YENİ TÜRK TİCARET KANUNU İsmail YÜCEL İç Ticaret Genel Müdürü 27 Mart 2012

Yeni Türk Ticaret Kanunun Hedefleri Yeni Türk Ticaret Kanunun Hedefleri? - Şeffaflık - Hesap Verebilirlik - Kurumsallaşma - Elektronik Ortamda Hukuki İşlem Yapabilmek - Kurumsal Yönetim İlkelerinin Benimsenmesi - Kayıt Dışılığın Önlenmesi - Rekabet Gücünün Artırılması Ülkemizde Yatırım ve İş Yapma Ortamının İyileşmesi

İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YÜRÜRLÜK 01/07/2012 MUHASEBE VE BAĞIMSIZ DENETİM 01/01/2013 (01/03/2013 tarihine kadar denetçi atanması zorunludur.) İNTERNET SAYFASI YÜKÜMLÜLÜĞÜ 01/07/2013 (Cezai müeyyide 1 Ekim 2013) İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

KANUNUN GETİRDİĞİ YENİLİKLER Ticari işletme tanımı yapıldı, Sermaye şirketleri ticari işletmelere dönüşebilecek, Vakıflara da ticari işletme kurma imkanı getirildi, Ticari defterlerin tutulması ve saklanmasında yeni düzenlemeler, İşletme konusu dışında üçüncü kişilerle yapılan işlemler artık şirketi bağlayacak, Şirketlerin birleşme, bölünme ve tür değiştirmesinde yeni esaslar, Şirketler topluluğu düzenlendi, Sermaye şirketlerinin finansal tablolarında Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının uygulanması yükümlülüğü getirildi, Sermaye şirketlerinin kurucuları, kuruluş beyanı verecekler, Ticaret unvanı ve işletme adının korunması için tedbirler alındı.

ANONİM ŞİRKETLERE GETİRİLEN YENİLİKLER Tek kişi anonim şirket kurabilir Anonim şirket kuruluşlarında işlem denetçisi raporu gerekli Sermaye Piyasası Kanununa tâbi olmayan anonim şirketler de kayıtlı sermaye sistemine geçebilecekler Anonim şirket esas sözleşmesinde sermayeyi oluşturan payların tamamının kurucular tarafından esas sözleşmede taahhüt edildiği noter şerhi ile onaylanacak

ANONİM ŞİRKETLERE GETİRİLEN YENİLİKLER Nakden taahhüt edilen payların itibari değerinin en az %25’i tescilden önce, kalanı tescili izleyen 24 ay içerisinde ödenecek, Nakdi sermaye payı ödemeleri sadece şirket adına açılacak bir hesaba yatırılabilecek Şarta bağlı sermaye artırımı imkânı getirildi. Şirketin kendi paylarını iktisap veya rehin olarak kabul etmesine belli şartlar dâhilinde imkân sağlandı. Şirket genel kurullarında Hükümet Temsilcisi bulundurmak Bakanlıkça belirlenecek şirketlerde zorunlu, diğer şirketlerde isteğe bağlı Halka açık olmayan şirketlerde de birikimli oy kullanılabilecek Pay sahipleri şirketlerinden borç alamayacak Halktan izinsiz para toplayanlara ceza uygulanacak.

ANONİM ŞİRKETLERDE YÖNETİM KURULUNA İLİŞKİN DÜZENLEMELER Anonim şirket yönetim kurulları iç yönerge hazırlayacak. Anonim şirket yönetim kurulları, Türkiye Muhasebe Standartlarına göre tutulmuş finansal tabloları genel kurula sunmakla yükümlü olacak Anonim şirket yönetim kurulları gerekli hallerde Riskin Erken Teşhisi Komitesi kuracak Yönetim kurulu üyeleri, görev kusurlarıyla şirkete verebilecekleri zarar için isteğe bağlı olarak sigorta yaptırabilecek. Yönetim kurulu kararlarının hangi hallerde batıl sayılacağı düzenlendi.

ANONİM ŞİRKETLERDE YÖNETİM KURULUNA İLİŞKİN DÜZENLEMELER Tek kişilik yönetim kurulu Pay sahibi olmayanlar da yönetim kurulu üyesi olabilir Tüzel kişiler yönetim kurulu üyesi olabilir Yönetim kurulu üyelerinden en az biri Türkiye’de ikamet edecek ve T.C. vatandaşı olması zorunluluğu olacak Elektronik ortamda yönetim kurulu toplantıları yapılabilecek Yönetim kurulu üyelerinin en az dörtte biri üniversite mezunu olacak, tek kişilik yönetim kurullarında bu zorunluluk aranmayacak.

LİMİTED ŞİRKETLERE GETİRİLEN YENİLİKLER Tek kişilik limited şirket kurulabilecek. Asgari sermaye tutarı on bin Türk Lirası Sermayenin tamamının ödenmesi zorunlu Pay devrinin tescili zorunlu. İntifa senedi çıkarabilecek. Limited şirketler için öz sermayenin yerini tutan ödünçler düzenlendi, ek ödeme yükümlülükleri yer verildi Şirket müdürlerinde yüksek öğrenim görme şartı aranmıyor.

ELEKTRONİK ORTAMDA İŞLEM DÖNEMİ Ticaret sicili kayıtları elektronik ortamda tutulacak, Fatura ve teyit mektupları elektronik düzenlenebilecek, Elektronik ortamda ihbar, itiraz ve benzeri beyanlar yapılabilecek, Genel kurul çağrıları elektronik posta ile, genel kurul ve yönetim kurulu toplantılarına katılım, öneri sunma, oy kullanma elektronik imza ile yapılabilecek, Sermaye şirketleri internet sitesi açacak, bilgiye ulaşmada kolaylık sağlanacak. İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

MERKEZİ SİCİL KAYIT SİSTEMİ (MERSİS) İLE ELEKTRONİK TİCARET SİCİLİ Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) ile bütün ticaret sicili işlemleri elektronik ortamda online yapılabilecek, Evlerden ve ofislerden kısa süre içerisinde şirket kuruluşları gerçekleştirilebilecek, Kamu kurum ve kuruluşları ile üçüncü şahısların, gerçek ve tüzel kişi tacirlere ilişkin bilgi ihtiyacı giderilecektir. Merkezi sicil kayıt sistemi pilot bölge olarak Mersin’de başlatılmıştır. 2012 yılı sonuna kadar sistemin ülke genelinde yaygınlaştırılması çalışmaları tamamlanacaktır. İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2012 2013 MERSİS MERSİS’İN KAPSAMI Ticaret Sicili Vakıflar Dernekler Esnaf Sicili Serbest Meslek Mensupları Meslek Örgütleri Kamu Kurum ve Kuruluşları Apartman Yöneticiliği vb. 2012 2013

TAKBİS MERNİS (Tapu Kayıtları) (Kişi Kayıtları) AKS (Adres Kayıtları) Dört Temel Veritabanı

İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Denetçilerin Seçimi ve Görevden Alınmaları Denetçi, Şirket Genel Kurulunca; Topluluk Denetçisi, Ana Şirketin Genel Kurulunca 1 Yıllığına Seçilir. Denetçiler, genel kurul tarafından, istisnai olarak (denetçinin fesih ihbarında bulunması halinde) yönetim kurulu tarafından ve mahkeme tarafından atanacaktır. Denetçiden Denetleme Görevi Sadece; Gerekli Koşulları Varsa Mahkeme Kararıyla ve Başka Bir Denetçi Atanmışsa Geri Alınabilir. İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Denetçi Raporu Şirketin Finansal Tablolarına, Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporuna, Riskin Erken Saptanması ve Yönetimine ilişkin olarak rapor düzenlenir. İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Denetçi / Görüş Yazıları Denetçinin Görüş Yazıları; Olumlu, Sınırlı Olumlu, Olumsuz, Görüş Yazısı Bildirmekten Kaçınma. Denetçi tarafından olumsuz görüş yazılan veya görüş verilmesinden kaçınılan durumlarda; Genel kurul, mali bir karar alamaz. yönetim kurulu, dört iş günü içinde, istifa eder. genel kurul yeni bir yönetim kurulu seçer. İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞLEM DENETÇİSİ (ADLİ MUHASEBECİ) Şirketin Kuruluşunu, Sermaye Artırımını, Azaltılmasını, Birleşmeyi, Bölünmeyi, Tür Değiştirmeyi, Menkul Kıymet İhracını denetleyen denetçidir. İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ÖZEL DENETÇİ Belirli olayların açıklığa kavuşturulması amacıyla inceleme yapmak ve bu inceleme sonucunda ayrıntılı bir rapor düzenlemek üzere mahkeme tarafından atanan bağımsız uzman denetçilerdir. Özel denetçinin kim olacağı hususu Mahkemece takdir edilecektir. İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DENETÇİLERİN CEZAİ SORUMLULUĞU Gerçeğe aykırı işlem denetçisi raporu düzenleme, Şirket sırlarını ifşa etme, Belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olması, Sermaye hakkında yanlış beyanda bulunması, hallerinde cezai yaptırımlar mevcuttur. İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ŞİRKET BİRLEŞMELERİNDE AYNI TÜRDEN OLMA ŞARTI KALDIRILDI. Sermaye şirketleri Sermaye şirketleriyle, Kooperatiflerle, Devralan şirket olmaları şartıyla, kollektif ve komandit şirketlerle Şahıs şirketleri Şahıs şirketleriyle, Devrolunan şirket olmaları şartıyla, sermaye şirketleriyle, Devrolunan şirket olmaları şartıyla, kooperatiflerle, Kooperatifler Devralan şirket olmaları şartıyla, şahıs şirketleriyle,

ŞİRKETLERE TÜR DEĞİŞTİRME KOLAYLIĞI Sermaye şirketi Başka türde bir sermaye şirketine, Kooperatife, Kollektif şirket Sermaye şirketine, Komandit şirkete, Komandit şirket Kollektif şirkete, Kooperatif

İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DİKKAT UNUTMAYIN! Şirketler asgari sermayelerini kanunda öngörülen tutarlara çıkaracaklardır. Bu amaçla yapılacak sermaye artırımlarında Genel Kurullarda toplantı nisabı aranmayacak. Şirketler Türk Ticaret Kanununun yayımı tarihinden itibaren onsekiz ay içinde esas sözleşmelerindeki hükümlerini bu Kanuna uyumla hale getireceklerdir. Bu amaçla yapılacak genel kurullarda toplantı nisabı aranmayacak. Anonim veya limited şirkete borçlu olan pay sahipleri ve ortaklar, borçlarını, üç yıl içinde, nakdî ödeme yaparak tamamen tasfiye etmek zorunda. İÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNDA GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞININ GÖREVLERİ Ticaret Sicili Ticaret Şirketleri Denetim İkincil Mevzuatın Hazırlanması

TİCARET SİCİLİNE İLİŞKİN GÖREVLER Ticaret sicili müdürlüklerinin kuruluşuna izin vermek, faaliyetlerini denetlemek Ticaret sicil müdürlerinin atanma ve görevden alınmasında uygun görüş vermek Ticaret sicil kayıtlarının elektronik ortamda tutulmasına ve sicil işlemlerinin elektronik ortamda yapılmasına ilişkin çalışmaları yürütmek Merkezi Sicil Kayıt Sitemi (MERSİS)

TİCARET ŞİRKETLERİNE İLİŞKİN GÖREVLER Kuruluşuna Bakanlıkça izin verilecek anonim şirketleri belirlemek ve bu şirketlerin kuruluş ve esas sözleşme değişikliklerine izin vermek Genel kurul toplantılarında Bakanlık temsilcisi bulundurmak Halka açık olmayan anonim şirketlerin kayıtlı sermaye sistemine girmesine ve çıkmasına izin vermek, sistemden çıkarmak Kanunda belirtilen durumların oluşması halinde ticaret şirketleri hakkında fesih davası açmak Şartları oluştuğu takdirde yeni tasfiye memuru atanmasını istemek, şirketin tasfiyesinde şirket alacaklılarının alacaklarının depo edileceği bankayı belirlemek

TİCARET ŞİRKETLERİNİN DENETİMİNE İLİŞKİN GÖREVLER Ticaret şirketlerinin işlemleri Bakanlığımızca denetlenecek (Madde 210) Suç olarak belirlenen fiiller Bakanlığımızca yapılacak denetimlerle tespit edilecek

İKİNCİL MEVZUATIN HAZIRLANMASI 3 Tüzük 6 Yönetmelik 11 Tebliğ

TÜZÜKLER Ticaret Sicili Tüzüğü Ticaret Şirketlerinin Denetimine Dair Tüzük Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda Genel Kurul Yapılmasına Dair Tüzük

YÖNETMELİKLER Ticaret Sicili Müdürlüklerinin Kurulmasına ve Sicil işlemlerinde İşbirliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporunda Yer Alacak Asgari İçeriklere Dair Yönetmelik Anonim Şirketler Dışındaki Ticaret Şirketlerinin Genel Kurul ve Ortaklar Kurulu Toplantıları ile Sermaye Şirketlerinin Yönetim Kurulu ve Müdürler Kurulu Toplantılarının Elektronik Ortamda Yapılmasına Dair Yönetmelik Sermaye Şirketlerinin Açacakları İnternet Sitesine Dair Yönetmelik Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantıları ve Bu Toplantılarda Bulunacak Bakanlık Temsilcisi Hakkında Yönetmelik Anonim Şirketlerde Tevdi Edilen Pay ve Pay Senetlerinin Genel Kurulda Temsiline Dair Yönetmelik

TEBLİĞLER Sermaye Piyasası Kanununa Tabi Olmayan Anonim Şirketlerde Kar Payı Avansının Dağıtılmasına İlişkin Tebliğ Sermaye Piyasası Kanununa Tabi Olmayan Anonim Şirketlerde Kayıtlı Sermaye Sistemine İlişkin Esaslar Tebliği Eski Türe Dönüş Tebliği Şirketler Topluluğu Tebliğleri Sermaye Piyasası Kanununa Tabi Olmayan Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarında Birikimli Oy Kullanılmasına İlişkin Tebliğ

TEBLİĞLER Elektronik Ortamda veya Dosyalama Suretiyle Tutulacak Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ Finansal Tabloların İlanı Tebliği Kuruluşu ve Esas Sözleşme Değişikliği Gümrük ve Ticaret Bakanlığının İznine Tabi Olan Anonim Şirketlerin Belirlenmesine İlişkin Tebliğ Anonim Şirket Genel Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin İç Yönergede Yer Alacak Asgari Unsurlara İlişkin Tebliğ Birleşme, Bölünme, Tür Değiştirme ve Ayni Sermaye Konulması Sonucunda Şirket Kayıtlarında Bulunan Taşınır ve Taşınmazların İlgili Sicillerinde Yapılması Gerekli İşlemlerin Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ İşlem Denetçilerine İlişkin Tebliğ

YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNA YÖNELİK ELEŞTİRİLER Tutulması zorunlu ticari defter sayının fazla olduğu ve defter tasdik zorunluluğu, Şirket ortaklarının şirkete borçlanma yasağı, İnternet sayfası yükümlülüğü ve sayfa içeriği, Her türlü kağıt ve belgede şirket yöneticilerinin kimlik bilgilerinin yer alacağı, Her türlü belgenin bir kopyasının saklanmasının zorunlu olduğu, Adli para cezaları (hapis cezaları).

TİCARİ DEFTERLERE YÖNELİK ELEŞTİRİLER Ticari defterlerin açılış tasdiklerinin hangi sürede yaptırılması gerektiği YENİ TTK’da belirlenmemiş (unutulmuş) Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılacak tebliğde süreler düzenleniyor. Açılış tasdikine tabi ticari defter sayısının artırıldı Eski TTK’da 6, Yeni TTK’da 7.

TİCARİ DEFTERLERE YÖNELİK ELEŞTİRİLER Kapanış tasdikine tabi defter sayısı artırıldı Eski TTK’ya göre; sadece yevmiye defteri ile envanter defteri kapanış tasdikine tâbi. Yeni TTK’ya göre, ticari defterlerin tamamı kapanış tasdikine tâbi ve defter sayısı yedi. Ticari defterlerini uygun şekilde tutmayanların adli para cezasıyla cezalandırılacaklar, bu cezayı ödemeyenler hapse girecekler, bu nedenle adli para cezası idari para cezası olmalı Eski TTK’da da defter tutma mükellefiyetini hiç veya kanuna uygun şekilde yerine getirmeyenlerin 450 liradan 100 bin liraya kadar adli para cezasıyla cezalandırılacağı hükmü bulunuyor. Yeni TTK’da bu fiil 200 günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılıyor.

TİCARİ DEFTERLERE YÖNELİK ELEŞTİRİLER Defter ve belgelerin denetim elemanlarına ibraz edilmemesi cezai yaptırıma bağlanmış, ancak defter ve belgelerin ibrazına yönelik olarak bir süre belirlenmemiş Defter ve belgelerin talep şekli ile bunların hangi sürede denetim elemanlarına ibraz edilmesi gerektiği tüzük ile düzenleniyor. Tacirlerin işletmesiyle ilgili olarak gönderdikleri her türlü belgenin fotokopisini saklamak zorunda, aslı olan belgenin fotokopisinin olmaması halinde binlerce hatta onbinlerce lira para cezası ödenecek Yeni TTK’da, aslı olan bir belgenin fotokopisinin de saklanacağına yönelik bir düzenleme bulunmuyor. Tek nüsha halinde oluşturulan ve işletme dışındaki kişilere gönderilen belgelerin birer kopyasının saklanması zorunlu.

ŞİRKET ORTAKLARININ ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI ‘İştirak taahhüdünden doğan borç ve şirketle, şirketin işletme konusu gereği yapılan işlemlerden doğan borç istisna’ Pay sahiplerinin şirkete borçlanmaları halinde bu kişiler hakkında 300 günden az olmamak üzere adli para cezası uygulanacak. Ceza tutarı en az 6 bin Lira en fazla da 73 bin Lira olacak. Yasağı ihlal eden kişiler, ön ödemeyi kabul ettiklerinde 6 bin Lira ödeyerek haklarında açılan kamu davasının ortadan kalkmasını sağlayabilecek.

BORÇLANMA YASAĞINA YÖNELİK ELEŞTİRİLER Yönetim Kurulu üyeleri ile bunların üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan ve kayın hısımlarının şirkete borçlanmaları yasaklandı, Bu kişilerin şirkete nakit veya ayni olarak borçlanmaları yasaklanmıştır. Bu hükmü ihlal edenler hakkında 300 günden az olmamak üzere adli para cezası uygulanacaktır. Ceza tutarı en az 6 bin Lira en fazla da 73 bin Lira olacak. Yasağı ihlal eden kişiler, ön ödemeyi kabul ettiklerinde 6 bin Lira ödeyerek haklarında açılan kamu davasının ortadan kalkmasını sağlayabilecek. Limited şirketlerde ortakların şirkete borçlanmaları yasaklanmışken, ortak olmayan müdür veya müdürler ile müdürlerin üçüncü derece dâhil kan ve kayın hısımlarının şirkete borçlanmaları yasaklanmadı, Limited şirketin ortakları da anonim şirket pay sahipleri için sayılan istisnalar dışında şirkete borçlanamayacaklar ve cezai sorumluluk bunlar için de geçerli olacak. Yeni TTK’da, ortak olmayan müdürlerin ve bu kişilerin üçüncü derece dâhil kan ve kayın hısımlarının şirkete borçlanmaları yasaklanmamıştır. İştirak taahhüdünden doğan borç ve şirketle, şirketin işletme konusu gereği yapılan işlemlerden doğan borç istisna’

BELGELERDE ŞİRKET YÖNETİCİLERİN KİMLİK BİLGİLERİ YER ALACAK Anonim ve limited şirket yöneticilerine yönelik bilgiler yazar kasa fişlerine nasıl yazılacak, Kanun’da geçen “her türlü kâğıt ve belge” den ne anlaşılması gerektiği Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılacak tebliğde düzenlenecek CEZALARIN AĞIR, BİRÇOK ŞİRKET YÖNETİCİSİ VE ORTAĞI HAPSE GİRECEK Anonim şirketin kuruluşu, sermayesinin artırılması ve azaltılması ile birleşme, bölünme, tür değiştirme ve menkul kıymet çıkarma gibi işlemlerle ilgili belgelerin, izahnamelerin, taahhütlerin, beyanların ve garantilerin; yanlış, hileli, sahte, gerçeğe aykırı olması, gerçeğin saklanması ve diğer kanunlara aykırılıklar içermesi halinde uygulanması öngörülenler cezalar dışındaki cezalar 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu uyarınca “erteleme” veya “ön ödeme” kapsamındadır.

İNTERNET SAYFASI YÜKÜMLÜLÜĞÜNE YÖNELİK ELEŞTİRİLER İnternet sayfasının tüm sermaye şirketleri için zorunlu tutulması gereksiz ve haksız, İnternet sayfasının sayfasında yer alması gereken içerik çok fazla, İçeriğin herkesin erişimine açılması, şirketin stratejik önemdeki bilgilerinin şirkete zarar verecek seviyede ortaya dökecek, İnternet sitesinde yayımlanması öngörülen bilgiler ticari sır niteliğinde.

İnternet Sayfası Yükümlülüğüne Yönelik Eleştiriler İnternet sayfası yükümlülüğünü yerine getirmeyen şirket yetkilileri için 6 aya kadar hapis ve 100 günden 300 güne kadar adli para cezası İnternet sitesi kurup da içeriğini Kanuna uygun koymayanlar için 3 aya kadar hapis ve 100 güne kadar adli para cezası. İnternet Sayfası yükümlülüğü ile ilgili düzenleme 1 Temmuz 2013’te yürürlüğe giriyor. İnternet sitesinde ilan edilecek hususlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlığımız tarafından çıkarılacak yönetmelikte düzenleniyor.

Şahıs şirketlerinde, şirkete konulan sermaye karşılığında ortaklara faiz ödenmesi mümkünken sermaye şirketlerinde bu imkanı bulunmuyor Sermaye şirketlerinde, ortaklara sadece işletmenin tam bir şekilde faaliyetine başlamasına kadar geçen hazırlık döneminde; esas sözleşmede öngörülmesi ve bu dönemle sınırlı olmak üzere faiz ödemesi yapılabilir.

TEŞEKKÜR EDERİM.