T. C. ANKARA VALİLİĞİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Eğitim Şube Müdürlüğü
ÇEVRE ve SAĞLIK
AMAÇ: Çevre sağlığı ve sağlığın korunması konusunda bilgi kazandırmak ÖĞRENİM HEDEFLERİ: Çevre kavramını açıklayabilme Çevre kavramını açıklayabilme Çevrenin bileşenlerini sayabilme Çevrenin bileşenlerini sayabilme Çevrenin insan sağlığı üzerine etkilerini söyleyebilme Çevrenin insan sağlığı üzerine etkilerini söyleyebilme Çevre sağlığı kavramını açıklayabilme Çevre sağlığı kavramını açıklayabilme Çevre sağlığı hizmetlerinin gerekliliğini söyleyebilme Çevre sağlığı hizmetlerinin gerekliliğini söyleyebilme Çevreye yönelik alınması gereken önlemleri sayabilme Çevreye yönelik alınması gereken önlemleri sayabilme
Sağlık Sağlığın çağdaş tanımı "sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, bedensel, ruhsal ve sosyal bakımlardan tam bir iyilik hali içerisinde olmak" biçimindedir. Sağlığın çağdaş tanımı "sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, bedensel, ruhsal ve sosyal bakımlardan tam bir iyilik hali içerisinde olmak" biçimindedir.
İnsanların ve diğer canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve etkileşim içinde bulundukları fiziki, biyolojik, sosyal, ekonomik ve kültürel ortamdır. Çevre:
Çevre: Doğal çevre herhangi bir insan müdahalesi olmaksızın oluşmuş olan çevredir. Doğal çevre herhangi bir insan müdahalesi olmaksızın oluşmuş olan çevredir. Yapay çevre insan yapımı çevredir.
Sağlık açısından baktığımızda çevre üç ana grupta incelenir 1.Fizik çevre 2.Biyolojik çevre(Mikroorganizmalar, vektörler, bitki ve hayvanlar, besinler) 3. Sosyokültürel çevre
Hastalık nedenleri; Hastalık nedenleri bünyesel ve çevresel nedenler olmak üzere iki grupta incelenebilir. Hastalık nedenleri bünyesel ve çevresel nedenler olmak üzere iki grupta incelenebilir.
Bünyesel nedenler Gen, hormon ve metabolik kaynaklı nedenlerdir. Bazı bünyesel nedenler bazı hastalıklara daha büyük oranda yakalanmaya yol açabilmektedir. Bunlar insan iç ortamı ile ilişkili bir durumdur. İnsan dış çevrenin etkilerine genetik yapısı ile cevap vermektedir. Gen, hormon ve metabolik kaynaklı nedenlerdir. Bazı bünyesel nedenler bazı hastalıklara daha büyük oranda yakalanmaya yol açabilmektedir. Bunlar insan iç ortamı ile ilişkili bir durumdur. İnsan dış çevrenin etkilerine genetik yapısı ile cevap vermektedir.
Çevresel nedenler Fiziksel Kimyasal etmenler, Temelmadde eksiklikleri, Biyolojik etmenler, Psikolojik etmenler, Sosyal, kültürel ve ekonomik etmenler olarak sıralanabilir.
Fiziksel nedenler Sıcaklık, soğuk, ışın, travma, içme ve kullanma suyu, atıklar, konut sağlığı, iklim koşulları, hava ve su kirliliği, giyeceklerimiz, kamuya açık yerler, sağlığa az ya da çok zarar verebilme olasılığı olan kuruluşlar, mezarlıklar başlıca fiziksel çevre öğeleridir. Sıcaklık, soğuk, ışın, travma, içme ve kullanma suyu, atıklar, konut sağlığı, iklim koşulları, hava ve su kirliliği, giyeceklerimiz, kamuya açık yerler, sağlığa az ya da çok zarar verebilme olasılığı olan kuruluşlar, mezarlıklar başlıca fiziksel çevre öğeleridir.
Kimyasal nedenler Zehirler, kanser oluşumuna neden olan bazı etkenler buna örnek verilebilir. Zehirler, kanser oluşumuna neden olan bazı etkenler buna örnek verilebilir.
Temel madde eksiklikleri Bazı maddeler vardır ki insanın sağlıklı olabilmesi ve hayatsal olayların yürütülebilmesi için dışarıdan alınmaları gerekir (Örn: Vitaminler). Bazı maddeler vardır ki insanın sağlıklı olabilmesi ve hayatsal olayların yürütülebilmesi için dışarıdan alınmaları gerekir (Örn: Vitaminler).
Biyolojik etkenler Mikroorganizmalar, asalaklar, mantarlar ve diğer etkenler biyolojik etkenleri oluşturur. Bunlar canlı vücudunda hastalık yapabilirler. Mikroorganizmalar, asalaklar, mantarlar ve diğer etkenler biyolojik etkenleri oluşturur. Bunlar canlı vücudunda hastalık yapabilirler.
Psikolojik etkenler Çağdaş yaşamda sık duyulan strese neden olan durumlar. Çağdaş yaşamda sık duyulan strese neden olan durumlar.
Sosyal, kültürel ve ekonomik etkenler Fakirlik, göç gibi durumlardır.
Çevrenin sağlığa etkileri: 1.Hastalıklar için zemin hazırlayabilir. Sözgelimi iklim koşullarının solunum sistemi hastalıklarının artmasına yol açması gibi. 2.Çevre doğrudan hastalık nedeni olabilir. 3.Çevre bir kısım hastalıkların oluşmasını ve yayılımını kolaylaştırabilir. 4.Bazı hastalıkların gidişini ve sonucunu etkileyebilir.
Çevre Sağlığı Uygulamaları İçme ve kullanma suları İçme ve kullanma suları Atıklar Atıklar Konut Konut Hava kirliliği Hava kirliliği Radyasyon Radyasyon Aydınlatma Aydınlatma Gürültü Gürültü Vektör kontrolü Vektör kontrolü
İçme ve kullanma suları
Atıklar
Konut
Hava kirliliği Hava kirliliği sonucu ortaya çıkan en önemli problem iklim değişikliğidir yılları arasında dünya ısısı 0.4 oC yükselmiştir. Eğer önlem alınmazsa 2025’e kadar dünya ısısının 1 oC, 2050’ye kadar 2.4 oC, denizlerin ise 25 cm. yükseleceği öngörülüyor. Sıcaklık artışı(yoğun sıcak dalgaları 5-10 yılda bir görülecek, sıcak dalgaları sırasında ölümlerde artış olacak (Hasat Fenomeni)) ile denizlerde yükselme, hava felaketleri görülebilecektir(seller,fırtınalar). Bazı ülkelerin sular altında kalacağı düşünülmektedir.
Radyasyon
Aydınlatma
Havalandırma Kapalı ortam hava kirliliği birçok sağlık sorununa yol açabilmektedir. Kapalı ortam hava kirliliği birçok sağlık sorununa yol açabilmektedir.
Gürültü Gürültü kaynakları nelerdir? Gürültü kaynakları nelerdir? Sağlığa etkileri nelerdir?
Vektör kontrolü Bulaşıcı hastalıklar açısından çok önemlidir.
Sağlıklı besin Besinlerin sağlığa uygun hazırlanması ve tüketiciye sağlığa uygun biçimde iletilmesi Besinlerin sağlığa uygun hazırlanması ve tüketiciye sağlığa uygun biçimde iletilmesi
Sağlığa az ya da çok zararlı olabilecek kuruluşlar
Çalışma koşulları
Kazalar ve önlenmesi Acil yaralanma ve kaza durumlarında hangi numarayı arıyoruz?
Turist sağlığına yönelik uygulamalar Turist olarak bulunduğunuz yerde yiyecekleri Ya temiz su ile YIKAYIN, ya SOYUN, ya da PİŞİRİN (Bunların hiçbirini yapamıyorsanız o yiyeceği YEMEYİN !
Çevre bozulmasının sonuçları Çevresel bozulma, dünyanın ısınması, ozon tabakasının zayıflaması, asit yağmurları, hava kirlenmesi, toprak erozyonu, ormansızlaşma ve okyanusların veriminin düşmesi insan sağlığı ve tüm türlerin sağlığı açısından sonsuz tehlike yaratmaktadır. Çevresel bozulma, dünyanın ısınması, ozon tabakasının zayıflaması, asit yağmurları, hava kirlenmesi, toprak erozyonu, ormansızlaşma ve okyanusların veriminin düşmesi insan sağlığı ve tüm türlerin sağlığı açısından sonsuz tehlike yaratmaktadır.
İsviçre'deki Triftgletscher buzulu. Soldaki fotoğraf 1990, sağdaki ise 2001 yılına ait. Çevre bozulmasının sonuçları
Bir gazete haberi (Muş’ta kuraklık göçe zorluyor.) Uzun süren yağışlar nedeniyle geç ekim yapan Muşlu çiftçiler, şimdi de kuraklık tehdidi ile karşı karşıya kaldı. Malazgirt Ziraat Odası Başkanı Tahsin Kılıç, kuraklık nedeniyle bölgede göçün arttığını söyledi. Mikail Gökarslan NTV-MSNBC Güncelleme: 13:14 TSİ 23 Haziran 2006 Cuma
Çevreyi biz öldürüyoruz
Temiz bir çevrenin ilk şartı bireysel sorumluluktur!
TEŞEKKÜRLER TEŞEKKÜRLER