1 MART 2008 GİRİŞİM SERMAYESİ VE ÖZEL SERMAYE ŞİRKETLERİNİN FİNANSMANI Türkiye Sermaye Piyasalarıyla Yükselecektir

2 NEDEN KOBİLERİN EKONOMİDEKİ PAYI

3 TÜRKİYE’DE REEL SEKTÖRÜN YAPISI TÜRKİYEDEKİ TOPLAM İŞYERİ SAYISI İşyerlerinin %34’ü Marmara bölgesindedir. Bu işletmeler, Türkiye’deki toplam çalışanların %43’ünü istihdam etmektedir.

4 TÜRKİYE’DE REEL SEKTÖRÜN YAPISI TÜRKİYEDEKİ ANONİM ŞİRKET SAYISI 2007 yılı içinde Türkiye’de kurulu olan AŞ sayısının civarında olduğu tahmin edilmektedir. İTO verilerine göre ise bu şirketlerin ’ü İstanbul’dadır. Son yıllarda Türkiye’de yılda ortalama civarında AŞ kurulmakta, şirket de kapanmaktadır (her yıl net 2000 AŞ) 2007 yılı içinde Türkiye’de kurulu olan AŞ sayısının civarında olduğu tahmin edilmektedir. İTO verilerine göre ise bu şirketlerin ’ü İstanbul’dadır. Son yıllarda Türkiye’de yılda ortalama civarında AŞ kurulmakta, şirket de kapanmaktadır (her yıl net 2000 AŞ)

5 TÜRKİYEDE KOBİLER TANIMI

6 İSO-1000’DE KOBİLER TÜRKİYEDE KOBİLER İSO-1000’in TR’deki KOBİ Tanımına Göre Durumu (928’inin verisi mevcuttur) 297’sinin çalışan sayısı < 250 kişi Tamamının cirosu > 35 milyon YTL 94’ünün aktifi < 25 milyon YTL Çalışan sayısı ve aktif büyüklüğü kriterine göre İSO- 1000’de 66 şirket KOBİ’dir İSO-1000 sanayi şirketinin 140’ı İMKB’de kotedir İSO-1000 içindeki 860 şirket halka açık değildir İSO-1000’in TR’deki KOBİ Tanımına Göre Durumu (928’inin verisi mevcuttur) 297’sinin çalışan sayısı < 250 kişi Tamamının cirosu > 35 milyon YTL 94’ünün aktifi < 25 milyon YTL Çalışan sayısı ve aktif büyüklüğü kriterine göre İSO- 1000’de 66 şirket KOBİ’dir İSO-1000 sanayi şirketinin 140’ı İMKB’de kotedir İSO-1000 içindeki 860 şirket halka açık değildir

7 İMKB’DE KOBİLER İMKB’de kote (2006) toplam 316 şirketin 221 tanesi finans dışı sektörlerde (Finans şirketleri KOBİ kriterlerinin üzerinde verilere sahiptir) 221 şirketin 71’inin çalışan sayısı 250’nin altında Ciro/aktif kriterine göre, İMKB’de kote KOBİ tanımında 32 şirket var SPK / İMKB yükümlülüklerini karşılayabilecek kurumsal yapıda KOBİ’ler halka açılabilmekte ve İMKB’de işlem görebilmekte İMKB’de kote (2006) toplam 316 şirketin 221 tanesi finans dışı sektörlerde (Finans şirketleri KOBİ kriterlerinin üzerinde verilere sahiptir) 221 şirketin 71’inin çalışan sayısı 250’nin altında Ciro/aktif kriterine göre, İMKB’de kote KOBİ tanımında 32 şirket var SPK / İMKB yükümlülüklerini karşılayabilecek kurumsal yapıda KOBİ’ler halka açılabilmekte ve İMKB’de işlem görebilmekte TÜRKİYEDE KOBİLER

8 PİYASADA İŞLEM GÖRMENİN ETKİLERİ Şirketin büyümesi için kaynak yaratma Şirketin piyasa değerinin belirlenmesi Borçların mali tablolardaki ağırlığını azaltma, kaynak maliyetini düşürme Borç bulmada ortaklarının kişisel kefalet zorunluluğunun kalkması Şirketin imajına katkıda bulunma. Nitelikli eleman alımında kolaylık Ortakların yatırımlarının bir kısmını paraya çevirebilmesi ve likidite Şirketin büyümesi için kaynak yaratma Şirketin piyasa değerinin belirlenmesi Borçların mali tablolardaki ağırlığını azaltma, kaynak maliyetini düşürme Borç bulmada ortaklarının kişisel kefalet zorunluluğunun kalkması Şirketin imajına katkıda bulunma. Nitelikli eleman alımında kolaylık Ortakların yatırımlarının bir kısmını paraya çevirebilmesi ve likidite ŞİRKETLER/YATIRIMCILAR

9 REEL SEKTÖRÜN SP’DAN YARARLANMAMA NEDENLERİ Şirket sahipliğinin kısmen de olsa kaybedileceği düşüncesi Şirket yönetimine müdahale olacağının düşünülmesi Formalitenin çok olduğunun düşünülmesi Şirket hakkında düzenli bilgi verme yükümlülüğü Bünyesinde halka açılma sürecini yönetecek çalışanın bulunmaması Karar almanın güçleşeceğinin düşünülmesi Şirket sahipliğinin kısmen de olsa kaybedileceği düşüncesi Şirket yönetimine müdahale olacağının düşünülmesi Formalitenin çok olduğunun düşünülmesi Şirket hakkında düzenli bilgi verme yükümlülüğü Bünyesinde halka açılma sürecini yönetecek çalışanın bulunmaması Karar almanın güçleşeceğinin düşünülmesi

10 REEL SEKTÖRÜN SP’DAN YARARLANMAMA NEDENLERİ Yeterli teşvikin olmaması Piyasadan yeterli fon toplanamayacağının düşünülmesi Yeni düzenleme ve kuralların maliyetli dolduğunun düşünülmesi Finansman açısından yararlı görülmemesi Borsada belirlenecek fiyatın gerçek değeri yansıtmayacağının düşünülmesi Kayıtdışı çalışma Ölçek küçüklüğü Yeterli teşvikin olmaması Piyasadan yeterli fon toplanamayacağının düşünülmesi Yeni düzenleme ve kuralların maliyetli dolduğunun düşünülmesi Finansman açısından yararlı görülmemesi Borsada belirlenecek fiyatın gerçek değeri yansıtmayacağının düşünülmesi Kayıtdışı çalışma Ölçek küçüklüğü

11 REEL SEKTÖRÜN SP’DAN YARARLANMAMA NEDENLERİ Halka arz sirküleri ilan yükümlülüğü Halka arzda özel bağımsız denetim raporları esas alınır Borsada işlem görenler için temettü yükümlülüğü %30’dur Özel Durumların Kamuya Açıklanması Yükümlülüğü vardır Mali tablo/rapor düzenlenme zorunluluğu vardır Yıllık mali tablolar ülke çapında ve bir mahalli gazetede ilan edilir Halka arz sirküleri ilan yükümlülüğü Halka arzda özel bağımsız denetim raporları esas alınır Borsada işlem görenler için temettü yükümlülüğü %30’dur Özel Durumların Kamuya Açıklanması Yükümlülüğü vardır Mali tablo/rapor düzenlenme zorunluluğu vardır Yıllık mali tablolar ülke çapında ve bir mahalli gazetede ilan edilir SPK’NIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

12 REEL SEKTÖRÜN SP’DAN YARARLANMAMA NEDENLERİ Son 3 yıl için bağımsız denetimden geçmiş olması Kuruluştan itibaren 3 yıl geçmiş olması ve mali tablolarının yayınlanması Son 2 yılda vergiden önce kâr etmiş olması Özsermayesinin en az YTL olması Halka arzın piyasa değerinin en az YTL ve halka arz oranının en az %25 olması Bu oranın %25’in altında olması halinde, halka arz edilen hisse senetlerinin piyasa değerinin en az YTL olması Son 3 yıl için bağımsız denetimden geçmiş olması Kuruluştan itibaren 3 yıl geçmiş olması ve mali tablolarının yayınlanması Son 2 yılda vergiden önce kâr etmiş olması Özsermayesinin en az YTL olması Halka arzın piyasa değerinin en az YTL ve halka arz oranının en az %25 olması Bu oranın %25’in altında olması halinde, halka arz edilen hisse senetlerinin piyasa değerinin en az YTL olması İMKB KOTASYON KRİTERLERİ

13 REEL SEKTÖRÜN SP’DAN YARARLANMAMA NEDENLERİ İMKB Kotasyon şartlarının hiçbiri aranmamaktadır KOBİ pazarı planı ile açılan İkinci Ulusal Pazarda 12 şirket, Yeni Ekonomi Pazarında ise 3 şirket işlem görmektedir Bu piyasalarda işlem hacmi az ve işlem miktarı düşüktür. Çünkü Yatırımcı, ilgisini daha çok Ulusal Pazara yönlendirmiştir Geçmişten gelen yanlış bir algılama sonucu sorunlu şirketlerin işlem gördüğü yerler olarak algılanmaktadır Ulusal pazarda işlem görme prestij olarak görülmektedir Bütün SPK yükümlülüklerine tabidirler İMKB Kotasyon şartlarının hiçbiri aranmamaktadır KOBİ pazarı planı ile açılan İkinci Ulusal Pazarda 12 şirket, Yeni Ekonomi Pazarında ise 3 şirket işlem görmektedir Bu piyasalarda işlem hacmi az ve işlem miktarı düşüktür. Çünkü Yatırımcı, ilgisini daha çok Ulusal Pazara yönlendirmiştir Geçmişten gelen yanlış bir algılama sonucu sorunlu şirketlerin işlem gördüğü yerler olarak algılanmaktadır Ulusal pazarda işlem görme prestij olarak görülmektedir Bütün SPK yükümlülüklerine tabidirler İMKB İKİNCİ PAZAR VE YENİ ŞİRKETLER PAZARI

14 DÜNYADAKİ KOBİ BORSASI MODELLERİ ÖZET TABLO

15 DÜNYADAKİ KOBİ BORSASI MODELLERİ Bir kısmı bağımsız bir borsa (NASDAQ, JASDAQ), bir kısmı ise ana borsa altındaki piyasadır (AIM, KOSDAQ) Mutlaka teşvikler (halka açılma mevzuatında esneklik, vergi avantajları) Kotasyon koşullarında esneklik Mevcut bir ihtiyaca cevap vermek üzere kurulmuşlar. Örneğin, NASDAQ, JASDAQ-Mevcut tezgahüstü piyasayı düzenlemek üzere kurulmuştur. MESDAQ, NUEVO MERCADO-Teknoloji şirketlerine özel ortam yaratmak için kurulmuştur. Bu tür şirketlere yatırım yapabilecek nitelikli/kurumsal yatırımcılar bulunmaktadır (AIM) Bir kısmı bağımsız bir borsa (NASDAQ, JASDAQ), bir kısmı ise ana borsa altındaki piyasadır (AIM, KOSDAQ) Mutlaka teşvikler (halka açılma mevzuatında esneklik, vergi avantajları) Kotasyon koşullarında esneklik Mevcut bir ihtiyaca cevap vermek üzere kurulmuşlar. Örneğin, NASDAQ, JASDAQ-Mevcut tezgahüstü piyasayı düzenlemek üzere kurulmuştur. MESDAQ, NUEVO MERCADO-Teknoloji şirketlerine özel ortam yaratmak için kurulmuştur. Bu tür şirketlere yatırım yapabilecek nitelikli/kurumsal yatırımcılar bulunmaktadır (AIM) ÇIKARIMLAR

16 KOBİ BORSASI MODEL ÖNGÖRÜSÜ Her borsanın var olabilmesi için ana bir sebep ve temaya ihtiyaç var. Tema: KOBİ’lerin finansmanı olmalıdır Teşvik: SP mevzuatı yükümlülükleri bu şirketler açısından değiştirilmelidir. Esnek kotasyon koşulları getirilmelidir. Vergi teşvikleri gelmelidir. Esnek yönetim ve tanıtım: Piyasa ihtiyaçlarına uygun esnek ve hızlı karar alma süreci.Hem teşvikler hem de piyasa tanıtılmalı, KOBİler ve yatırımcılar “eğitilmelidir”. Alternatif Gelir: Kotasyonlar çok uzun bir zaman alacaktır, İşlem hacmi düşük olacaktır. Başarı zaman alacak. Ayakta kalabilme için alternatif gelir olmalıdır. Kurumsal Yatırımcıların Teşviki ve Geliştirilmesi: Bu piyasada yatırım yapacaklar kurumsal yatırımcılar olacaktır. Bu yöndeki talebin teşvik edilmesi gerekir. Her borsanın var olabilmesi için ana bir sebep ve temaya ihtiyaç var. Tema: KOBİ’lerin finansmanı olmalıdır Teşvik: SP mevzuatı yükümlülükleri bu şirketler açısından değiştirilmelidir. Esnek kotasyon koşulları getirilmelidir. Vergi teşvikleri gelmelidir. Esnek yönetim ve tanıtım: Piyasa ihtiyaçlarına uygun esnek ve hızlı karar alma süreci.Hem teşvikler hem de piyasa tanıtılmalı, KOBİler ve yatırımcılar “eğitilmelidir”. Alternatif Gelir: Kotasyonlar çok uzun bir zaman alacaktır, İşlem hacmi düşük olacaktır. Başarı zaman alacak. Ayakta kalabilme için alternatif gelir olmalıdır. Kurumsal Yatırımcıların Teşviki ve Geliştirilmesi: Bu piyasada yatırım yapacaklar kurumsal yatırımcılar olacaktır. Bu yöndeki talebin teşvik edilmesi gerekir. TEMEL KOŞULLAR

17 Mevcut SP Mevzuatından tümüyle farklılaştırılmış bir mevzuat Esnek halka satış kriterleri İzahname Dış denetim Mali tablo ilanları Diğer yükümlülükler Mevcut SP Mevzuatından tümüyle farklılaştırılmış bir mevzuat Esnek halka satış kriterleri İzahname Dış denetim Mali tablo ilanları Diğer yükümlülükler SERMAYE PİYASASI TEŞVİKLERİ KOBİ BORSASI MODEL ÖNGÖRÜSÜ

18 Kayıtdışılık genel bir sorun, SP ise kayıtlılık gerektiriyor Kayıt içine girmek ilave vergi ve maliyetler anlamına gelebilir Kayıt içine girmek teşvik edilmeli; vergi/ssk gibi Kayıtdışılık durumunda zaten bu unsurların vergisi alınamamaktadır. Kayıtdışılık genel bir sorun, SP ise kayıtlılık gerektiriyor Kayıt içine girmek ilave vergi ve maliyetler anlamına gelebilir Kayıt içine girmek teşvik edilmeli; vergi/ssk gibi Kayıtdışılık durumunda zaten bu unsurların vergisi alınamamaktadır. VERGİ VE DİĞER MALİ TEŞVİKLER KOBİ BORSASI MODEL ÖNGÖRÜSÜ

19 ÖRNEK TEŞVİKLER - 1 KDV indirimi/istisnası KV indirimi GV istisnası Alım/satıma konu senetler için temettü istisnası, alım/satım kazancı istisnası Ücretlerde GV istisnası SSK istisnası/indirimleri Enerji desteği KDV indirimi/istisnası KV indirimi GV istisnası Alım/satıma konu senetler için temettü istisnası, alım/satım kazancı istisnası Ücretlerde GV istisnası SSK istisnası/indirimleri Enerji desteği KOBİ BORSASI MODEL ÖNGÖRÜSÜ

20 Bedelsiz arsa desteği: Kote olduktan sonra 10 yıl içerisinde yapılacak genişleme yatırımları için bedelsiz arsa desteği Yatırım Teşviği: Kote şirketlere, TOBB’a bağlı sanayi odaları tarafından verilmeye başlanacak olan yatırım teşviklerinden daha uygun şartlarda yararlanma olanağı Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma A.Ş. Destekleri Hazine tarafından verilen KOBİ Teşvik Belgelerinin kapsamı işlem görecekler şirketler için genişletilebilir Bedelsiz arsa desteği: Kote olduktan sonra 10 yıl içerisinde yapılacak genişleme yatırımları için bedelsiz arsa desteği Yatırım Teşviği: Kote şirketlere, TOBB’a bağlı sanayi odaları tarafından verilmeye başlanacak olan yatırım teşviklerinden daha uygun şartlarda yararlanma olanağı Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma A.Ş. Destekleri Hazine tarafından verilen KOBİ Teşvik Belgelerinin kapsamı işlem görecekler şirketler için genişletilebilir ÖRNEK TEŞVİKLER - 2 KOBİ BORSASI MODEL ÖNGÖRÜSÜ

21 KOBİLERİN FİNANSMANI Bağımsız Borsa Bağımsız Borsa KOBİ BORSASI Mevcut Borsanın Altında Pazar Mevcut Borsanın Altında Pazar KOBİ BORSASI MODEL ÖNGÖRÜSÜ

22 TEŞEKKÜRLER Türkiye Sermaye Piyasalarıyla Yükselecektir GİRİŞİM SERMAYESİ VE ÖZEL SERMAYE ŞİRKETLERİNİN FİNANSMANI