Yumuşak doku romatizmaları Dr. Sami HİZMETLİ CÜTF-FTR- A.B.D.

Yumuşak doku nedir? Eklem ve kemik dışında kalan eklem çevresi yapıları Bursa Tendon Tendon kılıfları Kas yapışma yerleri Kaslar Fasiyalar

Yumuşak doku romatizmaları Fibromyalji Myofasiyal ağrı sendromu Kompleks bölgesel ağrı sendromu Bölgesel kas-iskelet sistemi bozuklukları Bursit Tendinit Tuzak nöropatileri Adheziv kapsülit

Fibromyalji Sebebi tam olarak bilinmeyen, kronik, non-enflamatuvar ve fizik muayenede hassas noktalar saptanan yaygın ağrı sendromudur.

Kimlerde olur? % 0.5-5 prevalans Kadınlarda sık (%70-80 kadın) 35-40 yaş (ama aslında menarş-menopoz arasında,sonra sekonder sebepler...)

Fibromyaljide muayene bulguları Hassas nokta nedir? Nasıl değerlendirilir? MAS’da görülen tetik noktadan farkı nedir? Kontrol noktası nedir? Alın orta kısmı Baş parmak tırnağı Ön kol ortası, volar yüz Uyluğun ön kısmı Deri kıvrımı hassasiyeti (trapezius üst kenarı, 2 dakika kırmızı kalır)

Eşlik eden yakınımlar Yorgunluk Uyku bozuklukları Kronik baş ağrıları Çene ağrısı Kognitif ve hafıza bozuklukları Kas ağrısı ve sabah tutukluğu Ağrılı mensturasyon Ekstremitelerde uyuşma ve elektriklenme Sersemlik ya da baş dönmesi Raynaud fenomeni Kuru göz, kuru ağız

Beraber görülebilecek sorunlar Ağrılı hastalıklar (OA, RA...) Kronik ağrı uyku bozukluğu FM (sekonder) Obstrüktif uyku apnesi İrritabıl bağırsak sendromu Gerilim baş ağrıları Depresyon Dismenore Kronik yorgunluk sendromu Hipotiroidi MAS Steroidin kesilmesi

Patolojik değişiklikler? Santral mekanizmalar Uyku bozuklukları Nörohormonel disfonksiyon (subst.P, serotonin) Endorfinler-enkefalin sistemi Psikolojik bozukluk Kas iskemisi (fibrozit, tip II atrofi, mikrosirkülasyon bozuk) Periferde de substans P aktivitesi artmış İmmünolojik bozukluklar (ANA, IgG depolanması, viral enf, kuru göz-ağız, Raynaud) Otonomik disfonksiyon (blokajla iyi) Genetik, travma, psikolojik travma, hemitalamus ve kaudat nükleuslarda kanlanma azalması

Fibromyalji sınıflama kriterleri (1) Yaygın ağrı öyküsü olması: Kronik, yaygın, en az 3 aydır devam eden vücudun dört kadranında da olan ağrı olması. (2) Dijital palpasyonla 18 hassas noktanın en az 11’inde hassasiyet olması. (3) Diğer tanıların dışlanmış olması.

The American College Of Rheumatology in 1990 (4 kg’lık bir yük ile bastırılacak) Oksiput:  bilateral, at the sub-occipital muscle insertions. Alt servikal:  bilateral, at the anterior aspects of the inter-transverse spaces at C5-C7. Trapezius:  bilateral, at the midpoint of the upper border. Supraspinatus:  bilateral, at origins, above the scapula spine near the medial border. İkinci kosta:  bilateral, at the second costochondral junctions, just lateral to the junctions on upper surfaces. Lateral  Epikondil:  bilateral, 2 cm distal to the epicondyles. Gluteal:  bilateral, in upper outer quadrants of buttocks in anterior fold of muscle.  Büyük trokanter:  bilateral,  posterior to the trochanteric prominence. Diz:  bilateral, at the medial fat pad proximal to the joint  line.

Ayırıcı tanı Hormonal dengesizlik (hipotiroidi) Anemi Enfeksiyon Kas hastalıkları Kemik hastalıkları Sinir dokusu hastalıkları Eklem hastalıkları Kanser RA PMR

Laboratuvar tetkikleri Normal sınırlarda...

Tedavi Eğitim Medikal tedavi (TCA, siklobenzaprin...) Germe, gevşeme, kuvvetlendirme, postür egzersizleri... Cvs uyum egzersizleri; yüzme, yürüme... Masaj, akapunktur, biyofeedback Fiziksel ajanlar Enjeksiyon, germe, soğuk (sprey) uygulamaları, kuru iğneleme

Miyofasiyal ağrı sendromu Sıklığı %12 !!! Kadın/erkek oranı 1 Bölgesel bir kas grubu veya kasta tetik noktalar ve sert bantlar ile seyreden lokalize ağrı sendromudur. Lokalize, yaygın sistemik semptomlar yok Muayene bulgusu tetik nokta ve tetik noktadan geçen kas liflerinde gergin bant

Bölgesel kas iskelet sistemi hastalıkları Supraspinatus, biseps, De Quervain, aşil tendiniti Lateral, medyal epikondilit İmpingement sendromu Rotator manşon yırtıkları Donuk omuz Subdeltoid-subakromial, olekranon, trokanterik, iskial, prepatellar, anserin ... bursit Dupuytren kontraktürü

Tuzak nöropatileri Torasik çıkış sendromları Anterior skalen Servikal kosta Pektoralis minör Kostoklaviküler sendrom Fibröz bantlar

Tuzak nöropatileri Medyan sinir suprakondüler ligaman Pronator teres kası Önkolda (ant interosseoz dal) Bilekte CTS

Tuzak nöropatileri Radyal sinir Ulnar sinir Humerus proksimal ve distalinde (balayı, cmt gecesi, supinasyon ve el bil-el dorsifleks zayıf, ağrı) Önkol (posterior interosseoz dal-duyu iyi, ağrı?, el bileği, el dorsifeks zayıf) Ulnar sinir Dirsekte (kübital tünel) Bilekte (guyon kanalı)

Tuzak nöropatileri Tibial sinir (tarsal tünel) Peroneal sinir (fibula başında) Lat. Fem. Kut. Sinir (meralgia parestetika)

Refleks sempatetik distrofi Kompleks bölgesel ağrı sendromu (CRPS) benzer semptom ve bulguları ama farklı sebepleri olan iki tipe sahiptir. Tip I. Önceden RSD olarak bilinen tablodur. Direkt olarak semptom olan ekstremitedeki siniri etkilemeyen bir hasar ya da hastalığa bağlı gelişir. Tip II. Önceden kozalji olarak bilinen, belirli bir sinir hasarını takiben gelişen tablodur.

Nedir? Nörovasküler bozukluk, deri, kemik, kas distrofik değişiklikleri ile giden kronik ağrı sendromudur.

Nasıl olur?

Klinik bulgular Başlangıçtaki ağrılı uyaranla orantısız bir ağrı vardır. Allodini, hiperpati, ödem, kanlanmada bozukluk, anormal otonom aktivite, trofik değişiklikler...

Hastalığın evreleri Evre I: akut dönem, 3-6 ay, ağrı, şişlik, kızarıklık, terlemede artış, benekli osteoporoz. Evre II: distrofik dönem, 3-12 ay, ağrı genellikle devam eder, sert ödem, atrofi, op ilerler. Evre III: atrofik dönem, 9-18 ay sonra başlar, ağrı azalmıştır, EHA azalmıştır, atrofi, fonksiyon kaybı, patolojik kırıklar olabilir...

TEDAVİ Tedavi zordur! 1. Yoğun FTR programı gerekir. Ağrıya rağmen aktif mobilizasyon gereklidir. 2. Analjezikler özellikle erken dönemde işe yarayabilirler. 3. Kortikosteroid tedavisi tartışmalıdır. 4. Altta yatan lokal problemler varsa, lokal kortikosteroid enjeksiyonları faydalı olabilir. 5. Beta blokörler (propranolol 20mg bd., yanıta göre 80mg po tds.) aylar boyu kullanılabilir. 6. Dirençli olgularda Calcitonin enjeksiyonları 100iu kullanılabilir 7. Sempatik sinir sistemi blokajı