Bölüm 6 Yatırım Kriterleri İşlenecek Konular Net Bugünkü Değer Yöntemi Geri Ödeme Süresi Yöntemi Getiri Oranı Yöntemi İç verim oranı Getiri oranı yönteminin tuzakları Sermaye Kısıtlaması Gevşek Kısıtlama Katı Kısıtlama Karlılık Endeksi

Sermaye Kısıtlaması Sermaye Kısıtlaması - Yatırım için ayrılacak fonların önceden belirlenmiş bir tutarı aşamaması. Gevşek Kısıtlama - Yatırım için kullanılabilecek fon tutarının işletme tarafından sınırlandırılması. Katı Kısıtlama – Firmanın yatırım için ihtiyaç duyduğu parayı fiilen sermaye piyasalarından elde edememesi durumu. 48

Karlılık Endeksi Karlılık Endeksi (KE) Net bugünkü değerin başlangıç yatırımına oranı. KE’nin Tuzakları: KE gevşek veya katı hiçbir sermaye kısıtlaması yokken bile projeleri sıralamada kullanılırsa hatalı sonuçlar doğurabilir. Böyle bir durumda, KE kriteri NBD’si daha yüksek projeler yerine NBD’si küçük projelerin alınması yönünde yanlış sonuçlar üretebilir.

Karlılık Endeksi Bir şirket aşağıdaki tabloda gösterilen projelerle karşı karşıyadır ve 20 milyon TL’lik bir yatırım bütçesi vardır. Hangi proje(ler) seçilmelidir?

Sermaye Bütçelemesi Teknikleri

Bölüm Sonu Soruları 6.10 Eğer büronuzu $1000’a yalıtırsanız, ısıtma giderlerinde yılda $100 tasarruf sağlayacaksınız. Bu tasarruflar sonsuza dek sürecektir. Sermaye maliyeti 5% ise yatırımın NBD’si nedir? 10% ise nedir? b. Yatırımın İVO’su nedir? c. Bu projenin geri ödeme süresi nedir?

Bölüm Sonu Soruları 6.10 Eğer büronuzu $1000’a yalıtırsanız, ısıtma giderlerinde yılda $100 tasarruf sağlayacaksınız. Bu tasarruflar sonsuza dek sürecektir. a. Sermaye maliyeti 8% ise yatırımın NBD’si nedir? 10% ise nedir? b. Yatırımın İVO’su nedir? c. Bu projenin geri ödeme süresi nedir? a. Tasarrufların BD’si: $100/r r = 0.08  BD = $1,250 ve NBD = –$1,000 + $1,250 = $250 r = 0.10  BD = $1,000 ve NBD = –$1,000 + $1,000 = $0 b. İVO = 0.10 = 10% Bu iskonto oranında, NBD = $0 c. Geri ödeme süresi = 10 yıl

Bölüm Sonu Soruları 6.13 $8 milyon yatırım bütçesi olan bir yöneticisiniz. Aşağıdaki projelere yatırım yapabilirsiniz. Yatırım ve nakit akışı rakamları milyon dolardır. a. Bu projelerin iskonto oranları neden farklıdır? b. Yönetici hangi projeleri seçmelidir? c. Hiçbir sermaye kısıtlaması yoksa hangi projeler seçilmelidir?

Bölüm Sonu Soruları 6.13 $8 milyon yatırım bütçesi olan bir yöneticisiniz. Aşağıdaki projelere yatırım yapabilirsiniz. Yatırım ve nakit akışı rakamları milyon dolardır. a. Bu projelerin iskonto oranları neden farklıdır? b. Yönetici hangi projeleri seçmelidir? c. Hiçbir sermaye kısıtlaması yoksa hangi projeler seçilmelidir? Riski daha düşük projelerin iskonto oranları daha düşük olmalıdır. İlk önce her bir projenin KE’si bulunur Daha sonra, en yüksek KE’li projeleri $8 milyon’luk bütçe bitirilene kadar seç. Böylece, Proje E ve Proje C seçilmelidir. c. Projelerin hepsi pozitif NBD’ye sahip oldukları için sermaye kısıtlaması olmaması durumunda bütün projeler seçilmelidir

Bölüm Sonu Soruları 6.18 Bir projenin 10 yıllık bir ömrü ve 10 yıllık geri ödeme süresi vardır. Projenin NBD’sinin işareti ne olmalıdır?

Bölüm Sonu Soruları 6.18 Bir projenin 10 yıllık bir ömrü ve 10 yıllık geri ödeme süresi vardır. Projenin NBD’sinin işareti ne olmalıdır? Projenin geri ödeme süresi proje ömrüne eşit olduğundan projenin nakit akımlarının iskonto edilmemiş hallerinin toplamının ilk yatırıma eşit olduğunu bilmekteyiz. Bu yüzden, iskonto edilmiş nakit akımlarının toplamı ilk yatırımdan küçük olacaktır ve böylece NBD negatif olmalıdır.

Bölüm Sonu Soruları 6.21 İç verim oranı 13.1% olan bir projeyi düşünün. İskonto oranı 12% ise, projeyi kabul mu yoksa red mi edersiniz?

Bölüm Sonu Soruları 6.21 İç verim oranı 13.1% olan bir projeyi düşünün. İskonto oranı 12% ise, projeyi kabul mu yoksa ret mi edersiniz? İVO = Aşağıdaki denklemin çözümü olan iskonto oranı: İVO iskonto oranından yüksek olduğu halde, NBD negatif olduğundan proje reddedilmelidir. Bu proje “borçlanma tipi” proje diye adlandırdığımız pozitif nakit akımlarını negatif nakit akımlarının takip ettiği projelerdir. Bu tip projelerde yüksek İVO cazip değildir: Kimse yüksek faiz oranıyla borçlanmak istemez.

Bölüm Sonu Soruları 6.22 a. Aşağıdaki projelerin her birinin geri ödeme süresi nedir? b. 2 yıllık sona erme dönemiyle geri ödeme süresini kullanmak istediğinizi veri alarak, hangi projeyi kabul edersiniz? c. 3 yıllık sona erme dönemi kullanırsanız, hangi projeyi kabul edersiniz? d. Sermayenin fırsat maliyeti 10% ise, hangi projenin NBD’si pozitif olur? e. “Geri ödeme, sona erme döneminden sonra ortaya çıkan nakit akışlarına çok fazla ağırlık verir” cümlesi doğru mudur, yanlış mıdır?

Bölüm Sonu Soruları 6.22 a. Aşağıdaki projelerin her birinin geri ödeme süresi nedir? b. 2 yıllık sona erme dönemiyle geri ödeme süresini kullanmak istediğinizi veri alarak, hangi projeyi kabul edersiniz? Sadece proje B c. 3 yıllık sona erme dönemi kullanırsanız, hangi projeyi kabul edersiniz? Her üç projede 3 yıllık geri ödeme kriterinin sağlamaktadır.

Bölüm Sonu Soruları 6.22 d. Sermayenin fırsat maliyeti 10% ise, hangi projenin NBD’si pozitif olur? e. “Geri ödeme, sona erme döneminden sonra ortaya çıkan nakit akışlarına çok fazla ağırlık verir” cümlesi doğru mudur, yanlış mıdır? Yanlış. Geri ödeme yöntemi sona erme döneminden sonra ortaya çıkan nakit akışlarına hiç ağırlık vermez.

Bölüm Sonu Soruları Problem 1: Şu iki projeyi göz önüne alarak aşağıdaki soruları cevaplayınız Sermayenin fırsat maliyeti 10% ise, hangi projenin NBD’si daha yüksek olur? b. Hangi projenin Karlılık Endeksi daha yüksektir? c. Sermaye kısıtlaması olmayan bir şirket için hangi proje daha caziptir? Sermaye kısıtlaması olan bir şirket için hangi proje daha caziptir?

Bölüm Sonu Soruları Problem 1: Şu iki projeyi göz önüne alarak aşağıdaki soruları cevaplayınız Sermayenin fırsat maliyeti 10% ise, hangi projenin NBD’si daha yüksek olur? NBDA = –$36 + [$20  BDAF(10%, 3)] = NBDB = –$50 + [$25  BDAF(10%, 3)]= b. Hangi projenin Karlılık Endeksi daha yüksektir?

Bölüm Sonu Soruları Problem 1: Şu iki projeyi göz önüne alarak aşağıdaki soruları cevaplayınız c. Sermaye kısıtlaması olmayan bir şirket için hangi proje daha caziptir? Sermaye kısıtlaması olan bir şirket için hangi proje daha caziptir? Sermaye kısıtlaması olmayan bir şirket için i) eğer projeler bağımsız projelerse, her iki projede alınmalıdır. ii) Eğer projeler aynı anda gerçekleştirilemeyen projeler ise, NBD’si daha yüksek olduğu için A Projesi seçilmelidir. Sermaye kısıtlaması olan bir şirket için karlılık endeksi daha yüksek olan A projesi seçilmelidir.

Bölüm Sonu Soruları Problem 2: A tipi klimalar $300’a alınabilmekte, yılda $150 elektrik tüketimi yapmakta ve 5 yıllık ekonomik ömre sahip olmaktadırlar. B tipi klimalar ise $500’a alınabilmekte, yılda $100 elektrik tüketimi yapmakta ve 8 yıllık ekonomik ömre sahip olmaktadırlar. İskonto oranı 21% ise, Her iki klima tipinin eşdeğer yıllık maliyetlerini hesaplayınız. Hangi klima tipi daha uygun maliyetlidir?

Bölüm Sonu Soruları Problem 2: A tipi klimalar $300’a alınabilmekte, yılda $150 elektrik tüketimi yapmakta ve 5 yıllık ekonomik ömre sahip olmaktadırlar. B tipi klimalar ise $500’a alınabilmekte, yılda $100 elektrik tüketimi yapmakta ve 8 yıllık ekonomik ömre sahip olmaktadırlar. İskonto oranı 21% ise, Her iki klima tipinin eşdeğer yıllık maliyetlerini hesaplayınız. Hangi klima tipi daha uygun maliyetlidir? EYM’si daha düşük olduğu için klima B