ENGELLİ OLMAK SUÇ DEĞİL
TÜRKİYE NÜFUSUNUN %12.28’si ENGELLİDİR ÜLKEMİZDE 8.5 MİLYON ENGELLİ YAŞAMAKTADIR %58.6’SI ERKEK %41.4’Ü KADIN ENGELLİLERİMİZİN % 36.3’Ü OKUMA YAZMA BİLMEMEKTEDİR. ENGELLİLERİMİZİN %47.55’İ SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA KAYITLI OLUP, %52.45’İ KAYITLI DEĞİLDİR.
BM ENGELLİLERİN HAKLARINA İLİŞKİN SÖZLEŞMESİNDE GENEL İLKELER (Madde 3) Kendi seçimlerini yapma özgürlükleri ve bağımsızlıklarını da kapsayacak şekilde, kişilerin insanlık onuru ve bireysel özerkliklerine saygı gösterilmesi; Ayrımcılık yapılmaması; Engellilerin topluma tam ve etkin katılımlarının sağlanması; Farklılıklara saygı gösterilmesi ve engellilerin insan çeşitliliğinin ve insanlığın bir parçası olarak kabul edilmesi; Fırsat eşitliği; Erişilebilirlik; Kadın-erkek eşitliği; Engelli çocukların gelişim kapasitesine ve kendi kimliklerini koruyabilme haklarına saygı duyulması.
ENGELLİ HAKLARI KONUSUNDA YASAL DAYANAKLAR Anayasanın 10 Maddesine ilave edilen (2010 yılı referandumunda ) cümlede pozitif ayrımcılık gereği ''engelliler hakkında alınacak tedbirlerin eşitlik ilkesine aykırı olamayacağı'' ifadesi yer alır. Anayasanın 42. maddesi 8. fıkrası; “Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır”. Anayasanın 49. maddesi; “Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir.” Anayasanın 50. maddesi 2. fıkrası;'' Bedenî veya ruhî yetersizliği olanların çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar''. Anayasa 70. madde; “Her Türk kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir” . Anayasa 70.Madde 2. fıkra; “Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemez.”
Eğitim İmkanı 5378 Sayılı Engelliler Yasası Madde 15 “Hiçbir gerekçeyle engellilerin eğitim alması engellenemez.Engelli çocuklara, gençlere ve yetişkinlere, özel durumları ve farklılıkları dikkate alınarak, bütünleştirilmiş ortamlarda ve engelli olmayanlarla eşit eğitim imkânı sağlanır.''
Pozitif Ayrımcılık Engellilerle ilgili pozitif ayrımcılık düzenlemelerine en çok iş ve vergi kanunlarında rastlanmaktadır. engelliler için kota uygulaması yanında, engelli işçi çalıştırılması durumunda işveren sigorta paylarının hazine tarafından karşılanması ve işten ayrılmış engelli işçilerin işe yeniden dönüşü, ve erken emeklilik ile ilgili pozitif düzenlemeler Türkiye’de engellilerin istihdama katılımı ile ilgili yapılan araştırmaların sonuçlarına göre engelli nüfusun %78.9’u çalışma hayatına dahil olamamaktadır
Emlak Vergisi Muafiyeti Şehirlerarası Otobüslerde, THY ve TCDD indirim Üniversitede Engelli Öğrencilere burs ve çalışma hakkı, vd.
Türkiye mevzuatında engelliler açısından ayrımcılık içeren düzenlemeler ayrımcılığın açık olarak tanımlanmaması, engelliliğin ayrımcılık temelleri arasında zikredilmemesi de ayrımcı pratikler için zemin yaratmaktadır. Mevzuatta engelliler açısından doğrudan ayrımcı hükümler özellikle mesleklerin düzenlendiği kanunlarda yer almaktadır. 2802 Sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu, 5174 Sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İle Odalar ve Borsalar Kanunu (Oda ve borsa genel sekreteri)
Kadın Konukevleri Yönetmeliğinin 9 Kadın Konukevleri Yönetmeliğinin 9. maddesinin19 d, e ve g bendindeki hükümler engelli kadınlar için doğrudan ayrımcılık içermektedir. (d)Ruh sağlığı bozuk olan kadınlar, e) Zihinsel özürlü kadınlar, vd. www.kadininstatusu.gov.tr/upload/mce/kadin_konukevleri_yonetmeligi2 Bu yönetmelik belediyeler tarafından kurulan kadın sığınma evlerinin işleyişine ilişkin belgelere de kaynaklık etmektedir
Fiziksel çevre düzenlemelerinin özürlü bireyin kullanımına uygun olmadığını düşünenler, 2010