MATRAH/VERGİ ARTIRIMI & STOK BEYANI & BİLANÇO DÜZELTİMİ Emre KARTALOĞLU E. Gelirler Başkontrolörü İstanbul, 03.02.2011

MATRAH / VERGİ ARTIRIMI

MATRAH/VERGİ ARTIRIMININ SAĞLAYACAĞI AVANTAJ NEDİR ? Artırılan matrah/vergi türü yönünden artırımın gerçekleştirildiği dönem için herhangi bir vergi incelemesi ve tarhiyat yapılamamaktadır. Bu durumun iki istisnası bulunmaktadır. 1. Gelir veya kurumlar vergisi yönünden iade talebi bulunan mükellefler, bu talepleri ile sınırlı olarak incelenebileceklerdir. 2. Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için, sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden ve artırım talebinde bulunulan dönemler için ihraç kaydıyla teslimlerden veya iade hakkı doğuran işlemlerden doğan terkin ve iade işlemleri ile ilgili inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır. Sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemez.

MATRAH/VERGİ ARTIRIMININ SAĞLAYACAĞI AVANTAJ NEDİR ? 2010 Yılı Kayıtlı Araç Sayısı 15.023.000 2010 Yılı Kazaya Karışan Araç Sayısı 163.636 Kazaya Karışan Araç Sayısının Toplam Araç Sayısına Oranı % 1,09. Yanma, çalınma vb. riskler göz önüne alındığında bu oran % 1,5 olmaktadır. Vergi incelemesi oranı yaklaşık % 2.

MATRAH/VERGİ ARTIRIMININ SAĞLAYACAĞI AVANTAJ NEDİR ? 2006 ve 2007 yılları Varlık Barışı ile kesişiyor.

MATRAH/VERGİ ARTIRIMININ KAPSAMINA HANGİ VERGİLER GİRMEKTEDİR ? Gelir vergisi mükellefleri gelir vergisi matrahlarını artırabilirler. Kurumlar vergisi mükellefleri kurumlar vergisi matrahlarını artırabilirler. (Kurumlar vergisi mükelleflerinin, incelenmeme ve tarhiyata muhatap tutulmama imkanından yararlanabilmeleri için, artırımda bulundukları kurumlar vergisi matrahlarının yanı sıra yatırım indirimi stopajlarını, yatırım fon ve ortaklıklarının kazançları üzerinden yapılan stopajları ait olduğu yıla ilişkin olarak belirtilen oranlarda artırmaları gerekmektedir.) Katma değer vergisi mükellefleri her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) beyannamelerindeki hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden artırımda bulunabilirler.

MATRAH/VERGİ ARTIRIMININ KAPSAMINA HANGİ VERGİLER GİRMEKTEDİR ? Ücret stopajı. Serbest meslek stopajı. Kira stopajı. Yıllara sari inşaat işleri stopajı. Kooperatiflere yapılan kira ödemeleri stopajı. Zirai stopajlar. Esnaf muaflığı stopajı.

MATRAH/VERGİ ARTIRIMINDA BAŞVURU SÜRESİ Kanun’un yayım tarihi olan ….. tarihini takip eden ikinci ayın sonu olan …….. tarihi. (NİSAN AYI SONU) Matrah/vergi artırımına ilişkin başvurular yazılı olarak yapılacaktır. Matrah artırım taleplerini yazılı olarak yapmayan mükelleflerin, matrah artırımı amacına ilişkin olsa dahi, hesapladıkları vergilerini vergi dairesine yatırmaları, bu mükelleflerin bu haktan yararlanmaları sonucunu doğurmayacaktır. Öte yandan, Kanun kapsamındaki yıllarda değişik vergi dairelerinin mükellefi olanlar, matrah artırımında bulundukları yıl ve dönemlerde hangi vergi dairesinin mükellefi iseler, o vergi dairesine yazılı başvuru yapacaklardır.

MATRAH / VERGİ ARTIRIMININ ÖDEME SÜRESİ VE ŞEKLİ Matrah/vergi artırımında bulunan mükelleflerin bu artırımları üzerinden hesaplanan vergileri ilgili vergi dairelerine başvuru süresi içinde tamamen veya ilk taksiti Kanun’un yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ay olan ……’dan (MAYIS) başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami onsekiz eşit taksitte ödemeleri şarttır. Taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutar; 1) 12 ay (2 ayda bir ödemeli 6 eşit taksit) için…..…1,05, 2) 18 ay (2 ayda bir ödemeli 9 eşit taksit) için….….1,07, 3) 24 ay (2 ayda bir ödemeli 12 eşit taksit) için……1,10, 4) 36 ay (2 ayda bir ödemeli 18 eşit taksit)için….…1,15, katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır.

MATRAH ARTIRIMI SONUCU OLUŞAN BORÇLARIN ÖDENMEMESİ ? Matrah artırımı şartları ihlal edilmiş sayılmayacak. Ödenmeyen tutarların gecikme zammı oranının bir kat fazlası oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte tahsiline devam edilecek.

GELİR VERGİSİNDE MATRAH ARTIRIMI Yıl Matrah Artış Oranı (%) İşletme Hesabı Esasında Asgari Matrah (TL) Bilanço Esasında & Serbest Meslek Erbabında Asgari Matrah (TL) Artırıla Üzerinden Ödenecek Vergi Beyannamelerini Kanuni Süresinde Düzenli Olarak Veren Ve Ödeyen Mükellefler İçin Oran (%) 2006 30 6.370 9.550 20 15 2007 25 6.880 10.320 2008 7.480 11.220 2009 8.150 12.230

Vergi Oranı (%) (Ayrıca Beyana Tabi Geliri Sadece Kira Gelirinden İbaret Olan Gelir Vergisi Mükelleflerin Durumu Yıl Matrah Artış Oranı (%) Kira Gelirleri İçin Asgari (Bilanço/5) (TL) Artırılan Matrah Üzerinden Ödenecek Vergi Oranı (%) (Ayrıca % 5 İndirim Uygulanır.) 2006 30 1.910 20 2007 25 2.064 2008 2.244 2009 15 2.446

Beyana Tabi Geliri Sadece Kira Gelirinden İbaret Olan Gelir Vergisi Mükelleflerin Durumu Matrah artırımında bulunan gelir vergisi mükellefleri, mesken olarak kiraya verilen binalardan elde edilen kira gelirlerine o yıl için belirlenen istisna tutarlarını matrah artırımı yaparken dikkate almayacaklardır.

Basit Usulde Vergilendirilen Gelir Vergisi Mükelleflerinin Durumu Yıl Matrah Artış Oranı (%) Basit Usulde Vergilendirilen Gelir Vergisi Mükellefleri İçin Asgari Matrah (Bilanço/10) (TL) Artırılan Matrah Üzerinden Ödenecek Vergi Oranı (%) (Ayrıca % 5 İndirim Uygulanır.) 2006 30 955 20 2007 25 1.032 2008 1.122 2009 15 1.223

Diğer Gelir Vergisi Mükelleflerinin Durumu Diğer gelir vergisi mükelleflerinin asgari matrahları işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş tutardan az olamaz. Bir mükellef değişik gelir unsurlarını beyannamede toplamış ise hangi tutarları esas alacaktır ?

Adi Ortaklıklar, Kolektif Şirketler İle Komandit Şirketlerde Matrah Artırımı Adi ortaklıklar ve kollektif şirketlerde ortaklar ile komandit şirketlerde komandite ortaklar yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda olduklarından, bu mükellefler, yukarıda açıklanan esaslardan durumlarına uygun matrah artırımında bulunabilirler. Adi komandit şirketlerin, menkul sermaye iradı elde eden komanditer ortakları da bu iratlarla ilgili olarak matrah artırımı hükümlerinden yararlanabilirler.

Ölüm Halinde Mirasçıların Matrah Artırımı Matrah artırımı talebinde bulunulan yıllarla ilgili olarak gelir vergisi mükelleflerinin ölümü veya gaipliği halinde, bu mükelleflerin varisleri, muris adına yukarıda açıklanan esaslardan durumlarına uygun matrah artırımında bulunabilirler.

KURUMLAR VERGİSİNDE MATRAH ARTIRIMI Yıl Matrah Artış Oranı (%) Asgari Matrah (TL) Artırılan Matrah Üzerinden Ödenecek Vergi Oranı (%) Beyannamelerini Kanuni Süresinde Düzenli Olarak Veren Ve Ödeyen Mükellefler İçin Oran (%) 2006 30 19.110 20 15 2007 25 20.650 2008 22.440 2009 24.460

Tevkif Edilen Vergiler Yatırım İndirimi Stopajı ile Yatırım Fon ve Ortaklık Kazançlarında Artırım Kurumlar vergisi mükellefleri incelenmeme ve tarhiyata muhatap tutulmama imkanından yararlanabilmeleri için, artırımda bulundukları kurumlar vergisi matrahlarının yanı sıra GVK’nın geçici 61. maddesi, geçici 67. maddesinin sekizinci fıkrası ve KVK’nın 15. maddesinin üçüncü fıkrasına göre vergi tevkifatına tabi olan kazanç ve iratları üzerinden tevkif edilen vergileri ait olduğu yıla ilişkin olarak belirtilen oranlarda artırmaları şartı getirilmiştir. Yıl Ödenecek Verginin Hesaplanmasında Dikkate Alınacak Tutar Artırımda Bulunulacak Ve Ödenecek Vergi Oranı (%) 2006 Tevkif Edilen Vergiler Toplamı 30 2007 “ 25 2008 20 2009 15

Artırılan Matrah Üzerinden Ödenecek Vergi Oranı (%) Yatırım İndirimi Stopajı ile Yatırım Fon ve Ortaklık Kazançlarında Artırım Yatırım indirimi ve yatırım fon ve ortaklıkları kazançlarını muhtasar beyanname ile beyan etmeyen kurumlar vergisi mükelleflerinin yatırım indirimi ve yatırım fon ve ortaklıkları kazançlarına ilişkin asgari tevkifat matrahları ve ödenecek vergiler şöyledir. Yıl Asgari Matrah Artış Tutarı (TL) Artırılan Matrah Üzerinden Ödenecek Vergi Oranı (%) 2006 9.555 15 2007 10.325 2008 11.220 2009 12.230 Bu durumda ilgili stopajlarını zamanında beyan etmeyen mükellefler daha avantajlı bir duruma geliyorlar…!

DİĞER HUSUSLAR Mükelleflerin matrah veya vergi artırımında bulundukları yıllara ilişkin olarak daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergileri, matrah artırımı nedeniyle ödeyecekleri vergilerden mahsup edemezler. Mükellefler, matrah artırımında bulundukları yıllara ait olup indirim konusu yapılamamış geçmiş yıl zararlarının (istisnadan kaynaklanan zararlar dahil) yarısını, 2010 ve müteakip yıl karlarından mahsup edemeyeceklerdir. İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllarda matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutarlar ile geçmiş yıl zararları bu madde hükmüne göre artırılan matrahlardan indirilemez. İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunmuş mükellefler hakkında ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar, faaliyette bulunulan ay sayısı dikkate alınarak hesaplanacaktır.

DİĞER HUSUSLAR Birden fazla yıllara sari inşaat işi bulunan mükellefler her bir inşaat itibarıyla işin bittiği yıl esas alınmak suretiyle matrah artırımında bulunabileceklerdir. Öte yandan önceki yıllarda başlayan, ancak 2010 yılında bitmiş veya halen devam etmekte olan yıllara sari inşaat işleri için 2011 ve müteakip yıllarda beyanda bulunulması gerektiğinden yararlanma imkanı bulunmamaktadır. Artırımda bulunulan yıl içindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılıp kesinleşen gelir veya kurumlar vergisi tarhiyatları yıllık toplama dahil edilecektir.

KATMA DEĞER VERGİSİNDE ARTIRIM TUTARI NE ŞEKİLDE HESAPLANACAKTIR ? Yıl Vergi Artırımında Üzerinden KDV Hesaplanacak Tutar Hes. Yıllık KDV Tutarı Üzerinden Ödenecek Vergi Oranı (%) Bütün Dönem KDV Beyannamesini Veren Mükellefler En Az Üç Döneme Ait Beyanname Veren Mükellefler (Aylık Vergilendirilen Mükellefler) En Az Bir Döneme Ait Beyanname Veren Mükellefler (Üç Aylık Vergilendirilen 2006 Beyannamelerdeki Hesaplanan KDV’nin Yıllık Toplamı Verilen Beyannamelerdeki Hesaplanan KDV’nin Ortalaması Üzerinden Bulunan 12 Aylık Toplam Hesaplanan KDV Hesaplanan KDV’nin Ortalaması Üzerinden Bulunan 12 Aylık Toplam Hes. KDV 3 2007 “ 2,5 2008 2 2009 1,5

KATMA DEĞER VERGİSİNDE ARTIRIM TUTARI NE ŞEKİLDE HESAPLANACAKTIR ? Yıl Vergi Artırımında Üzerinden KDV Hesaplanacak Tutar Artırılan Gelir veya Kurumlar Vergisi Matrahı Üzerinde Öd. Vergi Oranı (%) Hiç Beyanname Vermemiş ya da Bir veya İki Beyanname Vermiş Mükellefler (Aylık Vergilendirilen Mükellefler) Vermemiş Mükellefler (Üç Aylık İlgili Takvim Yılı İçindeki İşlemlerin Tamamının İstisnalar Kapsamındaki Teslim Ve Hizmetlerden Oluşması Veya Diğer Nedenlerle Hesaplanan Katma Değer Vergisi Bulunmaması 2006 Gelir veya Kurumlar Vergisi Matrahı Artırımında Bulunulmuş Olması Şartıyla Artırılan Matrah 18 2007 “ 2008 2009

Vergi Artırımında Bulunanlar Nezdinde İnceleme Ve Tarhiyat Yapılması Vergi artırımından yararlanmak isteyen mükellefler nezdinde, vergi artırımı talebinde bulundukları yıl veya yılların kapsadığı dönemler itibarıyla katma değer vergisi yönünden vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmaz. Ancak Kanun maddesinin 6 ncı fıkrasına göre; - Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için “sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi” yönünden vergi incelemesi yapılabilir. Bu incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemez. Ancak, elde edilen bulgular artırım talebinde bulunulmayan dönemlerdeki tarhiyatlar için kullanılabilir. - Artırım talebinde bulunulan dönemler için iade hakkı doğuran işlemlerden ya da ihraç kaydıyla teslimlerden doğan iade ve terkin taleplerine ilişkin olarak vergi incelemesi yapılabilir. İnceleme sonunda artırım talebinde bulunulan dönemler için terkin ve iade işlemleri ile sınırlı olmak üzere tarhiyat yapılabilir.

DİĞER HUSUSLAR Mükelleflerin artırımda bulunmak istedikleri yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları halinde, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için artırımda bulunmaları mümkündür. Vergi artırımı sonucu ödenen katma değer vergisi, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamaz. Katma değer vergisi beyannamelerine indirim olarak ithal edilemez ve herhangi bir şekilde nakden veya mahsuben iade edilemez. Artırımda bulunulan yıl içindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılıp kesinleşen katma değer vergisi vergisi tarhiyatları yıllık toplama dahil edilecektir.

ÜCRET ÖDEMELERİNE İLİŞKİN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ? Hizmet erbabına ödenen ücretlerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların, her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) muhtasar beyannamelerinde yer alan ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden; 2006 yılı için …………….%5 2007 yılı için …………….%4 2008 yılı için.…………….%3 2009 yılı için.…………….%2, oranında hesaplanacak gelir vergisini, vergi dairelerine bildirmeleri ve belirtilen şekilde ödemeyi kabul etmeleri gerekmektedir.

ÜCRET ÖDEMELERİNE İLİŞKİN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ? Vergi artırımında bulunulan yıl içinde yer alan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak verilmesi gereken muhtasar beyannamelerden, en az bir döneme ilişkin beyanname verilmiş olması halinde, bu beyannamede yer alan ücret ödemelerinin gayrisafi tutarı ortalaması alınarak bu tutar 12 ile çarpılmak suretiyle (1) yıla tamamlanarak vergi artırımına esas alınacak olan yıllık ücretler üzerinden hesaplanacak gelir (stopaj) vergisinin matrahı bulunur.

ÜCRET ÖDEMELERİNE İLİŞKİN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ? Gelir (stopaj) vergisi artırım talebinde bulunmak isteyen mükellefler (sorumlular) gelir (stopaj) vergisi artırımı isteminde bulundukları yılın vergilendirme dönemlerinin hiç birisinde ücret ödemelerine ilişkin muhtasar beyanname vermemiş olmaları durumunda; 1. Her ay için hesaplanacak asgari gelir (stopaj) vergisine esas olmak üzere, en az bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce ilgili yılda verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama işçi sayısı kadar işçi çalıştırıldığı kabul edilecek ve vergi artırımında bulunulan yılın son vergilendirme döneminde 16 yaşından büyük işçiler için geçerli olan asgari ücret tutarı, bu işçi sayısı ile çarpılmak suretiyle bir vergilendirme dönemine ait gelir (stopaj) vergisi matrahı hesaplanacaktır. Bu tutar 12 ile çarpılmak suretiyle 1 yıla iblağ edilerek bu Kanun maddesine göre vergi artırımına esas olacak yıllık ücretler üzerinden hesaplanan gelir (stopaj) vergisi matrahı bulunacaktır.

ÜCRET ÖDEMELERİNE İLİŞKİN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ? 2. Vergi artırımı yapılmak istenilen yılda aylık prim ve hizmet belgesinin hiç verilmemiş olması halinde, bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar verilmiş olmak şartıyla, izleyen vergilendirme dönemlerinde verilen ilk aylık prim ve hizmet belgesindeki işçi sayısı kadar işçi çalıştırıldığı kabul edilir ve bu işçi sayısı esas alınarak vergi artırımında bulunulan yılın son vergilendirme döneminde 16 yaşından büyük işçiler için geçerli olan asgari ücret tutarı, bu işçi sayısı ile çarpılmak suretiyle bir vergilendirme dönemine ait gelir (stopaj) vergisi matrahı hesaplanacaktır. 3. Bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar aylık prim ve hizmet belgesinin hiç verilmemiş olması halinde en az iki işçi çalıştırıldığı kabul edilir ve bu işçi sayısı esas alınarak vergi artırımında bulunulan yılın son vergilendirme döneminde 16 yaşından büyük işçiler için geçerli olan asgari ücret tutarı, bu işçi sayısı ile çarpılmak suretiyle bir vergilendirme dönemine ait gelir (stopaj) vergisi matrahı hesaplanacaktır.

Vergi Artırımına Esas Alınacak Gelir (Stopaj) Vergisi SERBEST MESLEK ÖDEMELERİ ÜZERİNDEN YAPILAN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ? Yıl Vergi Artırımına Esas Alınacak Gelir (Stopaj) Vergisi Matrahı (TL) Artırıma Esas Matrah Üzerinden Hesaplanarak Artırımda Bulunulacak Gelir (Stopaj) Vergisi Oranı (%) Beyanname Verilmemişse ya da Verilen Beyannamede SMK Ödemesi Yoksa Asgari (Bilanço/2) (TL.) Asgari Matrah Hesaplanacak Vergi Oranı 2006 Verilmiş Olan Muhtasar Beyannamelerdeki Serbest Meslek Ödemelerinin Gayrisafi Tutarı Toplamı 5 4.775 15 2007 “ 4 5.160 2008 3 5.610 2009 2 6.115

Alınacak Gelir (Stopaj) veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi YILLARA SARİ İNŞAAT İŞLERİ DOLAYISIYLA HAKEDİŞ ÖDEMELERİ ÜZERİNDEN YAPILAN STOPAJDA ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ? Yıl Vergi Artırımına Esas Alınacak Gelir (Stopaj) veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi Matrahları (TL) Artırıma Esas Matrah Üzerinden Hesaplanarak Artırımda Bulunulacak Gelir (Stopaj) veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi Oranı (%) Beyanname Verilmemişse ya da Verilen Beyannamede Hakediş Ödemesi Yoksa Asgari Matrah (=Bilanço) (TL.) Ödenecek Gelir Vergisi Oranı (%) 2006 Verilmiş Olan Muhtasar Beyannamelerdeki Hakediş Ödemelerinin Gayrisafi Tutarı Toplamı 1 9.550 3 2007 “ 10.320 2008 11.220 2009 12.230

Vergi Artırımına Esas Alınacak Gelir (Stopaj) veya Kurumlar KİRA ÖDEMELERİ ÜZERİNDEN YAPILAN STOPAJDA ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ? Yıl Vergi Artırımına Esas Alınacak Gelir (Stopaj) veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi Matrahları (TL) Artırıma Esas Matrah Üzerinden Hesaplanarak Artırımda Bulunulacak Gelir (Stopaj) veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi Oranı (%) Beyanname Verilmemişse ya da Verilen Beyannamede Kira Ödemesi Yoksa Asgari Matrah (Bilanço/5) (TL.) Üzerinden Hesaplanacak Vergi Oranı (%) 2006 Verilmiş Olan Muhtasar Beyannamelerdeki Kira Ödemelerinin Gayrisafi Tutarı Toplamı 5 1.910 15 2007 “ 4 2.064 2008 3 2.244 2009 2 2.446

ÇİFTÇİLERE YAPILAN ÖDEMELER ÜZERİNDEN TEVKİF EDİLEN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM Yıl Vergi Artırımına Esas Alınacak Gelir (Stopaj) veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi Matrahları (TL) Artırıma Esas Matrah Üzerinden Hesaplanarak Artırımda Bulunulacak Gelir (Stopaj) veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi Oranı (%) Vergi Artırımına Esas Alınacak Gelir (Stopaj) veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi (=Bilanço) (TL) Ödenecek Gelir (Stopaj) veya Kurumlar Oranı (%) 2006 Verilmiş Olan Muhtasar Beyannamelerdeki Çiftçilere Yapılan Ödemelerin Gayrisafi Tutarı Toplamı Geçerli oranın % 25’i 9.550 2 2007 “ 10.320 2008 11.220 2009 12.230

Alınacak Gelir (Stopaj) veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi ESNAF MUAFLIĞINDAN YARARLANANLARA YAPILAN ÖDEMELER ÜZERİNDEN TEVKİF EDİLEN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM Yıl Vergi Artırımına Esas Alınacak Gelir (Stopaj) veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi Matrahları (TL) Artırıma Esas Matrah Üzerinden Hesaplanarak Artırımda Bulunulacak Gelir (Stopaj) veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi Oranı (%) Vergi Artırımına Esas Alınacak Gelir (Stopaj) veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi Matrahları (=Bilanço) (TL) Ödenecek Gelir 2006 Verilmiş Olan Muhtasar Beyannamelerdeki Esnaf Muaflığından Yararlananlara Yapılan Ödemelerin Gayrisafi Tutarı Toplamı Geçerli oranın % 25’i 9.550 5 2007 “ 10.320 2008 11.220 2009 12.230

DİĞER HUSUSLAR Gelir stopaj ve kurumlar stopajda artırımda bulunulması durumunda ayrıca gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartı aranmayacaktır. Gelir (stopaj) veya kurumlar(stopaj) vergisi artırımında bulunmak isteyen mükelleflerin (sorumluların) artırımda bulunacakları yıl içinde işe başlamış ya da işi bırakmış olmaları halinde, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri esas alınarak ilgili yıl için artıracakları vergi tutarları hesaplanacaktır. Bu hesaplamada, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemlerine ait gelir (stopaj) veya kurumlar(stopaj) vergisinin 1 yıla iblağ edilmesi söz konusu olmayıp faaliyetin devam ettiği dönem esas alınacaktır. Artırımda bulunulan yıl içindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılıp kesinleşen gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi tarhiyatları yıllık toplama dahil edilecektir. Yapılan vergi artırımı sonucu ödenen gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi, mükelleflerin gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamaz.

VERGİ İNCELEMELERİ DEVAM EDEN MÜKELLEFLERİN DURUMU Matrah artırımında bulunulmasının Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine engel teşkil etmeyecektir. Matrah artırımında bulunan mükellefler hakkında, Kanun’un yayımlandığı …… tarihinden önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerinin, Kanun’un yayımlandığı ayı izleyen ayın başından itibaren 1 ay içerisinde (MART SONUNA KADAR) “sonuçlandırılması” şarttır. Bu süre içerisinde sonuçlandırılamayan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine devam edilmeyecek, bulunduğu safhada bırakılacaktır. Mükellefler sadece artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergileri ödeyeceklerdir.

VERGİ İNCELEMELERİ DEVAM EDEN MÜKELLEFLERİN DURUMU Kanun’un 9 uncu maddesinde; artırılan matrahlar nedeniyle geçici vergi hesaplanmayacağı ve ödenmeyeceği hüküm altına alınmış olduğundan, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce başlanılmış ve Kanunda belirtilen 1 aylık sürenin sonuna kadar bitirilmiş olan vergi incelemeleri sonucu geçici vergi matrah farkları artırılan gelir veya kurum matrah farkı ile karşılaştırmada dikkate alınmaması ve geçici vergi yönünden bir işlem yapılmaması gerektiğini düşünüyoruz. Vergi incelemeleri ve takdir sonucu belirlenen tarhiyata konu matrah farkının, mükellefin ilgili yıl için artırdığı matrah tutarından fazla olması halinde, aradaki fark tutar kadar matrah farkı üzerinden mükellef hakkında gerekli vergi tarhiyatı yapılacak ve ceza uygulanacaktır. Ancak mükellef, bu fark tutarı üzerinden tarh edilen vergiler ile uygulanan gecikme faizi ve cezaları için Kanun’un 4 üncü maddesi hükmünden yararlanarak ödemede bulunabilir.

SAHTE BELGE DÜZENLEYENLERİN DURUMU VUK’un 359 uncu maddesinin (b) fıkrasında sayılan; - defter, kayıt ve belgeleri yok edenler, - defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar, - veya hiç yaprak koymayanlar, - veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler, Kanun’un 6 ncı, 7 nci ve 8 inci maddelerinde belirtilen matrah/vergi artırımı hükümlerinden yararlanamayacaklardır.

DİĞER HUSUSLAR Matrah/vergi artırımından yararlanan mükellefler, defter ve belgelerini Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca saklayacaklar ve ibraz edeceklerdir. Kanun hükümlerine göre, doğru beyan edilmeyen matrah/vergi artırımları ile ilgili olarak eksik tahakkuk eden vergiler, ilk taksit ödeme süresinin sonunda tahakkuk etmiş sayılacak ve tahsil edilecektir. Artırılan matrahlar nedeniyle geçici vergi hesaplanmaz ve tahsil olunmaz. Defter ve belgeleri üzerinde daha önce vergi incelemesi yapılmış olan mükellefler dilerlerse vergi incelemesi yapılan yıllar için de matrah ve vergi artırımında bulunabilirler. Kanun’un 6, 7 ve 8 inci maddelerine göre matrah/vergi artırımları, mükelleflerden yıllık muhtasar ve katma değer vergisi beyannameleri ile diğer beyannameler için alınmakta olan damga vergisi alınmayacaktır. Mükelleflerin matrah veya vergi artırımı yaptıkları dönemlere ilişkin olarak kanuni süresinde vermedikleri anlaşılan beyannameler nedeniyle VUK’un usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına ilişkin hükümleri uygulanmayacaktır.

STOK BEYANI & BİLANÇO DÜZELTİMİ

EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI Stok Türü Yararlanma Şartı Vergi Oranı Beyan Ve Ödeme Süresi Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaş Düzeltimi İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaş Rayiç Bedelle Vergi Dairesine Verilecek Envanter Listesi İle Beyan Edilecek Beyan Edilen Genel Orana Tabi Makine, Teçhizat, Demirbaş Ve Emtiaların Bedeli Üzerinden % 10 Oranı, İndirimli Orana Tabi Olanlarda Bedeli Üzerinden Tabi Olduğu Oranların Yarısı Esas Alınarak Katma Değer Vergisi Hesaplanır Kanunun Yayımlandığı…. Tarihini İzleyen Üçüncü Ayın Son İş Günü Olan ….. Tarihine Kadar Bir Envanter Listesi İle Vergi Dairesine Bildirilir Ve Hesaplanan Vergi Beyanname Verme Süresinde Ödenir ÖTV’ye Tabi Mallar Halde Kayıtlarında Yer Almayan ÖTV’ye Tabi Mallar Üzerinden Hesaplanan ÖTV Beyan Edilecek Malların Beyan Tarihindeki Miktarı ve Emsal Bedeli Üzerinden Geçerli Olan ÖTV Hesaplanır Kanunun Yayımlandığı …. Tarihini İzleyen Üçüncü Ayın Son İş Günü Olan ….. Tarihine Kadar Vergi Dairesine Beyan Edilir Ve Hesaplanan ÖTV

EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI Bu kıymetler, bildirim tarihindeki rayiç bedelleriyle değerlemek suretiyle envanter listesinde gösterileceklerdir. Bu bedel mükellefin kendisi tarafından bizzat tespit edebileceği gibi bağlı olduğu meslek kuruluşuna da tespit ettirilebilecektir. Bildirilen kıymetler yasal kayıt süresi içerisinde kayıtlara intikal ettirilecektir. Kayıtsız stok bildiren mükellefler bu mallarını satmaları halinde, defterlere kaydedilecek satış bedeli kayıtlı değerinden düşük olamayacaktır. Gerçek satış bedelinin kayda alınan bedelden düşük olması halinde, kazancın tespitinde kayıtlı bedel dikkate alınacaktır.

EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI Emtia üzerinden hesaplanan katma değer vergisi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilecektir. Ancak, kayıtlarda yer almayan makine, teçhizat ve demirbaşların bedeli üzerinden hesaplanarak ödenen katma değer vergisi indirilemez, kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır. Beyan edilen kıymetler için katma değer vergisi kanununun 9/2. maddesi uygulanmayacaktır. Beyan edilen kıymetler için geçmişe yönelik vergi cezası uygulanmayacaktır

EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunun 4 üncü maddesinin (3) numaralı fıkrasında; özel tüketim vergisine tabi malların alış belgelerinin ibraz edilememesi halinde, belgesi ibraz edilemeyen malın tespit tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanan özel tüketim vergisinin, alışını belgeleyemeyen mükellef adına re’sen tarh edileceği hüküm altına alınmıştır.

EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, aktiflerine intikal ettirdikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere pasifte karşılık hesabı açacaklardır. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde, sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecektir. Makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrılan karşılık birikmiş amortisman olarak kabul edilecek olup bu kıymetler için ayrıca amortisman ayrılamayacaktır. Ancak, bu kıymetlerin satılması halinde, söz konusu karşılık tutarı daha önce gider yazılmamış olduğundan, mali karın tespitinde hasılata dahil edilmeyecektir. Bir başka deyişle beyanname üzerinde bu tutar ticari kardan indirilecektir. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise beyan ettikleri emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir.

EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI (X) A.Ş., stoklarında bulunan ancak kayıtlarında yer almayan (A) malına ilişkin envanter listesini hazırlamıştır. Genel oranda katma değer vergisine tabi olan bu malın kendisi tarafından belirlenen rayiç bedeli 200.000 liradır. Şirketin bu bildirimine ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır. _________________________________ / __________________________________ 153 TİCARİ MALLAR 200.000 TL 191 İNDİRİLECEK KDV   20.000 TL (ÖTV MALİYET OLACAKTIR) 525 KAYDA ALINAN EMTİA KARŞ. (….. Sayılı Kanunun 10 uncu maddesi) 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR   20.000 TL (Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV) _________________________________ / _____________________________________

EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI Bu malın satılması halinde kayıtlara intikal ettirilecek satış bedeli 200.000 TL’nin altında olmayacaktır.

EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI (Y) Ltd. Şti.’nin kayıtlarında yer almayan demir kesim makinelerini bildirmek istemektedir. Sabit kıymetlerin mükellefçe belirlenen rayiç bedeli 300.000 TL olup envantere alınmasına ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde yapılacaktır. _________________________________ / _____________________________________ 253 TESİS MAKİNA VE CİHAZLAR 300.000 TL 689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİD.VE ZARAR (689.01.KKEG) 30.000 TL 526 DEMİRBAŞ MAKİNE VE TEÇHİZAT  ÖZEL KARŞILIK HESABI (…… sayılı Kanunun 10 uncu maddesi) 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR   30.000 TL (Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV)

EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI Örneğimizdeki demir kesim makinelerini peşin olarak 26.10.2011 tarihinde 400.000 TL’na satılması halinde bu satışa ilişkin yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır. _________________________________ / _____________________________________ 526 DEMİRBAŞ MAKİNE VE TEÇHİZAT ÖZEL KARŞILIK HESABI (….. sayılı Kanunun 10 uncu maddesi) 300.000 TL 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR _________________________________ / ____________________________________ _________________________________ / _____________________________________ 102 BANKA HESABI 472.000 TL 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR KARŞILIK HESABI 300.000 TL 253 TESİS MAKİNA VE CİHAZLAR 391 HESAPLANAN KDV 72.000 TL 679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR 400.000 TL ________________________________ / _____________________________________

EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI Karşılık hesabında yer alan tutar daha önce gider yazılmamış olduğundan, mali karın tespitinde hasılata dahil edilmeyecektir. Bir başka deyişle önce karşılık hesabına daha sonra birikmiş amortisman hesabına alınan 300.000 TL diğer olağandışı gelirler hesabı altında gelir yazıldığından ilgili dönem kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde 300.000 TL ticari kardan indirilerek mali kar bulunacaktır. Böylece bu makinenin satışından işletme 679-Diğer Olağandışı Gelirler hesabında yer alan 400.000 TL değil net 100.000 TL kar etmiş olacaktır.

EMTİA, KASA VE ORTAKLARDAN ALACAKLARIN KAYITLARDAN ÇIKARILMASI Hesap Türü Yararlanacak Mükellefler Yararlanma Şartı Vergi Oranı Beyan Ve Ödeme Süresi Emtia Düzeltimi Gelir Ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri (Adi, Kollektif Ve Adi Komandit irketler Dahil) Aynı Nev’iden Mallara İlişkin Mükelleflerce Veya İlgili Meslek Odasınca Tespit Edilen Gayrisafi Kar Oranı Dikkate Alınarak Fatura Düzenlenecek. Fatura Düzenlemek Ve Her Türlü Vergisel Yükümlülüklerini Yerine Getirmek Suretiyle Kayıt Ve Beyanlarına İntikal Ettirebilirler. Kanunun Yayımlandığı …. Tarihini İzleyen Üçüncü Ayın Son İş Günü Olan ….. Tarihine Kadar Kayıt Ve Beyanlara İntikal Ettirilecek Kasa Hesabının Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Kurumlar İşletmelerde 31/12/2010 Tarihi İtibariyle Bulunmayan Kasa Mevcutları Vergi Dairelerine Beyan Edilecek Beyan Edilen Tutar Üzerinden % 3 Oranında Vergi Hesaplanır Tarihine Kadar Vergi Dairesine Beyanname İle Bildirilir Ve Hesaplanan Vergi Aynı Sürede Ödenir Ortaklardan Alacak Ve Ortaklara Borç Kurumlar Vergisi Mükellefleri İşletmenin Esas Faaliyet Konusu Dışındaki İşlemlerine ilişkin 31/12/2010 Tarihi İtibariyle Ortaklarından Alacaklı Bulunduğu Tutarlar İle Ortaklara Borçlu Bulunduğu Tutarlar Arasındaki Net Alacak Tutarları Vergi “

EMTİA, KASA VE ORTAKLARDAN ALACAKLARIN KAYITLARDAN ÇIKARILMASI (Z) A.Ş., kayıtlarında yer aldığı halde stoklarında mevcut olmayan mallarını faturalandırarak kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmek istemektedir. Şirketin ticaretini yaptığı genel oranda KDV’ne tabi olan (A) malının kayıtlarında bulunan ancak stoklarda yer almayan miktarı 50 adet olup kendi kayıtlarına göre bu malın birim fiyatı 3.000 TL’dır. Söz konusu ürüne ilişkin gayri safi karlılık oranı ise %8’dir. (Z) A.Ş. bu mala ilişkin envanter listesini hazırlayarak 23.03.2011 tarihinde bağlı olduğu Güneşli Vergi Dairesi’ne bildirmiştir. Bildirmiş olduğu bu ürüne ilişkin düzenleyeceği faturada; 50*3.000 TL+[(50*3.000 TL)*%8 =] 162.000 TL satış bedeli ve 29.160 TL KDV gösterecektir.

EMTİA, KASA VE ORTAKLARDAN ALACAKLARIN KAYITLARDAN ÇIKARILMASI _________________________________ / _____________________________________ 689 DİĞER OLAĞANÜSTÜ GİD. VE ZAR (Kanunen kabul Edilmeyen Gider) 191.160 TL 600 YURTİÇİ SATIŞLAR  (…… sayılı Kanunun 11 inci maddesi) 162.000 TL 391 HESAPLANAN KDV    29.160 TL Bu kayıtta yer alan 689 numaralı hesap yerine gerçek duruma uygun olması halinde diğer hesaplardan; kasa, banka, çek, alacak senedi veya cari hesaplardan biri kullanılabilecektir. Örneğin, kayıtsız yapılan satış nakden tahsil edilmiş olması halinde “100-Kasa” hesabı kullanılabilecektir.

EMTİA, KASA VE ORTAKLARDAN ALACAKLARIN KAYITLARDAN ÇIKARILMASI (Z) A.Ş., 31/12/2010 tarihli bilançosunda yer aldığı halde işletme kasasında fiilen mevcut olmayan 1.200.000 TL’nı Kanun maddesi kapsamında fiili duruma uygun hale getirmek istemektedir. Mükellef kurum, Kanun maddesi gereği, söz konusu tutarı 26.04.2011 tarihinde vergi dairesine beyan etmiş ve bu tutar üzerinden % 3 olarak hesapladığı 36.000 TL’sını da aynı tarihte ödemiştir. Söz konusu işlemlerin defter kayıtlarındaki düzeltilmesine ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır. _________________________________ / _____________________________________ 689 DİĞER OLAĞANÜSTÜ GİD. VE ZAR 1.236.000 TL (Kanunen kabul Edilmeyen Gider) 100 KASA 1.200.000 TL (…… sayılı Kanunun 11 inci maddesi)   360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR    36 .000 TL

EMTİA, KASA VE ORTAKLARDAN ALACAKLARIN KAYITLARDAN ÇIKARILMASI (CS) Ltd. Şti., 31/12/2010 tarihli bilançosunda “131- Ortaklardan Alacaklar” hesabında 1.800.000 TL ve “331-Ortaklara Borçlar” hesabında 2.600.000 TL kayıtlı görünmektedir. Söz konusu ortaklardan alacakların 1.500.000 TL’si ile ortaklara borçlar hesabının 1.000.000 TL si ödünç para verme ve alma işlemlerinden kaynaklanmaktadır. Mükellef kurum Kanun maddesi kapsamından yararlanmak istemiş ve söz konusu hesaplardaki borç verme-alma işleminden kaynaklanan tutarlar arasındaki net alacak tutarı olan (1.500.000 TL - 1.000.000 TL=) 500.000 TL’yi 18.03.2011 tarihinde vergi dairesine beyan etmiş ve bu tutar üzerinden % 3 olarak hesapladığı 15.000 TL’yi da aynı tarihte ödemiştir. Söz konusu işlemlerin defter kayıtlarındaki düzeltilmesine ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır.

EMTİA, KASA VE ORTAKLARDAN ALACAKLARIN KAYITLARDAN ÇIKARILMASI _________________________________ / _____________________________________ 331 ORTAKLARA BORÇLAR 1.000.000 TL (…… sayılı Kanunun 11 inci maddesi) 689 DİĞER OLAĞANÜSTÜ GİD. VE ZAR 515.000 TL (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider) 131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 1.500.000 TL   360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 15.000 TL

Teşekkürler….. emre.kartaloglu@yahoo.com.tr