KALP DAMAR HASTALIKLARI Doç.Dr.Naim NUR Halk Sağlığı AD.

Kalp damar hastalıkları Koroner kalp hastalığı (KKH) Periferik damar hastalığı İnme (stroke) Romatizmal kalp hastalığı Hipertansiyon Bu grubun en önemli bölümünü KKH oluşturur

Koroner Kalp Hastalığı Aterosklerozun düzeyine göre değişik klinik bulgularla karşımıza çıkar Anjina Myokard infarktüsü Kalp yetmezliği Ani ölüm

KDH Epidemiyolojisinin Gelişimi Dünyada KDH 1920’li yıllarda bir ‘halk sağlığı sorunu’ olarak tanınmaya başlanmıştır Ekolojik çalışmalar KKH mortalitesindeki bölgesel farklılıklar diyetteki yağ, dolayısıyla kan kolesterolüyle ilişkilidir (1953) Seven Countries Study- sadece mortalite değil insidansın da diyetteki yağ ve kolesterolle ilişkili olduğunu gösterdi (Keys 1980) Göç çalışmaları British-Norwegian-United States Study Japan-Honolulu-San Francisco Study

KKH sıklığı açısından ülkeler arasında belirgin farklılıklar vardır. DSÖ’nün MONICA çalışmasına göre; Çin’de yüz binde 81 iken Finlandiya’da yüz binde 835

KDH Risk Faktörleri Değiştirilemeyen risk faktörleri Yaş, cinsiyet, aile öyküsü Fizyolojik RF Hipertansiyon Yüksek Kolesterol Diyabet Obezite Sonuçlar Koroner KH. Vasküler hast. İnme Kanser Davranışsal risk fakt. Sigara Sağlıksız diyet Sedanter yaşam Sosyoekonomik ve kültürel belirleyiciler Yaşamın erken dönem özellikleri

Bireyin KKH Riskinin belirlenmesi Yaş, Cinsiyet, Total kolesterol, HDL kolesterol, Kan basıncı ve Sigara içme durumu Risk %10 un üzerindeyse uygun tedavi önerilir

Koroner kalp hastalığı riskinin %80’i ~10% Diğer etkenler İnaktivite Obezite Diyabet Yoksulluk Stres Homosistein vb ~40% Kolesterol / Sağlıksız diyet   Isles et al 1992; Emberson et al 2004; Unal et al 2004

MYOKARDIN İHTİYAÇLARI Sürekli olarak oksijen ve besin sağlanması İhtiyaç arttığında karşılayabilme yeteneği İhtiyaca göre kan akımını değiştirebilmek amacıyla koronerlerin gevşeme ya da kasılma yeteneği

MYOKARDIN İŞ YÜKÜNÜN ARTMASI DAHA FAZLA OKSİJEN GEREKTİRİR Koroner arterlerde dilatasyon ve kalp hızında artma ile oksijen artırılır

KDH’da temel mekanizma: Ateroskleroz Damarın intima tabakası hasarlanır Kolesterol arter duvarında birikir Bir ya da daha fazla plak, koroner arter endoteline yapışır Damarların genişleme yeteneğini bozar Bu durum, arter çapının daralmasına, damar tıkanmasına ve trombosis oluşumuna yol açar

ATEROSKLEROZ Vücudun tüm arterlerinde görülebilir Koroner arter hastalığı nedeniyle ölüm oranı 700000 > kişi / yıl En sık 40-74 yaş arasında görülür ancak Göğüs ağrısı olmadan kalp hastalığı olan genç çoktur

ANGİNA PECTORİS Kalp kasının oksijen desteğinin yetersizliğinden doğan özel yakınmalar zinciridir. Kalp kasında kalıcı hasar oluşturmaz.

ANGİNA PECTORİS Göğüs ağrısı en önemli semptomdur Ağrı kalp kasının yetersiz oksijenlenmesinden kaynaklanır Koroner arter hastalığı olanlarda ihtiyaç arttığında kan akımını yeterince artıramazlar

ANGİNAL AĞRININ ÖZELLİKLERİ Tetikleyici Fiziksel ekzersiz, stress, ağır yemek, anksiyete Tipi Sıkıştırıcı, baskılayıcı Atak süresi 3-8 dakika Lokalizasyonu substernal Yayılımı Sol omuz, kol, çene, epigastrium Hafifleme Kalbin oksijen desteğinin karşılanması

ANGİNA PECTORİS Eşlik eden semptomlar Bulantı, dispne, terleme Eşdeğerleri kol, çene ve epigastrik bölgede ağrı. Göğüs ağrısı yoktur ancak göğüste ezilme, sıkışma hissi ve dispne.

AKUT MYOKARD İNFARKTÜSÜ Akut myokard infarktüsü, koroner arterlerde bir tıkanıklık sonucu kalp kasının zarar görmesine ve ani ölümüne sebep olur.

Koroner Kalp Hastalıgı ve Angina Pektoris

AKUT MYOKARD İNFARKTÜSÜNÜN KOMPLİKASYONLARI Aritmi ve ani ölüm Akut konjestif yetmezlik Kardiyojenik şok

KARDİYAK ARİTMİLER Kanın effektif olarak pompalanmasını etkileyebilen ani hız ve ritm bozukluğudur Hastaların %90’ında görülür Asistoli Akut MI’dan sonraki 1 saat içinde fibrilasyon sık olarak görülmektedir Akut MI’lı hastaların %40’ı hastane öncesi akut gelişen aritmiler nedeniyle ölmektedir

TANIMLAR Taşikardi Kalp hızı artmıştır ancak ritim düzenlidir Bradikardi Kalp hızı azalmıştır ancak düzenlidir Atrial Flutter Atrial atım çok hızlı (300atım/dakika) ventrikül vurusuyla ilişkilidir*

TANIMLAR Atrial Fibrilasyon Düzensiz atrial titreşimdir Ventriküler Ekstrasistol Düzenli bir ritim içinde düzensiz ventriküler vurudur Ventriküler Fibrilasyon Düzensiz ventriküler titreşimdir

AKUT KONJESTİF KALP YETMEZLİĞİ Kas hasarı kalbin pompa fonksiyonunu kısıtlar Akciğerlerde ve dokuda kan ve sıvı göllenir Dispne ve köpüklü kanlı balgam Yaygın ödem Genelde saatler içinde başlar

KARDİYOJENİK ŞOK Akut myokard infarktında myokard hasarı nedeniyle pompa fonksiyonunun etkilendiğinde oluşur.

AKUT MYOKARD İNFARKTINDA KLİNİK TABLOLAR Ani başlayan halsizlik, bulantı ya da terleme Kardiyak aritmiyi hissetme (çarpıntı,...) Göğüs Ağrısı Senkopa yol açabilen ani aritmiler Aşırı halsizlikle birlikte kardiyojenik şok Akut sol kalp yetmezliği Akciğer ödemi Dispne Pembe köpüklü balgam Ani ölüm (%40)

AKUT MI’DA GÖĞÜS AĞRISININ ÖZELLİKLERİ Substernal bölgede Ezilme, baskı ya da ağırlık hissi Genelde 30 dakikadan uzun sürer Çene, kol, omuz, her iki kol ya da epigastrik bölgeye yayılır İstirahat ya da nitratla geçmez İstirahatte ya da uykuda ağrı başlayabilir

AMI’DA FİZİKSEL BULGULARI Ölüm korkusu, her an ölecekmiş gibi hissetme ve endişe Şok bulguları Soluk, soğuk ve nemli cild Bulantı Hızlı ve yüzeyel solunum, köpüklü balgam

AKUT MI’DA FM BULGULARI Aritmi Taşikardi Bradikardi Hipotansiyon

KRONİK KKY Kalbin pompa fonksiyonunda kademeli bozulma Kardiyak out-putta azalma Akciğer ödemi Yaygın ödem Taşikardi Kalpte genişleme

KRONİK KKY’DE SEMPTOM VE BULGULAR Taşikardi Ajitasyon Normal ya da hafif yüksek kan basıncı Hızlı ve yüzeyel solunum Akciğerde kaba sesler Solunum oturur pozisyonda daha rahattır Ayaklarda şişme Boyun venüz dolgunluğu