FONKSİYONEL GIDA OLARAK KULLANILAN DOĞAL YAĞLAR
SOMON BALİĞİ YAĞI Vücudumuzdaki hücreleri geliştirmekle görevli omega-3 yağ asitlerini yalnızca yediklerimiz aracılığıyla alabiliyoruz. Yani vücudumuz üretemiyor. Bu nedenle vücudumuzun gıdalarla yeterli miktarda omega-3 almasını sağlamak önem taşıyor. Omega-3 yağ asitleri somon ve uskumru gibi yağlı balıklarda yüksek oranda bulunuyor.
Omega 3 yağ asitleri (DHA ve EPA) ile kalp – damar sağlığı ve eklem sağlığına destek olur. Ayrıca zihinsel fonksiyonların geliştirilmesinde de yardımcı bir beslenme desteğidir. EPA; dolaşım sistemini de desteklerken, DHA, kalp damar sağlığı, görme ve beyin fonksiyonları için önemli roller oynayan beslenme destekleridir. İçermiş olduğu karotenoidler ile de antioksidan özelliği yüksek olan bir üründür.
SOYA YAĞI Soya, bitkisel proteinler, lesitin ve sabit yağ bakımından zengindir. Karotinoidler (A vitamini öncül maddeleri), D ve K vitaminleri bakımından da zengindir. % 0.5 civarında E vitamini (Tokoferol) içerir. Omega Yağ Asitleri Kaynağıdır: İçerdiği ortalama %60 civarındaki çoklu doymamış yağ asidinin yaklaşık %88i Omega-6 ( linoleik asit ) yağ asidi, kalan kısmı ise Omega- 3 ( linolenik asit ) ve Omega 9 ( oleik asit ) yağ asitlerinden oluşur. Doymamış yağ asidi içeriği % 15 dolaylarındadır. Lesitin Kaynağıdır: % 3 dolayında doğal lesitin içerir.
SOYA YAĞI Aktif doğal E Vitamini Kaynağıdır: Aktif doğal E Vitamini Kaynağıdır: Özellikle aktif olan tokoferol tiplerince zengin doğal bir E vitamini grubu içermektedir. Lignan Kaynağıdır: Organominerallerin Doğal Kaynağıdır: Çinko, selenyum gibi çok önemli mineralleri doğal, organik bileşikler halinde içerir. Özellikle esansiyel aminoasitlerce zengin proteinlerle birlikte düzenli kullanılması halinde hem bu etkileri güçlenir hem de vücudun tam fonksiyonu için gerekli olan enzimlerin ve gelişme hormonlarının üretimini artırabilir. Fitosterol Kaynağıdır:
KETEN TOHUMU YAĞI Omega Yağ Asitleri Kaynağıdır: Keten tohumunda Omega yağ asitlerinin toplam miktarı % 90 oranını civarindadir. Bunun da % 60 a yakın kısmı bir Omega -3 yağ asidi olan Alfa -Linolenik asittir (ALA).Keten tohumu yağının, balık yağından fazla Omega yağ asitlerine sahip olması, civa gibi ağır metal taşıma riskine sahip olmaması ve kokusuz oluşu büyük avantajıdır. Potasyum, Çinko ve Magnezyum minerallerini içerir. Lesitin Kaynağıdır: Lignan Kaynağıdır: Fitosterol, E- A Vitaminleri ve Organominerallerin Kaynağıdır: E vitamini icerigi keten tohumu yağı, zeytinyağı ve buğday tohum yağı gibi zengindir.
SUSAM YAĞI Taşıdığı yağ asitleri açısından yeri, zeytinyağ ile soya yağı arasındadır. Taşıdığı organik demir, lesitin ve vitaminler nedeni ile muhtelif kansızlık sorunlarında ideal bir destek oluşturur. Kadın ve erkekte özellikle yaşlanma ile birlikte gelişen kemik yoğunluğunun azalmasını içerdiği organik kalsiyum tuzları sayesinde engelleyebilir.
Vitaminler : Özellikle E, A ve B kompleks vitaminlerini içerir. Mineraller : Başta demir ve kalsiyumun organik bileşiklerini içerir. Antioksidanlar : Sesamol, Sesamolin ve Sesamin. Lesitin : Oleik ve linoleik asitli lesitinler ve Lignanları içerir.
Isirganotu Tohumu YaĞi Isırgan tohumu yağı doymamış yağ asitlerince zengindir. Isırgan Tohumu Yağı özellikle immün sistemi destekleyicisi olarak ve diyet uygulayanlarda ilkbahar döneminde ve kışa girmeden önerilen dozlarda kullanılması ve kür olarak uygulanması gerektiği bilimsel kaynaklarda önerilmektedir.
KAYISI ÇEKİRDEĞİ YAĞI Tohumlarından kozmetik ve gıda amaçlı çok değerli sabit yağ elde edilir. Hassas ciltlere uygun, çabuk emilebilen ince bir yağ olup, göz çevresi, dudaklar, meme çevresi gibi cilt bölgelerinde kullanılır. Aromaterapide baz yağ olarak E vitamini bakımından zengin olması nedeniyle tercih edilmektedir.
KABAK ÇEKİRDEĞİ YAĞI Sabit yağın %64 ’ünü doymamış yağ asitlerinden Linoleik asit (Omega 6) meydana getirir. Karotinoidleri icermektedir. E vitaminince (Tokoferol) zengindir. Selenyum, Çinko, Magnezyum ve Bakır minerallerince de zengindir. Bunlar da insan sağlığı açısından önemlidir.
ORGANİK ANASON YAĞI Anason sabit yağının içerdiği uçucu yağlar gastrointestinal sistem üzerinde etkilidir. Uçucu yağının gaz söktürücü, spazm giderici, sekresyonu artırıcı, antiseptik ve antimukotik, iştah açıcı, süt artırıcı, uyku verici, yatıştırıcı ve östrojenik etkileri bulunmaktadır. Gaz söktürücü, etkisinden rezenede olduğu gibi özellikle pediatride yararlanıldığı bilinmektedir.
NAR ÇEKİRDEĞİ YAĞI E Vitamini içeriği yüksektir. Yapısında, Punicic asitin yanı sıra %0,6 oranında, antioksidan özellikteki polifenolleri içermektedir. Nar çekirdeği yağı konjuge yağ asitlerini ( CLA ) yapısında bulunduran ender bitkilerden biridir. Hayvansal kaynaklı kojuge yağ asitleri yapısında iki çift bağ bulundururken, nar çekirdeği yağının yapısındaki konjuge yağ asitleri üç çift bağ içermektedir. Nar çekirdeği yağı alanında yapılan çalışmalar çok yeni olmasına rağmen, alınan başarılı sonuçlar bu yağa duyulan ilgiyi tüm dünyada artırmıştır.
Yapilan klinik çalışmalar, konjuge yağ asitlerinin üç çift bağ taşıması özelliğinin, nar çekirdeği yağının lösemi hücreleriyle mücadelede iki çift bağ bulunduran yağ asitlerine göre daha üstün olduğunu göstermiştir. Yapılan bir başka grup çalışmada da nar çekirdeği yağının meme kanserinde kanserli hücrelerin kendi kendini yok etmesini ( apoptosis ) teşvik ettiği yolundaki bulgulardan söz edilmektedir.
ÜZÜM ÇEKİRDEĞİ YAĞI Üzüm çekirdeği, yapısına oranla yüksek miktarlarda sabit yağ içermektedir. İklim koşullarına, üzüm çeşidine ve olgunluğuna bağlı olmak üzere yapısında, %5-20 oranları arasında sabit yağ taşımaktadır. Ortalama olarak yağ içeriği % 12 -13 arasındadır. Üzüm çekirdeği yağı, başta Linoleik ve Oleik asit gibi doymamış yağ asitlerince zengindir. Bileşimindeki doymuş yağ asitleri ender olarak % 15’i aşar. Yani yüksek oranda doymamışlık özelliğindedir.
Üzüm çekirdeği yağında %64 oranında bulunan Omega 6 da Omega 3 yağ asidi gibi damar iç çeperlerini koruyucudur ve dolaylı yoldan kılcal damarlar dolaşım sisteminin sağlıklı işleyişini sağlayarak, kalp ritmini de düzenlemeye yardımcıdır. E vitaminini icermektedir.Doymamış yağ asitlerinden Linoleik asit (Omega-6) bakımından zengindir.
Ceviz YağI İçerdiği elzem doymamış yağ asitleri nedeni ile kalp damar sağlığı üzerinde faydalı bir yağdır. Zararlı kolesterol olarak bilinen LDL’nin kandaki seviyesini düşürdüğü bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bunun yanında ceviz yağı müshil ve laksatif amaçlı kullanılabilmektedir.
ORGANİK NATUREL SIZMA ZEYTİNYAĞI Zeytin ağacının olgun meyvelerinden E vitaminince zengin sabit yağ elde edilir. Yağın bileşiminde %65 ila %86 kadar, doymamış yağ asitlerinden Oleik asit (Omega 9) ve %15 kadar Linoleik asit (Omega 6) vardır. Zeytinyağının yapısında bulunan mono-doymamış (tekli) yağ asitleri, sindirim kanalında kalın bağırsak kanseri oluşumunda rol oynayabilen safra asitlerinin üretimini azaltırlar. Mono-doymamış yağların zararlı kolesterolün (düşük dansiteli lipoprotein veya LDL) oluşumuna neden olan serbest radikalleri meydana getirmeleri daha az olasıdır. Zeytinyağında bulunan fenolik bileşiklerin antiplatelet aktivitesi ve antioksidan aktiviteleri yapılan çeşitli bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır.
ÇÖREKOTU YAĞI Çörekotu yağı esansiyel (elzem) yağ asitlerinden özellikle Linoleik asit (Omega-6) ve Oleik (Omega-9) yağ asitlerince zengindir. Yağ, immün sistem için gerekli selenyum mineralini de içerir. İçerdiği diğer değerli mineraller Çinko, Demir, Bakır ve Kalsiyumdur. Bu nedenle, hem gelişme çağındaki kız çocukları, hem de menopoz dönemindeki kadınların kullanmasında yararlı olduğu bilimsel yayınlarda belirtilmektedir.
SONUÇ Yag bazlı fonksiyonel gidalarin üretiminde besin kaybı minimuma indirilerek sağlık ve kalitenin amaçlandığı durumlarda en yüksek niteliklere sahip yağlar üretilmektedir. Bu şekilde üretilen yağlar da fonksiyonel gıda olarak kullanılmaktadır. Başlıcaları soya, keten, susam, ısırganotu tohumu, kabak çekirdeği, kayısı çekirdeği, defne tohumu,mısır,ceviz gibi yağlar olup,insan sağlığına çok çeşitli faydaları sebebiyle fonksiyonel gıda özelliğine sahiptirler.