BÖLGESEL FİNANS MERKEZİ OLARAK TÜRKİYE HAZİRAN 2008

TSPAKB 2 Uluslararası Finans Merkezleri...

TSPAKB 3 Uluslararası Finans Merkezleri  Uluslararası finans merkezi, dünyanın her yerindeki kurumların, dünyanın her yerindeki finansal araçları kullanarak işlem yaptığı yerdir.  Dünyada iki şehir uluslararası finans merkezi olarak kabul edilmektedir; Londra ve New York.  Bu iki şehir dışındaki merkezler, ya bölgesel finans merkezleridir, veya belli bir finansal ürüne odaklanmış merkezlerdir.

TSPAKB 4 Bölgesel Finans Merkezleri  Tokyo, Frankfurt, Paris gibi şehirler, canlı ve büyük finans sektörü varlığına rağmen, “uluslararası” finans merkezi olarak kabul edilmemektedir. Bu şehirler, ekonomileri büyük olan ülkelerde finansal hareketlerin yoğunlaştığı merkezlerdir.  Bunların dışında, belli hizmet alanlarına odaklanmış şehirler ve ülkeler vardır. Örneğin, Lüksemburg yatırım fonu merkezi, Zürih özel bankacılık merkezi, Dublin operasyonel işlemler merkezi olmuştur.

TSPAKB 5 Uluslararası Finans Merkezi Olmanın Avantajları (1)  Ekonomik büyümeye katkı yapmaktadır. Uluslararası finans kurumları ve finans kurumlarına hizmet veren sektörler (bağımsız denetim, bilgi işlem, vb.) ülkeye yatırım yapmaktadır.  İstihdam artışı sağlamaktadır. Yeni yatırım yapan kurumlar iş imkanlarını artırmaktadır.  Uluslararası fon akımları artmakta, düşük maliyetli finansman kaynaklarına erişim kolaylaşmaktadır.  Hızlı kurulabilmektedir. Finans merkezleri, diğer sektörlere kıyasla daha az sabit sermaye yatırımı gerektirmekte, daha hızlı kurulabilmektedir.

TSPAKB 6 Uluslararası Finans Merkezi Olmanın Avantajları (2)  Finans sektöründe verimlilik artışı sağlanmaktadır. Yabancı kurumların yerli kurumlarla rekabeti artmakta, işlem maliyetleri gerilemektedir.  Çevreyle barışık bir sektördür. Finans sektörünün çevre kirliliği üzerine etkileri diğer sektörlere nazaran daha düşüktür.

TSPAKB 7 Uluslararası Finans Merkezi Olmanın Dezavantajları (1)  Ekonomik kırılganlık artmaktadır. Uluslararası fon akımları finans merkezinden geçtiği sürece bir sorun yaşanmamakta, ancak sermayenin bir sebepten geri dönüşü kırılganlıklara yol açmaktadır.  Kurumsal mali sorunların bulaşıcılığı artmaktadır. Yabancı bir finans kurumu kendi ülkesinde sıkıntıya girdiğinde, bu sorun finans merkezi olan ülkeye de taşınabilmektedir. Risk, diğer yönde de geçerlidir.  Karapara aklanması riski bulunmaktadır. Gerekli önlemler alınmazsa, ülke karapara aklama cenneti olarak adlandırılabilir, itibarını yitirebilir.

TSPAKB 8 Uluslararası Finans Merkezi Olmanın Dezavantajları (2)  Ünvan çabuk kaybedilebilir. Finans merkezleri daha kolay kurulabildiğinden, rakip merkezler de kolayca oluşabilmekte, ünvan aynı hızla kaybedilebilmektedir.  Başarısızlığın maliyeti yüksektir. Finans merkezi kolay kurulabilir, ancak herhangi bir sebepten bu ünvanın kaybedilmesi, telafisi çok uzun yıllar sürecek bir itibar kaybına yol açmaktadır.

TSPAKB 9 Uluslararası Finans Merkezi Olma Kriterleri 1.Ülke ekonomisi büyük ve istikrarlı olmalı. 2.Finans sektörünün çok çeşitli alanlarında uzmanlaşmış, nitelikli çalışanlar kolay bulunabilmeli. 3.Yasal altyapı uluslararası standartlarda olmalı. 4.Yasa uygulayıcılarının yaklaşımları esnek olmalı. 5.Ülke, mevcut uluslararası finans merkezlerine yakın, finans kurumlarına ve finansal ürünlere açık olmalı. 6.Elektrik, su, doğalgaz, ulaşım, telekomünikasyon, gayrimenkul ve güvenlik alanlarını kapsayan altyapı hizmetleri sorunsuz olmalı.

TSPAKB 10 Bölgesel Finans Merkezi Olarak Türkiye...

TSPAKB 11 TSPAKB’nin Finans Merkezi Çalışmaları  Türkiye’nin bölgesel bir finans merkezi olma potansiyeli barındırdığını ve bu projenin ülke ekonomisine önemli katkılarda bulunacağını düşünüyoruz.  Birliğimiz, bu konuda 2006 yılından itibaren çeşitli çalışmalar yürütmüş, 2007 yılının Şubat ayında bir rapor yayınlamıştır.  Finans merkezi olma projesinin çok çeşitli alanlarda, ancak bütünlüklü bir yaklaşımla ve merkezi koordinasyonla yürütülmesini önermekteyiz.

TSPAKB 12 Bölgesel Finans Merkezi Olarak Türkiye (1)  Türkiye, 2001 krizinin ardından, ekonomik ve siyasi istikrarı sağlamıştır. Özellikle ekonomik büyüme ve enflasyon alanında önemli başarılar elde edilmiştir.  Yabancı sabit sermaye ve portföy yatırımlarında rekor seviyeler yakalanmıştır. Ülkemiz uluslararası sermayenin ilgi odağıdır.  Bununla beraber, yüksek hızlı büyümenin istikrarlı ve kalıcı bir biçimde sürdürülebilmesi için öncü sektörlere ihtiyaç vardır.

TSPAKB 13 Bölgesel Finans Merkezi Olarak Türkiye (2)  Finans merkezi olmak Türkiye’nin global alanda mukayeseli üstünlük sağlayabileceği hizmetler bütünü sunmasını sağlayabilir.  Finans sektörü, ihtiyaç duyulan sürükleyici sektör olmaya adaydır. Bu potansiyele sahiptir.  Finans merkezi projesi, Türkiye’nin istikrarlı büyümesine önemli katkılarda bulunacaktır.

TSPAKB 14 Gerekli Şartlar (1) 1.Finans merkezi olmanın ilk şartı büyük ve canlı bir ekonomiye sahip olmaktır.  Türkiye, dünyanın 17. büyük ekonomisidir. Nüfus açısından ise 18. büyük ülkedir. Ekonomik ve politik istikrarla beraber, giderek artan bir yabancı sermaye ilgisi vardır. Türkiye’de iş yapma ve iş kurma koşulları giderek iyileşmektedir. 2.İkinci şart, nitelikli çalışanların, uygun maliyetle ve kolaylıkla bulunabilmesidir.  Türkiye’de, özellikle finans alanında eğitimli ve nitelikli işgücü mevcuttur. Ancak bu alanda daha da gelişme sağlanabilmesi için, ülkenin aynı zamanda uluslararası bir yükseköğrenim merkezi haline gelmesi gerekmektedir.

TSPAKB 15 Gerekli Şartlar (2) 3.Üçüncü koşul, yasal altyapının uluslararası standartlara uygun olmasıdır.  Türkiye’nin Avrupa Birliği adaylığı, her geçen gün bu standartlara daha da yaklaşılacağının teminatı olarak görülmektedir.  Vergi yükünün düşürülmesi finans merkezi olmayı kolaylaştırmaktadır. Ancak, düzenlemelerin istikrarı verginin boyutundan çok daha önemli bir alan olarak görülmektedir. 4.Dördüncü olarak, düzenleyicilerin esnek bir yaklaşım içinde olmaları beklenmektedir.

TSPAKB 16 Dünyada Borsa Birleşmeleri

TSPAKB 17 Dünyada Borsa Birleşmeleri

TSPAKB 18 Gerekli Şartlar (3) 5.Ülke, mevcut uluslararası finans merkezlerine yakın, finans kurumlarına ve finansal ürünlere açık olmalıdır.  Türkiye, coğrafi konum olarak önemli bir avantaja sahiptir.

TSPAKB 19  İMKB’nin, Balkanlar, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Orta Asya coğrafyasında teknoloji ve bilgi ihraç eden bir borsa haline gelmesi gerekmektedir.  İMKB’nin yabancı ortaklıklar kurabilecek bir yapıya kavuşturulması önemlidir.  İMKB’nin potansiyelinin değerlendirilmesi için; İMKB’nin özerkleşmesi gerekmektedir. Bunun için piyasa kurumlarının tek bir çatı altında konsolide edildiği bir yapı oluşturulması düşünülebilir. VOB’un İMKB ile birleşmesi veya İstanbul’a taşınması değerlendirilmelidir. İMKB’nin Başkanlığını yürüttüğü FEAS’ın etkinliğinin artırılması için girişimlerde bulunulmalıdır. İMKB’nin Potansiyeli

TSPAKB 20 İMKB ve FEAS Etki Alanı

TSPAKB 21 Gerekli Şartlar (4) 6.Fiziki altyapı sorunsuz olmalıdır.  En çok bu alanda çaba sarf edilmesi gerektiği düşünülmektedir. Fiziki altyapı, elektrik, su, doğalgaz, ulaşım (şehiriçi, şehirlerarası, ülkeler arası), internet erişim hızı, telekomünikasyon hizmetleri, gayrimenkul alanlarının maliyeti ve bulunabilirliği, adi suçlara karşı güvenlik, kültür ve sanat faaliyetlerinin, eğlence alanlarının bulunabilirliği gibi geniş bir alanı kapsamaktadır.

TSPAKB 22 Değerlendirme...

TSPAKB 23 Değerlendirme (1)  Türkiye, bölgesel bir finans merkezi olabilecek potansiyele sahiptir.  Ancak, uluslararası bir finans merkezi olma hedefi yerine, Doğu Avrupa, Orta Asya, Kuzey Afrika ve Orta Doğu coğrafyasında etkin, bölgesel bir finans merkezi haline gelinmesi amaçlanmalıdır.  Finansın, yatırım bankacılığı veya özel bankacılık gibi alt sektörlerinin birinde uzmanlaşılması önerilmemektedir. Finans sektörünün, bankacılık, sermaye piyasası, sigortacılık, İslami finans vb. her alanında gelişme kaydedilmesi hedeflenmelidir.

TSPAKB 24 Değerlendirme (2)  Finans merkezi olmak için, bütünlüklü bir yaklaşımla ve çok çeşitli kurumların katkısı ile bir Ulusal Strateji Belgesi üretilmelidir.  Ulusal Strateji Belgesi, yeni bir girişim için hazırlanan iş planına benzer şekilde, detaylı, açık ve bir zaman çizelgesi içerecek şekilde hazırlanmalıdır.  Ulusal Strateji Belgesi, Finans ve sermaye piyasasının yeniden rekabetçi bir şekilde yapılanması, Yasal altyapıda yapılacak düzenlemelerin belirlenmesi, Kamunun yaklaşımı ve rolünün tanımlanması, Fiziki altyapıda geliştirilecek alanların belirlenmesi, konularını içermelidir.

TSPAKB 25 Değerlendirme (3)  Kurumların etkin koordinasyonu, detaylı planlama ve ana hedefin sürekli olarak gözetilmesi çok önemlidir. Çünkü finans merkezi ünvanı kolaylıkla yitirilebileceği gibi, başarısızlığın maliyeti de çok yüksektir.  Sonuç olarak, Türkiye’nin bölgesel finans merkezi olma projesinin, kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör temsilcilerinden oluşan bir; İstanbul Finans Merkezi Platformu tarafından ele alınması yararlı olacaktır. Platformun çalışmaları, uzun vadeli bir perspektifle, ulusal bir politika haline getirilerek uygulamaya konulmalıdır.