BRİFİNG 2011-2012 KAYSERİ İLİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ

GENEL DURUM   İlimiz büyükşehir statüsünde olup 5 merkez ilçe ve 11 taşra ilçe olmak üzere toplam 16 ilçeden oluşmaktadır. İlimizin toplam nüfusu 1.206.932 kişidir. İlimizde merkezde Kocasinan Rehberlik ve Araştırma Merkezi, taşrada Develi Rehberlik ve Araştırma Merkezi olmak üzere iki rehberlik ve araştırma merkezi bulunmaktadır. Kocasinan Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü’nün çalışma sorumluluğunda 12 ilçe bulunup, merkezimiz 1.087.468 kişiden oluşan nüfusa hizmet vermektedir. Develi Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü’nün çalışma sorumluluğunda 4 ilçe bulunup, merkezimiz 149.773 kişiden oluşan nüfusa hizmet vermektedir. İlimizde 305 Rehber Öğretmen görev yapmaktadır. İlimizde 2004/65 no’lu genelge hükümlerine göre 1 rehber öğretmen başına 850 öğrenci düştüğünden (A grubu) iller statüsüne girmektedir.

müdürlüğü mevcut durumu Kocasinan rehberlik ve Araştırma merkezi müdürlüğü mevcut durumu Rehberlik ve Araştırma Merkezi Öğretmen Normu Branş Adı Norm İlsis Mevcut Sözleşmeli Toplam Rehber Öğretmen 14 12 Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği 6 4 Görme Engelliler Sınıfı Öğretmenliği 1 İşitme Engelliler Sınıfı Öğretmenliği TOPLAM 22 18

MERKEZ PERSONELİ 1 Müdür 2 Müdür Yrd.   1 Müdür 2 Müdür Yrd. 13 Rehber Öğretmen (1 geçici görev) 1 İşitme Engelliler Sınıf Öğretmeni 5 Zihinsel Engelliler Sınıf Öğretmeni (1 geçici görev) 1 Görme Engelliler Sınıf Öğretmeni 1 VHKİ 2 Yardımcı Hizmetli olmak üzere merkezimizde toplam 26 personel bulunmaktadır. Kurum normuna göre 2 rehber öğretmen, 2 zihin engelliler sınıf öğretmeni ihtiyacımız bulunmaktadır.

MERKEZİMİZDE BİNA YAPISI   Müdür Odası-1 oda Müdür Yrd. Odası-1 oda Memur Odası-1 oda Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Bölüm odası- 2 oda Özel Eğitim Hizmetleri Bölüm Odası- 4 oda Görüşme odası-2 oda Danışma odası-1 oda Test odası - 2 oda Destek Eğitim Odası-1 oda Toplantı Odası - 1 oda Bekleme Salonu-2 Ambar-Arşiv -1 oda olmak üzere 19 çalışma odamız bulunmaktadır.

Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Bölümü Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bölümünde 1 bölüm başkanı, 3 rehber öğretmeni görev yapmaktadır.  İl genelinde eğitim kurumlarımızdaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin planlama ve koordinasyonu yapılarak mevzuat doğrultusunda işleyişin gerçekleştirilmesi sağlanmıştır.  Merkezimize müracaat ederek psikolojik danışma yardımı almak isteyen 4899bireye farklı sorun alanlarına yönelik psikolojik danışma hizmetleri verilmiştir. İl genelinde okullarımızda farklı sorun alanlarına yönelik olarak 213.522 öğrenciye ulaşılarak psikolojik danışma hizmetleri gerçekleştirilmiştir.  Mevzuat doğrultusunda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri il danışma komisyonu, grup rehber öğretmenler toplantısı, eğitim bölgeleri rehber öğretmenler toplantıları gerçekleştirilmiştir. 

Çeşitli üniversitelerle işbirliği yapılarak il genelinde yönetici, öğretmen, rehber öğretmen, veli ve öğrencilere yönelik rehberlik ve araştırma merkezinin koordinatörlüğünde değişik konularda seminerler yapılmıştır. Psikososyal müdahale ekibi; şiddet, taciz, travma, madde kullanımı vb. istenmeyen olaylara yönelik çalışmalarını rehberlik araştırma merkezi koordinasyonunda gerçekleştirmiştir. Yükseköğretim kurumlarına yerleştirme, tercihler ve mesleki rehberlik sürecinde ÖSS öğrenci danışma merkezleri kurularak, öğrenci ve ailelerine yönelik rehberlik hizmetleri gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda; Kurulan ÖSS Öğrenci Danışma Merkezi: 37 Görevli Rehber Öğretmen: 54 Hizmet Verilen Öğrenci Sayısı: 4198

Üst öğretim kurumlarına yönlendirme, yerleştirme, tercihler ve mesleki rehberlik sürecinde SBS öğrenci danışma merkezleri kurularak, öğrenci ve ailelerine yönelik rehberlik hizmetleri gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda; Kurulan SBS Öğrenci Danışma Merkezi: 55 Görevli Rehber Öğretmen: 80 Hizmet Verilen Öğrenci Sayısı: 5432 2006/26 no’lu genelge hükümleri doğrultusunda yapılması gereken çalışmalar projelendirilerek Kayseri Valiliği koordinasyonunda Rehberlik ve Araştırma Merkezi tarafından “Sağlıklı Yaşam Mutlu İnsan” projesi geliştirilmiştir. 2006-2011 yıllarını kapsayacak şekilde çalışma planı hazırlanmıştır. Çalışmalar devam etmektedir.  İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Uyuşturucu Eylem Planı doğrultusunda (TUBİM) kapsamında İl Emniyet Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Erciyes Üniversitesi, İl Jandarma Komutanlığı, Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü, Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü, Büyükşehir Belediyesi ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği içerisinde çalışmalar yapılmıştır.  Erciyes Üniversitesi, TÜBİTAK VE RAM işbirliğinde hazırlanan proje kapsamında “Mesleki Danışmanlık Becerilerinin Geliştirilmesi”,“Okul Psikolojik Danışmanlarına Yönelik Çocuk İstismarı ve İhmalinin Önlenmesi Temalı Bilim Danışmanlığı” ve “Okul Psikolojik Danışmanlarının Aile Danışmanlığı Becerilerinin Geliştirilmesi” konulu bilim danışmanlığı eğitimleri ilimizdeki rehber öğretmenlere yönelik düzenlenmiştir.

İl Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şubesi ile işbirliği içerisinde toplumsal yaşam alanlarında uyum sorunu yaşayan, şiddet, madde bağımlılığı, intihar girişimi vb. davranış bozukluğu gösterip Çocuk Şubesi tarafından tespit edilen suça karışan 44 çocuk ve ailelerine yönelik psikolojik destek hizmeti verilmiştir. Eğitim öğretim yılı içerisinde il genelinde rehberlik hizmetlerinde koordinasyon ve eşgüdümü sağlamak amacıyla 60 okula rehberlik servisi ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. Türk Anneler Derneği ve RAM işbirliği ile ihtiyaç duyulan okullarda velilere yönelik “Aile Eğitimi” seminerleri verilmiştir. Eğitim öğretim yılı içerisinde çeşitli konularda aile ve öğrencilerimizi bilgilendirmek amacıyla TV programları yapılmış, önemli konularda makaleler hazırlanarak yerel gazetelerde yayınlanmış ve aylık e-dergi hazırlanmıştır.  Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Sınıf Öğretmenliği bölümünden öğrencilerle topluma hizmet uygulamaları dersi kapsamında, kurumumuzda okuma yazma güçlüğü yaşayan ve aynı zamanda dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi olan öğrencilere destek eğitim çalışması yapılmıştır. Bu çalışmaya kurumumuz özel eğitim öğretmenleri de katılmıştır.

PROJELER “Bir Çiçekte Siz Alın” Projesi: Son zamanlarda okullarımızda çeşitli sebeplerden dolayı istenmeyen olaylar yaşanmaktadır. Bu sürecin okul boyutunda daha etkin bir mücadele ortaya koyabilmek için okullarımızda gönüllü öğretmenlerin katılımlarıyla çeşitli davranış bozuklukları olan veya olabilecek yapıda öğrencilerin tespit edilerek gönüllü her öğretmenimize bir öğrencinin sorunlarını çözmek veya en aza indirgemek amacıyla sürekli iletişim kurma yöntemiyle takip ve gözlem sorumluluğunun verilmesi planlanmıştır. öğrencilerimizi tüm yönleriyle iyi tanıyıp davranış bozukluklarına kaynaklık edebilecek nedenleri imkanlar ölçüsünde ortadan kaldırmaya yönelik önlemler alarak; Öğrencilerimizin okul ortamında yalnız olmadıklarını, değerli olduklarını, her birinin ilgi, yetenekleri doğrultusunda bir kapasitesinin olduğunu fark ettirebilmek için çeşitli yaşantı ortamlarını öğrencilere sunabilmektir.Bu amaçlar doğrultusunda okul iklimi içerisinde her fırsatta öğrenciye zaman ayırıp, iletişim kurarak öğretmen-öğrenci arasında güçlü bir güven bağının oluşturulması düşünülmektedir.

“Sağlıklı Yaşam, Mutlu İnsan” Projesi: 2006-2011 yıllarını kapsayacak şekilde İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanlığı olmak üzere şiddet olayları ve madde kullanımın önlenmesine yönelik çeşitli çalışmalar içeren faaliyetler başlatılmıştır. İlimizde bu çalışmaların hepsini bir merkezden koordine etmek tüm kurum, kuruluş ve STK ’ların desteğini alarak ilimiz ve ülkemizdeki madde ve insan kaynaklarından en iyi şekilde yararlanmak düşüncesiyle Kayseri Valiliği bünyesinde “İl Yürütme Kurulu” oluşturularak Kayseri İli Madde Kullanımının ve Şiddet Olaylarının Önlenmesi Strateji Eylem Planı ve Çalışma Programı hazırlanmıştır. Kayseri İli Madde Kullanımının ve Şiddet Olaylarının Önlenmesi Strateji Eylem Planı gereği yapılacak çalışmalar esnasında toplumda tüm tarafların desteğini almak mümkün olduğunca şiddet ve madde kullanımın reklamını yapmamak için “Sağlıklı Yaşam, Mutlu İnsan…” sloganı geliştirilerek projeye bu isim verilmiştir.

Suça Karışan Öğrenciler: İl Emniyet Müdürlüğü tarafından suça karışan öğrenciler ile ilgili tespitleri ilçe milli eğitim müdürlüklerine gönderilmektedir. Suça karışan öğrenciler ile ilgili yapılacak çalışmaların okul rehberlik servisleri ve rehber öğretmeni olmayan okullarımız için görevlendirilen rehber öğretmenlerin düzenli bir çalışma yapabilmesi ve yapılacak çalışmaların takibi amacıyla Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Bölümü tarafından bir veri tabanı oluşturulmuştur. Bu veri tabanı www.kayram.net adresinde yayınlanmış olup, ilimizdeki tüm rehber öğretmenlere kullanıcı adı ve şifre verilmiştir. Rehber öğretmenlerimiz kullanıcı adları ve şifreleri ile veri tabanına ulaşıp öğrencileri ile ilgili yaptıkları çalışmaları kaydetmişlerdir.

“Çocuktan Al Haberi” Projesi: Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü tarafından “Çocuktan Al Haberi” adlı anket geliştirilerek okuma-yazma bilmeyenler, özürlüler ve okul çağında olup okula gidemeyen öğrencileri tespit edebilmek amacıyla 6, 7, ve 8. Sınıflar ile ortaöğretim kurumlarında tüm sınıf seviyesindeki öğrencilere okul yönetiminin koordinasyonunda uygulanmıştır. Hazırlanan anket soruları kurumumuz www.kayram.net adresinde yayınlanarak internet üzerinden veri girişi sağlanmıştır.

Özel Eğitim Hizmetleri Bölümü İl genelinde resmi ve özel özel eğitim okulları ve özel rehabilitasyon merkezlerinde; rehberlik ve araştırma merkezince eğitsel tanılaması yapılmış toplam 5352 birey özel eğitim hizmetlerinden faydalanmaktadır. İlimizde 6 resmi özel eğitim okulu ve 1 bilim sanat merkezi olmak üzere 7 resmi okulumuz bulunmaktadır. 31 ilköğretim okulunda 36 özel eğitim sınıfı mevcut olup, 2 tane de hastane okulu bulunmaktadır. Ayrıca 393 okulumuzda 1984 öğrenci kaynaştırma eğitimi almaktadır. İlimizde resmi özel eğitim kurumlarımızda 3055 öğrenci, özel özel eğitim okulları ve rehabilitasyon merkezlerinde ise 3154 öğrenci eğitim almaktadır. Bu öğrencilerin eğitim aldıkları kurumların dağılımı aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir.

Resmi Özel Eğitim Okullarımız Tablo 1 incelendiğinde ilimizde 6 özel eğitim okulu 1 bilim sanat merkezi olmak üzere toplam 7 resmi özel eğitim kurumu bulunmaktadır. Bu kurumlarımızın toplam kapasitesi 1.240 olup 760 öğrenci eğitim almaktadır. Kurumlarımızın toplam öğretmen normu 143 olup 102 öğretmen mevcuttur. 41 öğretmen açığımız bulunmaktadır. Memuru bulunmayan bir kurumumuz mevcut olup, hizmetlisi bulunmayan kurumumuz yoktur. Ayrıca tablo 1 deki üç kurumumuzda üç hemşire, 1 bekçi görev yapmaktadır.

Özel Eğitim Sınıflarımız

Evde Eğitim Hizmetleri Hastane Okulları Tablo 3 incelendiğinde ilimizde 2 tane hastane okulu bulunduğu görülmektedir. Bu okullarımız 1 yönetici ve 1’er öğretmen kadrosuna sahip olup ayrıca ihtiyaçları doğrultusunda dışarıdan geçici görevli öğretmen görevlendirebilmektedirler. Bu okullarımızın sabit öğrencisi bulunmadığından öğrenci sayısı verilememiştir. Kaynaştırma Eğitimi İlimizde 393 okulumuzda değişik engel türlerinde 1984 öğrenci tam zamanlı kaynaştırma eğitimi hizmetlerinden faydalanmaktadır. Evde Eğitim Hizmetleri Zorunlu öğrenim çağındaki özel eğitime ihtiyacı olan bireylerden sağlık problemi nedeniyle okul öncesi, ilköğretim veya özel eğitim programlarından herhangi birini uygulayan örgün eğitim kurumlarından doğrudan yararlanamayanlara yönelik olarak ilimizde 29 öğrenci evde eğitim hizmetlerinden faydalanmaktadır.

ÖZEL ÖZEL EĞİTİM OKULLARI REHABİLİTASYON MERKEZLERİ ve REHABİLİTASYON MERKEZLERİ İlimizde 19 rehabilitasyon merkezi bulunmakta olup bunlardan 4’ü aynı zamanda özel özel eğitim okuludur. 4 özel özel eğitim okulumuzda 269 öğrenci, 19 rehabilitasyon merkezinde ise 2885 öğrenci bireysel veya bireysel grup destek eğitimi almaktadır. Bu eğitimlerin dağılımı aşağıdaki tablolarda belirtilmiştir. Tablo 4 incelendiğinde ilimizde 4 tane özel özel eğitim okulu bulunduğu görülmektedir. Bu okullarımızda 269 öğrenci eğitim almaktadır.

Tablo 5 incelendiğinde il genelinde 19 rehabilitasyon merkezinde 2885 öğrencinin bireysel/bireysel grup destek eğitim hizmetinden faydalandığı görülmektedir.

ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ MEVCUT DURUMU Merkezimiz özel eğitim hizmetleri bölümünde 1 bölüm başkanı, 5 zihinsel engelliler sınıf öğretmeni, 1 işitme engelliler sınıf öğretmeni, 1 görme engelliler sınıf öğretmeni ve 8 rehber öğretmen bulunmaktadır. 2011-2012 yılında özel eğitim hizmetleri bölümünde 4442 inceleme yapılmıştır. Yapılan eğitsel tanılama sonuçlarına göre 3423 öğrenciye destek eğitim kararı verilmiş olup bunlardan 2571’i bireysel destek eğitimi, 852’sine ise bireysel ve grupla destek eğitimi önerilmiştir. Özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından özür türlerine göre inceleme sonuçları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Özür Türlerine Göre İnceleme Sonuçları Tablo 6 incelendiğinde son bir yıl içersin de 22 farklı türde 4959 tanı konmuş, başvuru yapan bireyler içerisinde eğitsel tanılaması yapılamayan birey bulunmamaktadır.

Önerilen Eğitim Programları Eğitsel tanılaması yapılan bireylere özür türlerinin özelliklerine göre özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından eğitim programları önerilmiştir. Önerilen eğitim programlarının dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Önerilen Eğitim Programları Tablo 7 incelendiğinde kaynaştırma eğitimi, okul öncesi eğitimi ve eğitim uygulama okulu eğitim programlarının yoğunlukla önerildiği görülmektedir.

2011 yılında 37 ilköğretim ve 6 ortaöğretim okulunda 218 öğrencinin izlemesi yapılmıştır. 2011 yılında il genelinde 175 okulda 1062 öğrenciye TKT (5-7) uygulamaları yapılmıştır. Taramalar sonucunda tespit edilen 183 öğrenci merkezimizde bireysel değerlendirmeye alınmıştır. 2011 yılında BİLSEM öğrenci seçimlerinde 1040 öğrenciye TKT (7- 11) uygulaması, 100 öğrenciye de WISC-R uygulamaları gerçekleştirilmiştir. 2011 yılında TKT (7-11) eğitimini almamış rehber öğretmenlerimizin hizmet içi eğitimi gerçekleştirilmiştir.

İlimizde kaynaştırma eğitiminde yaşanan sorunların tespiti amacıyla Erciyes Üniversitesi ile işbirliği içerisinde bir araştırma çalışması yapılmış bu çalışmaya kaynaştırma eğitimi öğrencisi olan 220 öğretmen, 45 öğrenci velisi ve 25 kaynaştırma eğitimi öğrencisi katılmıştır. 2011 eğitim öğretim yılında 3 Aralık Dünya Özürlüler Günü, 10-16 Mayıs Engelliler Haftası etkinlikleri düzenleniştir. Yıl içerisinde çeşitli T.V. programları yapılmış ayrıca veli bilgilendirme broşürleri hazırlanmış vb. çalışmalar yapılmıştır. Sonuç olarak; İlimizde şu ana kadar eğitsel tanısı yapılmış, özürlü tanısı konan ve eğitim alamayan, sırada bekleyen özürlü öğrencimiz bulunmamaktadır.

İLİMİZDE ÖZEL EĞİTİMDE ÖNCELİKLİ İHTİYAÇLARIMIZ Otistik Bireyler: İlimizde toplamda 91 öğrenciye otizm tanısı konmasına rağmen 4 otistik özel eğitim sınıfımızda 14 otizm tanısı olan öğrencimiz eğitim almaktadır. Oysa İlköğretim çağında 61 öğrencimiz bulunmaktadır. 14 öğrencimizin dışındaki 47 otistik öğrencimiz diğer özürlerine yönelik eğitim programlarında eğitimlerini sürdürmektedirler. Aşağıdaki tablo incelendiğinde İlimizde acilen Otistik Çocukların Eğitim Merkezi (İÖO) açılmasına ihtiyaç duyulduğu görülmektedir.

İlimizde yapılan eğitsel tanılama ve değerlendirme hizmetlerinden elde edilen veriler değerlendirildiğinde en geç 2013/2014 eğitim öğretim yılına kadar bir iş okulu ve eğitim uygulama okulunun daha açılması gerekmektedir. Özel Eğitim Hizmetlerinde zorunlu eğitim çağı 3-14 yaşını kapsamaktadır. 3-5 yaş grubuna yönelik yeterli sayıda okul öncesi eğitim sınıfımız bulunmamaktadır. 3-5 yaş grubuna yönelik okul öncesi eğitim sınıfları açılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. İlimizde bulunan resmi özel eğitim okulları ve özel eğitim sınıflarımızın eğitim öğretim materyal ihtiyaçlarının karşılanması gerekmektedir. İlimiz ÖZKAR Eğitim Uygulama Okulunda Bedensel Yetersizliği olan öğrencilere yönelik Fizyoterapist hizmetlerinin sağlanması için alt yapının ve uygun mevzuatın oluşturulması gerekmektedir. Özel eğitim sınıflarının ulaşılabilirlik açısından dağılımlarının değerlendirilerek, ihtiyaç duyulan bölgelerde gerekli düzenlemelerin yapılarak yeni sınıfların açılması için çalışmalar başlatılmıştır bu çalışmaların düzenli şekilde devam etmesi gerekmektedir. Arz ederim.. Bahameddin KARAKÖSE Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürü