BTP 108 BİLGİSAYAR AĞ SİSTEMLERİ

AĞ KAVRAMI Birden çok bilgisayarın birbirine bağlı olarak kullanılmasıyla oluşturulan çalışma biçimine bilgisayar ağı denir. Ağ içindeki bilgisayarlar birbiriyle iletişim kurabilirler ve veri paylaşırlar. Bilgisayar ağları, bilgisayarların kaynaklarını paylaşmalarını sağlar. Bilgisayar ağı, birbirine bağlı bir çok bağımsız bilgisayar anlamına gelir. İki bilgisayarın birbirinin kaynaklarını (diskini ya da diskinde yer alan bilgilerini) paylaşabilmesi ve konuşabilmesi onların birbirine bağlı olduğunu gösterir.

İşletmecilik açısından ağlar, yönetime ve denetime yardımcı olurlar. Bir bankanın ya da üniversitenin çok sayıda bilgisayarı birbirine bağlı olarak kullanılması,onları bağımsız olarak kullanmasından daha anlamlı ve verimli olur. Böylece birimler arası iletişim daha kolay sağlanmakta ve bütünleşik (integrated) uygulamalar daha kolay gerçekleştirilmektedir. Bilgisayar ağına bağlı olan bir bilgisayar diğer bilgisayarlarla bağlantı içindedir. Diğer bilgisayarlarla iletişim kurar, onların sabit diskinde yer alan verilere erişir, onların programlarından yararlanır. En basit biçimi ile ağ, genellikle modemlerle birbirine seri bağlantılı olan iki makinedir. Daha karışık ağ yapılarında ise,TCP/IP (Transmissions Control Protocol/Internet Protocol), protokolü kullanılmaktadır. Bu, yüz binlerce bilgisayarın birbirine bağlı olduğu Internet üzerinde diğer bilgisayarlar ile bağlantı kurmamızı sağlayan protokol ailesidir.

Sunucu - istemci (Server - client) Üzerindeki herhangi bir kaynağı paylaşan bilgisayara sunucu(server), bu kaynağa erişen cihaza da istemci(client) adı verilir. istemciyi (genellikle bir grafik kullanıcı arayüzü-GUI) sunucudan ayıran bir ağ mimarisidir. Her bir istemci yazılımı, sunucuya ya da uygulama sunucusuna isteklerini (request) gönderir. Bir bilgisayarı sunucu yapan unsur, üzerindeki donanım miktarı, hatta özel bir donanım olup olmaması değil, üzerindeki bir kaynağı paylaştırmasıdır. Doğal olarak üzerindeki kaynağı paylaştıran ve bir çok kullanıcının hizmetine sunan bir bilgisayar, talebi karşılamak için daha "güçlü" olmalıdır. Sunucu'yu sunucu yapan üzerindeki donanım değil, kaynaklarını paylaştırmasını sağlayan yazılımdır (çoğunlukla işletim sistemi veya işletim sistemi içindeki bir yazılım modülü). Bir sunucu yazılımı çalıştıran bilgisayar, sunucu oluyorsa bir ağ üzerinde birden fazla sunucu olabilir. Aynı zamanda bir bilgisayar üzerinde birden fazla sunucu yazılımı çalıştırabilir.

Sunucu'nun özellikleri: Pasif (köle) İstekleri bekler İstek olduğunda bilgiyi sunar ve cevap yollar İstemcinin özellikleri: Aktif (efendi) İstekleri gönderir Cevap dönene kadar bekler Sunucular durumsuz (stateless) veya durumlu (stateful) olabilir. Durumsuz bir sunucu, istekler arasında bilgi tutmaz. Örneğin statik HTML sayfalarını sunan bir HTTP sunucusu gibi. Fakat durumlu bir sunucu, kendisine gelen istekler arasında bilgi tutar. Bu bilgi küresel (global) veya oturum (session) bazlı olabilir.

Bir diğer ağ mimarisi ise peer-to-peer yapılar olarak karşımıza çıkar. Burada her bir düğüm, hem istemci hem de sunucudur ve hepsi de aynı sorumluluğa sahiptirler. Hem istemci/sunucu mimarisi hem de peer-to-peer mimarisi günümüzde çok fazla kullanılmaktadır. Her ikisinin de avantaj ve dezavantajları vardır. Genel bir istemci/sunucu mimarisinde iki adet düğüm vardır ve bu yüzden iki-katmanlı mimari olarak adlandırılır. Bazı ağlarda üç düğümlü bir yapı olabilir. Mesela islemci, uygulama sunucusu ve veritabanı sunucusundan müteşekkil bir ağda üç adet düğüm vardır ve bu yapı üç-katmanlı mimari olarak adlandırılır. Genelde n-katmanlı ya da çok-katmanlı mimarilerde iş mantığının farklı fonksiyonları için her bir hizmetle sorumlu ayrı bir sunucu görevlendirilir. Çok-katmanlı mimarinin iki-katmanlı mimariye göre avantajı daha iyi yük dengeleme sunması ve daha çok ölçeklenebilir olmasıdır. Dezavantajları ise ağa daha fazla yük getirmesi ve programlama ve test aşamalarının daha zor gerçekleştirilmesidir. Peer-to-Peer

Neden Bilgisayar Ağlarına Gereksinim Duyulur? Bir ağ işletim sistemi,tek bir kişisel bilgisayarın işletimini sağlayan işletim sistemine göre çok daha üstün özelliklere ve yeteneklere sahiptir. Dosya veya Veri paylaşımı Donanım paylaşımı Elektronik-posta Çevre birimlerini paylaşmak Programların ve dosyaların paylaşımı Ağ kaynaklarının paylaşımı Hata Toleransı Disk Önbelleği Bir çalışma grubunun yaratılması Merkezi yönetim Kayıt Koruma Güvenlik Uzak Erişim Kişisel bilgisayar kullanımının ekonomik olarak artırımının sağlanması

NETWORK'ÜN YARARLARI Bilgisayarları bir ağ oluşturmak üzere birbirine bağlanması şu yararları sağlar: -Bilgilerin paylaşımı. -Merkezi yönetim ve desteği. -Kurumsal çalışma, güvenlik, Bir şirket ortamında bilgilerin bölümler, şubeler arasında paylaşımı o şirket için çok önemlidir. Bunun dışında elektronik posta göndermek, belgeleri birlikte oluşturmak gibi olanaklar kullanıcılara büyük faydalar sağlar. Bilgisayarlar arasında ağ kurulması ayrıca yönetim ve destek görevlerinin de kolayca yapılmasını sağlar. Ağ yöneticisi tek bir yerden ağ üzerindeki diğer bilgisayarları yönetebilir. Örneğin bir programı yüklemek ya da kullanıcının bir sorunu gidermek için kullanıcının bilgisayarına gitmeye gerek kalmadan ağ üzerinden (uzaktan) müdahale edilebilir.

MesafeTopoloji Yazılım Protokol