SAMSUN İL GELİŞİM STRATEJİSİ TOPLANTISI 09/Aralık/2005 Cuma Saat : 13:30. SABEK A.Ş.

SAMSUN İL PLANI :Önemli Gelişmeler SABEKAK ÜYELERİ: - Samsun Valisi -Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı -Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörü - Samsun Belediyeler Birliği Başkanı - Samsun Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı - Samsun Ticaret Borsası Başkanı - Samsun Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı - Samsun Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Başkanı - Samsun Ziraat Odası Başkanı - TUGİB Samsun Şubesi Başkanı 19 Temmuz 2004 Protokol: DPT, Samsun Valiliği, Samsun Büyükşehir Belediyesi 9 Ağustos SABEKAK Toplantısı (Samsun Bölgesel Ekonomik Kalkınma Konseyi) 1-3 Eylül 2004 DPT’de 33 kişilik çalışma gurubunun eğitimi 10 Aralık 2004 DPT semineri; - İl Planlaması ve Stratejik Planlama konulu Şubat 2005 Planlama çalışmalarına fiilen başlandı 22 Ağustos 2005 SABEK- KOSGEB ORTAKLIK PROTOKOLU 25 Kasım 2005 SABEK A.Ş.’nin Hazırladığı Mevcut Duruma DPT Onayı

GZFT- 14 İlçe Toplantısı Sektörel Toplantılar Mevcut Durum Analizi ve Önemli Bulgular Gelişme Dinamikleri ve Müdahale Araçları Vizyon Amaçlar Hedefler Strateji Belirlenmesi Uygulama Planı -Projeler -Sektörel Gelişme Stratejileri -İl Mekansal Gelişimi -Yönetim Planı Yeşilırmak Projesi Bulguları AB Katılım Öncesi Projeksiyonları Yerel Kalkınma Projeleri İlgili Sektör Kurum ve Temsilcileri Teknik Yönlendirme Komitesi SABEKA Konseyi

Planlama Aşamaları Mevcut Durum ve AnaliziMevcut Durum ve Analizi Strateji BelirlemeStrateji Belirleme Ana Plan (Projeler ve uygulama planları)Ana Plan (Projeler ve uygulama planları)

MEVCUT DURUM ve ANALİZİ ÇALIŞMASI MEVCUT DURUM ve ANALİZİ ÇALIŞMASI - GENEL YAPI: NüfusNüfus KentleşmeKentleşme - Farklı Kentsel Yerleşmelerde Büyüme - Farklı Kentsel Yerleşmelerde Büyüme - İl içi dağılım - İl içi dağılım Gelir ve istihdamGelir ve istihdam - Tarım - Sanayi - Hizmetler - EKONOMİK SEKTÖRLER Tarım: Alan, üretim ve verimlilikTarım: Alan, üretim ve verimlilik Sanayi: Önemli alt sektörler, işletme büyüklükleri, verimlilik, ihtisaslaşmaSanayi: Önemli alt sektörler, işletme büyüklükleri, verimlilik, ihtisaslaşma Hizmetler : Bileşimi; Ticaret, turizm, mali hizmetlerHizmetler : Bileşimi; Ticaret, turizm, mali hizmetler İhtisaslaşmış (ülkesel ve dış pazara hizmet veren) eğitim ve sağlık hizmetleriİhtisaslaşmış (ülkesel ve dış pazara hizmet veren) eğitim ve sağlık hizmetleri Kamu destek hizmetleri (KOBİ, tekno-kent, pazarlama)Kamu destek hizmetleri (KOBİ, tekno-kent, pazarlama)

- SOSYAL SEKTÖRLER EğitimEğitim SağlıkSağlık Sosyal GelişmeSosyal Gelişme Sosyal YardımlaşmaSosyal Yardımlaşma - FİZİKİ ALTYAPI UlaştırmaUlaştırma EnerjiEnerji HaberleşmeHaberleşme Kentsel altyapı: Su, kanalizasyon ve katıatıkKentsel altyapı: Su, kanalizasyon ve katıatık - KENTLEŞME VE ÇEVRE Önemli çevre sorunları: Su, toprak ve hava kirliliğiÖnemli çevre sorunları: Su, toprak ve hava kirliliği Samsun ilinin farklı kentlerinin büyümesiSamsun ilinin farklı kentlerinin büyümesi Kentlerdeki doku, yaşam kalitesiKentlerdeki doku, yaşam kalitesi Tarihi, kültürel ve doğal çevre değerleriTarihi, kültürel ve doğal çevre değerleri

TÜRKİYE Türkiye’nin Yıllık Büyüme Hızı (%) Samsun Samsun'un Yıllık Büyüme Hızı (%) Tarım12,10,8 20,4 0,6 2Sanayi25,73,5 15,2 1,2 3İnşaat5,20,3 5,0 -2,0 4Ticaret 21,0 3,5 21,7 4,0 5 Ulaştırma ve Haberleşme 15,8 3,9 12,9 3,5 6 Mali Kuruluşlar 3,7 1,1 1,5 -1,7 7 Serbest Meslek ve Hizmetler 3,72,6 2,6 2,8 8 Devlet Hizmetleri 10,4 2,1 17,0 1,9 Toplam1002,8100 2,0 Gayrisafi Yurtiçi Hasılanın Bileşimi ve Büyüme Hızı-2001

Mevcut Durum Analizi Sonrası Ortaya Çıkan Önemli Sorunlar

GSYİH’nın Sektörel Dağılımı (2001) SAMSUN TÜRKİYE TR83 BÖLGESİ

Tarım ve Tarımsal Sanayinin Gelişmesi Önündeki Engeller : Tarım ve Tarımsal Sanayinin Gelişmesi Önündeki Engeller : - Tarımsal İşletmeler küçük ve ihtisaslaşmamış - Kısıtlı sulama olanakları ve ciddi drenaj problemleri ( ha’ın ha‘ı sulanıyor-DSİ sulaması) - Samsun’un Türkiye’nin kuzeyinde olmasından kaynaklanan iklim kısıtları( Güneşli gün sayısının azlığı gibi..) - Tarımsal ürünler konusunda fındığa alternatif geliştirmedeki güçlük (alternatif ürünlerin fındığın getirdiği gelirle rekabet edememesi )

- Çiftçilerdeki sermaye sıkıntısı (meyveciliğin geliştirilebilmesi için 4 yıllık sermayesinin olması gerekiyor) - Çiftçilerdeki sermaye sıkıntısı (meyveciliğin geliştirilebilmesi için 4 yıllık sermayesinin olması gerekiyor) - Tarımsal sanayi için bölgesel pazarın küçük olması - Bölgedeki çiftçinin sözleşmeli çiftçiliğe ve verimlilik konusundaki çalışmalara karşı eğitimsel alt yapısının olmaması - Bölgedeki çiftçinin sözleşmeli çiftçiliğe ve verimlilik konusundaki çalışmalara karşı eğitimsel alt yapısının olmaması

Uluslararası Ticaretin Gelişmesini Engelleyen Kısıtlar? Bölgesel pazarlama şekli değiştiği için yerel pazar küçük Küçük yerel Pazar ve sınırlı dış ticaret hizmet sıklığını ve kalitesini düşürüyor Liman hizmetleri pahalı, kapasite sınırlı ve var olan kapasite tam kullanılamıyor Ticaret altyapısı (örgütlü büyük firmalar, leasing ve factoring vb) gelişmemiş Serbest Bölge gelişmemiş Potansiyel pazar ülkeler istikrarsız Ulusal ihracatçı destekleri yeterli ve tutarlı değil İldeki eğitim kurumları ihtisaslaşmış sağlık ve eğitim merkezi yaratmaya yönelmemiş

10+ İşçi Çalıştıran İşletmelerin Karşılaştırması SAMSUN TÜRKİYE

Uzman İşgücü Kullanan Sanayinin Önündeki Kısıtlar ve Mevcut Sanayi Tamamlayıcı sanayilerin olmayışı, bütün ihtiyaçları firma içinden karşılama zorunluluğuTamamlayıcı sanayilerin olmayışı, bütün ihtiyaçları firma içinden karşılama zorunluluğu Belirli hacimde ve zengin bir ürün yelpazesinde üretim olmayınca Samsun’un alıcılar için bir çekim merkezi olmayışıBelirli hacimde ve zengin bir ürün yelpazesinde üretim olmayınca Samsun’un alıcılar için bir çekim merkezi olmayışı Teknoloji geliştirme veya uygulama için üniversite ve diğer araştırma kurumlarıyla sanayici arasında yeterli ilişkinin olmamasıTeknoloji geliştirme veya uygulama için üniversite ve diğer araştırma kurumlarıyla sanayici arasında yeterli ilişkinin olmaması Samsun’a özgü sanayi üretiminin olmamasıSamsun’a özgü sanayi üretiminin olmaması Uzman işgücü eksikliği ve yeterli eğitim olanaklarının olmayışıUzman işgücü eksikliği ve yeterli eğitim olanaklarının olmayışı Merkezde sanayi arsasının olmayışıMerkezde sanayi arsasının olmayışı

AB’de Az Gelişmiş Yörelere Verilen Destekler: 1- Eğitim, işgücü eğitimi ve istihdam sağlamak 2- Bilgi toplumu İnternet ve Broadband kullanımının yaygınlaşması İnternet ve Broadband kullanımının yaygınlaşması 3- Erişilebilirlik Vurgu çevre ve seyahat güvenliğine, demiryolu ve deniz taşımacılığı öncelikli alanlar 4- Çevre ve tarihi miras (heritage) ı) Sanayide, ulaşımda ve enerji kullanımında güvenlik ıı) Temel altyapı (kanalizasyon, katı atık ve yenilebilir enerji) geliştirilecek ııı) Doğal ve kültürel değerler korunacak 5- Araştırma ve keşif/icat (innovasyon) Görece gelişmiş yörelerde hedeflenecek bu gelişmenin amacı ABD ve Japonya ile rekabet etmek

SAMSUN İL GELİŞİM STRATEJİSİ

GELİŞME DİNAMİKLERİ 1 - Tarım ve Tarıma Dayalı Sanayi Ağırlıklı Yapı 1 - Tarım ve Tarıma Dayalı Sanayi Ağırlıklı Yapı Tarımsal işleme ve il dışına satış için tarımsal üretim. İşleme ve paketleme sanayilerinde büyüme. Tarımsal işleme ve il dışına satış için tarımsal üretim. İşleme ve paketleme sanayilerinde büyüme. 2 - Uluslararası Ticaret ve Gelişmiş Hizmetlere Dayalı Gelişme 2 - Uluslararası Ticaret ve Gelişmiş Hizmetlere Dayalı Gelişme Samsun Karadeniz’e kıyısı olan ülkeler ile ticaret merkezi olmayı hedefleyecek. Daha sonraki aşamalarda bu bağlantılar yerel üretim ve ihtisaslaşmış sağlık ve eğitim hizmetleri için de bir çekim oluşturacak. Samsun Karadeniz’e kıyısı olan ülkeler ile ticaret merkezi olmayı hedefleyecek. Daha sonraki aşamalarda bu bağlantılar yerel üretim ve ihtisaslaşmış sağlık ve eğitim hizmetleri için de bir çekim oluşturacak. 3- Uzman İşgücü Kullanan Sanayileşme 3- Uzman İşgücü Kullanan Sanayileşme Pazar veya hammaddeye bağımlılığı olmayan uzman işgücü, altyapı ve ulaşım olanaklarına duyarlı sanayi tipleri (giyim, makine, hassas aletler, ilaç ve kimya sanayi ve benzeri ürünler. Gelecekte gelişmesi beklenen ancak halen var olmayan yeni sanayi dalları). Pazar veya hammaddeye bağımlılığı olmayan uzman işgücü, altyapı ve ulaşım olanaklarına duyarlı sanayi tipleri (giyim, makine, hassas aletler, ilaç ve kimya sanayi ve benzeri ürünler. Gelecekte gelişmesi beklenen ancak halen var olmayan yeni sanayi dalları).

SAMSUN’UN GELİŞME DİNAMİKLERİNİ HAREKETE GEÇİRECEK STRATEJİK MÜDAHALELER 1-Samsun İyi Yönetilen Bir İl Olmalı ve Tanıtımı Yapılmalı 2-Samsun Mal ve Hizmet Üreticilerine Rekabet Gücü Kazandırılmalı 3-Samsun İnsanların Severek Yaşadığı Bir Yaşam Çevresi Olmalı

Hedeflenen Gelişmeler

SAMSUN VİZYONU Türkiye’nin Karadeniz kıyısındaki ülkeler, AB ve Türk Cumhuriyetleriyle olan ilişkilerinde önemli bir rol oynayan üretim, ticaret ve hizmet merkezi

STRATEJİK AMAÇ “Yüksek katma değer üreten istihdam olanakları yaratmak”

Gelir Düzeyi ve Kentleşme : Mevcut Durum 2004 Projeksiyon Değerleri Büyüme hızı- yıllık % Türkiye Nüfusu (bin kişi) Türkiye : Gelir / Kişi (Euro) ,01 Türkiye GSYİH (Milyon Euro) ,20 Samsun- Nüfus ,58 Kır Kır Kent Kent Gelir / Kişi- Euro ,25 Samsun GSYİH (Milyon Euro) ,87

yılı beklenen değerler GS İl Hasılası (Milyon Euro)İstihdamGS İl Hasılasıİstihdam Tarım 666, , Sanayi 500, , Hizmetler 2.167, , Toplam , % Dağılımlar HasılaİstihdamHasılaİstihdam Tarım Sanayi Hizmetler Toplam100 Temel Sektörler Gelir ve İstihdamı (Gelir Milyon EURO)

Gelişmelerin İle Yansıması İhtisaslaşmış sanayi ve hizmetler İhtisaslaşmış sanayi ve hizmetler - İl merkezi - OSB’lerin kurulu olduğu yerler gelişecek - Tarıma dayalı sanayi ve yöresel sanayi ilçe merkezlerimizde gelişecek Tarım Samsun’un iki alt bölgesinde geliştirilecek Tarım Samsun’un iki alt bölgesinde geliştirilecek - Kıyı kesiminde sebze üretimi, özellikle örtü altı üretimi - İç bölgelerimizde meyvecilik ve süt hayvancılığı Kırsal alanda tarım dışı uğraşılar geliştirilecek Kırsal alanda tarım dışı uğraşılar geliştirilecek - Özel ilgi turizmi - Kültür turizmi - Köy-Şehir bütünleşmesi İl altyapısı bir bütünlük içinde geliştirilecek İl altyapısı bir bütünlük içinde geliştirilecek - Liman, demir yolu, kara yolu bütünlüğü sağlanacak - Yerleşmelerde fiziki altyapı projeleri yapılacak - İlçeler birbirleriyle bağlantılı olacak

Öneri Yerleşme Deseni ve Projeler

Plan Uygulaması İle İlgili Düzenlemeler Farklı planlar arasında DPT öncülüğünde bütünlük sağlanacakFarklı planlar arasında DPT öncülüğünde bütünlük sağlanacak - Yeşilırmak Havza Gelişim Planı - Samsun İl Gelişim Strateji - Samsun İli Çevre Düzeni Planı - Benzer Diğer Planlar (İl tarım planı, sanayi planı vb.) Uygulama için kamu-özel sektör-STK iş birliği ve ilgili birimlerin belirlenmesiUygulama için kamu-özel sektör-STK iş birliği ve ilgili birimlerin belirlenmesi

TEŞEKKÜRLER…