PSİKOLOJİK TEST KULLANIMI VE ETİK SÜHEYLA KAHVECİOĞLU 20434731 EMRAN SAKA 20434836

Psikolojik test nedir? Bireylerin herhangi bir niteliğini ölçme amacıyla, nitelikler evrenini temsil edecek şekilde seçilmiş standart uyarıcılar takımıdır (Özgüven, 2004) Standart koşullarda yapılan gözlem ve/ya da görüşme anlamı taşıyan psikolojik test bireylerin yetenekleri, becerileri, performansları, güdüleri, tutumları vb. hakkında bilgi vererek soruların sorulmasına ortam ve olanak sağlayan sistemli bir yaklaşımdır (Öner, 1997).

Psikolojik Testlerin İşlevi Psikolojik testlerin işlevi, “ bireyler arasındaki farkları” ya da “aynı kişinin farklı zaman ve durumlardaki tepki farklarını” ölçmektir.

Cronbach(1970) testlerin kullanım amaçlarını ve işlevini dört grupta toplamıştır. Bunlar; 1- Kişilerin seçimi 2- Bireylerin sınıflanması 3- Uygulanan yöntemlerin değerlendirilmesi 4- Araştırmalarda bilimsel denencelerin kontrol edilmesidir.

Psikolojik Testlerin Sınıflandırılması Psikolojik testler çeşitli ölçütlere göre sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırmalar; 1- Ölçülen nitelik ve amacına göre testler 2- Maksimum performans ve davranış testleri 3- Bireysel ve grup testleri 4- Genel ve özel yetenek testleri 5- Kağıt-kalem testleri ve performans testleri 6- Dile dayanan ve dile dayanmayan testler 7- Sürat testleri ve güç testleri

Psikolojik Testler Ne Zaman Kullanılmalı □ Psikolojik testler bir amaç için kullanılmalıdır, sonuçlardan yararlanılmayacaksa test kullanılmamalıdır. □ Cronbach (1970) testlerin kullanım amacını üç başlık altında toplamıştır. Buna göre psikolojik testler; 1- yeni bir bilgi getireceği, birey hakkında ek bilgiler sağlayacağı zaman 2- Çeşitli kaynaklardan elde edilmiş, mevcut bilgileri testlerle de kontrol etmeyi kolaylaştıracaksa 3- Alınacak bir karara hizmet edecekse kullanılmalı, aksi halde kullanılmamalıdır.

Psikolojik testlerin Avantajlı ve Sınırlı Yönleri Psikolojik Testlerin Avantajlı Yönleri: 1-Psikolojik testlerle diğer bireysel bilgi toplama tekniklerine göre daha ekonomik yoldan belirli bilgiler toplana bilmektedir. 2- subjektif tekniklere oranla daha objektif olan psikolojik testlerle güvenilir bilgiler toplanabilir. 3-testlerden elde edilen sayısal bilgiler istatistiksel kavram ve anlamlı terimlerle bireyi betimleme olanağı vermektedir.

Psikolojik Testlerin Avantajlı Yönleri 4- Özel yardıma ihtiyaçları olan bireylerin ayırt edilmesine, tanınmasına ve teşhisine olanak vermektedir. 5- Testler öğrenme alanında olan gelişmeyi veya belirli değişkenleri etkisiyle olan değişmeleri araştırmaya olanak vermektedirler.

Psikolojik Testlerin Sınırlı Olan Yönleri 1- Psikolojik testler ölçtüğü nitelik hakkında sayısal bilgiler vermekle beraber ölçtükleri şeyin hatasız ve gerçek bir ölçüsü değildirler. 2- Testler ölçtükleri alan veya niteliği bütünü ile çok yönlü olarak ölçemezler; ancak niteliğin belirli ve sınırlı bir yönünü ölçerler. 3- Psikolojik testler kişinin performansına ait sayısal bir değer vermekle beraber, kişinin aldığı puanın seviyesine ilişkin açıklayıcı nedenleri göstermezler.

Psikolojik Testlerin Sınırlı Olan Yönleri 4- Test puanları kişinin bir “ test durumunda” ne yapılabileceğini gösterir. Kişinin başka koşullarda ve gerçek durumlarda ne yapabileceklerini göstermezler 5- Psikolojik test puanları kişinin ne yapabileceği, performansı hakkında ipuçları verirler; fakat kesin bir sonuç ve karar anlamını taşımazlar.

Test Kullananların Yaptığı Bazı Temel Hatalar 1- Ölçülmek istenilen amaca uygun ölçme aracını seçmemiş olmak 2- Testleri testin ölçmek üzere hazırlandığı amaçların dışında bir amaç için kullanmak 3- Sınırlı yönlerini bilmeden testlere çok fazla güvenmek, her amaç için kullanmak veya sınırlı yönlerini olduğundan fazla büyüterek testleri uygun amaçlar içinde kullanmaktan kaçınmak

4- Psikolojik test sonuçlarından çıkarılamayacak düzeyde genellemeler yapmak ve yargılara varmak 5- Belirli bir testte başarıyı kazanmayı öğretimin bir amacı haline getirmek 6- Objektif testlerle ölçülemeyen eğitim ve öğretim hedeflerini de ölçmeyi ihmal etmek

7- Bireyi tanımada testlerle kolayca elde edilemeyen bilgileri ihmal etmek 8- Test puanlarını uygun olan normlara göre yorumlamamak 9- Standart testlere özgü,standart kurallara uymamak

Psikolojik Testlerin Kullanılmasına İlişkin Etik Kurallar 1- Bilgilendirme ile ilgili etik kurallar 2- Testin seçimi ile ilgili etik kurallar 3- Uygulama ile ilgili etik kurallar 4- Yeterlik ile ilgili etik kurallar 5- Yanlış veya hatalı test kullanımı ile ilgili etik kurallar

6- Yeterlik ve sorumluluk ile ilgili etik kurallar 7- Test ve test sonuçlarının güncelliği ile ilgili etik kurallar 8- Test ve değerlendirme sonuçlarının yorumlanması ile ilgili etik kurallar 9- Değerlendirme sonuçlarını açıklama ve duyurma ile ilgili etik kurallar 10- Test geliştirme ile ilgili etik kurallar.

Süheyla KAHVECİOĞLU Emran SAKA suheylakahvecioglu@hotmail.com amed245@hotmail.com