BOLU BELEDİYESİ KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN (ÇÖP BİYOGAZ) ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ AMAÇ VE HEDEFLER Yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimi amaçlı kullanımının yaygınlaştırılması, Kaynak çeşitliliğinin artırılması, Bu kaynakların güvenilir, ekonomik ve kaliteli biçimde ekonomiye kazandırılması, Atıkların değerlendirilmesi, Yeni istihdam alanı yaratılması, Sera gazı emisyonlarının azaltılması, Etrafa yayılan kötü kokunun önlenmesi,

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ Ekim 2010 - Haziran 2011 Ağustos 2011 Kurulum: 3 Milyon $ İşletme: 50.000 TL

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ UYGULAMA YAPILMADAN ÖNCEKİ MEVCUT DURUM Projeye başlanmadan önce deponi sahasındaki düzenlemeler çevresel tedbirler alınarak yapılmış olsa da düzenli depolama ve ayrıştırma işlemleri gerektiği gibi yapılmamaktaydı.

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ Deponi sahasına getirilen evsel atıklara ait veriler gereken hassasiyette tutulmamaktaydı. Ayrıca zararlı gazların atmosfere doğrudan verilmemesini sağlayacak olan gaz baca sayısı yeterli sayıda değildi.

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ Proje Öncesi Düzenli Depolama Ayrıştırma Gelen Atık Verisi-Kaydı Zararlı Gazların Bertarafı

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ * Yap İşlet Devret T.C. Bolu Belediyesi CEV MARMARA Enerji Üretim San. ve Tic. Ltd. Şti.

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ Kısaca çevrenin korunması amaçlarıyla gerçekleştirilen bu proje, Bolu’daki Katı Atık Depolama Alanında, çöpten elektrik üretimi için uygun bir tesisinin kurulmasını amaç edinmiştir.

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ SAHADA YAPILAN ÇALIŞMALAR Katı atık depolama alanında öncelikle dikey ve yatay borulamalar yapılarak gaz toplama aşaması tamamlanmıştır.

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ Sonra depolama alanına gaz toplama bacaları yerleştirilmiş olup, bu bacalardan iletilen gaz Manifold istasyonlarında regüle edildikten sonra ana hat vasıtasıyla üretim öncesi arıtma sistemine iletilmiştir.

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ Son aşama olarak; gaz motoruna gelen metan gazı ileri teknoloji kontrol sistemi ile operatörler tarafından elektriğe dönüştürülüp dağıtım sistemine verilmek suretiyle üretime başlanmıştır. Ağustos 2011 tarihinde elektrik üretimine başlanılmıştır.

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ Başlangıçta 1,1 MW kapasiteyle, 5 Milyon  KWh/yıl elektrik üretimi gerçekleşmesi hedeflenmekte olup, tesis kapasitesinin rehabilitasyon sonucu kademeli olarak arttırılması planlanmaktadır.

2011 YILINA AİT VERİLER 2011 YILINDA SİSTEME VERİLEN AKTİF ENERJİ MİKTARLARI AYLAR Aktif Enerji - kwh OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL 90.620 EKİM 52.420 KASIM 59.680 ARALIK 49.380 TOPLAM / KWH 252.100

2012 YILINA AİT VERİLER 2012 YILINDA SİSTEME VERİLEN AKTİF ENERJİ MİKTARLARI AYLAR Aktif Enerji - kwh OCAK 39.080 ŞUBAT 47.070 MART 46.790 NİSAN 51.030 MAYIS 69.620 HAZİRAN 84.560 TEMMUZ 90.123 AĞUSTOS 120.480 EYLÜL 109.780 EKİM 105.550 KASIM 121.660 ARALIK 123.820 TOPLAM / KWH 1.009.563

2013 YILINA AİT VERİLER 2013 YILINDA SİSTEME VERİLEN AKTİF ENERJİ MİKTARLARI AYLAR Aktif Enerji - kwh OCAK 151.320 ŞUBAT 150.900 MART 131.950 NİSAN 125.800 MAYIS 80.740 HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK TOPLAM / KWH 640.710

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ UYGULAMA ORTAKLARI VE GÖREVLERİ Bolu Belediye Başkanlığı Sorumlulukları; Belediyenin görev ve sorumluluğunda olan katı atıkların depolanma sahasına getirilmesi, Sahaya yönelik alt yapı çalışmalarının yapılması (su, yol, kanalizasyon, asfaltlama, elektrik, haberleşme vs.), Üretilecek elektriğin yüksek gerilim hattına taşınması için gerekli bağlantıların kurulması,

Bolu Belediyesi’nin Sorumlulukları KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ Bolu Belediyesi’nin Sorumlulukları Evsel atıkların depo sahasına getirilmesi Depo sahası altyapı hizmetleri Tesis ve şebeke arası elektrik bağlantısı

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ CEV MARMARA Enerji Üretim San. ve Tic. Ltd. Şti. Sorumlulukları; Deponi sahasında oluşan metan gazının kullanılarak enerjiye dönüştürülmesi, Bu amaçla biyogaz tesisinin mühendislik tasarımı, projelendirilmesi, kurulması, işletilmesi, lisanslarının alınması, raporların hazırlanması, sistemin iyileştirilmesinden ve bakımından sorumlu üç teknik personele eğitim verilmesi, Deponi sahasının yeşillendirilmesi, Çevreye kötü koku yayılmasının önlenmesi, Civarda yaşayan halkın ve kullanıcıların maruz kalacağı olası engellerin minimize edilmesine yönelik önlemlerin alınması.

CEV Marmara Firması Sorumlulukları KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ CEV Marmara Firması Sorumlulukları Metan gazından elektrik elde edilmesi Tesisin işletilmesi Deponi sahasının yeşillendirilmesi

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ KARŞILAŞILAN TEMEL ZORLUKLAR VE PROBLEMLER Atık miktarının yetersiz olması, Atıkların ayrıştırılmasında gereken hassasiyetin gösterilmemesi, Tesisin kurulum aşamasında gerekli olan geçmiş yıllara ait atık envanterinin temin edilmesinde yaşanılan zorluk, Enerji konusunda uzman personel yetersizliği, Belediyenin öz kaynaklarının böyle bir yatırıma yeterli olmaması,

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ BUNLARI AŞMAK İÇİN ALINAN ÖNLEMLER Belediyemize ait atık su arıtma tesisinden çıkan arıtma çamurunun depolama sahasına dökülmesi, Oluşan atıkların uygun şekilde toplanması durumunda çevresel ve ekonomik kazanımları olacağına dair halkın bilinçlendirilmesi çalışmalarının yapılması,

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ Ayrıca kaynağında ayrıştırmanın sağlıklı yapılamaması durumuna karşın deponi sahasında atık ayrıştırma tesisinin kurulması,

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ Depolama sahasına gelen atıkların miktarlarının ve türlerinin sağlıklı ve düzenli şekilde kayıt altına alınmasının sağlanması, Atık envanterinin oluşturulması Yap- işlet modeli ile yatırımın başka yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesine ve yabancı ortaklığı ile uzman bir ekibin çalışmasına olanak sağlanması, Görsel ve yazılı materyallerin hazırlanması ve belli aralıklarla halka ulaştırılması.

KATI ATIK DEPOLAMA ALANINDAN ENERJİ ÜRETİM TESİSİ PROJESİ Çevresel Yenilenebilir enerji kullanımı Atıkların değerlendirilmesi Sera gazı emisyonu azaltılması Koku probleminin yok edilmesi Ekonomik Belediye için ek gelir kaynağı Kaynak çeşitliliği Sosyal İstihdam Çevre bilinci için örnek uygulama

PROJEDEKİ KAZANIMLAR EKONOMİK FAYDALAR Bu proje yabancı yatırımcıların ilimize yatırım yapmasına olanak sağlandı. Yabancı ve Türk ortaklığı kurularak 3 milyon dolarlık yatırım maliyeti olan bir Biyogaz Tesisi Bolu Belediyesi bünyesinde kuruldu. Deponi sahasında yap-işlet modeli ile kurulmuş olan enerji üretim tesisinden Belediye ek gelir elde etti.

PROJEDEKİ KAZANIMLAR Deponi sahasından çıkan çöp gazının yaklaşık % 55'nin saf metan (CH4) olduğu tespit edildi ve gaz toplama bacaları kurularak maksimum seviyede 750-1000 m3/saat ve dolayısıyla 22.000 m3/ gün saf metan gazı elde edilerek enerji üretimi sağlandı. Yani ucuz maliyette elektrik üretimi gerçekleştirildi. Günlük 1,5 MW kapasiteyle, 5,4 Milyon  KWh/yıl elektrik üretimi yapıldı ve ulusal elektrik dağıtım firması olan SEDAŞ’ a satışı sağlandı.

PROJEDEKİ KAZANIMLAR SOSYAL FAYDALAR Bu yeni yatırım ile 28 kişi istihdam edildi. Toplumun geri kazanım konusunda bilinç düzeyinin artırılması için bilinçlendirme çalışmaları yapıldı. Atıkların ayrıştırılması konusunda 76 okulda toplam 53.060 öğrenciye eğitim verilerek geri dönüşüm bilinci oluşturuldu .

PROJEDEKİ KAZANIMLAR ÇEVRESEL FAYDALAR Deponi sahasına ait çevresel analizler 3 aylık periyotlar halinde düzenli olarak yapılmaya başlandı. Geri kazanım konusunda halkın bilinç düzeyinin arttırılması ile ayrıştırmanın daha sağlıklı yapılması sağlandı. Böylelikle deponi sahasının ömrü uzatıldı Ayrıştırmanın tam yapılmasıyla enerji üretimi hammadesi daha kaliteli hale dönüştürüldü. Yıllık 68.000 ton (2010 yılına ait veri) evsel atık diğer atıklardan ayrıştırılarak toplandı ve düzenli depolanarak metan gazı oluşumunu arttırıcı şekilde kullanıldı.

PROJEDEKİ KAZANIMLAR Bolu Belediyesi atıksu arıtma tesisinden çıkan yıllık 2016/ton  (2010 yılına ait veri)  arıtma çamurundan metan gazını arttırıcı şekilde faydalanıldı Deponi sahasında oluşan kötü koku minimize edildi. Atık depolama sahalarında oluşan sera gazlarından olan metan ve karbondioksitin havaya verilmesi engellenerek sera gazı emisyonu minimize edildi böylece küresel ısınmaya olumsuz etki azaltıldı. Çöplerin yanma ve patlama riski azaltıldı. Yenilenebilir enerji kullanımı ile doğal kaynakların ömürleri uzatıldı

PROJEDEKİ KAZANIMLAR KURUMSAL FAYDALAR Bolu ölçeğinde bir il için Türkiye’de gerçekleştirilmiş ilk projedir. Bu sebeple aynı ölçekteki belediyelere örnek olacaktır. Proje ekonomik, çevre, istihdam ve teknik açıdan Türkiye’de mevcut uygulamalara da örnek teşkil edecektir. Deponi sahasında yap-işlet modeli ile kurulmuş olan biyogaz tesisinden Belediye ek gelir elde edilmiştir. Kurumsal imaja olumlu etkisi olmuştur.

TEŞEKKÜRLER GÜLDEN ÖZDEMİR Çevre Mühendisi