Hukukun Tanımı, Hukukun Temel Kaynakları, Turizm Hukuku Kavramı 1 Hukukun Tanımı, Hukukun Temel Kaynakları, Turizm Hukuku Kavramı

Turizm ve Turist Boş zaman değerlendirme Konaklama Dinlenme Konferans, kongre Yer değiştirme Ziyaret Gezme, gezgin Sosyal bir olgu

Hukuk Belirli bir toplumda kişiler arasındaki ilişkileri düzenleyen ve devletin yaptırım gücüyle uyulması zorunlu kurallara dayanan, bu kuralların oluşturduğu düzen

Hukuk •Ahlak kuralları •Din kuralları •Görgü kuralları •Örf, adet, gelenek, görenek •Yaptırım gücü nedir •Kişi iradesi, mantık kuralları

Hukukun Kaynakları Anayasa Devletin kuruluşu ve işleyişi, devlet organlarını oluşturan yasama, yürütme, yargı organlarının oluşumu ile çalışma esaslarını, kişi temel hak ve sorumluluklarını belirleyen temel yasa. “herkes yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir” temel hak ve ödevler (madde 23).

Hukukun Kaynakları Kanun Uyulması gereken kurallar bütünü. Kanun yapma yetkisi TBMM’ aittir (anayasanın 87. maddesi). Genel ve özel kanunlar. Kanun Hükmünde Kararname Kanunun oluşturulması zaman aldığında, hükümetin meclisten aldığı yetki ile kanun gücünde çıkardığı kararnameler

Hukukun Kaynakları Tüzükler Kanunların uygulanmasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek üzere kanunlara aykırı olmamak kaydıyla, kanunun işleyişini gösteren kurallar. Yönetmelikler Kanun, KHK, tüzüklere bağlı olmak üzere, belirtilen hükümlerin uygulanmasını sağlamak amacıyla başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişiler tarafından çıkartılan düzenlemeler. Seyahat acenteleri yönetmeliği, turizm tesisleri yönetmeliği, vb

Hukukun Kaynakları Bakanlar Kurulu kararları Anayasa ve kanunların verdiği yetkiye dayanarak Bakanlar kurulunca yapılan düzenlemeler. Genelgeler ve Tebliğler İlgili kamu kuruluşları tarafından yasanın veya tüzüğün belli bölümlerinin uygulanmasını veya ortaya çıkan yeni bir durumu kamuoyuna veya ilgililerine duyurmak amacıyla yapılan yayım. Makam Onayları İlgili makamca onaylanan, dar çerçeveli yazılı çalışma sistemi

Turizm Politikası Açısından Turizm Hukukunun Yeri Önemi ve Gelişimi 2 Turizm Politikası Açısından Turizm Hukukunun Yeri Önemi ve Gelişimi

Hukuk Toplum düzenini sağlamak amacıyla devlet tarafından ortaya konulmuş, uyma zorunluluğu olan maddi müeyyideli kurallar bütünü. Hukuk kurallarının yürürlükte olan yazılı belgelerinin tümüne mevzuat denir.

Turizm Hukuku Turizm ilişkilerini düzenleyen hukuk kuralları. Turizm Mevzuatı, turizm ile ilgili kuralları düzenlemek amacıyla hazırlanmış ve yürürlüğe konulmuş yazılı belgeleri kapsayan bütün.

Çeşitli konularda ortaya çıkan ihtiyaçlar doğrultusunda hukuk kuralları geliştirilir. Turizmin mesleki ve sektörel gelişimi ile ortaya çıkan yasal boşluklar turizm hukukunun oluşturulması ile giderilmeye çalışılmıştır.

Cumhuriyet Döneminde Türk Turizm Hukukunun Gelişimi Planlı Dönem Öncesi Turizm Hukuku-1 •1923 Türk Seyyahın Cemiyeti •1930 Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu (turizm teşkilatının gelişmediği dönemlerde basılı yayınlar, tanıtım, tarihi eser korunması) •1934, 2450 sayılı kanun ve İktisat bakanlığına bağlı Türk Ofisi – Turizm Bürosu

Planlı Dönem Öncesi Turizm Hukuku-2 •1939 Turizm Şube Müdürlüğü •1940 Matbuat Umum Müdürlüğü – Turizm Dairesi •1949 Basın Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü •1957 Basın Yayın ve Turizm Bakanlığı •1950 Turizm Müesseselerini Teşvik Kanunu •1953 Turizm Endüstrisini Teşvik Kanunu •1957 Türkiye Turizm Bankası •1962 Turban Oteller ve Tatil Köyleri Zinciri

Planlı Dönem Sonrası Türk Turizm Hukuku-1 1960 yılından sonra turizme verilen önem artmaya başladı. 1961 anayasasından sonra kurulan Devlet Planlama Teşkilatı, turizmi bir plan çerçevesinde iktisadi ve sosyal ilkelere bağlamaya çalıştı

Planlı Dönem Sonrası Türk Turizm Hukuku-2 1962 T.C. Turizm Bankası – TURBAN 1963 Turizm ve Tanıtma Bakanlığı (iç ve dış turizmi geliştirmek, ekonomik verim sağlamak, turizm imkanlarını değerlendirmek, araştırma-inceleme, tanıtıcı hizmetler) 1983 Kültür Bakanlığı ile birleştirildi (kültürel değerleri araştırmak, ilgili kuruluşları yönlendirmek, tarihi ve kültürel varlıkları korumak, ekonomik kazanç için kaynakları kullanmak, yatırım-işletim-gelişim, taşınmazları temin etmek, tanıtmak, diğer görevler)

Bakanlık Teşklatı (Bakan, Müsteşar, 4 müsteşar yardımcısı) Ana hizmet birimleri (güzel sanatlar g.m., kültür varlıkları ve müzeler g.m., kütüphaneler ve yayımlar g.m., telif hakları ve sinema g.m., yatırım ve işletmeler g.m., araştırma ve eğitim g.m., tanıtma g.m., milli kütüphane başkanlığı ve dış ilişkiler, Avrupa Koordinasyon Dairesi Başkanlığı),

Danışma ve denetim birimleri (teftiş kurulu başkanlığı, araştırma, planlama ve koordinasyon kurulu b., hukuk müşavirliği, bakanlık müşavirliği, basın ve halkla ilişkiler müşavirliği) Yardımcı hizmet birimleri (personel daire başkanlığı, idari-mali işler daire başkanlığı, savunma sekreterliği ve özel kalem müdürlüğü) Bakanlıktaki sürekli kurul en yüksek danışma organı “Turizm Şurası”dır. Gerekli konular için 3 yılda bir toplanır.

1. Beş Yıllık Plan 1963-1967 •Turizm talebinin karşılanması ve ödemeler dengesinin kurulması • Yatırımın artırılması • Tanıtım • Alt dalların geliştirilmesi • İkili turizm anlaşmaları

2. Beş Yıllık Plan 1968-1972 •Tüketimi ve gecelemeyi artırmak •İç turizmin geliştirilmesi •Kitle turizmi •Rekabete cevap vermek •Alt yapının geliştirilmesi

6. Beş Yıllık Plan 1990-1994 • Kış, av, su sporları, festival, sağlık, gençlik, kongre, termal, golf ve 3. yaş turizmi • Kalifiye eleman sağlamak • Çevresel faktörlere dikkat etmek • Tur operatörlerini geliştirmek • Tesis işletmeciliğini artırmak, küçük tesis ve aile işletmeciliğini artırmak • Sağlık şartlarını sağlamak

7. Beş Yıllık Plan 1996-2000 • Turizm Bakanlığı Teşkilat Kanunu • Türkiye Seyahat Acenteleri ve Acenteler Birliği Yasası • Türkiye Turistik Otelciler ve İşletmecileri Birliği • Deniz Turizmi Birliği Yasası • Pansiyon İşletmecileri ve Türkiye Pansiyon • İşletmecileri Birliği Yasası • Rehberler Birliği Yasası

8. Beş Yıllık Plan 2001-2005 • Kriz yönetimi • Yeni turizm alanlarını geliştirmek • Doğal, tarihsel ve sosyal çevreyi koruyucu, kollayıcı ve geliştirici yaklaşımlar • Yatak kapasitesinin geliştirilmesi • Yerel yönetimler ve halkın katılımı • Kullanan öder – kirleten öder • ATAK – Akdeniz-Ege Turizm Altyapı Kıyı Yönetimi • KOBİ ler • İstihdam edileceklerin belgelendirilmesi • Arazi kullanım planları • Sürdürülebilir turizm

9. Beş Yıllık Plan 2007-2013 •Toplumsal katılımı ve diyaloğu güçlendirmek •İnsan odaklı yönetim anlayışı •Rekabetçi piyasa •Şeffaflık, katılımcılık, hesap verebilirlik, verimlilik, memnuniyet – kamusal hizmet •Devletin üretimden çok, politika-düzenleme-denetleme işlevlerini güçlendirmek •Sürdürülebilirlik

Türk Turizm Hukukunun Kaynakları 3 Türk Turizm Hukukunun Kaynakları

Türk Turizm Hukukunun Milli Kaynakları A-Anayasa’da Turizm 23. Madde “yerleşme ve seyahat hürriyeti”, “herkes yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir” 5682 sayılı “Pasaport Kanunu” 16. Madde “Yabancıların durumu” 43. Madde “Kıyılardan yararlanma” 56. Madde “Sağlık Hizmetleri ve çevrenin korunması” 63. Madde “Tarih, kültür ve tabiat varlıklarının korunması” 169. Madde “Ormanların korunması ve geliştirilmesi” 172. Madde “Tüketicilerin korunması”

B- Yasalarda , Tüzüklerde ve Yönetmeliklerde Turizm •2634 Sayılı Turizmi Teşvik Kanunu •1618 Sayılı Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu

2634 Sayılı Turizmi Teşvik Kanunu 1953 yılında yürürlüğe girmiş olan 6086 sayılı “turizm endüstrisini teşvik kanunu” turizm işletmelerini teşvik için çıkarılmış fakat bakanlık bazında yeterli gelmemiştir. 16.03.1982 tarih ve 2634 sayılı “turizmi teşvik kanunu” yürürlüğe konmuştur. Zaman içinde değişikliklere uğramıştır.

Kanun Mahiyeti - 1 •Turizm teşvik kanunu, turizm sektörünü düzenleyecek, geliştirecek, dinamik bir yapı ve işleyişe kavuşturacak tertip ve tedbirlerin alınmasını sağlamak amacıyla çıkarılmıştır (m.1) •Genel ifadeyle, turizm hizmeti ve bu hizmetin gereği turizm bölgeleri ve turizm merkezlerinin tespiti ile geliştirilmesine, turizm yatırım ve işletmelerinin teşvik edilmesine, düzenlenmesine ve denetlenmesine ilişkin hükümleri kapsar (m.2)

Kanun Mahiyeti - 2 Turizm bölge ve merkezlerinin tespiti Turizm yatırımı ve turizm işletmesi belgesi alınması Turizm bölgelerinin gelişimi, planlanması, kararların onaylanması ve tadil edilmesine Kültür ve Turizm Bakanlığının yetkilendirilmesi Doğal turizm kaynaklarının korunması ve kullanılması, Taşınmazların turizm amaçlı kullanımı, Turizm merkezlerinin alt yapısının, oluşturulmasında öncelik tanınması, Fiyat tarifelerinin hazırlanması, Turizm kredilerinin tahsis edilmesi,

Kanun Mahiyeti - 3 Elektrik, havagazı ve su ücretlerinin en düşük seviyeden ödenmesi Haberleşme kolaylıkları Belgeli işletmelerde içişleri bakanlığının izni ile %10 u geçmemek üzere yabancı çalıştırılması 2559 sayılı Polis vazife ve salahiyet kanunu 12. maddesi (bayanların çalıştırılması, yaş sınırları) 18. yaşından küçükleri velileri ile işletmelere girmesi 1593 sayılı Umumi hıfsı sıhha kanunu hükümleri Talih oyunları ile ilgili hüküm İzinler (resmi tatil, hafta sonu, çalışma süreleri) bakanlıkça düzenlenir Yat turizmi ile ilgili hükümler Kanunun uygulanması, turistik tesislerin denetlenmesi ve uygulanacak cezaların belirlenmesi

Denetleme Yetkisi Belgeli yatırım işletmelerinin, bu yatırım ve işletmelerin belgeye esas olan niteliklerini, bu nitelikleri koruyup korumadıklarını denetleme ve işletmeleri sınıflandırma yetkisi Kültür ve Turizm Bakanlığına aittir. Bakanlığın gerek görmesi halinde, denetim ve sınıflandırmaya esas oluşturacak tespitler, bakanlıkça yetkili kılınacak gerçek ve tüzel uzman kişilere de yaptırılabilir.

Cezalar - 1 Uyarma cezası Para cezaları ((a) uyarmanın tekrarı (b) bakanlığa bilgi vermeden kapatma (c) reklam vb araçlarda uygunsuzluk (d) can ve mal kaybında ihmal (e) devir, kira, ortaklık vb değişimlerinin izinsizliği (f) onaylı fiyatın üzerinde fiyat-20 kat fazlası alınır, cezalar çarpan olarak toplam olarak verilir, para cezaları denetleme elemanları tarafından verilmekte ve 7 gün içinde ödenmesini teminen mal müdürlüğüne ceza tutanağı verilir, aksinde icra kuralları uygulanır)

Cezalar - 2 Turizm yatırımı veya turizm işletme belgesinin iptali (1 yıl içinde 4 kez para cezası, işletme türü dışında faaliyet, ülke turizmi ve can güvenliği açısından sakıncalı olma, turizm işletmeciği ve genel sağlık açısında tesisin vasıflarını önemli ölçüde yitirmesi, yatırım ve işletme döneminde tesisin belgelendirmeye esas vasfını yitirmesi)

Cezalar - 3 Diğer cezalar (kanunun 6. maddesi hükümlerine aykırılıkta 3-18 ay hapis ve ağır para cezası ya da her ikisi birden uygulanabilir, yatların Türkiye’de kalış süreleri ve kabotaj hakları ile ilgili maddenin 2. fıkrasına aykırılıkta ağır para cezası – tekrarında ceza 2 kat artar)

Turizmi Teşvik Kanunu ile ilgili Yönetmelikler - 1 Talih oyunları yönetmeliği Turizmi geliştirme fonunun denetlenmesine ait yönetmelik Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgelerinde ve turizm merkezlerinde imar planlarının hazırlanması ve onaylanmasına ilişkin yönetmelik Belgeli işletmelerde yabancı personel ve sanatkarların çalıştırılması hakkında yönetmelik Turizm işletmelerinin bakanlıkla, birbirleriyle ve müşterileriyle ilgili ilişkileri hakkında yönetmelik Turizm yatırım ve işletme kuruluşlarının denetimi hakkında yönetmelik

Turizmi Teşvik Kanunu ile ilgili Yönetmelikler - 2 Kamu arazisinin turizm yatırımlarına tahsisi hakkında yönetmelik Turizm tesislerinin belgelendirilmesine ve niteliklerine ilişkin yönetmelik Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezlerinin belirlenmesine ve ilanına ilişkin yönetmelik Yat turizmi yönetmeliği Türk karasularında sportif amaçlarla yapılacak aletli dalışlara ilişkin yönetmelik Turizm amaçlı sportif faaliyet yönetmeliği

Turizmi Teşvik Kanunu ile ilgili Yönetmelikler - 3 •Turizmi teşvik kanununca uygulanacak para cezalarının tahsili ve turizmi geliştirme fonuna aktarılması hakkında yönetmelik •Turizmi teşvik kanununun cezai hükümlerinin uygulanması hakkında yönetmelik •Turizm alan ve merkezlerinde yer alan termal suların kullanma hakkı ve işletilme usulü ve esasları hakkında yönetmelik

1618 Sayılı Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu 14.09.1972 tarihli kanun, seyahat acentelerinin gerek tanımı, gerek kuruluş ve sınıflandırmasını, gerekse işleyiş bakımından meydana gelen aksaklıkların ortadan kaldırılmasını, Seyahat Acenteleri Birliği kurularak seyahat acenteciliğini yurt ekonomisine en yararlı bir meslek haline getirilmesini, sağlamak amacıyla çıkarılmıştır.

Kanun; • Seyahat acenteleri Turizm Bakanlığının vereceği işletme belgesi ile kurulabilir • Gruplandırılması • Şube açılabileceği • Acente sahibinin nitelikleri • Sorumlu müdürünün nitelikleri • Personelin nitelikleri • Kuruluş teminatı ve miktarı • İşletme belgesinin iptalinde işletme faaliyetlerinin sona ermesi veya grup değiştirilmesi halinde teminatın durumu

• Teminat karşısında alacakların durumu • Bakanlığa haber ve bilgi verme zorunluluğu • Reklam ve tanıtma belgelerinden birer nüshayı bakanlığa gönderme zorunluluğu • Acentelere verilecek kredi ve tanınacak kolaylıklar • Seyahat acentelerinin denetim ve gözetimi • İşletme belgesi iptal sebepleri • Faaliyetten men etme • TÜRSAB amaç ve kuruluş, görevleri, organları, gelirleri hakkındaki hükümler.

Denetim Turizm Bakanlığı, Müfettişleri, uzman denetçileri, bölge müdürlükleri veya bakanlıkça yetkili kılınacak diğer kişiler vasıtasıyla Seyahat Acentelerini ve Seyahat Acenteleri Birliğini her zaman denetleme yetkisine sahiptir.

Tur Taban Fiyatları Turizm Bakanlığı gerektiğinde acentelerin, uğradığı her deniz ve havalimanında 48 saat veya daha az kalan gemi ve uçak yolcuları için tertipleyecekleri turların taban fiyatlarını en geç bir önceki yılın ağustos ayı sonuna kadar tespit edip, bu fiyatları acentelere ve ilgili kuruluşlara duyurmaktadır.

İptal Sebepleri • Teminat eksikliklerini 30 günde tamamlayamama • 7. maddeye aykırı hareket • Hizmet şartlarında yapacakları düzeltmelerle ilgili çalışmaları süresinde yapmamak • Haber ve bilgi vermeme • Reklam ve tanıtmada usulsüzlük • Müşteriyi aldatıcı, güven sarsıcı ve turizmi etkileyen olumsuz faaliyetler • Tur fiyatlarını uygulamayan • Döviz girdilerini sağlayamama • Av turizm yönetmeliğine uygun hareket etmeme • 1 yıl içinde 3 ihtar alan

İptalin Hükmü •İptal kararının ardında en az 2 yıl yeniden izin verilmez •Geçici a grubu belgesi alınan acenteler için 2 yıl belge tekrar düzenlenemez •Sahip ve sorumlu müdürü aynı olan ve yakınlıkları olan acente kuruluşları için 2 yıl izin verilmez

Cezalar Belgesiz acenteler için men cezası dışında, mahkemelerce sorumlular hakkında 3-6 ay arasında hapis cezası uygulanır.

Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu ile İlgili Yönetmelikler •Yerli ve yabancı avcıların av turizmi kapsamında avlanmalarına ilişkin usul ve esaslar hakkında yönetmelik •Seyahat acenteleri yönetmeliği •Seyahat Acenteleri Birliği yönetmeliği •Seyahat acentelerinin hac seferi düzenlemelerine dair esasları belirleyen yönetmelik

Turizmle İlgili Diğer Yasalar, Tüzükler ve Yönetmelikler 4 Turizmle İlgili Diğer Yasalar, Tüzükler ve Yönetmelikler

Yasalar - 1 •Pasaport kanunu •Yabancıların Türkiye’de ikamet ve seyahatleri hakkında kanun •Kimlik bildirme kanunu •Turist gemilerinden alınan resimlerden bazılarının affına ve bazılarının indirilmesine dair kanun •Kıyı kanunu

Yasalar - 2 •Umumi hıfzıssıhha kanunu •Çevre kanunu •Tanıtma fonu teşkili hakkında kanun •Kültür ve tabiat varlıklarını koruma kanunu •Boğaziçi kanunu •Milli parklar kanunu

Bazı Yasalara Göre Çıkarılmış Turizm İle İlgili Tüzükler •Dünya Turizm Örgütü (WTO) Tüzüğü •Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğü

Bazı Yasalara Göre Çıkarılmış Turizm İle İlgili Yönetmelikler - 1 •Profesyonel turist rehberliği yönetmeliği •Yüzdelerden toplanan paraların işçilere dağıtılması hakkında yönetmelik •İçkili yerlere verilecek izinlerde gözönünde bulundurulacak esasları gösterir yönetmelik •Turizm işletmelerine personel yetiştirme temel eğitim kursları yönetmeliği •Turizm eğitimi merkezleri (TUREM) kuruluş yönetmeliği

Bazı Yasalara Göre Çıkarılmış Turizm İle İlgili Yönetmelikler - 2 •Turizm uygulama kurulunun çalışma esasları hakkında yönetmelik •Turizm Bakanlığı ödüller yönetmeliği •Turizm Bakanlığınca mahalli, milli ve milletlerarası turizm faaliyetlerini düzenleyen il özel idarelerine yapılacak yardım yönetmeliği •Turizm Bakanlığı yurtdışı teşkilatında görevlendirilecek personelin seçim esaslarına dair yönetmelik

Bazı Yasalara Göre Çıkarılmış Turizm İle İlgili Yönetmelikler - 3 • Turizm ve Tanıtma Bakanlığı mihmandarlık görevi hakkında yönetmelik • Müzelerde film ve fotoğraf çekme ile ilgili yönetmelik • Özel müzeler ve denetimleri hakkında yönetmelik • Turistik yöreler belediyelerine vidanjör, arasöz ve çöp kamyonu sağlanması hususunda bakanlıkça yapılacak yardımlara ilişkin yönetmelik

5 Turizm Yatırım Belgesi, Turizm İşletmesi Belgesi ve Seyahat Acentesi Belgesi

Turizm Yatırım Belgesi ve Turizm İşletme Belgesi 2634, 5. Madde: turizm sektöründe; bu kanun ve diğer mevzuatta yer alan teşvik tedbirleri ile istisna, muafiyet ve haklardan yararlanabilmek için Turizm Bakanlığından, Turizm Yatırım Belgesi veya Turizm İşletme Belgesi alınması gerekir.

•Turizm belgesi •Turizm yatırımı belgesi •Turizm işletmesi belgesi •Kısmi turizm işletmesi belgesi •Geçiş dönemi turizm yatırımı belgesi veya geçiş dönemi turizm işletmesi belgesi

Turizm Yatırım Belgesi; turizm sektöründe yatırım yapana, tespit edilen yatırım dönemi için bakanlıkça verilen belgedir. Turizm İşletmesi Belgesi; turizm sektöründe faaliyet gösteren turizm işletmelerine bakanlıkça verilen belgedir.

Turizm Belgesi Turizm kompleksleri, turizm kentleri ve tatil merkezlerindeki apart otel üniteleri, tatil siteleri ve butik tatil villaları ile apart oteller dışındaki turizm belgeli tesislerde devre tatil hakkı hariç devre mülk gibi şerhe konu şahsi haklar tapuya tescil ettirilememekte, bu tür tesislere turizm belgesi verilememekte ve bu sisteme kısmen veya tamamen geçtiği tespit edilen tesislerin belgeleri de iptal edilmektedir.

İşlemler • Turizm belgesi başvurusu • Başvurunun değerlendirilmesi (belgelerin tesliminden 60 gün içinde sonuçlanır, eksikler tespitinden sonra verilen süre 60 gün istenir, eksiklikler en fazla %10 oranında oynayabilir) • Turizm belge devri talepleri • Sınıflandırma çalışmaları • Değerlendirme kurulunun oluşumu, görev ve çalışma esasları • Turizm yatırımı belgesinin süresi ve yatırımın izlenmesi • Turizm belgesinin iptali

Seyahat Acentesi İşletme Belgesi •AG belgeli 2 sen için 80.000 $ (yabancı uyruklular için 3 katı) •A gurubu aynı şartları, yoksa 5 sene geçmişe dayalı ortalama senelik 40.000 $ •B – C grupları için döviz şartı yoktur •Acenteler yurt içi ve dışında şubeler açabilirler •İptal olanlar için 2 yıl izin verilmez

Turizm Tesislerinin Genel Nitelikleri-1 Yerleşme özellikleri ile mahallerin düzenlenmesi: yöre, çevre ve doğa ile uyumlu, pazarlama ve işletmenin gereklerini sağlayabilecek şekilde yönetmelikte öngörülen fonksiyonlara ve ölçülere uygun, nitelikli malzeme ile tefriş, dekore edilerek donatılmış mekanlarda gerçekleştirilecektir. Bahçe, lavabo ve tuvalet, ısıtma – havalandırma, sıcak – soğuk su, arıtma tesisi, aydınlatma, ek hizmet alanları.

Turizm Tesislerinin Genel Nitelikleri-2 Personelin nitelikleri: hizmet kalitesini yükseltici önlemler alınmalı, kılık kıyafet, her işletmede ilk yardım konusunda sertifikalı personel. Tanıtım, bilgilendirme ve fiyat tarifeleri: bakanlıktan alınan belgeye uygun olmalı, bakanlığın talebine karşılık vermeli, onaylı fiyat tarifesi hazır olmalı, yiyecek-içecek işletmelerinde fiyatlar yazılı olarak sunulmalıdır. Sağlık, temizlik ve çevre korunmasına yönelik önlemler: tesisat tasarımı, yapı malzemesi seçimi, su, yiyecek-içecek hazırlanması, depolama, açık büfelerin saklama koşulları, 500 yatağı aşan işletmelerde sürekli doktor hizmeti, hemşire ve revir düzenlemesi. Doğal kaynakların tedavi amacıyla kullanımı, atık yönetimi.

Turizm Tesis Türleri • Asli konaklama tesisleri • Yeme-içme ve eğlence tesisleri • Sağlık ve spor tesisleri • Kongre ve sergi merkezleri • Rekreasyon tesisleri • Kırsal turizm tesisleri • Özel tesisler • Bileşik tesisler • Diğer tesisler

Asli Konaklama Tesisleri (Genel) • Yatak odaları (banyolu, ilave yatak konulabilir, genel aydınlatma ve gece lambası, tuvalet masası ve aynası, bagaj yeri ve elbise dolabı, tesis tür ve sınıfına göre farklılıklar) – suit odalar, bu odalarda mutfak nişi, büyüklüğüne göre yatak sayısı, aile odası • Personel ve mahalleri (çeşitli ünitelerde sertifikalı personel, yemekhane ve yatakhane) • Bedensel özürlüler için düzenleme (kapasitesi 80 oda üzerinde ise en az 1 oda, kapasitesinin en az %1’i) • Asansör düzenlemesi • Kış sporları yapılan tesislerde gerekli düzenlemeler

Asli Konaklama Tesisleri (Tipleri) •Oteller (bir, iki, üç, dört, beş yıldızlı) •Moteller •Tatil köyleri (dört, beş yıldızlı) •Pansiyonlar •Kampingler •Apart oteller •Hosteller

6 Turizm İşletmeleri

Yeme -İçme ve Eğlence Tesisleri • Lokantalar (2. sınıf: en az 50 kişi, yemek hizmet alanı %25 - 1. sınıf: en az 150 kişi, 50 kişilik ana salon, yemek hizmet alanı %50 altında) • Kafeteryalar (en az 50 kişi kapasiteli, garson hizmeti olmadan) • Eğlence yerleri (en az 80 odalı konaklama tesisleri, 4-5 yıldızlı oteller, tatil kentleri, yiyecek-içecek hizmeti sunabilen, en az 100 kişilik salona sahip, yemek hizmeti için 2. sınıf restoran standartlarında)

Sağlık ve Spor Tesisleri • Termal tesisler (kaplıca, içmece, iklim kür merkezleri tedavi ve rekreasyon amaçlı, Sağlık Bakanlığı denetimli) • Sağlık yaşam tesisleri • Yüzme havuzları (225 metrekare yüzey alanı) • Spor tesisleri • Golf tesisleri

Kongre ve Sergi Merkezleri •Aynı anda 1000 kişiye hizmet verebilecek şekilde bölünebilir kongre salonu •En az 50 kişilik dört salon •Mekan kapasitesinin üçte birine aynı anda hizmet verebilecek yeme-içme tesisleri • %5 otopark •Simültane tercüme odası ve hizmetleri

Rekreasyon Tesisleri •Eğlence merkezleri (en az 150 kişilik kapalı alan yeme-içme, en az 500 kişilik salonlar, 100 kişilik kapalı bar, %20 garaj, revir, 250 metrekare kapalı sergi salonu, 500 kişilik açık hava tiyatrosu) •Temalı parklar (en az 50.000 metrekarelik alan) •Günübirlik tesisleri •Kış sporları ve kayak merkezleri mekanik tesisleri (teleferik, telesiyej, teleski, tele kabin)

Kırsal Turizm Tesisleri •Çiftlik – köy evi •Yayla evi (en az 5 odalı) •Dağ evi (en az 1 yıldızlı otel standardında, sertifikalı spor eğitmenleri, oda en fazla 6 kişi)

Özellik Taşıyan Tesisler •Özel tesisler (tescilli kültür varlığı niteliğindeki yapılarda gerçekleştirilenler dışındaki özel tesislere turizm yatırımı belgesi verilememektedir) •Butik oteller (en az 10 oda, özgün, servis ve işletmede üstün standartlarda, eğitimli personel)

Birleşik Tesisler • Turizm kentleri • Turizm kompleksleri (belirli sayıda tesis, en az 500 yatak kapasiteli, 5 yıldızlı otel veya tatil köyü ve kongre-sergi-eğlence merkezi bulunan) • Tatil merkezleri (en az 1250 odalı, asgari 3-4 yıldızlı otel standardında) • Zincir tesisler (asgari 3 ayrı yerde) • Personel eğitimi tesisleri (en az 120 öğrenci kapasiteli)

Diğer Tesisler •Mola noktaları •Yüzer tesisler •Tatil siteleri ve villalar (A-B tipi tatil siteleri, butik tatil villaları)

Hukuk Belirli bir toplumda kişiler arasındaki ilişkileri düzenleyen ve devletin yaptırım gücüyle uyulması zorunlu kurallara dayanan, bu kuralların oluşturduğu düzen

Hukuk Belirli bir toplumda kişiler arasındaki ilişkileri düzenleyen ve devletin yaptırım gücüyle uyulması zorunlu kurallara dayanan, bu kuralların oluşturduğu düzen

Hukuk Belirli bir toplumda kişiler arasındaki ilişkileri düzenleyen ve devletin yaptırım gücüyle uyulması zorunlu kurallara dayanan, bu kuralların oluşturduğu düzen

Hukuk Belirli bir toplumda kişiler arasındaki ilişkileri düzenleyen ve devletin yaptırım gücüyle uyulması zorunlu kurallara dayanan, bu kuralların oluşturduğu düzen

Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği 7 Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği

Seyahat acenteleri, daha önceleri 1953 tarih ve 6086 sayılı “turizm endüstrisini teşvik” kanunun 34. maddesi ile düzenlenmekteydi. Daha sonra günün ihtiyaçları doğrultusunda 1972 tarih ve 1618 sayılı “seyahat acenteleri ve seyahat acenteleri birliği” kanunu yürürlüğe konulmuştur. 1996 tarihli düzenlemeler ile “seyahat acenteleri yönetmeliği” hükümleri uygulanmaktadır.

A. Seyahat Acentelerinin Kuruluş ve İşleyişi 1618 sayılı kanuna göre seyahat acenteler; kar amacıyla turistlere ulaştırma, konaklama, gezi, spor ve eğlence imkanları sağlayan, onlara turizmle ilgili bilgiler veren, bu konuya ilişkin tüm hizmetleri gören ve turizm ekonomisine ve genellikle ödemeler dengesine katkıda bulunan ticari kuruluşlardır.

Sundukları Hizmetler •Tur düzenlemek •Transfer •Rezervasyon •Enformasyon •Kongre, konferans organizasyonu •Turistik gezi amaçlı münferit taşıma aracı kiralama •Ulaştırma araçları biletleri satmak •Seyahat acentesi ürünü satmak

Ek Faaliyetler •Turistik enformasyon ve tanıtım malzemeleri satmak •Motorlu veya motorsuz ulaştırma araçları bulundurmak, kiralamak

Faaliyet Dışı Alanlar •Tüketicilerin doğrudan kendileri ve aileleri için yaptıkları işlemler, rezervasyonlar. •İşletme belgelerince izin verilen ya da boş kalan alanlarda kendi ürünlerini pazarlamaları, rezervasyon yapmaları ve satmaları •Ticari amaçlarla araç kiralama

Seyahat Acentesi Türleri • A Grubu ve AG grubu (tüm seyahat acenteleri hizmetlerini gören) • B Grubu (A Grubu acenteler ve tüm ulaştırma araçlarının biletlerini satan) • C Grubu (yalnız Türk vatandaşları için turlar düzenleyen, A Grubu tarafından verilen görevleri yerine getirebilen) •A Grubu bir acente görevlerini B ve C grubu acenteye vermesi durumunda belgelendirme yapması gerekmektedir.

•Yabancı uyruklu acenteleri yurtdışına tur düzenleyememektedirler •A grubunun yurtdışı karayolu ulaşımı durumunda yolcu nakliye ruhsatı istenmez, aracın bakanlık standartlarına uygun olması gerekir •Acenteler şube açabilir, bakanlıktan izin almak gereklidir, materyallerinde merkezin adını kullanmalıdırlar, döviz mecburiyeti bakanlık ve maliye bakanlığınca belirlenir.

B. Seyahat Acentelerinin Nitelikleri •Seyahat acentesi sahibinin nitelikleri: 18 yaş, ağır hapis, yüz kızartıcı suçlardan ve hileli iflastan hükümlü olmamak, ticari itibara sahip olmak, daha önceden kanunda belirtilen cezalara sahip olmamak •Sorumlu müdürün nitelileri: en az lise mezunu, A – B grupları için yabancı dil şartı, en az 2 yıllık tecrübe, T.C. vatandaşlığı

•Personelin nitelikleri: A – B grupları merkez ve şubelerde en az 2 enformasyon memuru, turlarda 1 rehber, yabancı dil şartı, C grubu için merkez ve şubede en az 1 yabancı dil şartı aranmayan enformasyon memuru. •İşyerinin nitelikleri: işin gereklerine uygunluk, iç ve dış görünümün özenle düzenlenmiş olması gerekliliği.

C. Teminatlar • Doğacak yükümlülüklere karşılık kuruluş teminatı istenir • Her şube için teminatın %50’si alınır, yabancılar için 2 katıdır • Yurtdışı turlar için tur giderlerinin %25’ini bakanlığa 2 ay sonra iade edilmek üzere verilir • Belge iptallerinde para 1 yıl bakanlıkta kalır ve döner sermayeye aktarılır • Kendi rızası ile kapanan işletmeler için teminat 1 sene bakanlıkta kalır ve sonrasında iade edilir, en az 6 ay öncesinde bildirmek gereklidir

D. Seyahat Acentelerinin Yükümlülükleri •Haber verme (değişiklikler 30 gün içinde bildirilmeli) •Bilgi verme (faaliyet bilgileri ekim ayı sonuna kadar verilmeli) •Reklam ve tanıtma ile ilgili yükümlülük (dağıtımdan 15 gün önce bakanlığa göndermeli) •Yazışma yükümlülüğü (yazışmalar 15 gün içinde cevaplandırılmalıdır) •Mesleki sır saklama yükümlülüğü

Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) •Pazar araştırmaları ve seyahat acenteciliği konusunda incelemeler yapmak •Rekabetin önlenmesi için gerekli tedbirleri almak •Acente personelinin yetişmesi için kurs ve seminerler düzenlemek •Bakanlığa görüş bildirmek •Acenteleri uluslar arası alanda temsil etmek •Birlik üyelerine cezai işlem uygulayabilmek

Seyahat acenteleri bu birliğe üye olmak zorundadırlar Seyahat acenteleri bu birliğe üye olmak zorundadırlar. Merkezi Ankara’da yer almaktadır. Genel kurul, yönetim kurulu, denetim kurulu ve disiplin kurulu şeklinde organize olmuşlardır. Gelirleri, birlik üyelerinin kayıt ve aidat ücretleri, seminer ve kurslardan elde edilecek gelirler, bağış ve yardımlardan oluşmaktadır.

8 Turizm İşletmelerinin Bakanlıkla, Birbirleriyle ve Müşterilerle İlişkileri Hakkında Yönetmelik

Yönetmelik, turizm işletme belgesi sahiplerinin birbirleriyle,müşteriyle ve bakanlıkla karşılıklı ilişkileri ile hak ve yükümlülüklerini uluslar arası kurallar doğrultusunda düzenleyerek, bu ilişkilerden doğacak anlaşmazlıkların en alt düzeye indirmek amacıyla çıkarılmıştır.

Seyahat Acenteleri ile Otel İşletmeleri Arasındaki Sözleşmeler •Bireysel olarak seyahat eden (münferit) müşterilerle ilgili sözleşmeler •Grup (en az 11 kişiden oluşan) olarak seyahat eden müşterilerle ilgili sözleşmeler •Belirli bir sürenin üzerindeki rezervasyonlar için yapılacak (kontenjan) tahsis sözleşmeleri

Sözleşme İçeriği Rezervasyon süresi, rezervasyonların süre içindeki dağılımı (oda ayrıntıları), rezervasyon süresinde sezon fiyatları, özel durumlar (indirimler, ücretsiz hizmetler), mali konular, haber verme süresi, bu sürelere ilişkin sonuçlar ve mali sorumluluklar, kesin rezervasyon dağılımı, yerleşme listelerinin son bildirimi, acenteye ödenecek tazminatlar, otele ödenecek tazminatlar, ödeme yöntemleri, konukların eşdeğer otele aktarımı, sözleşmenin iptali ile ilgili ayrıntılar.

Sözleşme • Kabul otelci tarafından 3 gün içinde yazılı olarak bildirilir. • Otelcinin isteyeceği ön ödeme hizmetlerin sezonda 3, sezon dışında 1 gecelik tutar • Fiyatlar, otele doğrudan gelen müşterilere uygulanan miktarı geçemez. • Otelci fiyatlara uygun hareket eder, değişimlerde 30 günlük uyarlama süresi • Uzun süreli konaklamalarda otelci süre bitmeden belirli bir miktar ödeme isteyebilir.

•Süreli rezervasyonlar dışında, otelciler gelirlerinin belirli bir miktarını komisyon olarak öder. •Otelcinin izni ile konaklamanın uzatılması ya da ileri tarihteki bir rezervasyon durumunda acenteye komisyon ödenir. •Süre 60 günü aşarsa komisyon ödenmez •TL ya da döviz cinsinden ödeme olabilir, sözleşmedeki miktarı geçemez. •Fatura doğrudan müşteri tarafından ödenirse, toplam üzerinden acenteye komisyon ayrılıştan 30 gün içinde ödenir.

Otelci – Acente Karşılıklı Yükümlülükleri-1 • Otelci, acente müşterisine diğer müşterilerle aynı kalitede hizmet vermelidir • Otelci, acente odalarını gelişte 14.00’den, ayrılışta 12.00’a kadar kullanıma açar. • Otelci sözleşmedeki yükümlülüklerini yerine getirmelidir, aksi halde acente zararını tazmin etmekle yükümlüdür. • Beklenmedik bir durumda otelci, aynı şartlarda başka bir otele yerleştirme isteğini acenteye değişikliği en az 3 hafta önceden bildirebilir. • Otelci, acente müşterisini kendi müşterisi haline getirme faaliyetlerinde bulunamaz.

Otelci – Acente Karşılıklı Yükümlülükleri-2 • Otelci, acenteye tüm bilgileri vermelidir •Acente de, bu bilgileri doğru ve eksiksiz olarak müşterilerine iletir •Hem otelci hem acente birbirlerinin ticari itibarını sarsıcı ifadeler kullanamaz •Taraflar anlaşma yapmadan, anlaşma yapmış gibi reklam vb faaliyet yürütemez •Fiyatlar müşteri ve 3. şahıslara açıklanmaz •Sözleşmenin tamamı ya da kısman iptalinde yazılı bildirim gereklidir.

Bireysel Müşterilerle İlgili Sözleşmeler-1 •Konaklama talebinin yoğun olduğu yer ve zamanlarda 24 saatten az olmamak koşuluyla doğrudan gelen müşterilere uygulanan iptal süresi içinde. •Tatil otellerinde yüksek sezonda girişten 30 gün öncesine, sezon dışında 14 gün öncesine kadar.

Bireysel Müşterilerle İlgili Sözleşmeler-2 • Bu sürelerin dışında iptal ya da bilgi vermeme durumunda, her müşteri için en az 1 gecelik kalış için istenen hizmetlerin, yüksek sezonda 3 gecelik kalışın parasal karşılığıdır. • Geç gelme, erken ayrılma, hizmetlerin tamamı ya da kısmen kullanılmaması hallerinde, otelcinin kusuru yoksa, acente otel zararını öder. • Acentenin yapmış olduğu ön ödemenin fatura toplamını karşılamadığı durumlarda, otelci farkı müşterilerden talep edebilir. • Acente hiçbir zaman otelin kendisine üzerinden komisyon ödediği fiyatlardan daha yüksek bir fiyatı müşterine getiremez, ancak rezervasyon hizmeti fatura edebilir.

Grup Müşterilerle İlgili Otel Sözleşmeleri-1 • Sayı azalsa bile esas olarak rezervasyonda gösterilen esas alınır. • Acente grubun girişinden 14 gün önce oda dağılımını otele bildirir. • Ödeme grubun girişinden 30 gün önce %50, ayrılmadan önceden geri kalanı şeklindedir. • 15 kişilik grup için 1 kişi, ek her 20 kişi için bir temsilci daha ücretsiz hak verilir. • İptal grubun %50’sini aşması halinde, giriş tarihinden 21 gün, %50’sinden az olması halinde 14 gün öncedir.

Grup Müşterilerle İlgili Otel Sözleşmeleri-2 •Tazminat, aksi yer almadığı sürece, sözleşmede yer alan koşullar ve özel hizmetlerin karşılığı toplamının üçte ikisidir •Yükümlülüklerini yerine getirmeyen otelci tazminat öder, acentenin gerçek zararından fazla, rezervasyon iptallerinde hizmet toplamının üçte ikisinden az olamaz. •Tazminat ödemeleri karşı tarafın talep tarihinden itibaren 30 gün içinde yapılır.

Kontenjan (Tahsis) Sözleşmeleri •Münferit müşteriler için 30 gün •Gruplarda tam iptal için 60 gün •Grubun %50’sini aşan iptallerde 45 gün •%50’den 11 kişiye kadar 30 gün •Gruptaki 10 kişiden az olanlar için 7 gün, öncesine kadar süre tanınır. •Yapılacak rezervasyonların şartları açık ve net olarak belirtilmelidir.

Otel, Müşteri ve Acente İlişkileri 9 Otel, Müşteri ve Acente İlişkileri

Müşteri isteği üzerine, otelci istenilen konaklama için gerekli rezervasyonu yapmayı kabul edince sözleşme oluşmuş olur. Bu her iki tarafın kanun kurallarına uymayı kabul ettiğinin taahhüdüdür. Yazılı rezervasyonlara cevap yazılı cevap verilir. Talebi takiben 3 gün içinde cevap verilir. Otelci depozito, sorunlar için tazminat isteği yönünde talepte bulunabilir

Müşterilerin Hak ve Sorumlulukları-1 •Müşteri sözleşme ile otelin haklarından yararlanma hakkını kazanmış olur. •Ödeme rezervasyon ismi üzerinden yapılır •Konaklama dışındaki tüm hizmet fiyatlarını sormadan kabul etmesi halinde bakanlıkça tasdikli fiyatlar uygulanır •Müşteriye sağlanan özel hizmet ücretleri hesaba eklenir •Odalarda yemek pişirmeye izin verilmez, aksi durumların uygulamalarında otelci ek ücret isteyebilir.

Müşterilerin Hak ve Sorumlulukları-2 • Kendisi ya da beraberindekiler tarafından ortaya çıkan zararlardan sorumludur • Hayvan yasaktır, belirlenen alanlarda beslenebilir • İyi niyet kurallarına uymayan müşterinin sözleşmesi biter (suç işleme), bulaşıcı hastalıklarda otel sözleşmeye son verebilir • Otelci uyulmasını isteği kuralları müşterilerin görebileceği yerlere koymalıdır • Otele geliş sabahında odalarına girmek isteyen müşteriler için boş tutulan odanın ücreti istenir.

Müşterilerin Hak ve Sorumlulukları-3 •Tam pansiyon oda ve kahvaltı fiyatlarını kapsayan, her iki öğün yemeğin verildiği tarifedir. Yarım pansiyon, oda, kahvaltı ve bir öğün yemeği kapsar •Bu pansiyon tiplerinde yenilmeyen yemeklerin fiyatlarından indirim yapılmayabilir •Belirtilen pansiyonların yemek saatleri ve yerleri belirtilir, farklı uygulamalarda ek ücret talep edilebilir

Otelcinin Hak ve Sorumlulukları-1 • Otelci müşterinin eşyasının yok olmasından, bozulmasından ve çalınmasından sorumludur, sorumluluktan kaçınmışsa sorumluluk sınırsızdır • Müşteri zararını öğrenir öğrenmez otelciye bildirmezse, hakkı kaybolur • Otelci sorumluluğu üzerine almadığını, kabul etmeyeceğini bildirmesi sorumluluğu kaldırmaz • Garaj için bırakılan aracın zararı, otelcinin sorumluluğu ya da ihmaline göre ödenir • Faturalar müşteriye sunulması ile ödenir, ulusal para, döviz, banka çekleri ve seyahat kuponları ile ödeme yapılabilir

Otelcinin Hak ve Sorumlulukları-2 •Otelci, parasını ödemeyen müşterinin eşyalarını alıkoyma hakkında sahiptir •30 gün içinde para ödenmediği takdirde otelci eşyaları satma hakkına sahiptir •Kayıp eşyalar otel yönetimine teslim edilmelidir •Müşterinin otelde ölmesi durumunda, müşteri adına yetkili kişiler zararı, gerekiyorsa odanın yeniden döşenmesi ve temizlenmesi ile ilgili giderleri karşılamalıdır

Seyahat Acentesinin Hak ve Yükümlülükleri-1 • Seyahat edenlerin ve bagajlarının güvenli bir şekilde ulaşımını sağlama • Seyahat organizasyonunu önceden belirtilen, duyurulan koşullara ve rezervasyonlara uygun şekilde yerine getirmelidir • Hizmetler arasında koordinasyon sağlama • Seyahate katılanın değişmesini kabul etmesi • Seyahat edenlerin vücut bütünlüğünün ve sağlığının korunması • Kabul edilen ücreti alma

Seyahat Acentesinin Hak ve Yükümlülükleri-2 • Kararlaştırılan ücreti ödeme (ücret sonradan artırılamaz) • Seyahat öncesi hazırlıkları tamamlama (pasaport vb formaliteler) • Seyahati düzenleyenlere ve diğer katılımcılara zarar vermeme (zamana riayet etme, gruba uyma) • Hizmetin eksik yada uygun olmamasında, ücretin geri verilmemesi, indirim, kendisi yerine başkasının geçmesi hakkı vardır.

Turizm Teşvik Tedbirleri 10 Turizm Teşvik Tedbirleri

Genel nitelikli turizm teşvik tedbirlerinin genel ilkeleri, Devlet Planlama Teşkilatınca hazırlanan 5 yıllık kalkınma planları ile, her yıl hazırlanan yıllık programlarla belirlenmektedir.

9. Beş Yıllık Kalkınma Planına Göre Turizmi Teşvik Tedbirleri 2007-2013 •Dönem sonunda gelirin 36,4 milyar dolar, ziyaretçi sayısının 38 milyon, yatak sayısının 950 bin, bu sayının tamamlanacak işletme ve ikinci konutların katkısı ile 1,3 milyona ulaşması beklenmektedir. •Turizmde yüksek katma değerli üretim yapısına geçişin sağlanması

İhracata Yönelik Devlet Yardımlarıyla Turizmi Teşvik Tedbirleri • İhracata yönelik devlet yardımlarına göre turizmi teşvik tedbirleri (devlet tarafından sektörel ihtiyaçlara yönelik katkıları kapsar) • İhracat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde vergi, resim ve harç istisnası hakkında karara göre turizmi teşvik tedbirleri

Yatırımlarda Devlet Yardımıyla Turizm Teşvik Tedbirleri •Devlet yardımları (doğrudan devlet yardımı, bütçe kaynaklı krediler) •KOBİ yatırımlarında devlet yardımları •Yatırımların ve istihdamın teşviki (gelir vergisi stopajı teşviği, sigorta primi işveren paylarında teşvik, bedelsiz yatırım yeri tahsisi, enerji desteği, diğer destekler)

Özel Nitelikli Turizmi Teşvik Tedbirleri Turizmi teşvik kanununa göre teşvik tedbirleri: turizm kredileri, elektrik-havagazı-su ücretleri, haberleşme kolaylıkları, yabancı personel çalıştırılması,alkollü içki satışı ve talih oyunları, resmi tatil-haftasonu- öğle tatilleri, orman fonuna katkının taksitlendirilmesi. Seyahat acenteleri ve seyahat acenteleri birliği kanuna göre teşvik tedbirleri.

Kredi Nitelikli Turizmi Teşvik Tedbirleri Gerekli şartları sağlamak kaydıyla, hazine tarafından sağlanan tüm şartları kapsayacak şekilde belirlenen kuruluşlarca sağlanan kredilerdir. Türkiye Kalkınma Bankası A. Ş., Türkiye İhracat Kredi Bankası (Türk Eximbank) kredi sağlayarak teşvikler sunan kuruluşlardır.

Leasing ve Franchise Sözleşmeleri 11 Leasing ve Franchise Sözleşmeleri

Leasing (Finansal Kiralama)-1 Bir şirketin sözleşme karşılığında, belirli bir süre için, bir ücret karşılığında, hizmet konusu olan malın ekonomik kullanımını işletmeciye – kiracıya bırakmasıdır (Turizm yatırımcısı için, gereksinim duyduğu yatırım malını kendi olanakları ile satın almak ya da kredi imkanlarını kullanmak yerine, o malı bir finans kurumuna satın aldırarak onu kendisine kiralamasını istemesi)

Leasing-2 •Yatırımcı, finans kurumu ile yapacağı finansal kiralama sözleşmesi ile, gereksinim duyduğu malı kullanma hakkı elde eder. •Sözleşme sonunda ödeyeceği sembolik bir ücretle malın mülkiyetini devralır. •Sözleşme ile kredi kullandıran da yarar sağlar, hem mülkiyeti satın alarak garanti altına alır hem de kira bedellerini kullanabilir.

Sözleşme Tanımı • 3226 sayılı “finansal kiralama kanunu” ile bağımsız bir sözleşme olur. • Üç taraf vardır: kiralayan (finans şirketi), konu edilen malı satan, kiracı (turizm işletmesini kuracak taraf) • İki sözleşme: kiralayan ile satıcı arasında, kiralayan ile kiracı arasında. • Kiracı talep eder ve seçer, her türlü faydayı sağlamak üzere, belirli bir süre feshedilmemek üzere öngörülen bir sözleşme yapılır. • Taşınır ve taşınmaz mallar kiralanabilir. • Kiralama süresi en az 4 yıldır. Ancak kiralanan malın özelliklerine göre değişebilir.

Sözleşme Şekli •Noter huzurunda gerçekleşir. •Kiralayan şirket yurtdışımdaysa, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu bakanlıkça tescil edilir. •Finansal kiralamaya yetkili şirketler yasaca belirlenmiştir (anonim şirketler) •Belirli bir ödenmiş sermayeye sahip olmak gereklidir.

Kiracının Hakları •Kiralamaya konu malda zilyet olma ve her türlü faydayı elde etme hakkı •Mülkiyeti devir hakkı •Malın sigorta edilmesini isteme hakkı

Kiracının Yükümlülükleri • Özenle kullanma borcu • Bakım, onarım ve koruma masraflarına katlanma borcu • Sigorta primlerini ödeme borcu • Zilyeti bir başkasına devretme borcu • Kira bedelini gününde ödeme borcu • Mülkiyeti alma hakkı yoksa malı geri verme borcu • Malın başkalarına zarar verme durumunda her türlü yükümlülüğe katlanma borcu

Kiralayanın Hakları Mülkiyete sahip olma hakkı Kira bedelini isteme hakkı Sigorta bedellerinin kiracı tarafından ödenmesini talep hakkı Malın zarar görmesi yada yitirilmesi halinde malın bedelini isteme hakkı Kısa sürede kiracının zilyetliği başkalarına devretmemesini isteme hakkı İflastan doğan haklar

Kiralayanın Yükümlülükleri •Malın zamanında kiracıya teslimi •Üçüncü kişilere devir konusu •Sözleşmeye göre malın kiracıya devri •Malın sigorta ettirilmesi

Franchise Sözleşmeleri Üretimin artması, buna karşılık tüketici gereksinimlerinin daha kaliteli ve tanınmış mallara yönelmesi sonucunda franchise verenlerin mallarını veya geliştirdikleri hizmetlerini geniş tüketici kitlelerine ulaştırmak, belirli bölgelerde bağımsız franchise alanların ise bağımsızlıklarını yitirmeden, tanınmış bir sistemin rekabet avantajlarından yararlanarak kazanç sağlamak amacıyla yaptıkları bir sözleşme türü.

Franchise Alanları Hazır yiyecek, otelcilik, alkolsüz içecekler, güzellik malzemeleri, giyim eşyası, bilgisayar, temizlik malzemeleri, kitaplar, emlakçılık Kuruluşların kendi sistemlerini, başka kişilere satması ya da kullandırması Marka, işletme adı vb öğelerden yararlanması (tedarik, üretim, dağıtım, pazarlama, reklam, promosyon, vd.) KOBİ ler gelişirken, franchise verenler herhangi bir harcama yapmadan geniş ve güvenli bir Pazar elde eder, kısa sürede ürünü tüketiciye ulaştırır – franchise alanlar pazarda rekabet edebilirlik, yer edinme, daha az risk alma ve daha az gider avantajları kazanır.

Franchise Verenin Yükümlülükleri Sözleşme öncesi bilgilendirme ve franchise alanı aydınlatma Gayri maddi hakları franchise alanın kullanımına sunma ve bunlardan yararlandırma (patent, marka, unvan, ad) Franchise veren, alanı koruması ve desteklemesi Mal ve hizmet sürümü için mal ve hizmete yönelik araç ve gereç teslimi Bölgede başka franchise yapmama, mal ve hizmetlerden faydalandırmama

Franchise Alanın Yükümlülükleri •Ücret ödeme borcu (başlangıç ödemesi, sürekli ödeme) •Mal ve hizmetlerin sürümünü yapmak, artırmak •Franchise alanın malları ya da gerekli malzemeyi franchise verenden alma borcu •Kalite vb standartların sağlanması

Uluslararası Turizm Kuruluşları 12 Uluslararası Turizm Kuruluşları

Resmi Nitelikli Kuruluşlar 1. Dünya Turizm Örgütü WTO 1924 yılında Birleşmiş Milletler nezdinde ilk turizm örgütü olarak kurulan Resmi Turizm Kuruluşları Uluslar arası Birliği’nin değişikliği ile 1970’de Madrid’de Birleşmiş Milletlere bağlı olarak kurulmuştur. Bağımsız devletlerden kurulu 109 üyesi vardır. 6 bölgesel komisyona ayrılmıştır (Türkiye Avrupa Komisyonundadır). Turizmin geliştirilmesi ve teşvik edilmesi için kurulmuştur. Dünya turizm hareketlerinin tek düzenleyicisidir.

2. İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı OECD •1960’da Türkiye’nin üye olduğu, 24 Batı Avrupa ülkesi ile Kanada ve ABD ile oluşturulmuştur. •Ekonomik işbirliği ve gelişmeyi sağlamak amacıyla Paris’te kurulmuştur. •Üye ülkelere arasında turizmin geliştirilmesi için Turizm Komitesi vardır.

3. Uluslar arası Sosyal Turizm Bürosu BITS Toplumsal düzeyde turizmi teşvik için, 1963’de Brüksel’de kurulmuş, özel hukuk statüsüne sahiptir. Her toplumun, turizme yönelik önlemlerini alarak turistik etkinliklere katılımlarını kolaylaştırmayı, düşük gelirli kesimlerin turizm etkinliklerinden yararlanmalarını ve olayların toplumla bütünleşmesini amaçlar. Türkiye 1977’den beri onur üyesidir.

4. Uluslar arası Turizm Birliği AIT Turing kulüpleri ve otomobil kurumlarının üye olduğu uluslar arası bir federasyondur. 84 ülkede, 122 üye kulüp ve 330 milyonluk temsil genişliğine sahiptir. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu üyesidir. Ulaştırma ve turizme bağlı tüm sektörlerden yararlananların çıkarlarını korumak, yayla turizmi, deniz sporları, kampçılık, karavancılık, bisikletçilik, otomobilcilik dahil tüm turistik alanlarda üyelerinin çıkarlarını korumak, üye ülkeler arası karşılıklı yardımları sağlamak, tavsiyelerde bulunmak ve haberler yayınlamak tüzükte yer alan amaçlardır.

5. Avrupa Seyahat Komisyonu ETC Avrupa’ya Kuzey Amerika ve Japonya’dan turist çekmek, reklama yönelik ortak etkinlikler düzenlemek, turizm sorunlarını incelemek, çözümler getirmek, bilimsel işbirliği sağlamak, Pazar araştırmaları yapmak gibi amaçlarla kurulmuştur.

6. Uluslar arası Kongreler ve Toplantılar Birliği ICCA •Merkezi Amsterdam’dadır. •Uluslar arası kongreler, toplantılar, sergiler düzenlemek, bu konuda uzlaşma sağlayıp bilgi sunmak amacındadır.

7. Uluslar arası Termalizm ve Klimatizm Federasyonu FITEC •1974’de Termalizm ve Klimatizm Ulusal Örgütleri Federasyonları Derneği olarak kurulmuştur. •Termalizm ve klimatizm konusundaki tüm kamu ve özel kuruluşların işbirliğini yoğunlaştırmak için kurulmuştur.

Özel Nitelikli Uluslararası Kuruluşlar Genel Turizm Konuları ile İlgili Kuruluşlar • Uluslar arası Turizm Akademisi ACI (1951, Monte-Carlo) • Uluslar arası Bilimsel Turizm Uzmanları Örgütü AIEST (1940, Bern) • Parlementolararası Turizm Örgütü AIDT (1949, Brüksel) • Uluslar arası Turizm Gazeteleri ve Yazarları Federasyonu FIJET (Paris) • Uluslar arası Scal Kulüpleri (1934, İsveç, 90 ülke, • 500’den fazla üye, 30.000’den fazla üye) • Uluslar arası Scal Kulüpleri Birliği AISC (1974, Nice)

Ulaştırma Konuları ile İlgili Kuruluşlar Uluslar arası Havayolu Taşımacılığı Örgütü IATA: 1945 Havana’da, uluslararası düzeyde havayolu taşımacılığı standartlarını sağlamak amacıyla kurulmuştur. 100’den fazla üye uçak işletmesi ve acente vardır. Denetleme yetkisine sahiptir. Fiyat politikalarının uygulanmasında da etkindir ve bu sayede rekabeti devamlılığı sağlamaktadır

•Uluslar arası Havacılık Federasyonu FAI (1946, Paris, sivil havacılığı geliştirmek ve hava sporlarını teşvik) •Amerikalılararası Otomobil Kulüpleri Federasyonu FIAC (Arjantin, otomobil turizmini geliştirmek, sınırlar arası geçişleri kolaylaştırmak) •Dünya Turing ve Otomobil Örgütü OTA

Konaklama Konuları ile İlgili Kuruluşlar •Uluslar arası Otelcilik Örgütü IHA (1896’da Paris’te kurulmuştur. Amacı, otelcilik mesleğinin sorunlarını incelemek, uluslar arası turizmle ilgili otel sorunlarını çözümlemek, ulusal otelcilik örgütleri arasında birlik kurmak, acenteler ile ilişkileri düzenlemektir. •Uluslar arası Kamp ve Karavan Federasyonu FICC (1932, Lüksemburg, Türkiye’nin üyeliği bulunmaktadır).

Turizm Pazarlaması ile İlgili Kuruluşlar Seyahat Acenteleri Birlikleri Evrensel Federasyonu UFTAA Dünya Seyahat Acenteleri Birliği WATA (1949 Cenevre) Uluslar arası Seyahat Acenteleri Federasyonu FIAV (1919, Brüksel) Amerikan Seyahat Acenteleri Birliği ASTA (1940 New York) Pasifik Bölgesi Seyahat Birliği (San Francisco) Uluslar arası Tur Yöneticileri Derneği IATM (Londra)

13 Genel Değerlendirme

Turizm ve Hukuk Turizm hukuku nedir? Turizmde hukuk neden gereklidir? Turizm hukukunun özellikleri nelerdir? Kaynakları nelerdir? Turizmle ilgili genel ve özel yasalar, yönetmelikler, tüzükler nelerdir?

Turizmle İlgili Resmi Belgeler Turizm işletme ve yatırım belgesi nedir? Bu belgeler ne işe yarar? İşletme açarken bu belgeler nasıl alınır?

Turizm İşletmeleri Hangi işletmeler turizm işletmesi olur? Konaklama, yeme-içme ve diğer turizm işletmeleri nelerdir? Diğer turizm işletmeleri nelerdir ve nitelikleri nasıl belirlenir? Seyahat acentesinin içeriği nedir? Seyahat acentesi yönetmeliğinin içeriği nedir?

İlişkiler Turizm işletmelerinin, bakanlık, birbirleri ve müşteri ile ilişkileri nelerdir? Sözleşmeler nasıl yapılır? Bu ilişkilerdeki tarafların yükümlülükleri nelerdir? Yerine getirilmeyen yükümlülüklerde cezalar nasıldır?

Girişimcilik Kanuni olarak bir işletme açarken kaynaklarımızı nereden bulabiliriz? Franchaise ve Leasing sözleşmeleri nelerdir? Ne işe yararlar? Teşvik tedbirleri nelerdir? Kapsamları nelerdir? Bir girişimci bu desteklerden nasıl faydalanır?

Görüş ve öneriler…