Yönetim ve Eyleme Geçme
Lider Yol gösteren Öğreten Aydınlatan Kişilerin istek ve ihtiyaçlarını zamanında sezen ve bunları örgütleyen Etkileme gücüne sahip, karizmatik Yaratıcı Alanında donanımlı
Liderliğin belirleyici özelliği yenilik ve değişime yönelme iken, yöneticiliğin başlıca özelliği koruma ve kollamadır (Lipham, 1964, s.123).
Yaratıcılık, yönlendiricilik, etkileyicilik vb Yaratıcılık, yönlendiricilik, etkileyicilik vb. çok boyutlu liderlik süreçlerini içeren dinamik bir yönetim anlayışı kazanmış liderler
Okul Müdürünün Liderlik alanları Vizyoner liderlik Öğretim liderliği Toplumsal liderlik Örgütsel liderlik Etik liderlik Politik liderlik
Vizyoner liderlik Okulun vizyon ve misyonunun çeşitli semboller, törenler, konferanslar ve benzeri etkinlikler yoluyla sürekli gündemde tutmak Okul toplumunun okul geliştirme etkinliklerine katılımını sağlamak (OGYE)
Öğretim liderliği Eğitimle ilgili yeni teknolojileri izlemek ve okulda kullanılmasını sağlamak Yaşam boyu öğrenmeyi özendirmek ve bu konuda personele model olmak Öğrenci ve çalışanların başarılarını tanımak ve ödüllendirmek
Toplumsal liderlik Okul amaçları ve programlarına destek sağlamak için okul toplumu liderlerini tanımak ve etkilemek için gerekli çalışmaları yapmak Öğrencilerin eğitim olanaklarını artırmak için çevredeki tüm özel kuruluşlar, kamu kuruluşları ve varsa yüksek öğrenim kuruluşları ile etkileşime girmek
Örgütsel liderlik Karar sürecinde işbirliğini olanaklı kılan süreçleri kullanmak Yeni eğilim ve gelişmeleri izlemek, incelemek ve okula uyarlamak İletişim becerilerini etkili olarak kullanmak Okulu sürekli geliştirmeye dönük girişimlerde bulunmak
Etik liderlik Bireyler arası ilişkilerde duyarlı, saygılı, adil, eşit ve tutarlı olmak Okul toplumunu oluşturan farklı grupların görüş ve düşüncelerine değer vermek, onlara hassasiyetle yaklaşmak, Okul toplumunda yer alan herkesin bütünlük içerisinde ahlaki davranışlar sergilemelerini teşvik etmek
Politik liderlik Okul toplumunu oluşturan öğeler arasında okul çevresinin eğilimleri, önem verilen konular ve olası değişimlerle ilgili iletişim ağı oluşturmak Okul toplumunun eğitimle ilgili anayasa, yasa, tüzük ve yönetmeliklerden haberdar olmalarını ve bunlara uygun olarak etkinlik göstermelerini sağlamak Öğrenci haklarını korumak ve öğrencilere sağlanan fırsatları artırmak için yasal kuruluşlarla işbirliği yapmak
Nereye gidiyoruz? ÜÇÜNCÜ BİN YILA GİRERKEN AYAKTA KALABİLECEK ORGANİZASYONLAR, RAKİPLERİNDEN DAHA HIZLI VE DAHA ETKİLİ ÖĞRENEN ORGANİZASYONLAR OLACAKTIR.
ÖĞRENEN ORGANİZASYONUN ORTAYA ÇIKABİLMESİ İÇİN; BİREYSEL ÖĞRENMENİN SAĞLANMASI, DEĞİŞİME KOŞULSUZ HAZIR OLUNMASI GEREKMEKTEDİR.
BİREYLERİN ÖĞRENMESİNE ORTAM YARATARAK ÖĞRENEN ORGANİZASYON BİREYLERİN ÖĞRENMESİNE ORTAM YARATARAK BİREYLERİN ÖĞRENMESİNDEN YARARLANARAK,
ZAMAN İÇİNDE GELİŞTİRİLEBİLEN BİLGİSİNİ ANLAYIŞINI ÇEVRESİNİ ZAMAN İÇİNDE GELİŞTİRİLEBİLEN BİR ORGANİZASYONDUR.
ÖĞRENEN BİR ORGANİZASYON, BİREYSEL YETENEKLER ORGANİZASYON BOYUTUNA TAŞINARAK, BİLGİ TRANSFER ETME, EDİNME, YARATMA ve SEZGİSEL KAVRAYIŞLARINI DEĞİŞTİREBİLME YETENENEĞİ OLAN YAPILANMALAR OLARAK TANIMLANABİLİR.
ÖĞRENEMEME HASTALIKLARI SORUNU KABUL ETMEME SORUNU GÖRMEMEZLİKTEN GELME BİLGİYİ PAYLAŞMAMA
ÖĞRENEMEME HASTALIKLARI İLİŞKİLENDİREMEME DERS ALMAMA BİLGİ ÜRETİLMESİNİ ENGELLEME
ÖĞRENEMEME HASTALIKLARI SORUNLARLA KİŞİLERİ KARIŞTIRMA MİMARİYİ VE SİSTEMİ ANLAMAMAK
ÖĞRENEN BİR ORGANİZASYON; İNSANLARIN GERÇEKTEN İSTEDİKLERİ SONUÇLARI YARATMAK İÇİN KAPASİTELERİNİ SÜREKLİ OLARAK ARTIRDIKLARI, YENİ DÜŞÜNCE YAPILARININ BESLENDİĞİ, ORTAK HAYALLERİN SERBESTÇE TARTIŞILDIĞI, BERABERCE ÖĞRENMENİN SÜREKLİ UYGULANDIĞI BİR ORTAMDIR.
ÖĞRENEN ORGANİZASYONUN ÖZELLİKLERİ: KİŞİSEL USTALIK GÖREVE YÖNELİK TAKIM BAŞARISI ÜRETKEN FAALİYET EN İYİYE YÖNELİK EVRİMSEL YAKLAŞIM BİLGİ BİRİKİMİNİ KULLANMA BİLGİ ALIŞVERİŞİ VE MOTİVASYONU KOLAYLAŞTIRAN İLETİŞİM
ÖĞRENEN ORGANİZASYONUN ÖZELLİKLERİ: İNSANA YATIRIM HERKES TARAFINDAN PAYLAŞILAN VİZYON GERÇEK ZAMANLILIK ORGANİZASYONA BAĞLILIK SORUNLARA SİSTEM DÜŞÜNCESİ İLE YAKLAŞMA İNSAN DEĞERLERİNE DUYARLILIK
ÖĞRENEMEYEN ORGANİZASYONLARDAKİ BAZI İLETİŞİM BİÇİMLERİ -Daha önce denedik olmadı. -Çok zaman alır. -Çok masraflı olur. -Yeni sistemler gerektirir. -Hiçbir zaman onaylanmaz.... -O konuda bir rapor yaz. -Bu taslak bir öneri. -Bizim tarzımız değil. -Patron bunu beğenmez. -Bozulmadıkça tamir etme. -Doğru olabilir ama… -Şu anda zamanımız yok çok meşgulüz. -Belki sonra....
ÖĞRENEN ORGANİZASYONLARDAKİ BAZI İLETİŞİM BİÇİMLERİ -Başka düşünceler var mı? -Bize uygun seçenekleri gözden geçirelim. -Daha başka hangi bilgileri alabiliriz. -Başka kimin görüşünü alabiliriz. -Eğer olmazsa? -Nasıl geliştirebiliriz? -Başka kim katkıda bulunabilir? -Neden hep böyle yapıyoruz? -Düşünceni biraz daha açıklayabilir misin? -Daha başka nasıl yapalım? -…konusunda yardımına ihtiyacım var. -Teşekkür ederim. -Güzel fikir.
BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜ ORGANİZASYONEL ÖĞRENME’NİN BİR ALT BASAMAĞI OLAN BİRLİKTE ÖĞRENMENİN GERÇEKLEŞEBİLMESİ ve ÖĞRENEN ORGANİZASYONA GEÇEBİLMEK İÇİN ÖNCELİKLE BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜ‘NÜN GELİŞMİŞ OLMASI ŞARTTIR.
BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜ, KARŞISINDAKİNİ ÖN KOŞULSUZ VE ÖN YARGISIZ DİNLEYEBİLME, SAYGI DUYMA, SORULANA YA DA SÖYLENENE CİDDİ BİR CEVAP VERME GİBİ EYLEMLERİ İÇERMESİNİN YANISIRA, BİRLİKTE YAŞAMANIN RUTİNLERİ OLAN SELAM VERME ve HATIR SORMA GİBİ EYLEMLERİ DE İÇERMEKTEDİR.
BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜ; KİŞİNİN ETKİLEŞİM İÇİNDE OLDUĞU İNSANLARI ve ONLARIN DÜŞÜNCELERİNİ SÜRATLİ BİR ŞEKİLDE KAFASINDA DAHA ÖNCE AÇILMIŞ DOSYALARA KATEGORİZE ETMEDEN ÖNCE, ANLAMAK ve ÖĞRENMEK İÇİN DİNLEMEYİ ve SORU SORMAYI İÇERMEKTEDİR. GEREKTİĞİNDE BU YENİ BİR ŞEY DİYEREK, İNSANIN KAFASINDA YENİ DOSYALAR AÇABİLME YETENEĞİNİ DE KAPSAMAKTADIR. Kara Harp Okulu,1998
BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜ‘NÜ PAYLAŞMAK, İNSANLARIN, BİZDEN FARKLI DÜŞÜNABİLECEKLERİNİ ve DÜŞÜNCELERİNİN MUTLAKA YANLIŞ OLMAK ZORUNDA OLMADIĞINI KABUL ETMEKTİR. BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜ‘NÜ PAYLAŞMAK, AYNI GEMİNİN İÇİNDE GİDERKEN BİRBİRİMİZLE KAVGA ETMENİN ve BİRBİRİMİZİN KUYUSUNU KAZMANIN GEMİYİ BATIRACAĞINI BİLMEKTİR.
BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜNÜ PAYLAŞMAK, ORTAMI BİRBİRİMİZ İÇİN DAHA YAŞANABİLİR BİR YER KILMA ÇABASININ ve İŞBİRLİĞİNİN; HEDEFLERİMİZE DAHA ETKİN, DAHA VERİMLİ ve DAHA HIZLI ULAŞMAMIZI SAĞLAYACAK ARAÇLARI GELİŞTİRMEMİZE YARDIMCI OLACAĞINI FARK ETMEKTİR.
BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜNÜ PAYLAŞMAK, BAŞKALARININ BAŞARILARINA BİRLİKTE SEVİNMEYİ ve BAŞARISIZLIKLARINA BİRLİKTE ÜZÜLMEYİ ÖĞRENMEKTİR. BU ORTAK BAŞARI ve BAŞARISIZLIKLAR İÇİN DE GEÇERLİDİR.
BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜNÜ PAYLAŞMAK, BÜTÜN BU HUSUSLARI YAPSAK DA, ORTAYA ÇIKAN İLK PROBLEMDE KİŞİLERİ SUÇLAMAK YERİNE, BİRLİKTE PROBLEMİN SEBEPLERİNİ ARAŞTIRMAK, “PROBLEME ve ÇÖZÜME BENİM KATKIM NEDİR?” DİYE SORMAKTIR.
BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜ, BİRBİRİNE GÜVENMEKTİR. BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜNÜ PAYLAŞMAK, ELEŞTİRİLERE AÇIK OLMAK, BU ELEŞTİRİLERİ GELİŞME ve DEĞİŞİM İÇİN FIRSAT OLARAK GÖRMEK ve KULLANMAKTIR. BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜ, BİRBİRİNE GÜVENMEKTİR.
Referanslar: Prof. Doktor Ali İlker Gümüşeli "Eğitimde Liderlik" semineri notları Prof.Dr. Ziya Bursalıoğlu "Okul Yönetiminde yeni yapı ve Davranış" adlı kitabı Peter Senge "The Fifth Discipline" "Beşinci Disiplin" adlı kitabı Dr. Behice Ertenü'nün notları Prof.DR. A. Kadir Varoğlu, Başkent Ün. "Öğrenen Organizasyon" semineri notları
Teşekkür ederiz.