OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN ÖNEMİ 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Eğitim, belli amaçlara ulaşmak için bireylerin davranışlarının planlı olarak değiştirilmesi ve geliştirilmesidir. Bunun için ise belli yasa ve ilkelerin belirlenmesi ve amaçlar doğrultusunda teknikler geliştirmesi gerekir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Okul öncesi eğitim; çocukların, doğumdan zorunlu eğitim dönemine kadar; gelişim düzeyleri, bireysel farklılıkları ve yetenekleri göz önünde bulundurularak, sağlıklı bir biçimde gelişimlerinin sağlandığı, olumlu kişilik özelliklerinin temelinin atıldığı, yaratıcı yönlerinin ortaya çıkarıldığı, eğitimcilerin ve ailelerin etkin olduğu sistemli bir çalışmadır. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Okul sistemleri, insanların gelişim dönemlerine göre düzenlenmiştir: * Okul öncesi dönem/Erken çocukluk (0-6 yaş) * Çocukluk (7-11 yaş) * Erinlik (12-14 yaş) * Ergenlik (15-18 yaş) 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Neden okul öncesi eğitim? 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Çocuk açısından önemi Her çocuğun eğitim alma hakkı vardır. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Her çocuk bir diğerinden farklıdır Her çocuğun; büyüme hızı öğrenme kapasitesi ve öğrenme tarzı aileden aldığı kalıtım özellikleri gelişimsel özellikleri içinde yaşadığı aile ortamındaki deneyimleri birbirinden farklıdır. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Okul Öncesi Dönem Hayatın Temelidir Doğum öncesi aylar ve bunları izleyen doğum sonrası 0-6 yaşlar insan hayatının temelidir. Bu dönem, yalnızca daha sonraki çocukluk ve gençlik dönemine hazırlık olduğu için değil, kendi başına önemi olan bir dönem olarak algılanmalıdır. Araştırmalar zekâ, kişilik ve sosyal davranış gelişmeleri bakımından ilk yılların çok kritik olduğunu ve çeşitli erken destek programlarının uzun vadeli etkilerinin bulunduğunu göstermektedir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Bu döneminde çocuklar son derece esnek ve öğrenmeye açıktırlar. Öğrenmelerimizin önemli bir bölümü bu dönemde gerçekleşir. Bu dönemde gelişimin tüm yüzleri desteklenemezse yaşamın diğer dönemlerinde eksikliklerin giderilmesi oldukça güç hatta imkânsızdır. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Eğitim açısından önemi Eğitim bir bilim dalıdır. Okulda öğrenme, öğretim etkinliklerinin bir ürünü olarak ortaya çıkar. Öğrenmenin etkili olması için öğrenmeye etki eden tüm etmenlerin bilinmesi ve bu etmenler arası ilişkilerin sistemleştirilmesi gerekir. Bu ise ancak bir eğitim kurumunda mümkündür. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Eğitim çocuğun bütünlüğünü gözetir. Gelişmede özel alıcı, kritik dönemler vardır ve gelişimin bütün yönleri birbirleri ile ilişkilidir. Eğitim çocuğun bütünlüğünü gözetir. Bu dönemlerin şansa bırakılmaması gerekir. Çünkü aile ortamı çocuğa pek çok şansı sağlamayabilir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Ailenin bilinçlendirilmesi görevini üstlendiği için önemlidir Çocuğun içinde yaşadığı çevresel koşulların iyileştirilmesi çok önemlidir. Çünkü yeterince zenginleştirilmiş çevrelerden gelen çocukların okula başlamaya daha hazır oldukları, okulda daha başarılı oldukları, dahası bu çocukların ileriki okul yılları ve sosyal hayatlarında da daha başarılı oldukları bilinmektedir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Okulun ailenin bilinçlendirilmesine katkıda bulunma gibi bir sorumluluğu vardır. Bu açıdan okul öncesi eğitim önemlidir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Toplumsal ve kültürel nedenler Sosyal değişim, şehirleşme ve kadının üretime katkısının artışı sonucu ortaya çıkan yeni koşullar okul öncesi eğitimi gündeme getiren ve ona önem kazandıran başlıca nedenlerdir. Kültür çocuklar kanalıyla iletilebilir. Bu dönem çocuğun kültürünü öğrenmeye başladığı önemli bir dönemdir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Ülkemizde ilköğretime başlayan çocuklar arasında o denli farklılıklar vardır ki bunları görmezden gelerek hepsini aynı eğitim potası içerisinde eğitmeye çalışmak haksızlıktır. Özellikle okulöncesi eğitimi almanın olumlu etkilerinden yoksun çocuklar, diğerlerinin bir adım gerisinden bu yarışa başlamaktadırlar. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Okul öncesi eğitimin önemini gösteren araştırmalar Okul öncesi eğitimi alan çocukların sosyal-duygusal uyumları almayanlara göre daha yüksek bulunmuştur. Yapılan araştırmalar çocukların okul yıllarında sergiledikleri sosyal davranışların ve uyumun gelecekte onların bireylerarası ilişkilerini etkilediğini göstermektedir (Parker ve Asher,1987). 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Uzmanlar pek çok çocuk için ilk yıllarda akademik başarının sosyal duygusal beceriler üzerine kurulması gerektiğini vurgulamaktadırlar (akt.Cybele,2003). 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Peisner-Feinberg ve Burchinal (1997) okul öncesi eğitimin niteliği ile çocuğun bilişsel ve sosyal becerileri arasında pozitif bir ilişkiyi ortaya koyan çalışmaları vardır. Nitelikli okulöncesi eğitimi alan çocukların diğerlerinden daha sosyal olduklarını görmüşlerdir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Çalışmalar okulöncesi eğitimi alan çocukların bu sürede kazandıkları sosyal ve duygusal yeteneklerin onların okuldaki başarılarını artırdığını, çocukların yaşıtları ve öğretmenleri ile ilişkilerinin de daha iyi olduğunu göstermektedir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Tuğrul (1992) tarafından yapılan araştırma sonucunda, anaokulu eğitimi alan öğrencilerde almayan öğrencilere göre ruhsal uyum problemleri daha az görülmüştür (akt. Ayhan,1998). 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Ergün (2003) yaptığı bir araştırmasında okulöncesi eğitimin olumlu katkısını destekleyen bulgulara ulaşılmıştır. Örneğin; ilköğretim 1 sınıf öğretmenleri; okulöncesi eğitimi alan öğrencilerin okulöncesi eğitimi almayanlara göre derse daha ilgili ve istekli olduklarını, bir konuyu öğrenme hızında, işlemlerde doğru sonuca ulaşmada, işlemleri akıldan çözmede, anlamadıkları soruları rahatça sormada daha başarılı olduklarını ifade etmişlerdir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Ergün (2003) ilköğretim 1 sınıf öğrencilerinden okulöncesi eğitimi alanların matematik yeteneklerini ve matematik başarılarını okulöncesi eğitimi almayanlardan anlamlı derecede daha yüksek bulmuştur. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Araştırmaya katılan 1. sınıf öğrencilerin 2 Araştırmaya katılan 1. sınıf öğrencilerin 2. sınıfa geldiklerinde matematik başarılarında okulöncesi eğitimi alma değişkenine göre bir fark olup olmadığı incelenmiş ve alanlar lehine anlamlı bir farkın olduğu bulunmuştur. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Aynı araştırmadan edinilen bulgulara göre, okulöncesi eğitimi alma süresi de çocukların matematik yeteneği ve matematik başarı puanlarını etkilemektedir. En düşük puan ortalaması en kısa süre (6 aydan az) okulöncesi eğitim alan öğrencilere, en yüksek puan ortalaması ise en uzun süre (3 yıl ve üstü) eğitim alan öğrencilere aittir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Güven’in (2006) araştırmasında annenin çocuğuna sezgisel düşündürme/tahmin yaptırması ile çocuğun okulöncesi eğitimi alma durumu arasındaki ilişkiye bakıldığında eğitim alan çocukların annelerinin almayan çocukların annelerine göre çocuklarına daha çok tahmin yaptırdıkları/sezgisel düşündürdükleri görülmektedir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Özellikle tam gün okulöncesi eğitimin sosyo-ekonomik düzeyi düşük aileden gelen çocuklar üzerinde uzun dönemde çok fazla olumlu etkileri görülmektedir (Tepperman, 2000). Farklı araştırmalar tam gün eğitimin çocuk üzerinde yarım gün eğitimden daha olumlu etkileri olduğunu göstermektedir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Ayhan’ın (1998) ilkokul öğretmenleri ile yaptığı bir araştırmasında da ilkokul öğretmenlerinin % 72.4’ü anaokulunun çocuğun gelişimine çok fazla katkı yaptığını ifade etmişlerdir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Howes’un (1990) nitelikli okulöncesi kurumlarda eğitim alan çocukların daha sosyal; niteliksiz kurumlarda eğitim alanların ise daha sorunlu çocuklar olduğunu gördüğü çalışmalara dayanarak okulöncesi eğitim kurumların niteliğinin önemine bir kez daha dikkat çekilmiştir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Boylamsal çalışmalar nitelikli eğitimin çocuk üzerinde ileriki yıllarda da etkisini gösterdiğini ortaya koymuştur. Örneğin; Vandell, Henderson ve Wilson (1988) yaptıkları boylamsal çalışmalarında nitelikli okulöncesi eğitimi alan 4 yaş çocukların 8 yaşa geldiklerinde de sosyal olarak uyumlu olduklarını, yetişkin ve arkadaşlarıyla da ilişkilerinin olumlu olduğunu görmüşlerdir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Gelişmiş ülkelerde çocukların % 90-100 arasının okulöncesi eğitimi aldığı bilinmektedir. Ülkemizde ise sadece % 20 lerde olan okulöncesi eğitim ile bu ülkelerdeki okulöncesi eğitim karşılaştırılırsa sonuç ciddi ölçüde düşündürücüdür. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

İnsan hayatının her döneminde olduğu gibi okul öncesi dönemin de en iyi şekilde, uygun yaşantılarla geçirilmesi son derece önemlidir. Bu dönemde çocuğa sağlanacak yaşantıların türü ve kalitesi yetişkinlerin ona verebileceği imkanların zenginliğine bağlıdır. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Okul öncesi eğitimin önemini güçlendiren uygulama önerileri 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Okul öncesi eğitimde öncelikleri çocuğun ihtiyaçları ve doğuştan getirdiği özellikleri belirler. Çocuk bu dönemde kendisini yakından gözlemleyerek tanıyan, ihtiyaçlarına duyarlı ve tutarlı yetişkin davranışlarına ihtiyaç duyar. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Çocuğun öğrenmesini kolaylaştıracak zengin uyaranlarla dolu bir ev ve okul ortamı, doğru ilişkiler kurabileceği çocuk ve yetişkinlerin var olduğu uyumlu bir dünya onun sağlıklı bir birey olarak yetişmesinde en önemli etkenlerdir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Çocuğa öğretmek istediklerimiz değil, onun öğrenmek için ihtiyaç duydukları ve ilgileri eğitimin odak noktasını oluşturmalıdır. Bu nedenle çocuklar için hazırlanan programların önceden belirlenmiş değişmez şekilde değil, her çocuğun ihtiyaçlarına uydurulabilecek şekilde esnek olarak hazırlanmış olması gereklidir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Bu dönemin tüm gelişim yüzlerinin dengeli bir şekilde geliştirilmeye çalışılması önemlidir. Okul öncesi dönemdeki çocuk çevresindeki her şeyle ilgili, aktif bir araştırmacıdır. Bunun için aktif öğrenmeye önem verilmelidir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Çocuğun karşılaştığı problemlere çözümler üretebilmesi için sağlanacak fırsatlar ona gelecekte kendi problemlerine değişik çözümler üretebilmesi için yardımcı olur. Konuları öğretirken, daha önceki öğrenmeleri göz önünde bulunduran ve önceki bilgilerle şimdiki bilgiler arasında ilişki kuran bir yetişkin tavrı son derece önemlidir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Çocuk, eşya ve insanlarla kurduğu ilişkilerde başka bir kimsenin yardımı olmaksızın kendi başına öğrenmeyi de başarabilmelidir. Bunun için de çocuğun düşünmesini, soru sormasını, düşündüklerini ifade edebilmesini, rahatça cevaplar üretebilmesini destekleyici ortamlar yaratılması önemlidir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Araştırmalar yaratıcılığı fazla olan çocukların daha sosyal, daha neşeli,canlı,daha kolay adapte olan çocuklar olduklarını göstermiştir. Yaratıcı davranışlar gösteren çocukların disiplin problemleri olmadığı görülmüştür. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Günümüzde demokrasi neredeyse her toplumda ulaşılması için çaba sarf edilen temel hedeflerden biridir. Demokratik bir toplumun temel gereklerinden biri ise içten denetimli insanlar yetiştirmektir. İçten denetimli insanlar yetiştirmek için çocuğun çok erken yaşlardan itibaren karar verebilmesi ve verdiği kararların sonucuna katlanmayı öğrenmesi gerekir. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Okul, aileye değer veriyor ve ailenin özelliklerini dikkate alıyorsa ve aynı zamanda aile ile işbirliği yapıyorsa eğitim daha yararlı olacaktır. Okul öncesi kurumların görevi çocuğun eğitiminde ailenin yerini almak değil, aile ile işbirliği yaparak çocuğun sağlıklı gelişebilmesi için ona yardımcı olmaktır. 04.02.2011 İhsan DEMİREL

Kaynak: Doç. Dr. Yıldız GÜVEN Marmara Üniversitesi 04.02.2011 İhsan DEMİREL