Tanım: R ektal sıc aklık < 36,5 °C A ksiller sıcaklı k < 36 °C T üm dünyada neonatal resüsitasyon sıra sında karşılaşılan en önemli morbidite ve mortalite nedenidir. World Health Organization. Thermal control of the newborn: a practical guide. Maternal health and safe motherhood programme (WHO/FHE/MSM/93.2). Geneva (Switzerland)7 World Health Organization; 1993.
Vücut tartısına oranla vücut yüzey alanının fazla olması Deri altı yağ dokusunun azlığı Kahverengi yağ dokusu ve glikojen depolarının azlığı Özellikle pretermde vazokonstr i ksiyon yeteneğinin sınırlı olması Epidermisin immaturasyonu ve transdermal sıvı kaybının çok olması Verniks kazeozanın az olması
Evaporasyon : Buharlaşma yoluyla Radyasyon : Işıma yoluyla Kondüksiyon : Yüzeyler arası sıcaklık farkıyla Konveksiyon : Ortamın etkisiyle
W/m² - buharlaşma 50 W/m² - radyasyon 25 W/m² - konveksiyon Toplam= 130–135 W/m² Watkinson M. Temperature control of premature infants in the delivery room. Clinics in Perinatology 2006;33:43–53. Her 15 dakikada bir 1°C kaybeder !!!
Hipoglisemi Respiratuvar d istress s endromu Hipoksi Metabolik asidoz Pıhtılaşma bozuklukları D olaşımı n postnatal uyumunda gecikme Akut böbrek yetersizliği Nekrotizan enterokolit Kilo alımının azalması ve / veya kilo kaybı Ö lüm
Konvansiyonel yöntemler (rutin /standart bakım) Y eni yöntemler
Bebek doğar doğmaz sıcak havlularla kurulanmalı Ortam ısısı en az 25°C olacak şekilde ayarlanmalı Hava akımı engellenmeli Islak örtüler kaldırılmalı, önceden ısıtılmış örtülerle sarılmalı Temas edilen yerlerin sıcak olması sağlanmalı Radyant ısıtıcı altına/anne göğsüne konmalı Başlık giydirilmeli
1) Isı kaybını önleyen bariyerler : - Plastik örtü/torba - B ere/başlık 2) Ek ısı kaynakları: - Kanguru bakımı (ten tene temas) - Isı yatağı
PLASTİK ÖRTÜ / TORBA
BAŞLIK
KANGURU BAKIMI
ISI YATAKLARI
Kanıt Düzeyleri 1aRandomize kontrollü çalışmaların meta analizi 1bEn az bir adet randomize kontrollü çalışma 2aEn az bir adet iyi planlanmıs randomize olmayan kontrollü çalışma 2bİyi hazırlanmış yarı-deneysel çalışmalar 3İyi planlanmış deneysel olmayan çalışmalar 4Uzman komite raporları, saygın otoritelerin deneyimlerine dayalı görüşleri Öneri Düzeyleri A(Kanıt düzeyleri 1a, 1b) B(Kanıt düzeyleri 2a, 2b, 3) C(Kanıt düzeyi 4)
Gereç: Doğum ağırlığı <1500g Major anomalisi olmayan yenidoğanlar n=24 (12 çalışma, 12 kontrol) Yöntem: Randomize, kontrollü, kör değil R utin bakıma ek olarak 2 st boyunca 40 °C sıcaklıkta, içi sodyum asetat jeli, su ve yoğunlaştırıcı bir karışımla doldurulmuş olan ısı yatağı Değerlendirme: Yenidoğan ünitesine gelişteki vücut sıcaklığı Bulgular: Isı yatağında bekletilen pretermlerde, kontrol grubuna göre belirgin olarak aksiller sıcaklıklar daha yüksek (f ark : 1,60 °C) Üniteye gelişte, çalışma grubunda hipotermi (<36.5 °C) sıklığı daha az Brennan AB. Effect of sodium acetate transport mattresses on admission temperatures of infants <= 1500 grams [dissertation]. Gainesville (FL): University of Florida, 1996.
Isı yatağı kullanımı hipotermiyi önlemede rutin bakıma göre daha etkili bulunmuş (p:0,00005) Kanıt düzeyi: 1b, Öneri düzeyi: A
Gereç: Doğum ağırlığı g arası n=25 (18 çalışma, 13 kontrol) Dışlanan vakalar: Sezaryenle doğanlar, 5.dk APGAR skoru <6 olanlar, konjenital malformasyonlular, annenin ağır hastalığı, annesi HIV pozitif olan veya evlatlık verilmiş yenidoğanlar Yöntem: Randomize, kontrollü, kör değil, çok merkezli Annenin çıplak karın/göğsüne koyularak çift katlı pamuk örtüyle örtülmesi Değerlendirme: Kalp hızı, oksijen saturasyonu, vücut sıcaklığı (5-15 dk aralarla) Bergman NJ, Linley LL, Fawcus SR. Randomized controlled trial of skin-to-skin contact from birth versus conventional incubator for physiological stabilization in to gram newborns. Acta Paediatrica 2004;93:779–85.
g arası bebeklerde kanguru bakımı hipotermi riskini azaltmakta (RR: 0.09) Hipoglisemi gelişme riski azalmamakta (RR:0.24) Hipotermiyi önlemede rutin bakıma göre daha etkili Kanıt düzeyi:1b, Öneri düzeyi:A
Gereç: Gestasyon yaşı <32 hafta n=62 (27 çalışma, 32 kontrol) Dışlanan vakalar: Açık lezyonlu konjenital anomalisi olan/ çok immatür bebekler Yöntem: Randomize, kontrollü, kör, tek merkezli Şeffaf polietilen torba resüsitasyon sırasında radyant ısıtıcı altında açıldı ve bebek omuzlarından itibaren üzerine konuldu. Bebeğin sadece başı kurulandı, vücudu ise kurulanmadan torbanın içine konuldu. Değerlendirme: Üniteye gelişte rektal sıcaklıkların ölçülmesi Vohra S, Frent G, Campbell V, Abbott M, Whyte R. Effect of polyethylene occlusive skin wrapping on heat loss in very low birth weight infants at delivery: a randomized trial. Journal of Pediatrics 1999;134:547–51.
28 haftadan küçük pretermlerde, çalışma grubunda ölçülen rektal sıcaklıklar belirgin olarak daha yüksek (1.9° C, p<0.01) haftalık bebekler arasında önemli bir fark yok (0.17 ° C, p:0.47) Polietilen torba, özellikle 28 haftadan küçük bebeklerde hipotermiyi önlemede rutin bakıma göre daha etkili Kanıt düzeyi: 1b, Öneri düzeyi: A
Gereç: Gestasyon yaşı <29 hafta n=88 (41 çalışma, 47 kontrol) Dışlanan vakalar: Açık lezyonu olan konjenital anomalili, amniyotik sıvısı mekonyumlu olan yenidoğanlar Yöntem : Randomize, kontrollü, kör Yenidoğan ıslakken hemen poliüretan torbaya kondu ve resüsite edildi Değerlendirme: Üniteye gelişte rektal sıcaklıklar Knobel RB, Wimmer JE, Holbert D. Heat loss prevention for preterm infants in the delivery room. Journal of Perinatology 2005; 25:304–8.
Çalışma grubunun rektal sıcaklıkları daha yüksek (deney:36.5°C, kontrol: 36.0°C ( p <0.003)) Bir vakada hipertermi var, oksijen tedavisi ve hospitalizasyon süresinde anlamlı fark yok, mortaliteyi arttırma ve beyin hasarını önleme açısından yeterli kanıt yok, resüsitasyon ve diğer değerlendirmelerin yapılmasını engellemiyor Poliüretan torba hipotermiyi önlemede rutin bakıma göre daha etkili Kanıt düzeyi: 1b, Öneri düzeyi: A
Gereç : Gestasyon yaşı hafta n=40 (17 çalışma, 23 kontrol) Dışlanan vakalar: 5 dk APGAR skoru 37,8 °C olan yenidoğanlar. Yöntem : Randomize, kontrollü, tek merkezli, izlem var Çalışma grubu en kısa zamanda kurulanıp radyant ısıtıcı altında başlık takıldı Değerlendirme: Üniteye gelişte aksiller sıcaklıklar Roberts JR. Use of a stockinet cap on premature infants after delivery [dissertation]. Denton (TX): Texas Woman’s University, 1981.
Sadece < 2000 g olan bebeklerde, üniteye gelişte aksiller sıcaklıkta az bir fark var (0.15°C) B aşlık ile rutin bakım arasındaki karşılaştırmada hipotermiyi önlemede anlamlı fark yok Kanıt düzeyi: 1b, Öneri düzeyi: A
Gereç: - 28 haftadan küçük - n:27 (14 çalışma, 13 kontrol) - Dışlanan vakalar: Major konjenital anomalili, açık nöral tüp defektli, abdominal duvar defektli bebekler Yöntem: - Randomize değil, kontrollü, tek merkezli - Deney grubu doğumu takiben vinil torbalara sarılıp, başlık giydirilirken, kontrol grubu rutin bakıma alındı Değerlendirme: - Üniteye gelişte aksiller sıcaklıklar, ilk 6 st en düşük pH değeri, 24 st en yüksek oksijen ihtiyacı, ventrikül içi kanama ve ilk 30 günde ölüm Mathew B, Lakshminrusimha S, Cominsky K, Schroder E, Carrion V. Vinyl Bags prevent hypothermia at birth in preterm infants. Indian J Pediatr 2007;74:249-53
İki grup arası varış anı aksiller sıcaklık farkı 1 °C ( °C, p:0.002) En düşük pH değeri kontrol grubundan ölçülürken (p:0.03), ilk 24 saatteki oksijen ihtiyacı kontrol grubunda yüksek bulundu (p:0.0004) Ventrikül içi kanama ve ölüm sıklığı arasında anlamlı fark bulunmadı Vinil torbalar 28 haftadan küçük pretermlerde hipotermiyi engellemede etkindir. Kanıt düzeyi: 2b, öneri düzeyi: B
Gereç: 1500 g ve altında n: 60 (30 çalışma, 30 kontrol) Dışlanan vakalar: Konjenital anomalili, SGA ve neonatal üniteye vardıktan sonra 30 dk içinde durumu stabilleşmeyen bebekler Yöntem: Randomize değil, kontrol grubu retrospektif olarak seçilmiş, tek merkezli Bütün bebekler doğumu takiben rutin bakıma alınmış, neonatal üniteye varışta çalışma grubu polietilen örtüye sarılmıştır Değerlendirme: Başlangıç, birinci ve ikinci st aksiller sıcaklıklar NURAY DUMAN, SELVINAZ UTKUTAN, ABDULLAH KUMRAL, TOLGA F. KÖRO Ğ LU, HASAN ÖZKAN. Polyethylene skin wrapping accelerates recovery from hypothermia in very low-birthweight infants Pediatrics International 2006; 48 : 29–32
- Başlangıç sıcaklıkları birbirine yakın olmasına rağmen; birinci saatte, çalışmadaki bebeklerin aksiller aıcaklığı daha yüksek (1.3 °C) - İkinci saat sıcaklık farkı 0.9 °C bulunmuştur - Çok düşük tartılı yeni doğanlarda var olan hipotermiyi polietilen örtüyle düzeltmek mümkün olabilir (Özellikle 28 haftadan küçük bebeklerde) - Kanıt düzeyi: 2b, öneri düzeyi: B
ÇalışmaSonuç Randomize kontrollü Rutin/kanguru(1)Etkili Polietilen torba(3)Etkili Başlık (1)Etkili değil RK olmayan Vinil torba (1)Etkili Polietilen örtü (1)Etkili ÖZET
En çok yarar gören grup: < 28 hafta veya < 1500 gram Tek bir vaka (hipertermi) dışında yan etki bildirimi yok Yöntemler resusitasyona, muayeneye engel değil Ucuz : 30 cm x 50 m polietilen streç film: 6 YTL Personel tarafından kabul edilebilir yöntemler Yeni yöntemlerin rutine girdiği merkezlerde yan etkilerin ve hipertermi insidansının daha ayrıntılı olarak incelenmesi gerekir
“Eğer bebek 28 haftadan önce doğmuşsa, boyundan aşağısı içinde kalacak şekilde, bir polietilen torba içine konabilir” NR kitabı : Preterm bebeğin resusitasyonu, s:8-6
Küçük gruplu çalışmalara dayanarak kesin bir klinik öneride bulunmak yanlış Randomize kontrollü, daha çok bebeği kapsayan ve uzun vadeli sonuçlara odaklanan çalışmaların yapılması yöntemlerin etkinliğinin gösterilmesi için şart Araştırma safhasındaki Vohra ve arkadaşlarının çalışması… McCall EM, Alderdice FA, Halliday HL, Jenkins JG, Vohra S. Interventions to prevent hypothermia at birth in preterm and/or low birthweight infants. Cochrane Database of Systematic Reviews 2008, Issue 1. Art. No.: CD DOI: / CD pub3.
Hazırlayanlar: Orhun Çığ Taşkın Hakan Şensöz Deniz Özmen Ayşe Zorlu Havva Kazdal Nurullah Aksoy Barış Kıran Danışman öğretim üyesi: Prof.Dr.Zeynep İnce