1 Avrupa’da Çevresel Durum ve Görünüm 2005 Kısa bir sunum

2 Avrupa’da Çevresel Durum ve Görünüm 2005 raporu nedir ? AÇA’nın bu kapsamda hazırladığı üçüncü rapordur Bir önceki rapor 1999’da yayımlanmıştır AB’ye çevre politikası planlama ve değerlendirmede yardımcı olmayı amaçlamaktadır 2005 baskısı yeni özelliklere sahiptir

3 Raporun İçeriği 2005 raporu şunları içerir: Avrupa’nın çevresine yönelik toplu bir değerlendirme Bir dizi temel gösterge Ülke analizi Bibliyografya

4 Avrupa’daki gelişmeler, yerel tercihler, küresel etkiler AB çevre mevzuatı gerektiği şekilde uygulandığında başarılı sonuç verir Başarının çoğu kolay yönetilen noktasal kirlenme kaynaklarından elde edilir Sektörel kirlilik kaynaklarının dağınıklığı bugün en önemli sorundur Arazi kullanımı, tüketim ve ticaret şekilleri çevresel gelişmeye en fazla tehdidi oluşturur Tüketim ve ticari faaliyetlerimiz biyolojik kapasitemizin iki katından fazladır

5 Artan kentleşme, terk edilen topraklar AB25’te kentleşme 1990–2000 yılları arasında Lüksemburg’un 3 katı büyüklüğünde artmıştır. AB uyum fonlarının bunda oynadığı rol açısından 2007–2013 dönemi için çıkarılacak dersler nelerdir? Kentsel genişleme ekosistemler (sulak alanlar gibi) üzerinde aşırı derecede artan bir baskı oluşturmaktadır Turizm sektöründeki gelişme zaten baskı altında bulunan kıyı bölgelerinde ilave baskı yaratmaktadır Tarım arazilerinin fiyatlarının düşük olması halihazırda iyileştirilmiş alanlarda üretime yönelik yeniden iyileştirme yapmayı cazip kılmamaktadır Kırsal alanlarda hizmetlere ulaşım eksikliği ve çiftçilerin yaşlanması kırsal arazi terkine katkıda bulunmaktadır

6 İklim Değişikliği Geçen yüzyılda artış oranının 0,95 °C ve küresel ortalamanın 0,7 °C olmasına karşın Avrupa’da sıcaklıkların bu yüzyıl içerisinde 2–6 °C artması bekleniyor Bu durumun su sıkıntıları, daha zorlu hava koşulları, deniz türlerinin göçleri ve ekonomik kayıplar gibi etkilerinin olacağı tahmin ediliyor Kısa vadeli Kyoto hedefleri gerçekleştirilebilse de 2020 ve sonrasına yönelik uzun vadeli hedeflere ulaşılması daha zor olacak Ulaşım sektörü temel bir etken. Ulaşım talebi yakıt verimliliği kazanımlarını aşıyor. Havacılıktan kaynaklanan emisyonlar 2030’da iki katına çıkacak

7 Enerji yönetiminde yavaş ilerleme Enerji talebi GSYIH’den yavaş da olsa hala artmakta. Sanayi sektöründe eko-etkinlik başarıları elde edilirken, hane ya da hizmetler sektörü en büyük sorunları yaratmaktadır Daha az enerji kullanımı, daha fazla yenilenebilir enerji ve yükseltilen enerji verimliliği ile gelecekte emisyon oranlarının düşük olması sağlanabilir. Ancak bu, uzun vadeli ve tutarlı eylemler gerektiriyor Verimliliği artırmaya yönelik pek çok fırsat, özellikle hane ve hizmet sektörlerinde yetersiz kullanılmakta Düşük emisyonlu bir geleceğe yatırım yapmak daha fazla maliyet-etkin sonuç yaratabilir (harekete geçmemenin 300–1 500 Avro/kişi/yıl olarak tahmin edilen ekonomik maliyetlerine karşı 45 Avro/kişi/yıllık bir maliyet)

8 Daha sağlıklıyız, ama kirleticilere maruz kalma sürüyor Avrupa dumanlı sis ve asit yağmurlarını azaltmakta başarılı olmuştur Bununla birlikte kentsel hava kirliliği pek çok şehirde hala sağlık sorunlarına yol açmakta (partikülatlar, ozon vb.) Daha temiz ulaşım teknolojisi ve daha iyi şehir planlama iyileşme kaydedilmesine katkıda bulunabilir Davranışsal değişikliğe yol açan trafik sıkışıklığı vergileri gibi piyasa temelli araçların kullanılması da etkili olabilir Kimyasal maddelere maruz kalma Avrupa ve ötesindeki insanları etkilemektedir. Kuzey kutbundaki insanların kan örneklerinde Avrupa kirliliğinden kaynaklanan PCB seviyeleri bulunmuştur. Bu Avrupa’nın etkilerinin bir parçasıdır

9 Doğal kaynaklarımız tükeniyor Avrupa balık stoğunun büyük bir kısmının aşırı avlanma nedeniyle tüketilmesi, besin zincirini en alt halkalardaki balık türlerine kadar olumsuz etkilemekte. İklim değişikliğiyle de birleşince bu durum deniz ekosistemlerini tehdit ediyor Biyoçeşitlilik: Kaydedilen bazı olumlu gelişmelere rağmen, kuşlar, memeliler ve böcekler başta olmak üzere pek çok tür habitat parçalanması nedeniyle tehdit altında. AB10’un kaybedecek çok şeyi var Avrupa toprağı erozyon, kirlenme ve tuzlanma gibi nedenlerle tehdit altında. Potansiyel olarak kirlenmiş 2 milyon adet alan bulunurken, bunların tanesinin iyileştirmeye ihtiyacı vardır Su: Güney Avrupa’da sıkıntı artarken artan turizm, sulama ve iklim değişikliği sonucunda bu sıkıntının sürmesi bekleniyor

10 Kirlenmeyi önleme işe yarıyor Çevre bütçesinin %50’sini oluşturan atık suyun temizlenmesi için önemli çabalar sarf edilmiştir ancak hala önümüzde uzun bir yol var En iyi yaklaşımlar atık su arıtma yatırımlarını atık suları kaynağında azaltan ekonomik araçlarla birleştirenlerdir Gübre kullanımının arttığı yeni AB üyesi devletlerde, tarımdan kaynaklanan su kirliliği sorun olmaya devam edecektir Yeraltı sularını temizlemek on yıllar alacaktır Önleme temizlemeden daha ucuz bir yöntemdir — CAP kapsamındaki mali teşvikleri kullanarak davranış değişiklikleri yaratmak (tarım uygulamaları vb.) faydalı olabilir

11 Avrupa’nın ekonomisi malzeme ve enerji de daha verimli hale gelebilir– AB10, verimliliği AB15 seviyelerinde dört katına çıkarma imkanına sahiptir Teknoloji transferi, yenilik destekleri ile kirlilik vergi ve harçları ilerleme kaydetmeye yardımcı olabilir Çevre bütünleşmesi ihtiyacı tarım, enerji, ulaşım, endüstri ve kentleşme gibi çevresel baskılara en çok katkıda bulunan sektörlerde daha fazladır Ulaşım sektörü, bütünleşik yaklaşımların faydalarına örnek oluşturmaktadır. Bu sektör hem yerel hem de küresel düzeylerde hava kirliliği, iklim değişimi, gürültü, toprağın betonla örtülmesi, habitat parçalanması ve su kirliliğine katkıda bulunmaktadır Ne yapabiliriz?

12 Ne yapabiliriz? Piyasayı sürdürülebilir üretim ve tüketime kaydıran uzun vadeli, tutarlı politikalar tasarlamak Tüm sektörlerde ekolojik vergi ve destek reformu gibi sürdürülebilirlik hedeflerini birleştiren daha geniş ve bütünleşik piyasa araçlarına geçmek Avrupa’nın küresel düzeyde rekabet etmesine yardımcı olmak için çevre alanındaki araştırma ve geliştirme çalışmalarına yönelik kamu ve özel sektör harcamalarını güçlendirmek Bütünleşik yaklaşımlar tasarlayacak ve uygulayacak kurumsal yapıları geliştirmek. Bu yapılar politikaların kendileri kadar önemli olabilmektedir

13 Bölüm C — Plan ve bazı anahtar noktalar Ülke analizi AÇA tarafından seçilen temel dokuz göstergenin yer aldığı “Ülke puan kartı” ile ülke analizi yapılmıştır

14 Sera gazı emisyonları Kişi başına düşen sera gazı emisyonları, 2002 GSYİH bazında sera gazı emisyonları, 2002 Kyoto hedefine uzaklık, doğrusal hedef çizgisi, 2002

15 Türkiye’nin Göstergeler Açısından Sıralamadaki Yeri

16 Internet üzerinden Avrupa’da Çevresel Durum ve Görünüm 2005 Raporu Tam rapor metni– bölüm başına bir pdf dosyası 25 dilde yönetici özeti 25 dilde basın bülteni Konuşma metinleri Basın toplantısı (video) Hareketli animasyon Powerpoint sunumu