BASKETBOLDA TEMPOLU OYUN VE SÜRAT ÇALISMALARI 3. ULUSLARARASI ANTRENÖR SEMİNERİ 22 – 24 HAZİRAN 2007 KUŞADASI PROF.DR.YAŞAR SEVİM

Tüm sportif oyunlarda olduğu gibi Avrupa ve Dünya basketbolüne ÖNSÖZ Tüm sportif oyunlarda olduğu gibi Avrupa ve Dünya basketbolüne baktığımızda daha dinamik ve tempolu bir basketbolün oynandığını görmekteyiz.

Takımların hızlı hücum (fast break) uygulamalarına daha fazla yer vermeleri ve hızlı hücum sonrası hücum geçişlerindeki akıcılık ve tempo, hücumların hazırlık sürecini kısaltmıştır. Bu tempolu ve hızlı oyun anlayışı set oyununa da yansımıştır.

Bu anlayış; dinamik ve tempolu oyun akışını öncelikli kılarak, bireysel, 1:1,2:2 ve 3:3 oyun kombinasyonlarına dayalı teknik-taktik düşünceyi ön plana çıkarmıştır.

İşte; basketboldaki bu tempolu ve hızlı teknik taktik gelişim basketbolcülerin kondisyonel özelliklerinde yeni gereksinmeler oluşturmuştur. Artık basketbolcüler daha fazla patlayıcı kuvvet özelliğine sahip, süratli, hücumda ve savunmada çok yönlü, her pozisyonda kısa süreli de olsa oynayabilecek durumda olmak zorundadırlar.

En önemlisi de basketbole özgü mükemmel bir oyun algılama ve uygulayabilme yeteneğini zorunlu kılmaktadır.

Tempolu Basketbol oyun anlayışı; disiplinli hücum ve savunma düzenleri ile örtüşerek arzulanan çağdaş basketbol gelişimine süreklilik getirecektir.

Bunun da en önemli ön koşullarından birisi bu gelişimi destekleyen bilinçli kondisyon çalışmaları ve bunun temel öğelerinden biri olan sürat özelliğidir.

KONDİSYON NİÇİN GEREKLİ? Kondisyondan yoksun üst düzey bir basketbolcu düşünülemez. Üst düzey basketbol her gün biraz daha fazla kondisyona dayalı oynanmaktadır.

BASKETBOLDA KONDİSYON NEDİR? Basketbolcunun en önemli performans durumu göstergelerinden birisidir. Basketbolcunun enerji oluşumu sürecinin etkileşimi altında kuvvet, sürat, dayanıklılık, hareketlilik ve koordinasyon özelliklerinin teknik-taktik uygulamalarda gerekli psikolojik özelliklerle bütünleşmesi ve işbirliğini kondisyon olarak tanımlayabiliriz..

SÜRAT ÖZELLİĞİ NEDİR? Sporcunun kendisini en yüksek hızda bir yerden bir yere hareket ettirebilme ya da hareketlerini mümkün olduğu kadar yüksek bir hızda uygulayabilmesidir. (Y. Sevim)

ANTRENMAN BİLİMİ AÇISINDAN BASKETBOLDA SÜRAT 1 3 Reaksiyon Sürati Süratte devamlılık 2 4 Sprint Sürati 5 Tekniğin uygulamasındaki sürat Teknik-Taktik algılama sürati

REAKSİYON SÜRATİ Görerek 0,15 sn Dokunarak 0,09-0,27 sn İşiterek Basit Reaksiyon Kombine Reaksiyon

ETKİLEYEN MOTORİK FAKTÖRLER KAS KUVVETİ DAYANIKLILIK HAREKETLİLİK SÜRAT ÖZELLİĞİNİ ETKİLEYEN MOTORİK FAKTÖRLER KOORDİNASYON KUVVET-KOORDİNASYON İLİŞKİSİ

SÜRATİ ETKİLEYEN DİĞER FAKTÖRLER Bedensel Yapı Psikolojik Faktörler Dış Faktörler Yorgunluk ve diğer Boy Kilo Diğer v.b. Motivasyon Sinir Sistemi Motor Ünite Diğer v.b. Giysi Ayakkabı Zemin Diğer v.b.

SÜRAT ANTRENMANLARI METODİK SIRALAMASI Reaksiyon Sürati Çalışmaları Genel Basketbola Özgü Sprint Sürati Genel Basketbola Özgü Süratte devamlılık Genel Basketbola Özgü Teknik-taktik bağlantılı basketbola özgü sürat çalışmaları

SÜRAT ANTRENMANINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR Sürat kalıtımsal bir özelliktir. Maksimal kuvvet çalışmaları sürat özelliği gelişiminin temel alt yapısını oluşturur.

gelişimi ve düzeltilmesi sürat özelliğini arttırır. İyi bir maksimal kuvvete sahip basketbolcuda sürat için gerekli olan ATP-CP rezervi fazladır . Koordinasyon özelliğinin gelişimi ve düzeltilmesi sürat özelliğini arttırır.

Kas içi ve kaslar arası koordinasyon sürati önemli ölçüde arttırır. Bu nedenle sürat çalışmaları; koordinasyon çalışmaları ile beraber olmalıdır.

Hareketlilik geniş hareket açısı sağlar ve sürati olumlu etkiler Hareketlilik geniş hareket açısı sağlar ve sürati olumlu etkiler. Basketbolcular için çok önemlidir!

Sürat çalışmaları genellikle antrenmanın başlarında ve ortalarında Sürat çalışmaları %100’e yakın güçle yapılan çalışmalardır. Sürat çalışmaları genellikle antrenmanın başlarında ve ortalarında yapılmalıdır.

Sürat çalışmalarında tam dinlenme ilkesi kullanılır. Yorgunken sürat çalışmaları yapılmaz. Yorgun kaslarda patlayıcılık özelliği kaybolur.

geliştirilmeli ve bunun üzerine daha sonra teknikle bağlantılı sürat Basketbolcularda öncelikle topsuz genel sürat geliştirilmeli ve bunun üzerine daha sonra teknikle bağlantılı sürat örülmelidir.

Sürat çalışmaları basit yada kombine biçimde özellikle son hazırlık döneminde ve müsabaka döneminde her antrenmanda yer almalıdır.

Sürat çalışmalarına özellikle motor ünite tam olgunlaşmadan çocuk yaşta (yak.8-10 yaş) başlanmalıdır. Maksimum sürate erkeklerde 12, kızlarda 14 yaşında ulaşılabilir. Çocukların antrenmanlarında bu dikkate alınmalıdır.

Sürat çalışmaları sıçrama ve koordinasyon çalışmaları ile birleştirildiğinde daha etkin olur.

SÜRAT ANTRENMAN ÖRNEKLERİ

SONUÇ Günümüzde basketbol artık daha dinamik ve tempolu oynanmaktadır. Basketboldaki tempolu oyun basketbolcuların kondisyonel özelliklerinde yeni gereksinmeleri zorunlu kılmıştır.

Bu nedenle topsuz ve topla yapılan sürat çalışmaları basketbol antrenmanlarının vazgeçilmez bir parçası olmalıdır. Doğal olarak teknik ve taktik oyun anlayışının temel öğesi olan algılama süratinin geliştirilmesi de bu bütünün vazgeçilmez temel parçasıdır.

TEŞEKKÜRLER