İzleyici Antrenörlük ve Yetenek Tespiti (SCOUTING) TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU EĞİTİM YETENEK TESPİTİ İzleyici Antrenörlük ve Yetenek Tespiti (SCOUTING) Bu, izleyici antrenörlük ve yetenek tespiti üzerine başlangıç seviyesi kursudur. İki gün, yaklaşık 16 saattir. Modüller, aşağıdaki şekildedir.
BU KONU BİZE NE KAZANDIRACAK Genç futbolculardaki Yeteneği Keşfetmek ile ilgili önemli etkenler konusundaki bilgilerimizi geliştirecek.. Katılımcıların izleme konusundaki bilgi ve becerilerini arttıracak. Üst seviye futbol için potansiyeli tespit etme konusunda Belli başlı unsurları, daha iyi anlama geliştirmemizi sağlayacak.. Kurs belirli bir yaş grubuna özgü değildir ve kulüp izleyici antrenörlerine, gençler izleyici antrenörlerine ve uluslararası Yetenek Tespitine yönelik tasarlanmıştır. Modüller, derinlemesine araştırma ve kanıtlanmış yöntemleri tamamlamak için katılımcıların kendi deneyimlerini kullanacakları şekilde tasarlanmıştır.
NASIL BİR OYUNCU SEÇELİM 3
ÇOK YÖNLÜ:İleri yaşlarda karşılaşabileceği değişik oyun anlayışlarına uyum sağlayabilmeli 4
DİKKATLİ:Doğru zamanda doğru kararlar verebilmeli,dikkati oyunun son saniyesine kadar oyunda tutabilmeli 5
YARATICI:Zeki çabuk düşünen,kimsenin beklemediği zamanlarda kimsenin beklemediğini yapmalı 6
TOPA YATKINLIK:Top ayağına yakışan,topu daha dar alanda,daha kısa zamanda daha olumlu kullanabilmeli 7
YENİLİKÇİ:Kendine güvenen,rakibi ne küçümseyen nede gözünde büyüten,oynamaktan zevk alan,kendi için değil,takımı için yaptığı faydalı hareketlerden mutluluk ve heyecan duyan 8
KİŞİLİKLİ:Gerektiğinde kişisel,gerektiğinde gurubun bir parçası(BİZ)olduğu bilincine sahip olan,lider vasıflarına sahip takımını ateşleyen vasıfları olan 9
...KONULAR... Yetenek Tespiti nedir? İzleyici antrenörü iyi yapan nedir? Temel izleyici antrenörlük Örgütlenmek Yetenekli oyuncu Temel Bilim – Performans gösterenler ve Potansiyel 4 boyutlu İzleme İlişkiler (Kulüp izleyici antrenörü) İlişkiler (ulusal takım izleyici antrenörü) Yaş grubu izleyici antrenörlüğü A takım oyuncusu izleyici antrenörlüğü Davranış, Etik, Protokoller Katılımcılara grup alıştırmaları uygulatan eğitimci, Yetenek Tespitinin genç oyunculardaki yeteneği belirlemek için tanımlanan kriterleri kullanan bir süreç olduğunu gösteren bir seans verir. İyi izleyici antrenörlerin Yeteneği araştırmaları gerekir ve bu yüzden kendileri yetenekli olmalıdır. 2. modül, Yetenek Tespiti prensiplerinin başarılı olması için bilgi, yetkinlik (ve beceri) ve anlayış geliştirmek için izleyici antrenörlerin ihtiyaçlarını incelemektedir. Üçüncü modül, katılımcıları temel izleme için gereken yöntem ve kaynaklarla tanıştırır ve basit örgütlenme ile ilgili olan 4. modülle yakından ilgilidir. Yetenekli oyuncu, 5. modül, izleyici antrenörlerin yetenek tespit etmek ve yetenekli oyunculardaki potansiyeli tespit etmek için kullandıkları kriterler ile ilgili ayrıntıları ele alır. Bu, yetenekli bir genç oyuncunun gelecekte kalburüstü (seçkin) bir oyuncu olabilecek potansiyele sahip olup olmadığını inceleyen bir sonraki modül temel bilim ile yakından ilişkilidir. 4b izleme, Les Reed tarafından 4b antrenörlük ile birlikte geliştirilmiş bir kavramdır ve oyuncu gelişiminin çok fonksiyonlu yapısını ve seçkin oyuncularda tam potansiyele erişilmesine katkı yapan Zihinsel, Fiziksel, Teknik ve Sosyal boyutlar arasındaki ilişkiyi ele alır. 8. ve 9. modüller, izleyici antrenörlerin genç seçkin oyuncuların kariyerleri ve geleceklerinde yer alan diğer taraflar ile geliştirmeleri gereken ilişkilere değinir. 10. ve 11. modüller farklı yaş grupları için izleme gerekliliklerine değinir ve Yetenek Tespiti olduğu kadar izleme rakiplerini de kapsar ve izleme uzmanlığını saran soruyu ortaya koyar; izleme ve Yetenek Tespitinin belli unsurlarına kendilerini uygun kılan uzmanlık neye yol verir: ‘gençlik izleyici antrenörlüğü’, “’maç analisti’, ‘A takım oyuncusu izleyici antrenörlüğü’? Ardından, davranış, etik ve davranış kuralları gibi izleyici antrenörlüğü ilgilendiren sorumluluklara bir bakış. Son olarak genel yorumlar, sorular ve geribildirim için verilecek şans ile kurs sona erecek.
Yetenek Tespiti YETENEK İzleyici antrenörlük, performansı, oyuncunun en yüksek düzeye erişmek için potansiyeli olduğunu, bunun için yetenek sergilediğini gösteren belirlenmiş kriterlere göre gözleyebildiğimiz süreçtir. Kurs ilerledikçe adaylar Yetenek Tespitinin yaşa uygun olduğunu öğrenecekler. Süreç aynı kalır ancak izleyici antrenörlerin potansiyeli değerlendirirken göz önüne aldıkları kriterler yaşa, deneyime ve olgunluğa göre değişirler. Gözlenen performans da karmaşıklık, yoğunluk ve sıklık açısından değişir. Bu aşamada, performansın sadece maçlarla sınırlı olmadığı fark edilmiş olmalıdır. Eğitim ve antrenman çalışmaları ve küçük takımlar halinde oynanan oyunlar, gerçek Yetenek Tespitinde önemli bir rol oynarlar.
İyi bir izleyici antrenör nasıl olmalıdır Bilgi Yetkinlik Anlayış Bu üç unsurun birleşerek, iyi bir izleyici antrenör ortaya çıkardığını kabul etmiş bulunuyoruz. Ayrıca bunların zaman içinde geliştiğini de kabul ettik; Çalışma, Antrenman ve deneyim yoluyla, ancak bu üç unsuru oluşturan kilit etkenler nelerdir?
Bilgi alanları Teknik Psikolojik Fiziksel Sosyal Teknolojik Politik / Kurumsal Ticari / Mali Teknik: Burası her zaman bir başlangıç noktasıdır, izleyici antrenör, bir oyuncunun en üst düzeye ulaşması için gereken teknik nitelikleri bilmeli ve tanımalıdır. Bunlar Bireysel Teknik, Stratejik ve Taktik anlayış ve Takım ile ilgili anlayış hakkında derinlemesine bilgilerdir. Psikolojik Bilgi: Bir izleyici antrenör, oyuncunun bilgi alma ve işleme becerisini, karar alma, stresle başa çıkma ve oyunu okuma ve yönlendirme becerisini tanımalıdır. Fiziksel: Bir izleyici antrenör büyüme ve gelişim, olgunluk ve potansiyel, güç, hız ve dayanıklılık, çeviklik, denge ve koordinasyon ile ilgili fiziksel gösterileri tanımalıdır. Sosyal: İyi bir izleyici antrenör, oyuncuların, iletişim becerileri, takım etiği, motivasyon becerileri, sorumluluk gibi sosyal niteliklerini tespit eder ve bunların üst düzeyde oynamak için gereken kalitelere uyup uymadıklarını değerlendirir. Teknolojik: Modern bir izleyici antrenörün BT ve teknolojik beceriler olmaksızın etkili bir şekilde görevini yapması giderek zorlaşmaktadır. Elektronik veritabanları, arama motorları, dahili kayıt tutma, video akışı, analiz araçları ve izleyici raporlama sisteminin kullanılması. Politik ve kurumsal bilgi: Genç oyuncuların kadroya alınması ve transferi, FIFA, UEFA, Avrupa Birliği ve İnsan Hakları Mahkemesi’nde giderek daha fazla irdeleniyor. Her bir Futbol Federasyonunun kurumsal düzenlemeleri karışık ve daha katı hale geliyor. Ebeveynler, kulüpler ve Menajerlerle ilgili düzenlemelerin hepsinin izleyici antrenörlerin çalışması üzerinde etkileri var. Çocuk koruma kanunları, eşitlik ve etik protokollerine uyulmalıdır, izleyici antrenörlerin bu düzenlemelere aşina olmaları ve onlar çerçevesinde çalışmaları çok önemlidir. Göçmenlik politikaları, çalışma izinleri ve istihdam düzenlemelerinin, bir izleme faaliyetinin etkinliği üzerinde etki yapar. Ticari ve Mali: İyi izleyici antrenörler futbol iş kolunu, izleme ve alımın değer ifade ettiğini ve yatırımın geri dönüşünü anlarlar. Piyasa, maaşlar, kontratlar ve transfer ücretlerinin hepsinin izleyici antrenörün itibarı ve performansı üzerinde etkisi vardır. Bu etkenler ona para kazandıracak veya işini elinde tutmasını sağlayacaktır (ya da kaybetmesini!).
İyi bir izleyici antrenörün Yetkinlik ve Becerileri Planlayıcı Örgütleyici İdareci İlişki oluşturucu İletişimci Fırsatçı Araştırmacı Analist ve gözlemci Dinleyici Pazarlayan Planlama yeterli bir izleyici antrenör olmak için hayati önem taşır, izlemek zaman alır, zaman ise değerlidir, kaybedilen zaman kaçan fırsatlara dönüşebilir. Bir kulüp ya da kuruluşun ihtiyaçlarına göre strateji planlamak başlangıç noktasıdır, maç ve etkinlik izlemeyi planlamak bu stratejinin bir parçasıdır. Seyahat, konaklama, biletler ve izin kartlarının hepsi küçük ayrıntılardır ancak bir stratejiyi başarıya ulaştıracak önemli bileşenlerdir. Örgütlenmek, planlama, zaman yönetimi, toplantılar, araştırma ve başarı için gerekli olan büyük tablo hakkında açık görüş ve anlayışı ile birlikte gider. İdari beceriler, iyi planlama ve örgütlenme için hızlandırıcılardır. Doğru evrak işini yapmak, raporlar, kayıt ve arşiv, vize tescil belgeleri, Lig ve Federasyon formları ve belgeleri, kural ve yönetmelikler ve gerekli masraf raporları, bir izleyici antrenörün günlük işleridir. İzleyici antrenörün ancak çevresi kadar iyi olduğu söylenir; diğer izleyici antrenörler, antrenörler, lig yetkilileri, medya, ebeveynler, genç takım antrenörleri, öğretmenler ve idareciler, izleyici antrenörün irtibat listesinin bir parçasıdır. Çevre, herhangi bir tür bilgi kaynağını içerebilir. İyi bir izleyici antrenör dedektif gibidir, muhbirlerden oluşan büyük bir fısıltı gazetesi vardır ve bir taşın altındaki ipucunu bile ‘koklayabilir’. İletişim, bir izleyici antrenör için hayatidir, sadece iyi bir çevre oluşturmak için değil, aynı zamanda kulübünün ya da federasyonunun temsilcisi olarak takdirde edilmeli ve ani etki ve iyi bir izlenim bırakmalıdır, ilk kez karşılaşıldığı sırada ilk 7 saniyenin, o toplantının sonucunu belirlediği iyi araştırılmış bir durumdur “ilk izlenimi yaratmak için ikinci bir şansınız asla olmaz”. Bir izleyici antrenör bilgi toplayabilmeli, irtibatlarına güven vermeli ve onların güvenlerini kazanmalıdır. Fırsatçı. Oyuncu kazandırmada rekabet çetindir, bir izleyici antrenör diğerlerinin kaçırdığı bir fırsatı değerlendirmek, en azından birinci olmak için çevresini ve iletişim becerilerini kullanmalıdır. Bir izleyici antrenörün becerisini belirleyen bilgi ve anlayışı ona, bir fırsat kendini gösterdiğinde değerlendirmek için güven verir, oyuncu almada tereddüt bir günah sayılır, kaçırdığınız fırsat rakibinizin zaferidir. Araştırma bir izleyici antrenörün en iyi arkadaşıdır, 5 p’yi hatırlayın, “kötü hazırlık oldukça kötü performansa yol açar”. (Poor Preparation results in Pretty Poor Performance) Modern teknoloji, çevre oluşturma çalışmalarına iyi bir destek sağlayacak sağlam bir araştırma için yeterli araçları sunmaktadır. Ticari veritabanları belli bir abonelik ücreti karşılığında erişime açıktır, kendi tuttuğunuz arşiv kayıtları mükemmel bir geçmiş bilgisi sunarlar, oyuncu kayıtları, sözleşmeleri, oyuncu menajerleri ve disiplin hakkında veriler bulunmaktadır. Video verileri, DVD görüntüleri, analiz yazılımları, gözlenen ya da menajerler tarafından önerilen oyuncular hakkında bulgular verir. İzleme raporlarını destekleyecek rakiplerin video analizleri, maç performansının ayrıntılı bir analizini sunar. Analiz ve Gözlem becerileri bir izleyici antrenörün geliştirmesi gereken temel yetkinliklerdir, bilgi, iyi gözlem ve analizin üzerine inşa edileceği temeli sağlar, canlı bir performansı seyreden eğitimli ve deneyimli bir gözün yerini hiçbir şey tutamaz, gerisi sadece destek verir. İzleyici antrenör deneyimle daha iyi hale gelir, iyi bir izleyici antrenör hatalarından ders çıkarır, onları en az düzeye indirir ve güven ve becerisini arttırır. İyi bir izleyici antrenör performansını değerlendirir, kendini analiz eder ve asla öğrenmeyi bırakmaz. Bir antrenör gibi, izleyici antrenör de oyunun tutkulu bir öğrencisi olmalı ve bilgisini güncellemeyi ve geliştirmeyi sürdürmelidir. Atılacak bir adım, her zaman yanınızdaki adamı yenmeye bir adım daha yaklaştırır! Özel detektifler daima iyi dinleyicilerdir, izleyici antrenör de düşük profilli – yüksek kazanımlı olmalıdır. Dinlemek ve irtibatlarınızla temas kurmak, hedefteki oyuncuların veya onların temsilcilerinin ya da ebeveynlerinin ihtiyaçlarını dinlemek sizi her zaman anlaşmayı sonuçlandırmaya bir adım daha yaklaştırır ve bu yüzden bir izleyici antrenör mükemmel bir satıcı olmalıdır. Bir oyuncuyu bulmak, onu diğerlerinden ayırmak ve sonrasında istihdam etmek, bunların hepsi satıcılıkla ilgilidir. O halde izleyici antrenör genellikle kapıya ayağını sıkıştıran satıcıdır. Anlaşmayı kendisi bitirebilir ya da oyuncuyu istihdam edecek kişi için yolu açabilir, daha önce de keşfettiğimiz gibi bir izleyici antrenör kesinlikle kulübü ya da kuruluşu temsil eden, sahadaki ilk kişi ve ‘satışı’ mümkün kılması gereken kişidir. “…her bakımdan iyi bir göz ve kulak”
Anlayış Oyuncuyu yetenekli yapan nedir? Temel Spor bilimi ve insan büyümesi ve gelişimiyle ilgisi ‘Olgun performans’ ve ‘potansiyel performansçılar’ arasındaki fark “4B izleme” Öyleyse izleyici antrenörü iyi yapan nedir? Doğru Bilgi Beceriler ve Yetkinlikler Anlayış Derinliği c c
İzleyici antrenörü iyi yapan nedir Başarı ve kazanım
TEMEL İZLEYİCİ ANTRENÖRÜN ARAMA HAVUZLARI En büyük yetenek havuzu En seçkin yetenek havuzu En iyi yapılanmış yetenek havuzu Bölge ve eğlence havuzu En büyük yetenek havuzları genellikle nüfusun yoğun olarak bulunduğu yerlerde, büyük şehir ve kasabalarda, en fazla sayıda saha ve tesisin bulunduğu ve düzenlenen maç, lig ve okul sayısının yüksek olduğu alanlarda bulunur. Seçkin yetenek havuzları, genellikle en zor ve çetin rekabetin bulunduğu liglerde, temsili futbol ve bölgesel yarışmalarda bulunabilir. En iyi yapılanmış yetenek havuzları, ligler ve ülke çapındaki yarışmalar, kulüp yarışmaları, bulunabildikleri yerlerde okul ve bölgesel gelişim kadrolarıdır. Bölge ve eğlence havuzları, küçük kulüpler, belli bir bölgeye ait eğlence etkinlikleri, antrenörlük kursları ve kampları, küçük yarışmalar ve yerel turnuva ve festivaller şeklinde bulunur. Yapılandırılmamış futbol, eğlence etkinlikleri ile ilişkilidir, parkları, sokak futbolunu ve tescil edilmemiş ligleri içerir. Gruplar tüm bu olasılıkları tartışmalı, belirlemeli ve onları öncelik listelerine ayırmalıdır.
Yetenek belirlemek için değer belirleyin?? 12 YAŞ ALTI Kısa pas Uzun pas Dönüş Top sürme Pas alma Şut Vs. 7+ 6+ 5+ ? Bu örnek bir listedir, katılımcılar kategorilere ve temel ölçütlere kendileri karar vermeliler. Bu alıştırmadan sonra katılımcılar bir dizi 12 yaş altı ve 16 yaş altı maçı seyredecek ve kendi kategorilerini ve derecelendirmelerini gözden geçirecekler. Kendi listelerine, doğru, yanlış olduğunu işaretlemeli ya da (?) koyup Her kategoriyi ve derecelendirmelerini gözden geçirmelidir.
Antrenör, oyuncuda şu özellikleri ister: 8 ile 10 yaş arası. hevesli olmalı topla bir dereceye kadar beceri göstermeli katılımdan hoşlanmalı karakter sahibi olmalı top sürebilmeli başkalarıyla kaynaşmaya hazır olmalı hayal gücüne sahip olmalı tahmin edilememeli çekingen olmamalı keşfetmeli Aşağıdaki niteliklere doğru gelişme: başkalarının farkında olmak topla ya da topsuz hareket üretmek temel yer kavramına sahip olmak istikrarlı bir mizaç sergilemek tekniklerini sürekli arttırmak zaman ve çaba olarak antrenmanlarını arttırmak belli bir seviye zeka göstermek karma yaş, fizik ve olgunluk gruplarında antrenman yapmak.
11 ile 13 yaşları arasında. Antrenör oyuncuların niteliklerine aşağıdakileri de eklemesini ister: bireysel rolleri daha iyi anlama gerektiğinde daha kesin olma becerisi takım oyununu anlamada artış başkalarının güçlü ve zayıf yönlerini tespit etme becerisi 1’e 1 pozisyonlarla daha etkili başa çıkma rekabetçi bir zihinsel dayanıklılık daha fazla bireysel nitelik antrenör ile belli bir işbirliği düzeyi antrenörlüğü kabul etmek ”bütün, kısım, bütün” antrenörlük yaklaşımı uygulanması diğerleriyle etkili bir şekilde kaynaşma
daha fazla pozisyona özel bilgi 14 ile 16 yaşları arasında. Antrenör oyuncuların niteliklerine aşağıdakileri de eklemesini ister: daha fazla pozisyona özel bilgi hedef belirleme ve geribildirim anlayışı kazanmayı gelecekte beklenen bir sonuç olarak kabul etme daha fazla başarı stratejisi duygusal istikrarın arttığının kanıtı teknik, fiziksel, zihinsel ve sosyal olgunluk artışı daha rekabetçi olma arzusu bir seviyede kararlılık artışı daha iyi oturmuş bir kişilik bireysel ve takım gerekliliklerini daha etkili şekilde yerine getirme
Yetenek seçimi için görev bölümü yapın Her grup bir görev üstlenir ve ilgili evrakları tasarlar 12- 16 yaş grubu için İzleyici antrenör raporu 16-21 yaş grubu için İzleyici antrenör raporu A Takımı Oyuncusu için İzleyici antrenör raporu Rakip analizi için İzleyici antrenör raporu Uluslararası Genç Yetenek Tespiti için İzleyici antrenör raporu Her grubun nihai çalışmalarını sunmaları ve görevlerle ilgili genel tartışma, modülü tamamlar. Kriterler ve tablolar, diğer kriterlerin bilim ve 4b unsurlar kullanılarak düşünülmesi sırasında 7. modülün sonunda tekrar gözden geçirilir.
Elit bir oyuncuda hangi nitelikleri görmeyi beklersiniz? Katılımcıların şimdi 1. modülde hazırladıkları listeye geri dönmeleri gerekiyor. O modülde, 'yetenek” sahibi 12 yaşında bir çocuğun göstermesini bekledikleri niteliklerin listesini çıkarmışlardı. Bu kez üst düzey bir uluslararası oyuncuda olmasını bekleyecekleri bütün nitelikleri yazmaları isteniyor. Teknik, Davranış, gayret, güç ve hız, vs gibi nitelikleri göz önüne alabilirler, ayrıca takım etiği, iletişim becerileri ve oyunu anlayışını da hesaba katabilirler. Bir liste yapın…..
Teknik Fizik Psikolojik Sosyal İyi bir ilk temas Teknik bir özellik olabilir ama alan yaratmak da öyle. Uzun ve güçlü olmak fiziksel olabilir; psikolojik (denge) ve iyi takım etiği sosyal olabilir ve liste bunlar gibi devam eder. Arık üst düzey bir uluslararası oyuncunun profilini çıkarma sürecindeyiz.
Genelde aranılan özellikler… Genel olarak mükemmel teknik Pas almada rahatlık Oyun zekası Hareketlilik Sürat veya sürat değiştirme Fiziksel olarak rekabet edebilme Oyunun sonunu getirebilme Güçlü anlayış Takım etiği
KALECİ TOP DAĞITMA SOĞUKKANLILIK LİDERLİK ÇEVİKLİK DENGE KOORDİNASYON KUSURSUZ KARAR ALMA
STOPERLER 5 & 6 SOĞUKKANLILIK LİDERLİK UZUN PAS KISA PAS KAFA VURUŞU
BEKLER SÜRAT ÇEVİKLİK İYİ MOTOR FONKSİYONLARI UZUN PAS KISA PAS UZUN TAÇ ATIŞI TERS KADEME
ÖN LİBERO SOĞUKKANLILIK LİDERLİK OTORİTE İYİ GÖRÜŞ İYİ MOTOR FONKSİYONLARI UZUN VE KISA PAS KAFA VURUŞU SAVUNMA ANLAYIŞI
ORTA SAHA İKİLİSİ SERİ İYİ MOTOR FONKSİYONLARI ÇABUK, AYAĞINA HAKİM KISA PAS ÇOK İYİ BİTİRİCİ TEKNİK BECERİSİ İYİ TOP SÜRME
KENAR OYUNCULAR SÜRAT TOPSUZ KOŞU VE TOP SÜRME ÇOK İYİ ORTA YAPMA BECERİSİ ÇOK İYİ MOTOR FONKSİYONLARI LİDERLİK VE OTORİTE BİTİRİCİLİK KAFA VURUŞU
SANTRAFOR TOPA YATKINLIK YERDEN VE HAVADAN BİTİRİCİLİK SOĞUKKANLILIK DÖNÜŞ YAPABİLME TOP SÜRME SÜRAT GÜÇ OTORİTE VE LİDERLİK Videoyu gösterin.
Bir izleyici antrenör hangi temel etkenleri anlamalı ? Büyüme ve Fiziksel Gelişim Kronolojik Yaş ve Psikolojik Yaş Vücut Tipi Öğrenme Evreleri ve Tarzları
İzleyici antrenör ve antrenörler için Üç ayrı büyüme ve gelişim evresi 7 – 12 yaş ‘Öğrenmenin Altın Çağı’ 12 – 14 Buluğ, ergenlik ve büyüme 14 – 16 Büyümenin İkinci Evresi ‘Öğrenmenin Altın Çağı’ 7 – 12 yaş arası ‘Sporda bir şampiyon ortaya çıkarmak için 10.000 saat bilinçli antrenman yapılması gerektiği araştırılmış ve belgelenmiştir, eğer durum böyle ise 8 yaşına kadar doğru antrenmana başlanmadığından büyük olasılıkla geç kalınmış demektir'. Futbolda genel olarak kabul gördüğü şekliyle genç oyuncular için bu gelişim süresi genellikle 7 -12 yaş arasındaki üç ile dört yıl arasındaki blok dönem demektir. Bu blok dönemin ilk yıllarında çocuklar bilişsel gelişim evresindedir, motor fonksiyonlarını kontrol etkinlikleri, özel teknik öğretiminden daha önemlidir. Topsuz yapılan hareketler en az topla yapılanlar kadar önemlidir. Antrenör çocuğu çeviklik, denge ve koordinasyonda ustalaşmak için bir yolculuğa çıkarmalıdır. Koşma, zıplama, inme, denge ve tutma ve fırlatma gibi birleşik hareketler gibi büyük hareket ve becerilerin temeli üzerine daha sonra yeni beceriler öğrenilir, geliştirilir ve işlenir. Bu evrede bu beceriler top becerilerinden daha önemlidir. Büyük oranda hareket, hareketlilik ve çeviklik içeren az sayıda taraftan oluşan oyunlar ve eğlenceli etkinlikler önceliktir. Top araçtır, havuçtur; motivasyondur. Antrenörler hayalperest ve yaratıcı olmalıdır. Rekabet de önemlidir ancak oyundan alınan zevk kapsamında kullanılmalıdır. Kendine saygı ve güven yaratmak da bu evrede hayati önem taşır. ‘Öğrenmenin Çağrışımsal Evresi ’ 12 – 16 Ergenlik ve Buluğ Bu herkes için gelişimin en karmaşık dönemidir. Onlu yaşların başının büyümenin en zor dönemi olduğu belgelenmiştir. Ebeveynler çalkantılı ruh hallerinden, giyim tarzlarından, asi tavırlardan ve çok daha fazlasından çaresiz hale düşer. Antrenörler, 10 – 12 yaşları arasında değişken performans ve tutarsızlıklarla karşılaşırlar. Oyuncular bu dönemde geçirdikleri en belirgin biyolojik ve duygusal değişiklikleri anlayamaz ve başa çıkamazlar. Bu evreyi ikiye ayırdım; ergenliğin ilk başladığı, genellikle 12-14 yaş arasındaki dönem, genelde kız çocuklarında biraz daha erken ve tabii ki farklı belirtiler göstererek. Bu, sistemi en çok sarsan dönemdir. Antrenör gerçekleşen değişimlerden ve öğrenme ve performans üzerindeki etkilerinden haberdar olmalıdır. Bu etkenler, aşağıdaki aşamalarda dikkate alınmalıdır: Planlama İletişim Gözlem ve performans değerlendirme Gözden geçirme ve geribildirim verme Seçme ve potansiyel değerlendirme kararı alma Ergenlik yıllarında, 12 – 16 yaş arasında, biz yetişkinler gençler ile ilgili çok sayıda kararlar alırız. İlköğretimden liseye geçerler. Akademik dersler seçerler, sürekli sınavlara girerler ve futbol oyuncularının ciddi olarak oynamaya başladıkları dönemdir. Bir yıldız olmak hedef haline gelir, yetişkinler tarafından da teşvik edilir. Denemelere çıkmak, seçilmek, reddedilmek, hepsi çocuğun bir gelişim cehenneminde olduğu zamana rastlar. Genel olarak, antrenör, izleyici antrenör ve hatta ebeveynler olarak biz yetişkinler, adeta hüküm veririz.
Dört boyutlu izleme nedir? ‘4b izleme’ © ‘Gelişimin dört boyutu’ 4b antrenörlük, öğrenenini merkeze koyan antrenörlük felsefesi üzerine kurulan benzersiz yapıyı temsil eder. Dört boyut, çocuğun bütünüyle dengeli gelişimi için esas olan temel taşlarını simgeler. Geleneksel olarak antrenörlükte, beceri ve tekniği geliştirme yöntemleri için ‘bütün’ ve ‘kısım’ prensipleri izlenir. Antrenörler, öğrenmeyi yavaşlatan ve kapalı beceriler geliştiren yöntemlerle çocuğun bütün olarak gelişimini neredeyse tamamen göz ardı eden katı prensipler uygulamışlardır. İzleyici antrenörlük bu etkenleri de hesaba katmalıdır.
4b, gelişimin dört ‘boyutuna’ dayanır.
Teknik & Fiziksel Alanlar Bireysel Paylaşımcı Takım Taktik Fiziksel Gelişimsel Psikolojik İçalgısal Kas hareketleri ile ilgili Teknik: Oyuncu büyürken, 4 teknik gelişim evresinden geçer: Bireysel; Her şey benimle ilgilidir - ben ve topum İşbirlikçi – Ben, topum ve arkadaşım Takım: Ben, top ve arkadaşlarım Taktiksel: onlara karşı biz. Biz izleyici antrenör, performansını değerlendirirken, oyuncunun hangi evrede olduğunu anlamalıdır. Fiziksel: Bir oyuncunun gelişimsel olarak büyümeden nasıl etkilendiğini gördük, izleyici antrenör belli bir yaştaki fizyolojik değişimleri ve performansı nasıl etkilediklerini de anlamalıdır. Bir oyuncu, içalgısı geliştikçe beceriler ve ilk temasını geliştirir, bu durum kendi görece deneyimine ve yer aldığı antrenmana göre ortaya çıkar. Büyüme beden mekaniğini etkiler ve ilk görüşte koordineli olarak gözüken bir çocuk kısa zamanda beceriksiz ve sakar birine dönüşebilir.
Sosyal ve Psikolojik Alanlar Yaşam tarzı Etik Ruhsal Kavimsel Psikolojik Düşünsel Motivasyonel İstek uyandıran Duygusal Genç bir oyuncunun yaşam tarzı gelişimini ve performansını etkiler. Bunlar oyuncunun çevresi, yaşam koşulları, ailesinin geçmişi ve izleyici antrenörün onun gerçek potansiyeline tanık olmasını engelleyen bir dizi duruma işaret eder. Yetenekli oyuncular ve aileleri genellikle altın arayıcısı ve fırsatçılara av olurlar, seçkin futbola sızan etik dışı ve sinsi uygulamaların içine çekilebilirler, tüm bu baskılar yalnızca performansı değil ilişkileri de etkilerler ve gerçek oyuncuyu izleyici antrenörden saklarlar. Seçkin performans heves, büyüme ve gelişme üzerinde büyük taleplerde bulunur ve bir çocuğun davranışlarının değişiminde akran baskısından sıklıkla bahsedilir. Parlak, neşeli gençler çabucak asık suratlı ve huysuz, görünüşte ilgisiz ergenlere dönüşebilirler. Son etken sıklıkla, gruplaşmaya, belli bir arkadaş ya da akranlarından daha büyüklerden oluşan gruplarla birlikte olmaya, başkalarının onayını aramaya ve grup ya da 'çete'nin kalkanında olmaya yol açar. Psikolojik: Akıllı insanlardan akıllı oyuncular çıkar, oyun zekası genellikle gerçek kaliteyi belirleyecek en önemli etkendir, zeka seviyesi (IQ) ile ilgili olması gerekmez ancak oyunda diğerlerinin görmediği tabloyu görme ya da diğerlerinin gördüğünden daha kısa sürede görme becerisidir. Fikirleri fark etmek, sorun çözmek ve doğru kararları erkenden almak, büyük oyuncularda bulunan işaretlerdir. Gerçekte bilmeseler bile, büyük oyuncular oyunun prensiplerini diğerlerinden daha iyi anlar ve uygularlar. Şampiyonlar ve kazananlar asla motivasyon eksikliği çekmezler, motivasyon yaradılıştan gelir ve dışarıdan fazla bir etkiye ihtiyaç duymaz. Harici ödüller, gerçek yıldızlar için başarının bir yan ürünüdür. Üst düzey oyuncular hırs ile güdülenir, büyük şeyler başarmak isterler ve bu yüzden hedeflerine ulaşmak için her şeye razı gelirler. Büyük hedef ve amaç belirleyicilerdir ve antrenörlüğü bir engel olarak değil bir kaynak olarak destek şeklinde görürler. Kendilerini değerlendirme ve düzeltmede tutkululardır ve küçük yaşta antrenörlerden öğrendiklerini yaşamları boyunca taşırlar, ‘görünmez antrenör’ sahada ve antrenmanda her zaman onlarla birliktedir. Gerçek şampiyonlar yarışmaktan hoşlanırlar, kendilerini sınamaya hazırlar ve bundan zevk alırlar, sonunda fiziksel ve duygusal olarak tamamen tükenmiş oldukları çarpışmalar sırasında canlılıklarının tepe noktasına ulaşırlar. Öyle odaklanırlar ki antrenörleri bile çarpışmanın ateşiyle oturup, oyun içinde bir kazanan oyuncunun ince hakimiyetini bozmaktan korkabilirler. Hepimiz bu kontrolü bozmanın performansı nasıl mahvettiğini görmüşüzdür. Antrenörler gibi, izleyici antrenörler de bu boyutları anlamalı ve değerlendirildiği sırada oyuncunun Zihninde neler olabileceğini bilmelidir.
Kulüp İzleyici Antrenörü Kulüp izleyici antrenörü için çevre oluşturmak hayati önem taşır, ancak bu kulüp içinde ilişkiler kurmak için de böyledir. İzleyici antrenörler genellikle antrenörleri, kendilerinin tespit edip aldığı oyunculardaki potansiyeli geliştirememekle ve antrenörler de izleyici antrenörleri düşük seviyeli oyuncular bulmakla suçlarlar. İşi anlamak için bu ilişkiler hayatidir. Yetenekli oyuncuları bulmak ve onları sahip oldukları potansiyelin sonuna kadar geliştirmek, bir kulübün hayat damarıdır. Katılımcılar kilit irtibatları belirlemeli ve bir listesini yapmalıdır. Eğitimciler bir ana liste oluşturulmasına yardımcı olurlar ve sonra bir hiyerarşi kurmaya çalışırlar. Bunun amacı, bu irtibatların nasıl kullanılacağını, temas ve iletişim sıklığını ve hangi yöntemle olacağını anlamaktır.
Uluslararası İzleyici Antrenör Burada ilk yapılacak uluslararası izleyici antrenörün rolüne bakmaktır. Gruplar, bunu tartışmalı ve uluslararası izleyici antrenörün iş tanımını yazmalıdır. Ulusal Takım Antrenörlerinin de kendi yaş gruplarında izleyici antrenörlük aktivitelerine katılabilecekleri hatırlanmalıdır.
TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU Yaş grubu izleyici antrenörlüğü EĞİTİM Yaş grubu izleyici antrenörlüğü
Bireysel Teknik Nitelikler 1 Pas alma 1.2 Pas verme 1.3 Topla birlikte koşma 1.4 Dönüş 1.5 Top sürme yeteneği 1.6 Şut çekme 1.7 Kafa vuruşu İzleyici antrenör ve antrenörlerin, oyuncuların niteliklerini değerlendirirken sadece hücum Teknikleri ve Becerilerine başvurmaları şaşırtıcıdır. Yetenek göstergesi olarak savunma niteliklerini göz ardı etmek sorumsuzluktur. Şimdiki liste bu yaklaşımı düzeltmektedir.
Bireysel Teknik Nitelikler 1.8 Markaj 1.9 Pas arası 1.10 Pres yapma 1.11 Dönüşü engelleme 1.12 Müdahale 1.13 Engelleme 1.14 Kafa vuruşu İzleyici antrenörler, bir oyuncunun hücum tekniğini değerlendirirken, bunu rakiplerinin becerisine ve uygulanan baskının şiddetine göre yapmalarının hayati önem taşıdığını anlamalıdır. Uzun bir pas, en yakındaki savunma oyuncusu baskı yapamıyorsa ya da en uzaktaki savunma oyuncusu pas arası yapmak için fırsat bulamıyorsa, hücum açısından isabetli ve başarılı sayılabilir. Bu nedenle bir izleyici antrenör, oyuncunun performans ve teknik kalitesini değerlendirirken tüm bu senaryoları dikkate almalıdır.
Açık Beceriler Açık beceriler, baskı altında performans göstermek ve karar almak ile ilgilidir Antrenör / izleyici antrenör, futbolcuların oyun içindeki bireysel rollerini ve takım gerekliliklerini anlayışlarına bakar. “Nasıl” pas verilmesi ya da hareket edilmesi, “Neden” öyle yapılması, sahada "Nerede" durulması ve bu etkenlerin "ne zaman" gerçekleştirildiği, oyun zekasının örnekleridir.
Oyun pozisyonu etkisi Oyuncunun bir önceki maçta oynadıkları pozisyondaki deneyimlerini anlamak, şimdiki performansını değerlendirmeye yardımcı olur. Örnek 1: Oyuncuya pek çok pozisyonda bireysel ve takım oyununun prensipleri öğretilmiş olabilir. Bu daha yavaş ve daha çeşitlenmiş bir öğrenme sürecidir. Örnek 2: 3.3 Oyuncuya, genellikle fiziksel gelişiminin evresi yüzünden, belli bir pozisyona özgü rol öğretilmiş olabilir. Bu daha hızlı ve özel gelişim ve öğrenme süreci anlamına gelebilir ancak farklı pozisyonlar öğrenilmesine izin vermeyebilir. Bu noktada, izleme modeline katkıda bulunan ilave etkenlerin göz önüne alınması faydalı olabilir. Bunlar oyuncunun yaşına ve vücut ölçülerine dayanmaktadır. Yaş grubunda küçük veya büyük olmanın farklılıkları ve muhtemelen daha iri ya da ufak olmak, oyuncular ve performansları üzerinde etki eder. İzleyici antrenörün gözlemleri aşağıdaki etkenlerden etkilenir.
Katkıda bulunan etkenler Yaş Vücut Ölçüleri & Tipi Olgunluk Büyüme değişimleri Bunları temel bilim modülünde irdelemiştik ancak hafızanızı tazelemeye ve bir izleyici antrenör açısından bakmaya değer. Yaş Daha genç olan çocuk muhtemelen hem görünüş itibariyle daha küçük olacak hem de iddialı oyun, mantıklı düşünme, dikkat ve takım oyunu kavramlarını daha az anlayacaktır. Bu kriterler, antrenörün / izleyici antrenörün, oyuncunun futbol becerisi hakkındaki görüşünü etkileyebilir, özellikle de farklı yaşlardaki oyuncular arasında karşılaştırma yapıldığında. 4.2 Bir grup içinde yaşça büyük olmak, erken fiziksel gelişim gösterilmesini ya da daha fazla öğrenme fırsatını getirebilir, bu durum genellikle akran grubu içinde oyuncunun öne çıkmasına etki yapabilir. 4.3 Doğum günleri daha erken olan oyuncular, seçimin yapıldığı yıl genç takım seçmelerinde baskın olurlar. Yaşça daha küçük çocuklar için belli bir avans vermek ve çocuklar büyüdükçe ve daha büyük çocuklarla daha iyi rekabet edebilir duruma geldikçe bu avansı azaltmak gerekir. Vücut ölçüsü Vücut ölçüsü ve şeklindeki farklılıklar, avantaj ya da dezavantaj yaratabilir. İzleyicinin soracağı sorular şunları içerir; Oyuncu uzun mu, orta boylu mu, kısa mı? Zayıf mı, orta yapılı mı, iri yapılı mı? Koordineli mi sakar mı? Benzer fiziksel özelliklerde bir rakip tarafından mı karşılanıyor yoksa eşleşme sorunu yaratıyor mu? Genç oyuncular, futbol performanslarının değerlendirildiği bir dönemde “büyüme” sürecinden etkilenirler. Sekiz ile on sekiz yaşları arası, çocukların yaşı, vücut ölçüleri, güçleri ve atletik yeteneklerinde belirgin farklılıklar olduğu dönemdir ve bu etkenlerde bir miktar hoşgörü gereklidir. Daha yaşlı, yapılı ve düzenli olarak oynayan oyuncuların, futbol performansı açısından avantajın büyük bölümüne sahip oldukları için, maçlarda başarılı olmaları beklenebilir. Başka bir deyişle bir oyuncu daha genç ya da az yapılı olabilir ve eksik bir katılım verebilir. Bu oyuncu daha az şeyden faydalanır. Bu nedenle izleyici antrenörün maç performansı ile ilgili beklentileri düşük olabilir, yine de gösterilebilecek olan teknik ve karar alma becerileri ile bu tipte bir oyuncunun oyunda, muhtemelen kısa zaman dilimleri içinde, etkili olması mümkün olabilir. Maç sırasında makul bir oyuncu profili oluşturabilmiş antrenör ve izleyici antrenörler, daha iyi bilgilendirilirler. Gözlemci sadece yaşı, vücut tipini ve son oyun etkinliğini tespit ederek futbol performansı üzerine yoğunlaşabilir ve oyuncu hakkındaki öznel değerlendirmesini yapabilir. Antrenörün ya da izleyici antrenörün deneyimi ve oyunu anlayışı, onların uzmanlığıdır ve başka bir şey yerini tutamaz; oyuncunun oyun becerisini tanımaları, kulüpte daha ayrıntılı olarak değerlendirilmek üzere davet etmelerini sağlar. Olgunlaşma ve Büyüme değişiklikleri, oyuncu devam eden değerlendirme için kulübe davet edildiğinde gözlenebilir ve hesaplanabilir.
Temel model Kaynak Bilgi İzleyici Antrenör Kayıt İrtibat Gözlem Kayıt Gözden geçirme Gözlem Tavsiye Davet Gelişim Merkezi Sınav Antrenör Gözlem Seçkin Gelişim Merkezi Red Akademi Yeni Kulüp Profesyonel Kadro