GENEL MUHASEBE I İşletmenin Dili: MUHASEBE Dr. ERGÜN KAYA
Amaç Muhasebeyi tanımlayabilmek, Muhasebenin gelişimini açıklayabilmek, Muhasebe bilgi sistemini açıklayabilmek, Muhasebenin temel kavram ve ilkelerini belirlemek, Muhasebe bilgi kullanıcılarını sıralayabilmek, Muhasebe meslek ûnvanlarını açıklayabilmek.
İŞLETME İnsanların gereksinimini karşılamak amacıyla üretim faktörlerini bilinçli ve sistemli şekilde biraraya getirerek mal/ hizmet üretim faaliyetlerinde bulunan iktisadi birimler
İŞLETME Türleri Genel olarak işletmeleri; Mamul üreten işletmeler (sanayi işletmesi), Hizmet üreten işletmeler (hizmet işletmesi), Mal alıp satan işletmeler (ticaret işletmesi) şeklinde üç gruba ayırabiliriz.
İşletme Faaliyet Döngüsü Ticaret işletmelerinde faaliyet döngüsü şöyledir: «Mal tedarik Stoklama Satış Nakit (alacak) tahsilatı» MAL MAL Müşteri İşletme Satıcı PARA PARA
VARLIKLAR İşletmenin faaliyetlerinde kullanmak üzere sahip olduğu ekonomik değerler
KAYNAKLAR (varlıkların edinildiği yerler) Öz Kaynaklar (ÖZ SERMAYE): İşletme sahibi veya ortakların işletme varlıkları üzerindeki hakları Yabancı Kaynaklar (BORÇLAR): İşletme sahipleri dışındakilerin varlıklar üzerindeki hakları
VARLIKLAR = SERMAYE + BORÇLAR Bilanço Eşitliği
Yönetim İşletme İşlevleri MUHASEBE Üretim Pazarlama Finansman İnsan kaynakları MUHASEBE
MUHASEBE bilgi sistemi İşletmenin varlık ve kaynaklarında artış ya da azalış şeklinde değişikliğe neden olan işlem ve olaylara ait bilgileri; kaydetmek, sınıflandırmak, özetlemek, analiz etmek ve yorumlamak suretiyle ilgili kişi ve kurumlara raporlar şeklinde sunan bilgi sistemi
MUHASEBE TÜRLERİ I. FİNANSAL (Genel) Muhasebe -Mali işlemleri kayıt ve raporlama II. YÖNETSEL (Maliyet/Yönetim) Muhasebe: Üretim maliyetini hesaplama ve kaydetme, Planlama (bütçeleme) desteği, Karar alma desteği.
Muhasebenin İşlevleri Kaydetmek: Mali işlemlerin tarih, taraflar, konu, miktar ve tutar yönüyle belgelendirilmesi ve bu işlemlere ait bilgilerin belirli kurallara göre kayıt ortamına aktarılması
Muhasebenin İşlevleri Sınıflandırmak: Çok sayıdaki mali işleme ait bilgilerin belirli sınıf veya gruplara göre düzenlenmesi
Muhasebenin İşlevleri Özetlemek: Kaydedilmiş, sınıflandırılmış ve hesaplama işlemleri yapılmış çok sayıdaki bilgiden çeşitli mali tablo ve raporun hazırlanması
Muhasebenin İşlevleri Analiz ve Yorum: İşletmenin mali durumunun ve faaliyet sonuçlarının gösterildiği rapor ve tablolar şeklinde özetlenen bilgilerin ne anlama geldiğinin ve faaliyetler ile sonuçları arasındaki ilişkinin araştırılması
MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİ Mali işlemlere ait verileri kanıtlayıcı şekilde (belge) toplayan, muhasebe kayıt ortamına aktaran (kayıt), konularına göre ayıran (sınıflama), bilgi kullanıcılarının amacına uygun olarak anlamlı şekilde kısaltarak (özetle) ilgililere ileten yapıya muhasebe bilgi sistemi denir. Veri ve bilgiler güvenli ortamda saklanır, gerektiğinde güncellenir.
Muhasebe Sürecinde Veri/ Bilgi Akışı MALİ TABLOLAR (Bilanço/ Gelir Tablosu) Diğer Raporlar Mali İşlem/ Olaylar (Belgeler) Yevmiye Büyük Mizanlar Defter Diğer Defterler/ Dosyalar
MUHASEBE BİLGİ KULLANICILARI İŞLETME YÖNETİCİLERİ İŞLETME SAHİBİ/ORTAKLAR YATIRIMCILAR/ İŞBİRLİĞİ YAPANLAR ÇALIŞANLAR/SENDİKALAR BORÇ VERENLER/BANKALAR DEVLET/ KAMU OTORİTELERİ TOPLUMUN DİĞER ÜYELERİ
Muhasebe Meslek Unvanları SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR (SMMM) - MUHASEBECİ YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR (YMM) - DENETÇİ «3568 sayılı Kanun: 13.06.1989»
Muhasebenin Temel Kavramları/ İlkeleri Sosyal sorumluluk Kişilik Süreklilik Dönemsellik Parayla ölçülme Maliyet esası Tarafsızlık ve belgelendirme Tutarlılık Tam açıklama İhtiyatlılık Önemlilik Özün önceliği GKG Muhasebe İlkeleri Bilanço İlkeleri Varlıklarla ilgili ilkeler (10) Yabancı Kaynaklarla ilgili ilkeler (6) Özkaynaklarla ilgili ilkeler (5) Gelir Tablosu İlkeleri (9)
Muhasebenin Tarihsel Gelişimi Risale-i Felekiyye (Kitab us Siyaqat) (1363) Abdullah bin Mazenderani (Ayasofya Kütüphanesi) Summa de Aritmetica, Geometrie, Proportioni et Proportionalite (1494) Luca Paciola Türkiye Uygulamasında: Cumhuriyet öncesinden 1926’ya Fransız; 1926 – 1960 Alman etkisi, 1964 İDT Yeniden Düzenleme Komisyonu çalışmaları, 1971 KİT Reformu Komisyonu (Amerikan etkisi), 1972 TDM Koordinasyon Devamlı İhtisas Komisyonu, 1987 KİT için Tekdüzen GH Planı ve Açıklamaları, 1989 SM, SMMM ve YMM Kanunu (3568 sayılı) 1994 Muhasebe Sistemi Uygulama G. T. – Tekdüzen Hesap Planı 2002 Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, 2011 Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu
Pazarlama bilgi sistemi Finans bilgi sistemi Muhasebe bilgi sistemi Soru 1 Aşağıdakilerden hangisi işletme ile ilgili mali işlemlerin kayıt ve raporlamasını gerçekleştiren bilgi sistemidir? Pazarlama bilgi sistemi Finans bilgi sistemi Muhasebe bilgi sistemi İşletme bilgi sistemi Maliye bilgi sistemi
Aşağıdakilerden hangisi muhasebenin temel işlevlerinden biri değildir? Soru 2 Aşağıdakilerden hangisi muhasebenin temel işlevlerinden biri değildir? Özetleme Kaydetme Sınıflandırma İletme Analiz etme
Soru 3 Aşağıdakilerden hangisi işletmenin faaliyetlerini yürütebilmek için sahip olduğu ekonomik değerlere verilen addır? Mal Varlık Kaynak Borç Sermaye
Muhasebe varsayımları Muhasebe politikaları Gelir tablosu ilkeleri Soru 4 İşletme faaliyetlerinin sonucu olan dönem gelir ve giderlerinin nasıl raporlanacağını belirleyen genel çerçeve aşağıdakilerden hangisidir? Muhasebe varsayımları Muhasebe politikaları Gelir tablosu ilkeleri Bilanço ilkeleri Hesap planı
Soru 5 İşletme sahiplerinin işletme varlıkları üzerindeki hakları, aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir? Sermaye Borç Alacak Kâr Kaynak
Soru 6 Aşağıdakilerden hangisi işletme ile ilgili finansal bilgileri talep eden işletme içi bilgi kullanıcısıdır? Yatırımcılar Tedarikçiler Kredi verenler Kamu otoritesi Yöneticiler
Soru 7 İşletmenin varlık toplamından borç toplamı çıkarıldığında aşağıdakilerden hangisi elde edilir? Bilanço Öz sermaye Net varlıklar Kâr veya zarar Yabancı kaynaklar
Bilanço eşitliği bozulur Yalnızca öz sermaye artar Soru 8 İşletme sahibinin, geri almamak kaydıyla işletmenin kasasına 1.000.000 TL para koyması durumunda aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir? Bilanço eşitliği bozulur Yalnızca öz sermaye artar Hem varlıklar hem de kaynaklarda artış olur İşletmenin kârı artar Yabancı kaynaklar azalır
Serbest muhasebeci mali müşavir İşletme üst yöneticisi Vergi denetçisi Soru 9 İşletmenin mali tablolarını kamuoyunu tarafsız bilgilendirme amacıyla denetleme yetkisi aşağıdakilerden hangisine verilmiştir? Yeminli mali müşavir Serbest muhasebeci mali müşavir İşletme üst yöneticisi Vergi denetçisi Hukuk müşaviri
Yeminli mali müşavirler Serbest muhasebeci mali müşavirler Soru 10 İşletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçları hakkındaki finansal bilgileri aşağıdakilerden hangisi sağlamaktadır? Yeminli mali müşavirler Serbest muhasebeci mali müşavirler İç denetçiler Vergi beyannameleri Finansal tablolar