkinlikte Bulunmasına Olanak Tanımaktadır: Sınırlandırılmış bir sistem içinde kendilerini tanımlayan kamusal ya da yarı-kamusal bir profil oluşturmak; Bu profile bağlantı kurdukları başka kullanıcıların listesini eklemek; Listesindeki bağlantıları ve sistem içindeki başka kullanıcıları izlemek.

İnternet Ortamında Yüzlerce Sosyal Paylaşım Sitesi Bulunmaktadır!

Her geçen gün daha fazla sayıda kişi, sosyal paylaşım sitelerinde yer almaktadır! 2008 yılında 100 milyon kullanıcısı bulunduğunu açıklayan facebook’a üye sayısı bugün 400 milyonun üzerindedir. Facebook’un ardından Myspace 130 milyonun, Twitter ise 75 milyonun üzerindeki kullanıcısı ile dikkat çekmektedir.

? Yarar…….............DENGE…………….Zarar ? Sosyal Paylaşım Sitelerinin Artan Popülerliği Çeşitli Açılardan Değerlendirilmelerini Zorunlu Kılmaktadır: Teknik Sosyal Siyasal Ekonomik Psikolojik HUKUKSAL ? Yarar…….............DENGE…………….Zarar ?

Sosyal paylaşım sitelerine aktardığımız bilgiler, kapsamlı bir veri mozaiği oluşturmaktadır! Bir kullanıcının bu ortamda paylaştığı bilgiler, onun o ortamdaki hareketleri ve başka kişilerle olan ilişkileri ile birleştirilerek oldukça zengin bir profil oluşturmaktadır.

Sosyal Paylaşım Sitelerinde Yer Alan Bilgilerimiz Sandığımızdan Çok Daha Değerlidir!

Sosyal Ağlarda Yer Alan Kişisel Veriler Üçüncü Kişilerce Çok Çeşitli Amaçlarla Kullanılabilmektedir! Bunların başında ticari amaçlar gelir: Bu alanda yer alan bilgiler, pazarlama,tanıtım ve sonuçta karlılığın arttırılması için ticari şirketler açısından oldukça değerlidir. Ancak önemli riskleri de beraberinde getirmektedir: Kimlik hırsızlığı Maddi kayıplar Telif haklarının ihlali İşten çıkarılma İşe alınmama…vb. ÖZEL YAŞAMIN GİZLİLİĞİ HAKKINA MÜDAHALE!

Sosyal Paylaşım Sitelerinin Büyük Bölümünde Gerçek Kimliklerimizle Bulunuyoruz!

Bir sosyal paylaşım sitesine katılabilmek için ilk aşamada bazı bilgilerin paylaşılması zorunludur: Adınız-soyadınız E-posta adresiniz Cinsiyetiniz Doğum tarihiniz + İradi Bilgiler IP adresi Site içi hareketler Tarayıcı türü…vb.

Kişisel Verilerin Korunmasında Temel İlkeler Bakımından Sosyal Paylaşım Siteleri Veri Denetçileri Hizmet sağlayıcılar Üçüncü kişi uygulamacılar (Kimi zaman) kullanıcılar

Sosyal Paylaşım Hizmeti Sunanın Yükümlülükleri Hizmeti sunan, kendi kimliği, kişisel verileri işleme amaçları ve şekilleri konusunda kapsayıcı ve açık bilgiler sunmalıdır. Varsayılan ayarları, özel yaşamın gizliliğinin korunmasını destekleyici nitelikte hazırlamalı. Kullanıcıyı ortama bilgi yüklediği takdirde karşılaşabileceği riskler konusunda bilgilendirmelidir. Kullanıcılara, başka kişilere ilişkin bilgi ve fotoğrafların yüklenebilmesi için mutlaka o kişilerin rızalarının alınmasını tavsiye etmelidir. Konuya ilişkin şikayetlerin bildirilebileceği bir bağlantı oluşturmalıdır. Pazarlama etkinlikleri kişisel verilerin korunmasının temel ilkeleri ile uyumlu olmalıdır. Özellikle küçüklerin korunmasına yönelik özel önlemler alınmalıdır.

Kullanıcıların Hakları Kişilerin bilgilere erişim, yanlış bilgileri düzeltme, hukuka aykırı olanları sildirme, aktarılmasını engelleme…vb. (KVKKT, m.12, 95/46/AT sayılı Yönerge, m.10-14) hakları bu ortamlarda da geçerli olmalıdır. Hem üyeler hem de üye olmayan kişiler, şikayet sayfasına erişebilmelidir. Kullanıcıların takma ad kullanmasına izin verilmelidir.

Sosyal paylaşım sitelerinin bize ilişkin hangi bilgileri, ne gibi amaçlar için topladıkları, kullandıkları ve üçüncü kişilere aktardıklarını gizlilik politikalarından öğreniyoruz. Facebook, MySpace ve Twitter örneklerinde bu gizlilik politikalarını incelediğimizde: Mevcut durumda önemli bilgilerimizin toplandığını ve bunların üçüncü kişilere aktarılabildiğini; Bu gizlilik politikalarında her zaman değişiklik yapma haklarının saklı tutulduğunu; Paylaşım hizmeti sunan şirket dışındaki geliştiricilerin kullanımlarının bu kapsamda denetlenmediğini ya da çok sınırlı oranda denetlendiğini görüyoruz.

“Yüzler kitabı”nın bilinmeyen yüzü: Bir bilgiyi sayfanızdan silseniz ya da hesabınızı kapatsanız bile o bilgi orada kalmaya devam ediyor!

Öneriler: “Yeniden başlayabilmek” için: Sitelerin gizlilik politikaları okunmalı Varsayılan ayarlar değiştirilmeli Farkındalık arttırılmalı

Beni Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederim... Dr. Elif KÜZECİ Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi elifkuzeci@gmail.com