CERRAHİDE KULLANILAN SÜTÜRLER VE ÖZELLİKLERİ

SÜTÜR ; Cerrahi işlem sırasında bozulan doku bütünlüğünün sağlanması ve meydana gelen kanamaların kontrolü amacıyla kullanılan materyaldir. Uygun sütür seçimi yaranın biyolojik yapısı ve anatomik lokalizasyonuna göre değişiklik gösterir.

İDEAL SÜTÜRÜN SAHİP OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER ; Mükemmel gerilim Kolay kullanım Sıfır doku reaksiyonu Ucuz fiyat Doku ödemine ve kontraksiyonuna uyumlu olma Enfeksiyona zemin hazırlamama Sağlık Slaytları <a href=“http://hastaneciyiz.blogspot.com”>sağlık</a>

BU ÖZELLİKLERİN HEPSİNİ BİRLİKTE SAĞLAYAN BİR SÜTÜR MATERYALİ YOKTUR. SÜTÜR SEÇERKEN GERİLİM GÜCÜ, DÜĞÜM GÜCÜ, KAPİLARİTE, ELASTİKİYET VE DOKU REAKSİYONU GÖZ ÖNÜNE ALINMALIDIR

A - GERİLİM GÜCÜ ; Gerilim gücü amerikan tıbbi standartla Kurumu ( The United States Pharma Copeia - USP ) tarafından standardize edilmiş ve numaralandırılmıştır.

Numara arttıkça çap ve gerilim gücü azalır. Yani 4/0 nylon 6/0 nylon sütürden daha İyi gerilim gücüne sahiptir. Eşit gerilim gücüne sahip değişik sütür materyalleri maddelerin yapısına bağlı olarak değişik çaplarda da bulunabilir. Yani 4/0 nylon 4/0 vicryl ile aynı güce ama daha küçük çapa sahiptir.

Düğümün açılması için gereken kuvvettir. B - DÜĞÜM GÜCÜ ; Düğümün açılması için gereken kuvvettir.

C - KAPİLARİTE ; Sütürün fiziksel konfigürasyonu (yapısı) ile ilgilidir. Sütürler monoflament veya multiflament (örgülü) yapıdadır.

Monoflament Sütürler ; Daha az reaksiyon verirler Monoflament Sütürler ; Daha az reaksiyon verirler. Düğüm emniyetleri daha azdır , dokuda daha rahat kayarlar ama dokuları kesbilirler.

Multiflament (örgülü) sütürler ; Flamentler arasındaki mikrooluklar bakterilerin sütür boyunca ilerlemesini kolaylaştırır. Bu özelliği nedeniyle nfeksiyon riski fazladır. Burgulu yapıları sayesinde Daha emniyetli düğüm sağlar.

D – ELASTİKİYET ; Sütürün gerildikten sonra eski form ve boyuna dönebilme özelliğidir. Bu özelliği sayesinde sütür doku ödemi sırasında gerginleşir ödem çözülünce de eski haline döner.

E - DOKU REAKSİYONU ; Sütürün dokudaki enflamasyonudur. Bütün sütürler yabancı madde oldukları için az veya çok reaksiyon oluştururlar. Multiflament sütürler monoflament olanlara göre doğal yapılı olanlar sentetiklere göre daha yüksek reaksiyonlara sebep olmaktadır. Yara dokusu içinde normalden fazla sütür materyalinin bulunması da reaksiyon riskini arttırmaktadır.

Doğal absorbabl sütürler Sentetik absorbabl sütürler Cerrahi sütürler Absorbabl sütürler Doğal absorbabl sütürler Sentetik absorbabl sütürler Nonabsorbabl sütürler Doğal nonabsorbablsütürler Sentetik nonabsorbabl sütürler

ABSORBABL SÜTÜRLER İmplante edildikleri dokudan absorbe olur ve kaybolurlar. Yapısına göre absorbsiyon hızları değişir.

DOĞAL ABSORBABL SÜTÜRLER KATGÜT ; Doğal katgüt ; Kronik katgüt ;

KATGÜT ; Dermatocerrahide fazla tercih edilen sütür tipi değildir. Doku gerginliğinin minimal olduğu yerlerde , subkutan kanayan damarların anastomozunda , perine , skrotum yaralanmalarının kapatılmasında kullanılır. Yabancı cisim özelliği ve doku reaksiyonu çok fazladır. Diğer sütürlerden farklı olarak paketinde alkol içerisinde ıslak olarak bulunur. Kurursa kopma ve kırılmalar görülür.

Doğal katgüt ; 10-14 günde absorbe olur koyun bağırsağının submukozasından, sığır bağırsağının serozasından elde edilir. Gerginliğin az olduğu yüz yaralanmalarında daha fazla tercih edilir.

Kronik katgüt ; 50-70 günde absorbe olur normal katgütün asit tuzları ile moleküler bağlarının güçlendirilmesi ile elde edilir. Bu işlem absorbsiyonu geciktirirken doku reaksiyonunu da azaltır. Açık olarak sekonder iyileşmeye bırakılan yaralardaki yüzeyel damarların ligasyonunda kullanılır.

SENTETİK ABSORBABL SÜTÜRLAR ; Poliglikolik asit ( dexan ) ; Poliglaktik asit ( vicryl ) ; Polidiaksanon ( pds ) ; Poliglikonat (maxon ) ; Poliglekapron (monocryl ) ;

POLİGLİKOLİK ASİT (DEXAN) ; İlk sentetik absorbabl sütürdür.50 -70 günde absorbe olur. Katgüte göre daha az doku reaksiyonuna sebep olur ve gerilim gücü daha fazladır. Multiflament olması nedeniyle enfeksiyon riski fazladır. Bu yüzden enfekte yaralarda kullanımı uygun değildir. Kas , fasia , kapsül , tendon , subkutan cilt kapamalarında kullanılır.

b) POLİGLAGTİK ASİT (VİCRYRL) ; 60 - 90 günde absorbe olur. Multiflament bir sütür tipidir. Dexana göre daha az doku reaksiyonuna neden olur. Gerginlik gücü oldukça yüksektir.

c) POLİDİAKSANON (PDS) ; 90 - 180 günde absorbe olur. Monoflament bir sutürdür . Bu nedenle daha az doku reaksiyonuna neden olur. Gerginlik gücü fazladır Enfekte yaralarda ve kartilaj dokunun dikilmesinde tercih edilir sert ve Tutulması zor olduğu için kullanımı zordur ve pahalıdır.

D) POLİGLİKONAT (MAXON) ; 180 - 210 günde absorbe olur. Monoflament bir sutürdür. Düğüm güvenliği ve gerginlik gücü yüksektir. Tüm yumuşak doku yaralanmalarının kapatılması , özefagus ve intestinal anastomozlar ve bronş kapatılmalarında kullanılır.

E) POLİGLEKAPROM (MONOKRİL) ; En yeni sentetik absorbabl sütürdür. (1993) tüm absorbe olabilen sütürler arasında en yüksek gerilim gücüne sahiptir. Monoflament olduğu için doku reaksiyonu minimaldir. Monoflament olmasına karşın kullanımı kolaydır ve düğüm güvenliği yüksektir.

NONABSORBABL SÜTÜRLER Absorbabl sütürlere göre gerilim güçleri daha fazladır ve daha uzun süre gerilim güçlerini korurlar. Doğal ve sentetik olmak üzere iki tipi vardır.

DOĞAL NONABSORBABL SÜTÜRLER ; İpek ; Pamuk ; Çelik tel ;

a) İpek (silk) ; İpek böceği kozasından elde edilen doğal proteinden oluşmaktadır. Doğal fiber protein olması nedeniyle belirgin doku enflamasyonuna sebeb olmaktadır. Multiflament olan ipeğin kullanımı dikiş ve düğüm açısından mükemmeldir ama multiflament olduğu için enfeksiyon riski fazladır.

Elastisitesi zayıftır dokuda ödem oluşursa sütürlar dokuyu kesebilir bu nedenle anal veya genital mukoza , dudaklar , konjektivita , intertriginöz alanlarda veya doku reaksiyon için ameliyet sırasında geçici dikişlerde kullanılmaktadır.

Pamuk ; Pamuk bitkisinden elde edilir.

c) Çelik Tel ; Çelik madeninden elde edilir. Monoflament veya multiflament olabilir en yüksek gerilim gücüne sahip olan sütür materyalidir. Dokuda zaman içerisinde gerilimini kaybetmesi söz konusu bile değildir. Doku reaksiyonu oluşturma riski azdır. Dermatolojik cerrahide kullanılması uygun değildir. Deride yırtılmalara neden olabilir. Respiratuar sistem veya ligamen , tendon ve kemik operasyonlarında kullanılır.

SENTETİK NONABSORBABL SÜTÜRLER ; Poliproplen (prolen – surgilene) ; Nylon (ethilon – dermalon) ; Polyester (dacron – ethibond) ; Polibutester (novafil) ;

a) POLİPROPİLEN (PROLEN SÜRGİLENE) ; Sentetik plastik monoflament bir sütür materyalidir.İyi bir gerilim kuvvetine sahiptir ve dokuda uzun süre kalabilir. Düzgün yüzeyleri sayesinde dokudan kolayca çekilebilir. Minimal doku reaksiyonu vardır. Kolay alınabildiğinden kontinüintradermal sütürlerde ve iki altı sene sonra bile vasküler greftler de gerginliğini kaybetmediği için vasküler anastomozlarda tercih edilir.

b) NYLON (ETHİLON DERMALON) ; Monoflament ve multiflament tipleri vardır. Yüksek gerilim kuvveti mükemmel elastikiyet ile minimal doku reaksiyonuna sebeb olur. Cilt cerrahisinde en çok kullanılan sütürlerden birisidir. Perkütan dikişlerde, subkutan dikişlerde ve geniş damar ligasyonlarında idealdir.

c) POLYESTER (DACRON ETHİBAND) ; Multiflament bir sutürdür. Multiflament olmasına karşın yara veya enflamasyon oluşturma riski diğer multiflamentlerden belirgin oranda daha azdır.

Yüksek gerilim gücüne sahibtir Yüksek gerilim gücüne sahibtir. Dokuda kuvvetini kaybetmeden süresiz kalabilir. Sadece metal sütürler daha yüksek gerilim gücüne sahiptir. Oral genital mukoza yaralanmalarında ve fasial kapamada çok kullanılır.

d) POLİBUTESTER (NOVAFİL) ; Yeni özel bir tip polyester sütürdur , monoflamenttir. Minimal doku reaksiyonu oluşturur ve dokuda gerilim kuvvetini uzun süre sürdürür. Düğüm güvenliği yüksek ve kullanımı kolaydır. Minimal doku reaksiyonuna sebeb olur.

KAYNAKLAR ; Tip.erciyes.edu.tr www.dermatose.org www.ctf.edu.tr Eksemedi.com Dentolsepet.com İmg.eczaplaza.com Dogsan.com.tr Cesmedikal.com

HAZIRLAYAN ; CEMİLE AYDOĞDU