FİBEROPTİK TABANLI SENSÖRLER GÜVENLİK UYGULAMALARI
Geleneksel Güvenlik Çözümler Her metresi gözetlenemez Ekonomik değil Pratik değil Kötü hava koşullarına karşı hassastırlar İdeal güvenlik uygulanamaz!!
Güvenlikte yeni arayışlar : Fiber optik sensörler Kızıl ötesi hareket detektörleri Mikrofonik kablolar Mikrodalga duyargalar Kara gözetleme radarları Dopler radarlar/Speed dome Işık bariyerleri Likit basınç tüpleri 3
Akustik algılama sistemleri, geniş ölçekli güvenlik uygulamalarında yeni bir basamak oluşturmuştur. Bu sistemler, Güvenli ve hassas tespitler yapabilen, Tesisi ve işletmesi ekonomik, Yanlış alarmları en aza indiren En gelişmiş güvenlik ve takip sistemidir.
Güvenlikte yeni arayışlar : x Birinci nesil akustik algılayıcılar x Sistem Sistem Fiber algılama kablosu herhangi bir yerden koptuğunda sistem tamamen devre dışı kalır x İkinci nesil akustik algılayıcılar x Sistem Yansıtıcı / Loop Fiber algılama kablosu herhangi bir yerden koptuğunda sistem tamamen devre dışı kalır x Üçüncü nesil akustik algılayıcılar x Sistem Fiberoptik Kablo Fiber algılama kablosu herhangi bir yerden koptuğunda sistemin kopma noktasından sonraki kısmı devre dışı kalır, kopan noktaya kadar alanda, algılama devam eder. 5
F/O Kablo Tabanlı Sensor Sistemleri Algılama Türleri Titreşimler, ses dalgaları, Darbe, kesme, delme, kazma eylemleri Ortam sıcaklık farkları, Sıvılardaki kaçaklar ve sızıntılar, Toprakta yayılan sismik dalgalar gibi değişimler algılanabilir.
F/O Kablo Tabanlı Sensor Sistemleri Yöntem Fiber optik kabloların sensor olarak kullanımı Gönderilen ışık Işık Girişi Fiber optik kablo Geri yansıyan Işık Yansıyan ışık analizi
F/O Kablo Tabanlı Sensor Sistemleri Algılama uygulamalarında kullanılan saçılmalar Raman saçılmalarının çapı sıcaklığa dayanır. Brillouin çizgileri sıcaklık ve gerilme algılar. Rayleigh düşük titreşimleri (vibrations) algılar. T, e T, e
F/O Kablo Tabanlı Sensor Sistemleri Algılama Yeteneği 10 kilometrelik hat boyunca 10.000 sensor!! Standart multi mod / single-mode fiber optik kablo T1 T2 T3 T4 ………. Lazer ışığında 1-2m. boyutlu darbeler Yansıyan ışık, hattın her 1 metrelik kısmında ölçüm sağlar, dolayısı ile hat boyunca 10.000 sensor bölgesi oluşturur. T9,999 T9,998 T9,997 T9,996 T9,995
F/O Kablo Tabanlı Sensor Sistemleri Algılama Yöntemi Standart multi- mod / single-mod fiber optik kablo. Kabloya ulaşan her titreşim kablo tarafından algılanır. Yansıyan lazer ışığı her bir metre için ölçüm bilgisi sağlar. 1 metre boyutlu modüleli lazer darbeleri fiber içinde hareket eder. Standart haberleşme fiber hattı Dış koruma
F/O Kablo Tabanlı Sensor Sistemleri Algılama Yöntemi Standart multi- mod / single-mod fiber optik kablo. Kabloya ulaşan her titreşim kablo tarafından algılanır. Yansıyan lazer ışığı her bir metre için ölçüm bilgisi sağlar. Titreşim sonucu oluşan baskı Baskı sonucu oluşan ışık geri yansıması Backscatter light caused by compression Sorgulayıcı tarafından tespit edilen Baskı izi 1 metre boyutlu modüleli lazer darbeleri fiber içinde hareket eder. Standart haberleşme fiber hattı Dış koruma
F/O Kablo Tabanlı Sensor Sistemleri Temel Elemanlar FİBER SENSOR SİSTEMLERİ SORGULAYICI FİBER OPTİK KABLO
F/O Tabanlı Sensor Sisteminin Özellikleri Fiber sensor, algılama yaptığı hat boyunca hiçbir güç veya ek donanım gerektirmez, RF /EMI ye karşı dayanıklıdır, Yıldırımlardan etkilenmez, Çürümez, Bakım gerektirmez, İdamesi çok kolaydır, Tesis edilmesi çok kolaydır, Tespit edilmesi çok zordur.
F/O Tabanlı Sensor Sisteminin Yetenekleri Algılama yapılabilecek fiber uzunluğu: 40-50 Km. Algılama mesafesi 40-50 Km.lik gruplar halinde istenildiği kadar uzatılabilir Algılama noktasındaki doğruluk hassasiyeti: 1-4 m. Algılama alanı: Kablonun her iki yanındaki 5-40 metre Toprak katmanının özelliğine ve olay sınıfına göre bu mesafeler değişebilir Olay sınıflandırma yeteneği: Yaya, araç, kazı faaliyeti, tel örgüyü kesme, tırmanma ve geçme vb. Gerçek zamanlı uzaktan izleme ve kontrol Olay cinsini ses olarak duyma; ekranda grafik titreşim izleri olarak görme; Yerel ve uzak cihazlara, alarmlar ve bildirimler gönderebilme.
F/O Tabanlı Sensor Sisteminin Yetenekleri Yeraltına döşenmiş fiberoptik kablo ile bir insan yürüyüşünü, kablonun her iki yanındaki 5-15 metrelik alanlarda tespit edebilmek mümkündür. Fiberoptik kablo iki metre ara ile döşendiği takdirde yön, hız ve birbirinden farklı olayları da tespit edebilmek mümkündür.
F/O Tabanlı Sensor Sisteminin Yetenekleri Yeraltına döşenmiş fiberoptik kablo ile bir araç hareketlerini, kablonun her iki yanındaki 40 metrelik alanlarda tespit edebilmek mümkündür.
F/O Sensor Uygulama Yöntemleri 17
F/O Tabanlı Sensor Sisteminin Yetenekleri Fiber optik sensorlardan gelen alarm uyarılarına otomatik olarak yönlendirilebilecek en yakın lokal kameralar ile güvenlik yönetim merkezinden alarm noktaları takip edilebilir.
F/O Tabanlı Sensor Sisteminin Uygulaması Toprağın 30 – 50 cm. altına döşenir Kontrol altına alınması istenen alanda fiber kablonun herhangi bir dış koruma borusu ve ek odasına ihtiyaç duyulmadan, doğrudan toprağa 30-50 cm derinlikte gömülmesi yeterlidir. Doğrudan toprakla temas halinde döşenir
FİBER OPTİK SENSÖRLER
Uygulamalar Çevre Güvenliği (Havaalanı, Askeri tesisler, geniş alana yayılmış kritik tesisler, ulaşım yollarının emniyeti, mühimmat depoları…) Sınır Güvenliği (Yasa dışı geçişlerin algılanması) Takip ve güvenlik sistemleri Tünel geçişleri, boru hatlarının takibi, demiryolu güvenliği, toprak kaymaları, tren trafiğinin takibi, otoyollardaki buzlanma takipleri ve trafik yoğunluğu denetimi. Yangın Takip Sistemleri Mühendislik uygulamaları Yapısal denetim (baraj setleri, su kanalları, otoyollar) 21
Enerji ve sulama barajları
Baraj ve sulama setlerinde F/O sensor kullanımı Baraj gövde betonunun dökümü sürecinde sıcaklık takibi yapılmasında kullanılır. Aşırı ısınmaya dayalı mikro delikleri algılamada kullanılır. Baraj gövdelerinde su sızıntısı olan bölgelerin algılanmasında kullanılır. Gövde çatlaklarının durum takibinde kullanılır.
İmalat aşamasında baraj setlerine döşenecek fiber sensörler, gövde güvenliği, ısı değişimleri ve sızdırmalar konusunda oluşabilecek tehlikeleri algılamamızı sağlar.
Baraj ve sulama setlerinde imalat aşamasında ısı takibi Beton yüzeyine fiberoptik sensör serilerek imalat yapılır. (15m x 20m).
Baraj ve sulama setlerinde imalat aşamasında ısı takibi Beton yüzeyine fiberoptik sensör serilerek imalat yapılır. (15m x 20m).
Barajlarda ve sulama setlerinde ısı takibi 6 aylık ısı gözlem sonuçları
Su setleri
Su setlerinin imalatı aşamasında set içine yerleştirilen fiberoptik sensor kablo, sızıntıları algılamamızı sağlar.
Sulama kanallarının imalatı aşamasında kanal setlerine yerleştirilecek fiberoptik sensor kablolar ile suyun seviyesi, setlerde çatlaklar veya taşma noktaları tespit edilebilir.
Uygulamalar Fiber sensorlar ve güvenlik kamerası entegrasyonu Algılama sistemi, baraj tesisleri, havaalanları, enerji santralleri, mühimmat depoları vb. stratejik boyutlu tesislerin çevre güvenlik bariyerlerinden yapılacak sızma ve aşma faaliyetlerini algıladığında, en yakın kameraya yönlendirme komutu vererek olayın izleme ve kayıt altına alınmasını da yönetir.
SONUÇ Fiberoptik tabanlı sensor sistemleri; Bir insan vücudundaki sinir sistemi gibi, yayıldığı her noktadan geri bildirim yaparak, çok küçük hata payı ile ısı ve konum ve olay bilgisi verir. İklim şartlarından ve görüş faktörlerinden etkilenmez. Tesisi, işletmesi ve idamesi çok kolaydır. CCTV ve termal görüntüleme sistemleri ile entegrasyonu mümkündür. Algılama teknolojisinde insan faktörünü en aza indiren en gelişmiş sistemlerdir. 32
Fiber Optik Sensorlar ve Güvenlik Uygulamaları