ATATÜRKÇÜLÜK Atatürkçülük nedir? Türk Milleti’nin bugün ve gelecekte tam bağımsızlığa, huzur ve refaha sahip olması, devletin millet egemenliği esasına dayandırılması, aklın ve ilmin rehberliğinde Türk kültürünün çağdaş uygarlık düzeyi üzerine çıkarılması amacıyla temel esasları yine Atatürk tarafından belirtilen devlet hayatına, fikir hayatına ve ekonomik hayata, toplumun temel müesseselerine ilişkin gerçekçi fikirlere ve ilkelere Atatürkçülük denir.
Atatürkçülüğün dayanakları nelerdir? Atatürk Türk milletine güveniyordu ve milletinden aldığı güçle, millet egemenliğine dayanan yeni bir devlet kurmuştur. Ayrıca; Demokrasi Millet Egemenliği Milletten aldığı güç Eğitime ve bilime verdiği önem
ATATÜRK İNKILAPLARININ AMAÇLARI Atatürk İnkılaplarının Amaçları nelerdir? ATATÜRK İNKILAPLARININ AMAÇLARI 1. Toplumsal eşitliği sağlamak. 2. Türk kültürünü geliştirmek. 3. Demokrasinin yerleşmesini sağlamak. 4. Türkiye’yi çağdaş uygarlık düzeyine çıkarmak. 5. Ulusal egemenlik anlayışını gerçekleştirmek. 6. Laik devlet anlayışına geçmek.
Siyasi Alanında Yapılan İnkılaplar nelerdir? 1. Saltanatın Kaldırılması Saltanat sisteminin milli egemenlik anlayışına ters düşmesi ile Padişah ve İstanbul Hükümeti’nin Kurtuluş savaşı sırasında ulusal harekete karşı olmaları sonucu saltanat kaldırılmıştır. Siyasi Alanında Yapılan İnkılaplar nelerdir? 2. Cumhuriyetin İlanı Cumhuriyetin ilanıyla yeni Türk devletinin adı belli oldu ve rejim konusundaki tartışmalar da sona erdi. 3. Halifeliğin Kaldırılması Saltanatın kaldırıldıktan sonra eski rejim yanlılarının halifenin etrafında toplanması sonucu halifelik kaldırılmıştır. 4. Ankara’nın Başkent Olması ve Türkiye’nin İdari Teşkilatlanması Yeni kurulan Türk devleti modern ve çağdaştı. Her türlü hizmetlerin vatandaşa götürülmesi gerekiyordu. Bu amaçla Türkiye'nin coğrafi ve ekonomik durumu dikkate alınarak idari yapısı yeniden teşkilatlandırıldı, Ankara başkent seçildi, iller ilçelere, ilçeler bucaklara, bucaklar da köylere ayrıldı. 5. Çok Partili Hayata Geçiş Denemeleri Sırasıyla Cumhuriyet Halk Fırkası, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve Serbest Cumhuriyet Fırkaları kurulmuş, Terakkiperver Halk Fırkası, Şeyh Sait İsyanı, Serbest Cumhuriyet Fırkası Menemen olaylarıyla ilişkilerinden dolayı kapatılmış, sadece Cumhuriyet Halk Fırkası devam edebilmiştir. Ülkemiz çok partili hayata 1946 yılında geçebilmiştir.
Hukuk Alanında Yapılan İnkılaplar nelerdir? 1. Şeriye ve Evkaf Vekaletinin Kaldırılması Din İşleri ve Vakıflar Bakanlığı olarak bilinen bu kurumun kaldırılmasının amacı, dini işlerle görevli kurumun devlet işlerine karışmasını engellemekti. Şeriye Vekaleti yerine Diyanet İşleri Başkanlığı, Evkaf Vekaleti yerine de Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu. Hukuk Alanında Yapılan İnkılaplar nelerdir? 2. Şeriye Mahkemelerinin Kaldırılması Şeriye Mahkemeleri Osmanlı devletinde fıkıh esasına göre yargılama yapan mahkemelerdir. Bu mahkemeler kaldırılarak günümüz modern mahkemeleri kuruldu. 3. Medeni Kanunun Kabulü Osmanlı devleti kanunlarında erkeğin üstünlüğüne dayanan bir düzen vardı. Aile hayatında mirasta, şahitlikte ve bunun gibi bir çok konuda erkeklerin daha fazla hakkı vardı. Laik hukuk anlayışı ise bu farklılıkları kabul edemezdi. Bu nedenle dini kurallara göre düzenlenmiş olan Mecelle adlı kanun kitabı Türkiye Cumhuriyetinin medeni kanunun oluşturamazdı. Bu amaçla Avrupa ülkelerinde uygulanmakta olan Medeni kanunlar incelenmiş ve İsviçre medeni kanun tercüme edilip düzenlenerek Türk Medeni kanunu olarak kabul edilmiştir. 4. 1921 ve 1924 Anayasalarının Kabulü İlk anayasamız olan Teşkilat-ı Esasiye yayınlanmıştır. Ardından da güçler ayrılığı ilkesi benimsenmiş olan 1924 Anayasası kabul edildi. 5. Borçlar Kanunu, Ticaret Kanunu, Ceza Kanunu ve İdare Hukuku gibi kanunların kabulü 6. Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkının Verilmesi
Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan İnkılaplar nelerdir? 1. Tevhid-i Tedrisat Kanunu Öğretim birleştirilerek bütün eğitim kurumları MEB’e bağlandı. Medreseler kapatılarak laik eğitim anlayışı etkili hale getirildi. Azınlık okullarında ve yabancı okullarda dini ve siyasî amaçlı eğitim verilmesi önlendi. Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan İnkılaplar nelerdir? 2. Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun İlk, orta, lise ve yüksekokulların belli esaslara göre düzenlenmesi amaçlanmıştır. 3. Yeni Türk Harflerinin Kabulü Osmanlı Devleti döneminde kullanılan Arap Alfabesinin hem öğrenilmesi zordu hem de Türkçe sesleri tam olarak karşılamıyordu. Ayrıca Türkiye'nin temel hedefi batılılaşma olmasından dolayı da batılı devletler Latin Alfabesi’ni kullanmaktaydı. Mustafa Kemal bu duruma çok önem vermiş, 1 Kasım 1928’de yeni Türk harfleri kabul edilince bizzat kendisi ülkemizi dolaşarak yeni alfabenin öğretilmesine katkıda bulunmuştur. Bu çalışmalarından dolayı kendisine Başöğretmenlik unvanı verilmiş ve bu unvanın veriliş tarihi olan 24 Kasım Öğretmenler Günü olarak kutlanmaktadır. 4. Türk Tarih Kurumunun Kurulması Ümmetçi tarih anlayışı yerine, laik ve milli bir tarih anlayışı getirilmiştir. Türk Tarihi araştırılmaya ve öğretilmeye başlanmıştır. 5. Türk Dil Kurumunun Kurulması Türkçeyi yabancı kelimelerden kurtarmak ve Türkçe’nin zenginliğini ortaya koyarak, Türk dilinin dünya üzerindeki saygınlığını artırmak amacıyla kurulmuştur.
Toplumsal Alanda Yapılan İnkılaplar nelerdir? 1. Tekke, Zaviye ve Türbelerin Kapatılması Başlangıçta yalnızca din konularıyla ilgilenen, dini konularda farklı düşünce sistemleri geliştirerek taraftarlarını çoğaltmaya çalışan tarikatlar, zaman içinde amaçlarından uzaklaşarak dinsel sömürü unsurları haline gelmiş ve de devletin selametini etkileyecek şekilde siyasal olaylarda etkili rol oynamaya, çıkarları tehlikeye düştükçe halkı ayaklandırmaya koyulmuşlardı Bu etkinliklerini cumhuriyetin ilanından sonra da sürdürmeye kalkışmaları ve Menemen Olayı, Şeyh Sait Ayaklanması gibi olayların çıkması sonucu tekke, zaviye ve türbeler kapatılmıştır. Toplumsal Alanda Yapılan İnkılaplar nelerdir? 2. Kılık-Kıyafet Düzenlemesi (Şapka Kanunu) Fes yerine şapka giyilmesi getirilmiş ve din adamlarının dini kıyafetleri ile dolaşmaları yasaklanmıştır. 3. Takvim, Saat ve Ölçülerde Değişiklik Yapılması Uluslararası ekonomik işlerde uyum sağlamak için çıkarıldı. Kullanılan Hicri ve Rumi takvim yerine miladi takvim kullanılmaya başlandı. Uluslararası ölçü birimleri kullanılmaya başlandı. Haftasonu tatili Cuma-Cumartesi iken, Cumartasi-Pazar oldu. 4. Soyadı Kanunu Nüfus işleri, tapu, alım-satım ve miras işlerinde kolaylık sağlandı. Aynı yıl çıkarılan bir başka yasayla ağa, paşa, bey, hacı, hoca vs. gibi unvanlar kaldırıldı. 24 Kasım 1934’te M. Kemal’e Atatürk soyadı verildi. 5. Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkının Verilmesi 1930-belediye seçimlerine katılma hakkı, 1933-muhtarlık seçimlerine katılma hakkı, 1934-milletvekili seçimlerine katılma hakkı verildi.
Ekonomik Alanda Yapılan İnkılaplar nelerdir? 1. İzmir İktisat Kongresi ve Misak-ı İktisadi İzmir’de yeni Türk devletinin ekonomik durumunu görüşmek üzere toplandı. 1135 kişinin katıldığı bu kongre Misak-ı İktisadi ( Ekonomik Yemin) kabul edildi. Ekonomik Alanda Yapılan İnkılaplar nelerdir? 2. Aşar Vergisinin Kaldırılması Osmanlı döneminde köylülerden, ürettikleri tarım ürünleri için %10 oranında alınan vergidir. Tarımı teşvik edip geliştirebilmek için bu vergi kaldırılmıştır. Ayrıca; örnek çiftlikler kurulmuş, çiftçilere para sağlamak için tarım kredi kooperatifleri açılmıştır. 3. Kabotaj Kanunu Osmanlı Devleti'nin kapitülâsyonlar çerçevesinde yabancı ülke gemilerine tanıdığı kabotaj ayrıcalığı Lozan Barış Antlaşması'yla 1923 yılında kaldırıldı. Kabotaj Kanunu 1 Temmuz 1926'da yürürlüğe girdi. Bu yasaya göre; akarsularda, göllerde, Marmara denizi ile boğazlarda, bütün kara sularında ve bunlar içinde kalan körfez, liman, koy ve benzeri yerlerde, makine, yelken ve kürekle hareket eden araçları bulundurma; bunlarla mal ve yolcu taşıma hakkı Türk yurttaşlarına verildi. 4. Sanayi Teşvik Kanunu Sanayi Teşvik Kanunu, sanayi yatırımı yapacak işletmelere muafiyet, imtiyaz ve teşvik sağlamayı amaçlayan yasadır. 28 Mayıs 1927'de çıkarılmış olan yasa 15 yıl süreyle yürürlükte kalmıştır. Teşvik-i Sanayi Kanunu'nun çıkarılması Mustafa Kemal Atatürk'ün sanayi alanında yapmış olduğu bir yeniliktir.