SARIYER BELEDİYESİ ATIK YÖNETİMİ İnş Müh. Şükrü Genç Sarıyer Belediye Başkanı

Atık Yönetimi Bilindiği gibi atıkların insana ve çevreye zarar vermesini önlemek için toplanması, taşınması, yeniden kullanılması, geri kazanımı ve dönüşümü, kompost yapılması, yakılması, depolanması, vb. işlemlerin tamamına "atık yönetimi" denir.  

Atık Yönetimi Atık yönetimi teknik ve ekonomik bakımdan yapılabilir olması ve en önemlisi halkın katılımının sağlanması gerekmektedir.   Oluşan atıkların azaltılması kaynağında, ayrı ayrı toplanması, Bilgi ve bilinç gerektiren bir eylem olduğundan, toplumun sosyal ve ekonomik durumları etkili olmaktadır.

Atık Yönetimini Etkileyen Sosyal Unsurlar -Yaşam biçimi -Yakın komşuluk ilişkileri -Ev dışı etkenler -Sosyokültürel durum -Ülkenin şartları -Ülke yaşamını yönlendiren etkenler şeklinde sayılabilir.

Atıkların özellik ve miktarları ülkelere ve şehirlere göre değişmektedir Bu duruma, Sektörel yapı Ekonomik gelir düzeyi Sosyokültürel durum İklim koşulları etkili olmaktadır.

Yapılan araştırmalarda Gelir düzeyi düşük toplumlarda besin atıklarından oluşan organik atıklar yüksek, ambalaj atıkları düşük çıkmaktadır. Gelir düzeyi artmaya başlayınca besin atıkları oranı düşmekte, ambalaj atığı oranı artmaktadır.

Atık Yönetimi Politikalarının Belirlenmesinde; -Kaynakların durumu -Eldeki teknolojik ve ekonomik imkânlar -Toplumun durumu -Toplum için öngörülen gelecekteki sosyal davranış beklentileri ve benzerleri etkili olmaktadır.

Atık yönetiminin gelişmekte olan ülkelerde, belediye gelirinin %15 ile 50'sini oluşturmaktadır. Bu oran gelir düzeyi artan belediyelerde düşerken, gelir düzeyi az olan belediyelerde daha da artmaktadır. Bu durum, belediyeler için, atık yönetiminin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.

Ülkemizde her gün 76 bin ton çöp üretilmektedir Ülkemizdeki şehirleri, orta gelir düzeyi kabul edersek, kişi başına günde 1 kg çöp oluştuğu kabul edilmektedir. Ülkemizde her gün 76 bin ton çöp üretilmektedir. buna göre 4 kişilik bir aile günde 4kg ayda 120kg ve yılda 1440 kg çöp oluşturmuş olmaktadır.

Oluşan atıkların azaltılması için gelişmiş toplumlarda üretilen atık miktarına karşılık gelecek bedeller alınması gibi tartarak alma, poşetleri sayma, toplama sıklığı ve konteynır hacmi şeklinde uygulamalar yapılmaktadır. Bu uygulamada üretilen besin atıklarının azaldığı ve ambalaj atıklarının arttığı, genel miktar olarak azalma olduğu görülmüştür.

Ambalaj atıklarını ayrı tutarak evsel atıkları tartarak ücretlendirmesi sonucu %50 çöp azalması sağlanırken, poşet sayısına göre toplamada %21 azalma sağlanmıştır. Toplanan atık miktarlarındaki bu azalma, atık yönetim ekonomisine de yansımış ve önemli tasarruflar elde etmişlerdir.

Geri Dönüşüm Oranı Artmaktadır Atıkların içindeki birçok malzemenin çeşitli fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçirilerek, İkincil hammaddeye dönüştürülmesi ve tekrar üretim sürecine dahil edilmesi ile, geri dönüşüm oranı artmaktadır.

Geri Dönüşümün Önemi 1. Doğal kaynaklarımızın korunmasını sağlar. 2. Enerji tasarrufu sağlamamıza yardım eder. 3. Etık miktarını azaltarak çöp işlemlerinde kolaylık sağlar. 4. Geri dönüşüm geleceğe ve ekonomiye yatırım yapmamıza yardımcı olur

Dünya genelinde ve ülkemizde geri kazanım yapan belediyelerin ve şirketlerin sayısı artmaktadır. Bu sektörün ulusal ekonomilerdeki hacmi her geçen gün büyümektedir. Ülkemizde her gün 76 bin ton çöp üretilmektedir.

Bunların ancak 15-20 bin tonunun geri dönüşümü sağlanabilecek atıklardan oluşmaktadır. Bunların ise çok küçük bir kısmının geri dönüşümü sağlanmaktadır. atıkların kaynağında ayrıştırılması ile atık miktarının azaltılması atık yönetimi maliyetlerini düşürecektir.

Toplumlar, giderek daha fazla kentlerde yoğunlaştıklarından, atıkların yönetimi için bir dizi kurallar getirilmiştir. Ülkemizde çevre kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılan yönetmeliklerle düzenlenmektedir.

Atık Yönetimi Yönetmelikleri -Atık yönetimi genel esaslarına ilişkin yönetmelik, -Katı atıkların -Ambalaj atıkların -Bitkisel atık yağların, -Atık sanayi yağların, -Atık pil ve akümülatörlerin, -Ömrünü tamamlamış lastiklerin, -Tehlikeli atıkların kontrolü yönetmelikleridir.

Belediyemizde Atık Yönetimi Temizlik İşleri ve Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğümüz tarafından bir bütün (entegre) olarak yürütülmektedir.

Sarıyer Belediyesi Atık Yönetiminin Amacı Mevzuat çerçevesinde, Hem bugünün hem de gelecek kuşakların ihtiyaç duyacağı kaynaklarını varlığını ve kalitesini tehlikeye atmadan, Ekosistem içinde, çevresel, ekonomik sosyal hedefler arasında denge sağlanmış bir atık yönetimi sürdürmektir.

Sarıyer ilçesi 151 km2 yüzölçümü olan engebeli bir araziye sahiptir. 47 km2 sahil şeridi vardır. Yaklaşık nüfusu 350 bin olup 90 bin civarında konut bulunmaktadır. Piknik alanları ve plajları ile yazları nüfus artmaktadır. Bu nedenle mevsimlere göre atık yönetim çalışmaları yapılmaktadır.

Evsel atıkların toplanması: 35 mahallenin evsel atıkları için 51 evsel atık aracı 61 şoför 150 toplama personeli ile hizmet verilmektedir.

SARIYER BELEDİYESİ GERİ KAZANIM ÇALIŞMALARI

GERİ KAZANIM ATIK YÖNETİMİ SARIYER BELEDİYE BAŞKANLIĞI TEMİZLİK İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ ÇEVRE KORUMA VE KONTROL LİSANSLI FİRMALAR YETKİLENDİRİLMİŞ KURULUŞLAR LİSANSLI GERİ KAZANIM FİRMALARI

Ambalaj Atıkları Ambalaj atıkları kontrolü yönetmeliği belediyelere çeşitli sorumluluklar getirmiştir. Belediye olarak ilçemizdeki konut, işyerinden, kamu kurum ve kuruluşlarından ambalaj atıklarının (kağıt,karton,plastik,metal vb.) Kaynağında ayrı toplanması ve geri dönüşümlü ikincil ürünlere dönüştürülmek üzere çalışmalar yapılmaktadır.

Proje Aşamaları Toplama sistemi Eğitim ve tanıtım Toplamada kullanılan ekipman Toplamada kullanılan araçlar Ayrıştırma tesisi Presleme

Bilgilendirme ve Bilinçlendirme Çalışmaları Bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları okullarda bulunan öğrenciler başta olmak üzere, ilçe sakinlerine düzenli aralıklarla afiş, broşür, pankart, konferans, vb bilgilendirme çalışmaları yapılmaktadır. Ayrıca atık toplama kampanyalar yapılmaktadır

Bilgilendirme ve Bilinçlendirme Çalışmaları

Geri Dönüşümlü Bez Torba Kampanyası Bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları Sarıyer Belediye Meclisi’nin ilçemizdeki, market, bakkal, manav, vb alışveriş yerlerinde naylon poşet kullanımının azaltılması ve kaldırılması, yerine geri dönüşümü olan, doğal ortamda ayrışan, bio bozunur poşet, bez torba, file gibi malzemelerin kullanılması yönünde aldığı karar doğrultusunda çevre dostu bez torba kullanımını teşvik etmek ve vatandaşları bilgilendirmek amacıyla pazar girişlerinde geri dönüşümlü anti bakteriyel bez torba dağıtım kampanyası yapıldı.

Pazarlarda Geri Dönüşümlü Bez Torba Kampanyası

3 şoför ve 6 toplama elemanı ile 3 adet araçla , yapılmaktadır. Ambalaj Atıkları 1 çevre mühendisi 4 bilgilendirme 3 şoför ve 6 toplama elemanı ile 3 adet araçla , yapılmaktadır.

Toplama Sistemi Ambalaj atığı üreten herhangi bir yerin özelliğine ve durumuna göre toplama yöntemi uygulanmaktadır. Kamu kurumları, hastane ve okullar vb. resmi kurumlarda geri dönüşüm kutuları konulmuştur.  

Site, düzenli yerleşim yerleri veya ihtiyacın yoğun olduğu yerlerde geri dönüşüm konteynırları vasıtasıyla toplama yapılmaktadır.

AMBALAJ ATIKLARI KAYNAĞINDA AYRI TOPLANMASI

Ambalaj Atıkların Kaynağında Ayrı Toplanması Kaynağında ayrı toplanan ambalaj atıkları tesisimize getirilmektedir. Tesise gelen atıklar cinslerine göre ayrıştırılarak preslenip balyalanmaktadır.

Sarıyer’de Toplanan Ambalaj Atık Miktarı 2007 500 ton/yıl 2008 2000 ton/yıl 2009 2850 ton/yıl 2010 3500 ton/10 ay

Moloz ve Toprak Atıklar 25 ton kapasiteli araçlarla düzenli toplanmaktadır. Bir kısmı yeniden değerlendirilmekte olup kalanları İstanbul Büyükşehir Belediyesi TAYAKADIN döküm sahasına taşınmaktadır.

Eski Ev Eşyaları 3 ton kapasiteli 3 adet açık kasa araçlarla toplamaktayız. Kullanılabilecek eşyalar elden geçirilerek ihtiyaç sahiplerine vermekteyiz.

Tehlikeli Atık Tehlikeli atık olarak kabul edilen geri dönüşümü mümkün olup, ancak ağır metaller ve kanserojen maddeler içerdiğinden, doğal yaşama ve insanlığa olumsuz etkileri olan atık yağlar, piller, aküler, elektronik atıklar, ömrünü tamamlamış lastikler, vb. atıkları da toplanmaktadır.

Atık Piller Atık pil ve akümülatörlerin kontrolü yönetmeliği doğrultusunda taşınabilir pil üreticileri ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile koordineli atık pillerin ayrı toplanması bertaraf edilmesi için çalışmalar yapılmaktadır.

Sarıyer Belediyesi olarak okullarda, muhtarlıklarda, camilerde, alışveriş merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşlarında, sitelerde vb. yerlerde, 400 toplama noktası oluşturuldu.

Toplam 6 ton atık pil topladık Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğümüz tarafından 2009 yılında 2.5ton 2010 yılında bu güne kadar 3.5 ton atık pil toplandı. Türkiye’de geri dönüşüm tesisi olmadığından İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin düzenli toplama alanında bertaraf edilmesi sağlandı.

Bitkisel Atık Yağlar Bilindiği gibi atık yağlar, kanalizasyonların tıkanmasına, suyun ve toprağın kirlenmesine sebep olmaktadır. Ayrıca yiyecek zincirinde kullanıldığında kanserojen maddeler içermektedir. Bitkisel atık yağların toplanması taşınması ve geri kazanımı hakkında bitkisel atık yağların kontrolü yönetmeliği ile kurallar getirmiştir.

Belediyelere verilen sorumluluk çerçevesinde işyerleri ve konutlardan ayrı toplanması amacıyla geri dönüşüm tesisi olan bakanlıktan lisanslı bir firmayla protokol yapıldı.

Yönetmeliği doğrultusunda, atık yağ üreticisi olan (lokanta, restaurant, otel, yemekhane, vb) işyerlerine mutfaklarından çıkan bitkisel atık yağlarını alıcı ortama atmadan, gayri resmi kişi ve kuruluşlara vermeden, sadece çevre ve orman bakanlığından izin almış firmalarla sözleşme yapılarak atık yağlarını ücretsiz vermeleri için ilgililerine bilgilendirme çalışmaları yapıldı.

Toplama Noktaları 2009 yılında işyerlerinin yanında konutlardan da toplanılmasına başlandı. Yapılan çalışmalar sonunda işyerlerinden ve konutlardan toplanan bitkisel atık yağlar bir önceki seneye göre ciddi bir artış göstererek 2009 yılında 39257 litreden 2010 yılı kasım ayına kadar 48182 litreye(sene sonuna kadar 60 tonu bulacaktır) çıktı. Toplanan bitkisel atık yağların alınması karşılığı 2010 yılında 520 adet ulusal atık taşıma formu (uatf) düzenlenmesi sağlanarak kaçak toplamanın önüne geçilmeye çalışıldı.

Sarıyer Belediyesi İstanbul’da kontrollü yağ toplanma açısından 2. sıradadır. Sarıyer genelinde toplanan bitkisel atık yağ yapılan evsel atık yağ miktarı İşyerlerinde 30-60 kg bidonlarla 375 toplama noktası oluşturuldu. 2009 yılında 39257 kg 2010 yılı kasım ayına kadar 48182 kg yağ toplanması sağlandı.

Sarıyer Belediyesi İstanbul’da kontrollü yağ toplanma açısından 2. sıradadır. Konutlarda ise 70 toplama noktası oluşturuldu. ayrıca sitelerde 2 litrelik 1000 adet toplama kabı dağıtıldı. 2009 yılında 600 kg 2010 yılı kasım ayına kadar 750 kg bu miktarlar İstanbul belediyeleri içerisinde kontrollü yağ toplanma açısından 2. sıradadır.

Elektrik ve Elektronik Atıklar Yönetmelik taslak halindedir. ancak çevre müdürlüğümüz tarafından elektrik ve elektronik atıkların ayrı toplanması amacıyla altyapı çalışmalarımız yapılmakta olup toplamaya başlanmıştır.

Atık Yağlar (Motor Yağları): Atık yağların (motor yağları) kontrolü yönetmenliği doğrultusunda Bakanlıktan yetkilendirilmiş olan petrol sanayi derneği işletmesi ( petder) ile beraber çalışmalar yapılmaktadır. Belediyemizde kullanılan araçlardan çıkan atık yağlar verilmektedir.

Lastikler Ömrünü tamamlamış lastikleri ilçemizde fazla atık olarak çıkmamasına rağmen ayrı olarak toplanmaktadır.

SARIYER BELEDİYE BAŞKANLIĞI HENÜZ GEÇ KALMAMIŞKEN ÇEVREMİZE VE KAYNAKLARIMIZA SAHİP ÇIKALIM SARIYER BELEDİYE BAŞKANLIĞI