Beden Hareketleriyle Kontrol Edilen Kinect Teknolojisinin Zihinsel Engelli Öğrenciler Açısından Eğitimde Kullanım Potansiyeli Figen DEMİREL UZUN Şeyma Büşra GÜLEN Cemil UZUN Hasan ÇAKIR Kürşat ÇAĞILTAY Necdet KARASU Göknur KAPLAN AKILLI Çalışma 111K394 no’lu TÜBİTAK projesi kapsamında hazırlanmıştır.

Giriş Özel eğitim gereksiniminde olan öğrencilerin dil gelişimi, zihinsel süreçler, iletişim, davranış ve öğrenme özellikleri birbirinden farklılık göstermektedir (Başoğlu, 2009). Bireyselleştirilmiş öğrenme ortamları, bu öğrencilerin temel yaşam becerileri, bazı davranış ve iletişim becerilerini kazanmalarını sağlayabilir.

Giriş Zihinsel engelli öğrencilerle yapılan araştırmalara göre, etkileşimli bilgisayar programları, videolar, sanal ortamlar gibi teknoloji destekli öğrenme ortamlarının öğrencilerin öğrenme süreçlerini kontrol edebilmesine ve aktif olarak sürece katılmasına imkân sunmaktadır. Teknoloji ile zenginleştirilmiş öğrenme ortamlarının zihinsel engelli öğrencilerin eğitiminde kullanılması, öğrenme çıktılarının iyileştirilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması açısından destekleyici olmaktadır (Wehmeyer, Palmer, Davies, & Stock, 2012).

Giriş Kinect, bilgisayar ortamında herhangi bir kontrol aracı olmadan sadece beden hareketleriyle kontrol edilebilen sistemdir.

Giriş Kinect teknolojisinin en önemli özelliği iskelet algılama ve izleme sistemine sahip olmasıdır. Kinect üzerinde bulunan hareket algılama sensörleri sayesinde insanın hareketli eklemleri algılanabilmekte ve izlenebilmektedir.

Giriş Yapılan çalışmalar, Kinect teknolojisiyle oluşturulan öğrenme ortamlarının günlük yaşam becerilerini kazanma ve gerçek yaşama transfer etme konusunda öğrencilere yardımcı olduğu ayrıca motivasyonlarını artırdığını göstermektedir (Chang, Chen, & Huang, 2011; Nottingham Trent University, 2011).

Amaç Bu çalışmanın amacı, zihinsel engelliler eğitimi alan uzmanlarının görüşlerine başvurarak beden hareketleriyle kontrol edilen kinect teknolojisinin zihinsel engelli öğrenciler açısından eğitimde kullanım potansiyelini ortaya çıkarmaktır.

Yöntem Araştırmanın modeli olarak kuram oluşturma, Araştırmanın örneklemi, nitel araştırma örneklemden amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesidir. Çalışmaya, Türkiye’deki 4 farklı üniversiteden özel eğitimin zihinsel engelliler eğitimi alanında uzman, toplam 11 kişi katılmıştır. Verilerin toplanmasında, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde sürekli karşılaştırmalı analiz yöntemi kullanılarak ortak temalar oluşturulmuştur.  

Bulgular Kinect teknolojisi kullanılarak geliştirilebileceği öngörülen beceriler, Bu teknolojinin eğitim ortamlarında kullanımında oluşabilecek olumlu ve olumsuz özellikler, Sınıf içi kullanım potansiyeli, Eğitim programlarına entegrasyon yöntemleri. 1 2 3 4

Geliştirilebileceği öngörülen beceriler Günlük yaşam becerileri Bilişsel beceriler Kavram öğretimi Kişisel bakım becerisi Dil becerisi El-göz koordinasyon becerisi Görsel algılar

Olumlu ve olumsuz özellikler Eğlenceli bir ortam sağlaması Etkinliklerin tekrar tekrar kullanılabilir olması Araç gereç eksikliğini gidermesi Görsel destek sağlaması Teknolojik gelişmelerden özel eğitim öğrencilerine de faydalanma fırsatı sunması Öğretmenler açısından zaman ve emek kazancını sağlaması

Olumlu ve olumsuz özellikler Kinect teknolojisinin olumsuz yönleri Teknolojinin her öğrenci için uygunluk göstermeyeceği gibi her öğrenciye her becerinin de kazandırılamayacağı Belirtilen önkoşul becerilere sahip olmayan öğrencilerin bu teknolojiyi kullanamayacakları şeklindedir.

Sınıf içi kullanım potansiyeli, Motivasyonun artırır, Bu teknoloji eğitimin her aşamasında kullanılabilir, Öğretmenle birlikte kullanımının daha anlamlı olacaktır Bu teknoloji ile geliştirilen ürünlerin basamaklı şekilde olması sınıf içi kullanımlarını kolaylaştıracaktır.

Eğitim programlarına entegrasyon yöntemleri Kullanım için gerekli önkoşul becerilerin belirlenmesi, Müfredat konularını kapsaması, İyi yapılandırılmış pilot çalışmalar sonucunda elde edilen geri dönütlere göre düzenlenen ve geliştirilen bir süreç sonunda uygulamaya konulmasının önemi, Bu tip uygulamaların Milli Eğitim Bakanlığı eli ile kontrolünün sağlanması hususlarına dikkat çekmektedir.

Sonuç Alan uzmanları Kinect teknolojisinin; özel eğitim ortamlarına entegrasyonu ile öğrencilerin öğrenmelerine katkı sağlayacağı zihinsel engelli öğrencilerin öğrenme hızına uygun olduğunu motivasyonun artırarak kalıcı öğrenmeye yardımcı olabileceğini belirtmişlerdir.

Sonuç Bu avantajların yanında alt yapı eksikliği öğretmenlerin Kinect teknolojisine yabancı olmaları, bu teknolojinin, zihinsel engelli öğrencilerin eğitiminde kullanımını olumsuz yönde etkileyebileceği ortaya çıkmıştır.

Sonuç Dezavantajlarına rağmen bu teknolojinin fazla maliyetli olmaması, özel eğitim kurumlarının bu teknolojiyi edinerek teknik altyapı oluşturmalarına ve teknik altyapı sorununu çözmelerine yardımcı olabilir. Ayrıca öğretmenlere bu teknolojiyi öğretim sürecinde nasıl verimli ve etkili olarak kullanılabilecekleri konusunda verilecek eğitimlerle bu sınırlılıkların giderilebileceği belirtilmiştir.

Öneriler Uygulayıcı olan öğretmenlerin Kinect teknolojisi ve özel eğitimde Kinect teknolojinin sınıf içerisinde kullanım potansiyeli hakkında görüşleri alınabilir. Hazırlanan uygulamalar ve oyunlar ile öğrencilerin Kinect teknolojisini kullanım şekilleri ve bu teknolojiye karşı algı ve tepkileri gözlenebilir.

Öneriler Özel eğitimde, motor becerileri öğreniminde Kinect kullanımı ve potansiyel katkıları araştırılabilir. Özel eğitimde sosyalleşmek için spor ve dans eğitiminde Kinect kullanımın katkıları ve potansiyeli incelenebilir. Özel eğitimde öğrencilerin dil becerileri gelişiminde Kinect kullanımının katkıları incelenebilir.

Soru ve Öneriler

Teşekkür ederim.