YENİ (6102 Sayılı) TTK’DA FİNANSAL RAPORLAMA Prof. Dr. Cemal İBİŞ Marmara Üniversitesi KSMMMO 12. ANADOLU ODALARI EĞİTİM SEMİNERİ ANTALYA-BELEK, 08-12 Ekim 2012

MUHASEBENİN SÖZLÜK ANLAMI muhasebe    Ar. muhasebe  a. (muha:sebe) esk. 1. Hesaplaşma, karşılıklı hesap görme. 2. Hesap işleriyle uğraşma: “Muhasebe ile defter tutma işlerini de üzerine aldığından milleti burnundan yakalamıştı.” -T. Dursun K. 3. Hesapların bütünü. 4. Hesap işlerinin yürütüldüğü yer: “Nedir bu benim çilem / Hesap bilmem / Muhasebede memurum” -O. Rifat.  Güncel Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu, 2012.  

MUHASEBENİN ÖNEMİ HER İŞİN BAŞI MUHASEBE.

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NUN YASALAŞMA SÜRECİ 08.12.1999, Yeni TTK’nın Hazırlanması amacıyla, Adalet Bakanlığı bünyesinde Prof. Dr. Ünal TEKİNALP Başkanlığında bir komisyon kurulmuştur. 24.02.2005, Komisyon çalışmalarını tamamlamış, Tasarı Taslağı kamuoyuna ve ilgili çevrelerin görüşüne sunulmuştur. 09.11.2005 tarihinde Kanun Tasarısı olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulmuştur. 03.05.2007 tarihinde Adalet Komisyon tarafından kabul edilmiş ve TBMM Genel Kurulu’na sevk edilmiştir. 13.01.2011 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda 6102 Kanun numarası ile kabul edilmiştir. 14.02.2011 günlü ve 27846 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 26.06.2012, 6102 sayılı Kanun 6335 sayılı Kanun ile Değiştirilmiştir.

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NDA FİNANSAL RAPORLAMA İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Finansal Raporlama Düzenlemeleri ve Gerekçeleri 6335 sayılı 6102 sayılı TTK’nda Değişiklik Yapan Kanun’nda Finansal Raporlama Değişiklikleri ve Gerekçeleri Defter Tutma Yükümlülüğü MADDE 64- (1) Her tacir, ticari defterleri tutmak ve defterlerinde, ticari işlemleriyle malvarlığı durumunu, Türkiye Muhasebe Standartlarına ve 88 inci madde hükümleri başta olmak üzere bu Kanuna göre açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorundadır. MADDE 64- (1) Her tacir, ticari defterleri tutmak ve defterlerinde, ticari işlemleriyle ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini ve her hesap dönemi içinde elde edilen neticeleri, bu Kanuna göre açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorundadır.

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NDA FİNANSAL RAPORLAMA İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Finansal Raporlama Düzenlemeleri ve Gerekçeleri 6335 sayılı 6102 sayılı TTK’nda Değişiklik Yapan Kanun’nda Finansal Raporlama Değişiklikleri ve Gerekçeleri Defter Tutma Yükümlülüğü Madde 64-(1) Gerekçe: Defterlerin, Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarını yansıtır şekilde hazırlanan Türkiye Muhasebe Standartlarına (m. 88), bu standartlarda hüküm bulunmayan hallerde doğrudan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na göre, tacirin ticarî işlemleriyle malvarlığı durumunu açıkça gösterir şekilde tutulması şarttır. … Muhasebe Vergi Usul Kanununa ve vergi mevzuatına göre tutulamaz. Muhasebe vergi için tutulmaz. Vergi verilerini ve sonuçlarını bu suretle tutulan muhasebeye dayandırır. Madde 8 - Değişiklik Gerekçesi: Ticari defterlerin, Türkiye Muhasebe Standartlarına göre tutulması yükümlülüğünün kaldırılması nedeniyle maddenin birinci fıkrasında yer alan “Türkiye Muhasebe Standartlarına ve 88 inci madde hükümleri başta olmak üzere” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, fıkrada geçen “malvarlığı” ibaresine netlik kazandırılmış.

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NDA FİNANSAL RAPORLAMA İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Finansal Raporlama Düzenlemeleri ve Gerekçeleri 6335 sayılı 6102 sayılı TTK’nda Değişiklik Yapan Kanun’nda Finansal Raporlama Değişiklikleri ve Gerekçeleri Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun Yetkisi Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Yetkisi MADDE 88- (1) 64 ilâ 88 inci madde hükümlerine tabi gerçek ve tüzel kişiler gerek ticari defterlerini tutarken, gerek münferit ve konsolide finansal tablolarını düzenlerken, Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu tarafından yayımlanan, Türkiye Muhasebe Standartlarına, kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkelerine ve bunların ayrılmaz parçası olan yorumlara aynen uymak ve bunları uygulamak zorundadırlar. MADDE 88 – (1) 64 ilâ 88 inci madde hükümlerine tabi gerçek ve tüzel kişiler münferit ve konsolide finansal tablolarını düzenlerken, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan, Türkiye Muhasebe Standartlarına, kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkelerine ve bunların ayrılmaz parçası olan yorumlara uymak ve bunları uygulamak zorundadır. 514 ilâ 528 inci maddeler ile bu Kanunun ilgili diğer hükümleri saklıdır.

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NDA FİNANSAL RAPORLAMA İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Finansal Raporlama Düzenlemeleri ve Gerekçeleri 6335 sayılı 6102 sayılı TTK’nda Değişiklik Yapan Kanun’nda Finansal Raporlama Değişiklikleri ve Gerekçeleri Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun Yetkisi Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Yetkisi GEREKÇE Madde 88 - Birinci fıkra: Bu hüküm gerçek ve tüzel kişilerin ticarî defterlerine, küçük ve orta ölçekli işletmelere, ticaret şirketlerinin finansal tablolarıyla konsolide hesaplara, hatta gereğinde, esnafa Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulanacağını hükme bağlamaktadır. Madde 9- 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu kaldırılarak Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu kurulmuştur. Bu nedenle madde, 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye uyum sağlanabilmesi için yeniden düzenlenmiştir.

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NDA FİNANSAL RAPORLAMA İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Finansal Raporlama Düzenlemeleri ve Gerekçeleri 6335 sayılı 6102 sayılı TTK’nda Değişiklik Yapan Kanun’nda Finansal Raporlama Değişiklikleri ve Gerekçeleri Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun Yetkisi Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Yetkisi GEREKÇE Madde 88 - Birinci fıkra: Türkiye Muhasebe Standartları ‑ikinci fıkrada belirtildiği üzere - IFRS ile özdeş olacağı için Tasarı IFRS’nin Türkiye’de uygulanmasını sağlamış olmaktadır. Böylece Türk uygulaması artık hem ayrıntılı hem de gelişme halindeki standartların hakimiyeti altına girerek bu alanda uluslararası toplumla ve piyasalarla bütünleşmiş olmaktadır. Madde 9- 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu kaldırılarak Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu kurulmuştur. Bu nedenle madde, 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye uyum sağlanabilmesi için yeniden düzenlenmiştir.

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NDA FİNANSAL RAPORLAMA İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Finansal Raporlama Düzenlemeleri ve Gerekçeleri 6335 sayılı 6102 sayılı TTK’nda Değişiklik Yapan Kanun’nda Finansal Raporlama Değişiklikleri ve Gerekçeleri Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun Yetkisi Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Yetkisi MADDE 88-(2) Bu düzenlemeler, uygulamada birliği sağlamak ve finansal tablolara milletlerarası pazarlarda geçerlilik kazandırmak amacıyla, Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına tam uyumlu olacak şekilde, yalnız Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu tarafından belirlenir ve yayımlanır. MADDE 88 – (2) Bu düzenlemeler, uygulamada birliği sağlamak ve finansal tablolara milletlerarası pazarlarda geçerlilik kazandırmak amacıyla, uluslararası standartlara uyumlu olacak şekilde, yalnız Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından belirlenir ve yayımlanır.

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NDA FİNANSAL RAPORLAMA İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Finansal Raporlama Düzenlemeleri ve Gerekçeleri 6335 sayılı 6102 sayılı TTK’nda Değişiklik Yapan Kanun’nda Finansal Raporlama Değişiklikleri ve Gerekçeleri Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun Yetkisi Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Yetkisi GEREKÇE MADDE 88-(2) İkinci fıkra: Türkiye Muhasebe Standartlarının IFRS’nin özdeşi olması zorunludur. Bu, kısmen AB’nin 12/07/2002 tarihli Uluslararası Muhasebe Standartlarının Uygulanmasına İlişkin Tüzüğünün gereğidir. Bunun birinci sebebi; uygulanacak standartlar bakımından tam birliği sağlamak, ikincisi ise; küçük ve orta ölçekli işletmeleri (KOBİ’ler) de aynı standartlara tâbi kılmak ve uluslararası piyasalarla tam beraberlik içinde bulunabilmenin koşullarını yaratmaktır.

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NDA FİNANSAL RAPORLAMA DÜZENLEMELERİ VE DEĞİŞİKLİKLERİNİN YORUMU 6335 SAYILI KANUNUN GEREKÇESİ: “… 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, yayımı tarihinden itibaren kamuoyunda tartışılmış ve anılan Kanunda yer alan bazı düzenlemelerin değiştirilmeden yürürlüğe girmesi halinde ticari hayatın olumsuz etkilenebileceği ve uygulamada sorunların yaşanabileceği değerlendirilmiştir. Uygulamada ortaya çıkabilecek sorunların asgariye indirilebilmesi için gerek 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda gerekse de 6103 sayılı Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda değişiklik yapılmasını teminen bu Kanun Tasarısı hazırlanmıştır.”

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NDA FİNANSAL RAPORLAMA DÜZENLEMELERİ VE DEĞİŞİKLİKLERİNİN YORUMU 6335 sayılı Kanun hakkında, Türkiye Büyük Millet Meclisinde dile getirilen bazı görüşler: “…muhasebe konusunda şunu söyleyeyim: ... Bu kanun şunu esas alıyor: Vergi kanunlarına göre tutulan muhasebeyi esas alıyor. Türkiye’de 1950’li yıllardan bu yana mali tablolar vergi öncelikli olarak düzenlenir, vergi kanunları bunu yönlendirmiştir ama o zaman “sermaye piyasası” diye bir kavram yoktu, “muhasebe” kavramı bu kadar öne çıkmış değildi. Doğru olan, bu anlayışı bırakıp uluslararası muhasebe standartlarına göre şirketlerin muhasebe tutmasıdır, vergi kanunlarına göre vergi idaresine, Gelir İdaresine verilecek mali tablolar, bilançolar, ayrıca onun hükümleri dikkate alınarak revize edilir, o şekilde düzeltilebilir...”

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NDA FİNANSAL RAPORLAMA DÜZENLEMELERİ VE DEĞİŞİKLİKLERİNİN YORUMU 6335 sayılı Kanun hakkında, Türkiye Büyük Millet Meclisinde dile getirilen bazı görüşler: “…88’inci maddeyle, tüm işletmelerin muhasebe, defter tutma ve finansal raporlama zorunlulukları, Türkiye muhasebe standartlarına uyum getirilmekte ki bu da geçen yıl, Hükûmetin, Türk Ticaret Kanunu’nda yapılan önemli bir yenilik olarak tanıttığı bir husus idi. Tasarının 8’inci maddesiyle, Türk Ticaret Kanunu’nun 64’üncü maddesinde yapılan değişiklikle ortadan kaldırılmaktadır. Netice itibarıyla bugünkü noktaya geri dönülmüş oluyor. Yani şirketler, yine Maliye Bakanlığı için farklı, diğer amaçlar için farklı finansal raporlar hazırlamak zorunda kalacaklar...”

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NDA FİNANSAL RAPORLAMA DÜZENLEMELERİ VE DEĞİŞİKLİKLERİNİN YORUMU Konu ile ilgili verilen bir önergenin gerekçesi: “6102 sayılı Kanunun "Defterlerin tutulması" başlığını taşıyan 65'inci maddesinde yer alan dördüncü fıkrasındaki "şu şartla ki, muhasebenin bu tutuluş biçimleri ve bu konuda uygulanan yöntemler Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olmalıdır" ibaresinin çıkarılması durumunda defterlerin tutulmasında uluslararası standartlar yerine eskiden beri uygulanmakta olan vergi esaslı muhasebe sistemine geri dönülmüş olacaktır. Uluslararası standartlara uygun olmayan esaslara göre defter tutulması ise Türkiye'de her gün sayıları artan yurt dışı bağlantılı faaliyette bulunan işletmelerin küresel entegrasyonunda sorunlara neden olacağı gibi Türkiye'nin cari açığının kapatılması, birincil bütçe dengesinin fazla vermesi gibi iktisadi amaçlarını gerçekleştirmesine engel olacaktır. Bu nedenle önerilen değişikliğin madde metninden çıkartılması gerekmektedir.” Ancak, söz konusu önerge kabul edilmemiştir.

BİR DEĞERLENDİRME Dr. Abdullah YAVAŞ’a göre; “HALEN YÜRÜRLÜKTEKİ YENİ TTK HÜKÜMLERİ, MALİYE BAKANLIĞI DÜZENLEMELERİ, 660 SAYILI KHK HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE, 01 OCAK 2013 TARİHİNDEN İTİBAREN, BÜTÜN TİCARİ İŞLETMELER, ULUSLARARASI STANDARTLARLA UYUMLU TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINI ESAS ALARAK, MUHASEBE SİSTEMİNİ KURMAK, KAYITLARINI TUTMAK VE FİNANSAL TABLOLARINI DÜZENLEMEK ZORUNDADIRLAR. MEVCUT DÜZENLEMELERDE BİR DEĞİŞİKLİK YAPILMADIKÇA, 2013’TEN BAŞLAYARAK TÜM TİCARİ İŞLETMELERİN UFRS’YE GÖRE MUHASEBE TUTMALARI ZORUNLUDUR, 2013’TEN BAŞLAYARAK UFRS MUHASEBESİNDEN KAÇIŞ YOKTUR.” KAYNAK:www.MuhasebeTR.com

SONUÇ Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda finansal raporlama konusunda yetki “Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu”ndadır. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nun bu yetkisini Türkiye’de muhasebeyi ve finansal raporlamayı, uluslararasında kabul görecek ve ülke ekonomisinin, dolayısıyla, kamu yararının gelişmesini sağlayacak biçimde kullanacağından şüphe yoktur.

UFRS 2010 Soru ??? Cevap !!! Yabancı Sermayeli Şirketlerde Muhasebe ve Raporlama

Sabrınız ve İlginiz için Teşekkürler