Eşduyum- Empati Kişinin kendini diğerinin yerine bir an için koyup, o durumda ne hissedip, düşüneceğini, nasıl davranabileceğini düşünerek bir tür içe bakışı gerçekleştirmesi; Kendi benliğinden kısa bir süre için ayrılıp diğer benliğe yaklaşması; Orada kalıp, kaybolmadan kendi benliğine geri dönmesi ile mümkün olur.
Eşduyum- Empati Sorunlar Terapistin hastasıyla özdeşleşmesi, kendi kimliğinden çıkması tedavide önemli bir tehlikedir. Sınır sorunlarına neden olur Profesyonelliği tehdit eder
Eşduyum- Empati Sorunlar Terapistin sorunları, sıkıntıları Terapistlerin de ruhsal sorunları olabilir Depresyon, yas, travma, ağır anksiyete Mutsuzluk, ilişki sorunları, yalnızlık Kişilik etkeni Narsistik kişilik patolojileri Kimlik bocalaması
İlgilenebilmek İnsan ilişkilerinde ilgi (artılar, eksiler) Sevgi, bağımlılık, cinsel ilgi, maddi ilişki, yardım alma, eğitim ilişkisi, ortak çalışma, merak Psikoterapide ilgi Hastayı tanıma, anlamaya çalışma, sorunları için yardım etmeye yönelik ilgi
Psikoterapide Uygunsuz İlgi Dikizci merak Arkadaşlık, dostluk ilgisi Cinsel ilgi Maddi ilişki (borç, borsa tüyosu, iş) “Hastam bana ilgi duydu, ben değil” Aktarım, karşı aktarımın çözümlenmesi
Yan Tutmamak (nötralite), Yargılamamak Hastanın içsel çatışmaları, duygu, düşünceleri, istekleri arasında yan tutmamak; Hasta ve aile bireyleri/ yakınları arasında taraf tutmamak; Hastayı patojen etkilerden korumak; Hastanın bazı davranışlarını yargılamadan önlemek (şiddet vb).
Yan Tutmamak (nötralite) Yargılamamak Hastayı kendi görüş ve inançlarımıza uydurmaya çalışmamak; Onun inanç ve görüşlerine karşı nötr olmak; Yargılamamak gerekli güven ortamını yaratır.
Esnek Olabilmek Her bireyin yapısı da rahatsızlığı ya da sorunları da farklı, biriciktir. Hastayı kafamızdaki kuram ya da görüşe uydurmamalıyız. Hastanın yararı ön planda olmalı. Hastamız eğitilmediğimiz bir yöntemden yararlanacaksa sevk etmeliyiz.
Uygulamalı Psikoterapi Eğitimi Psikiyatri Uzmanlık Eğitiminde Psikoterapi Eğitimi Ana akımlara ait temel eğitim Psikodinamik kuram Bilişsel davranışçı kuram Temel yöntemler Bireysel Grup Aile
Uzmanlık Eğitiminde Psikoterapi Eğitimi Kuramsal eğitim: Yılda en az 60 saat Uygulamalı eğitim Hasta görme Süpervizyon Tutum ve beceri eğitimi
Psikodinamik Psikoterapi Yürütebilme Becerisi Psikodinamik psikoterapötik tedaviye uygun olabilecek hastaları ve başvuru sorunlarını tanıyabilmek Hastayı açık ve saklı anlamlar açısından dinleyebilmek Hastalarla oluşan klinik durumla ilişkili olabilecek kendi davranışlarını ve psikolojik deneyimlerini gözlemleyebilmek ve analiz edebilmek Hastanın geçmişindeki önemli kişilerle olan ilişkilerindeki iletişim ve davranış kalıplarını belirleyebilmek Hastaların kendilerini anlamasını artıracak destekleyici ve/veya yorumlayıcı teknikleri kullanarak müdahale edebilmek TPD Müfredat Belgesi
Bilişsel-Davranışçı Terapi Yürütebilme Becerileri Hastanın sorunlarını çarpıtılmış düşünceler ve bilişsel şemalara ait terimler ile formüle edebilmek. Ev ödevleri vermek de dahil olmak üzere, destekleyici, eğitsel, işbirliğine yönelik ve direktif öğeleri uygun bir bileşimde kullanarak terapötik bir ilişki kurabilmek Kendi kendini gözlemleme araçları kullanarak otomatik düşüncelerin ve irrasyonel inançların belirlenmesinde ve de böylesi düşünceler ile sorun yaratıcı duygu ve davranışlar arasındaki bağlantıyı anlamada hastaya yardım etmek Değer biçme, gerçeği değerlendirme ve düşünceyi durdurma yöntemlerini kullanarak işlev bozukluğu olan düşünceleri değiştirmek için hastaya yardım etmek Davranışçı teknikleri (gevşeme eğitimi vb.) uygun biçimde kullanabilmek TPD Müfredat Belgesi
Etkin İletişim Tekniklerini Kullanabilme Becerisi Hastaları dinleyip anlayabilme ve sözel olmayan iletişime dikkat edebilme becerisini edinmek; hastalarla iletişimde sözel, sözel olmayan ve yazılı yöntemleri iyi kullanabilmek Hastalarla ilişkide güven, dürüstlük, açıklık ve rahatlık duyguları yaratarak terapötik ittifakı geliştirebilmek ve sürdürebilmek Hekimin kendi duygularının ve davranışlarının etkisini anlamak ve böylece bunların tedaviyi etkilememesini sağlamak Hastaları ve diğer profesyonelleri tıbbi, psikososyal ve davranışsal konularda eğitmek TPD Müfredat Belgesi
Hastalar ve Aileleriyle Etkin Biçimde İletişim Hasta ve ailelerle iletişimi eğitim ve entellektüel düzeylerine göre ayarlayabilmek ve tıbbi terminoloji kullanmadan bilgilendirme yapabilmek Hastalara ve ailelerine sosyokültürel bir duyarlılıkla yaklaşmak; hastaların kültürel, etnik, dinsel ve ekonomik kökenlerine saygı göstermek Anlaşılır ve kullanılabilir önleyici bir eğitim verebilmek Hastalar ve aileleriyle dayanışma içinde olmak; işbirliğini geliştirmek ve sürdürmek Hastayı ve aileyi, gereksinimlerini göz önünde tutarak tedavi planlarına dahil edebilmek TPD Müfredat Belgesi
Terapi ile İlgili Tutumlar: Eğitim gören Hastalarla terapötik ilişkide empatik, saygılı, meraklı, açık, yargılayıcı olmayan, işbirliğine yatkın ve belirsizliklere tahammüllü olabilmelidir. Hastalarla terapötik ilişkide gündeme gelebilecek sosyokültürel, sosyoekonomik ve eğitimsel konulara duyarlı olmalıdır. Terapi süpervizyonunda tedavi oturumlarının doğrudan gözlemlenmesi ya da ses/görüntü kaydıyla gözden geçirilmesine açık olmalıdır. TPD Müfredat Belgesi
Psikoterapide Temel Araç / Yöntemler Açıklık Getirme – Clarification Bağlantı Kurma – Linking Yansıtma – Reflection Yorum – Interpretation Yüzleştirme – Confrontation
Açıklık Getirme Hastanın söylediği anlaşılmadıysa soru sorulmalı, klişelere dikkat ! İlk kez geçen bir isim, yer Üstü kapalı bir cümle Bilirsiniz …. ( kadınlar/ erkekler, gençler, evlilik vb) Varsayılmamalı, ezber ve klişelere atfedilmemeli
Açıklık Getirme Kernberg’e göre bu yöntem hastadaki üstü kapalı düşünce / bilişsel bozukluğu da aydınlatabilir Bazen hastanın cümlesini daha açık şekle getirerek “doğru anladıysam … diyorsunuz” diyerek de açıklık getirilebilir.
Bağlantı Kurma Hastanın gözünden kaçan / kaçındığı bağlantıları kurma Duygular, düşünceler, davranışlar arasında; Bilişsel şemalar Geçmiş ile bugün arasında; Farklı kişilerle ilgili duygular arasında; Aktarım yorumu
Yansıtma Hastanın anlattığı duruma ait herhangi bir ekleme - çıkarma yapmadan daha açık bir yineleme Aynı sözcüğü başka bir tonda tekrarlama (soru, cümleyi tamamlama) Bilinçdışı motifleri ön plana çıkarabilir.
Yorum Bilinç alanındaki davranışlar, tutum ve düşüncelerin bilinç dışıyla bağlantısını kurarak bir üst düzeyde farkediş / içgörüyü sağlamak amaçlanır. Varsayımdır Seans iptali, gecikme (terapistin önceki seans değişikliği, gecikmesi vb)
Yorum Aktarım yorumu Savunma düzeneklerine ait yorumlar Rüya yorumu Yansıtma İnkar Akla yatkınlaştırma Rüya yorumu
Yüzleştirme Hastanın genelde kaçındığı bir konuda yüzleştirme Devamlı geç kalması, seansı kısaltması, yakınlaşmaktan korkma, öfke, direnç, zarar göreceğinden korkma Seansa alkollü gelme Eyleme vurma
Yatan Hastalarda Psikoterapi
Tarihçe Simmel (1929) Schloss Tegel W. Menninger (1939- 1982) “Hastanede hastanın analiz divanındaki seansı eğitilmiş tedavi ekibinin transferans yorumu yoluyla genişletilebilir.” W. Menninger (1939- 1982) “Tüm belirtiler ve hastalıklı davranışlar, iki temel dürtü olan libido ve agresyonun uygun füzyon ve ifadesine ait sorunlardan kaynaklanır.” Süblimasyon Agresyonu yedek nesnelere yönlendirme
Tarihçe Hilles (1968): “Hastalar kendi aile bireyleriyle olan çatışmalarını hastanedeki tedavi ekibi üyeleriyle yeniden yaratırlar.” Servisteki maladaptif ilişki örüntüleri geçmiş kökenleri ile yorumlanıyordu; Servis, hastaların değiştirmek istedikleri davranış örüntülerini deneyecekleri, yansıtacakları ve inceleyebilecekleri bir sahne/perde olarak görülüyordu.