SPOR PSİKOLOJİSİ KAYGI VE KORKU “ Prof.Dr.Füsun ÖZTÜRK KUTER”

KAYGI (ANXIETY) “Algılanan tehdit” (Anshel) “Artmış fizyolojik uyarılmışlık ve subjektif bir endişe” (Cox) “Vücudun uyarılmışlığıyla birlikte bulunan sinirlilik, endişe ve sıkıntı duygularıyla ilgili duygusal durum” (Weinberg ve Gould) “Algılanan tehdit” (Anshel)

“Uyarılmışlığın bilişsel boyutu ya da duygusal etkisi” (Horn) “Nedeni açık olmayan korku ya da giderilemeyen isteklerden doğan sıkıntı. Güvensizlikten doğan tedirgin edici duygu. Tasa ve kuşku deyimleriyle anlamdaş. Hekimlik dilinde yürek darlığını doğuran sıkıntı” (Hançerlioğlu)

KORKU (FEAR) Tehlikeli ya da hoş olmayan bir uyarının bulunması ya da sezilmesi sırasındaki duygusal durum

KORKU İLE KAYGI ARASINDAKİ FARKLAR Korkunun kaynağı bellidir. Korku kaygıya göre daha yoğun ve şiddetli yaşanır. Korku süre olarak daha kısayken kaygı daha uzundur. Korku var olan bir tehlikeye karşı tepkiyken, kaygı sezilen ya da düşünülen bir tehlikiye tepkidir.

KORKUDAN SAKINMA, AZALTMA VE ORTADAN KALDIRMAYA YÖNELİK TEDBİRLER Korkuyu itiraf etme Küçük gruplar halinde çalışma Beden teması Tanışıklık ve güven Bilgi Duygusal yakınlık-gevşeme Ürkek olan ve olmayanlar Görevlerin anlaşılır ve net olması Zorluk derecesi Yönelmenin korunması

KAYGI ÇEŞİTLERİ DURUMLUK KAYGI SÜREKLİ KAYGI Bireyde gerginlik ve endişe yaratan durumlarda orta çıkan kaygı. SÜREKLİ KAYGI Çevrelerindeki doğal uyaranları genelde sanki tehdit edici bir durum gibi algılama eğilimi.Bu tutum kişiliğin bir parçası olmuştur.

KAYGI ÇEŞİTLERİ BİLİŞSEL KAYGI BEDENSEL KAYGI Kaygının zihinsel bölümüdür. Kişinin kendi negatif değerlendirmeleri veya başarıyla ilgili olarak negatif beklentileri tarafından ortaya çıkmaktadır. BEDENSEL KAYGI Doğrudan otonom uyarılmadan gelişen ve kaygı üzerinde etkili olan fizyolojik parametreleri göstermektedir. Süratli kalp atım oranı, kısa ve kesikli nefes verme, nemli eller, karında sancı ve gergin kaslar gibi reaksiyonlarla kendisini gösterebilmektedir.

ANKSİYETE ya da KAYGI bireyin sebebini bilmediği ama tehlikeli ve tehdit edici olarak kabul ettiği olaylar karşısında duyduğu huzursuzluk, bir çeşit korku hissidir.

KAYNAKLAR TAVACIOĞLU, Leyla. (1999). “Spor Psikolojisi- Bilişsel Değerlendirmeler”. ANKARA: Bağırgan Yayınevi. KONTER, Erkut. (1995). “Sporda Motivasyon”. İZMİR: Doğaşan Matbaası. KONTER, Erkut. (1998). “Sporda Psikolojik Hazırlığın Teori ve Pratiği”. ANKARA. Bağırgan Yayınevi. BİÇER, Turgay. (2000). “Kazanmak Beyinde Başlar”. İSTANBUL: Beyaz Yayınları. SUINN, R. (Ç: Tanju BAĞIRGAN).(1996). “Zihinsel Antrenman-Yüksek Verim İçin 7 Aşama”. ANKARA: Bağırgan Yayınevi. KUTER, Murat ve ÖZTÜRK, Füsun. (1998). “Sporda Risk Faktörleri”. BURSA: Özsan Matbaası. BAŞER, Ergun. (1998). “Uygulamalı Spor Psikolojisi-Performans Sporunda Psikolojinin Rolü”. ANKARA: Bağırgan Yayınevi. SYER, John ve CONNALLY, Christopher. (Ç: F. Umur ERKAN) (1998). “Zihinsel Antrenman Rehberi”. ANKARA: Bağırgan Yayınevi. MARTENS, Rainer. (1982). “Sport Competition Anxiety Test”. ILLINOIS: Human Kinetics Publishers. KUTER, Murat ve ÖZTÜRK, Füsun. (1999). “Antrenör ve Sporcu El Kitabı”. ANKARA: Bağırgan Yayınevi. (2000). Gazi Üni. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Kongresi Bildirileri. ANKARA: Sim Yayınları. ÖZBAYDAR, Sabri. (1983). “İnsan Davranışının Sınırları ve Spor Psikolojisi”. ANKARA: Altın Kitaplar Yayınevi. MARTENS, Rainer. (1978) . “Joy and Sadness In Chıldren’s Sports”. ILLINOIS: Human Kinetics Publishers. KOÇ, Şevki. (1994). “Spor Psikolojisine Giriş”. İZMİR: Saray Medikal Yayıncılık. BALTAŞ, Acar ve BALTAŞ, Zuhal. (1988). “Stres ve Başa Çıkma Yolları”. İSTANBUL: Remzi Kitapevi. BAUMANN, S. (Ç: İKİZLER, Can ve ÖZCAN, Ali Osman). (1994). “ Uygulamalı spor Psikolojisi”. İSTANBUL: Alfa Basın Dağıtım. KONTER, Erkut. (1996). “Sporda Stres ve Performans”. İZMİR. Saray Medikal Yayıncılık. ÖZTÜRK, Füsun. (1991). “Sporda Stres- Spor Müsabakaları Anksiyete Testi”. BURSA: Özsan Matbaacılık. TİRYAKİ, Şefik. (2000). “Spor Psikolojisi-Kavramlar, Kuramlar ve Uygulama”. ANKARA: Eylül Kitap ve Yayınevi. (1997). Mersin Üniversitesi 1. Uluslar arası Spor Psikolojisi Sempozyumu Bildirileri . ANKARA: Bağırgan Yayınevi. MARTENS, Rainer. (Ç: BÜYÜKONAT, Tuncer). (1997). “Başarılı Antrenörlük”. İSTANBUL: Beyaz Yayınları. İKİZLER, Can ve KARAGÖZOĞLU, Cengiz. (1997). “Sporda Başarının Psikolojisi”. İSTANBUL: Alfa Basın Yayın Dağıtım.