TÜBİTAK ULAKBİM Cahit Arf Bilgi Merkezi TÜBİTAK- EKUAL (Elektronik Kaynaklar Ulusal Akademik Lisansı) Dr. Elif Aytek GÜRSES ULAKBİM Md.Yrd.V. 5. EKUAL Yıllık Toplantısı 21-22 Mayıs 2009 Antalya
SUNUM PLANI ULAKBİM Cahit Arf Bilgi Merkezi 2008 Yılı Faaliyetlerimiz 2008 Yılı EKUAL Projesi EKUAL Lisanslama Çalışmaları 2009 Müzakereleri Hk. 2010 EKUAL
Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Türkiye’nin Eğitim ve Araştırma Ağ Alt Yapısının Geliştirilmesi ve Uluslararası Ağlar ile Bağlantı Ulusal Akademik Ağ Cahit Arf Bilgi Merkezi (1996 - ) Akademik İçerik Sağlama ve Ulusal Bilgi Hizmetleri
Cahit Arf Bilgi Merkezi Misyonu: Ülkemizdeki üniversite, kamu ve sanayi kesiminin bilgi ihtiyaçlarının karşılanması ve akademik bilgi üretimine katkıda bulunmak amacıyla elektronik ve geleneksel yollarla ulusal ölçekte bilgi hizmetleri sunmak, Ülkemizin ulusal akademik bilgi birikimini yansıtacak şekilde uluslararası standartlarda ulusal akademik bilgi ürünleri geliştirmek ve hizmete sunmak
Cahit Arf Bilgi Merkezi Faaliyet Alanları: Koleksiyon Geliştirme ve Akademik Bilgi Hizmetleri TÜBİTAK EKUAL – Akademik İçerik Sağlama Hizm. Uzaktan Belge Sağlama Hizmetleri ve OBES Uzaktan Yayın Tarama Hizmetleri Ulusal Veri Tabanları Geliştirme Uluslararası Bilimsel Yayınları Teşvik Programı (UBYT) Türkiye Bilimsel Yayın Göstergeleri ve Ölçüm Çalışmaları Bilgi Merkezi Danışma Hizmetleri E-Bilgi Kaynaklarının Arşivlenmesi
2008 - BİLGİ MERKEZİ FAALİYETLERİMİZ Temel 2008 Performans Ölçütleri Yıllık Kullanıcı Sayısı 70.000 Veri Tabanı Tarama Sayısı 3.500.000 Veri Tabanlarından İndirilen Makale Sayısı 14.000.000 EKUAL Kapsamında Hizmet Verilen Araştırmacı Sayısı 9.000.000 Ulusal Veri Tabanları Makale / Kayıt 90.000 Ulusal Veri Tabanları İndekslenen Makale / Türkçe Kontrollü Terim Sayıs 72.000 / 47.000 UVT Tam Metin Makale Sayısı 15.000 Ulusal Belge Sağlama Hizm. – Sağlanan Makale Sy. 73.000 Bibliyometrik Araştırma Raporları 2 UBYT “Başvuru” Sayısı 20.989 UBYT Teşvik Alan “Araştırmacı” Sayısı 12.118 UBYT Teşvik Alan “Yayın” Sayısı 12.272
TÜBİTAK EKUAL Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK) “Türkiye’nin Bilim ve Teknoloji Politikalarının, Hedeflerinin, Stratejilerin Belirlenmesi; Plan ve Programlarının Hazırlanması....Ülkemizdeki AR-GE faaliyetlerinin etkinleştirilmesi...” konularında Hükümete yardımcı olmaktadır... Kasım 2005 ve Şubat 2006 TÜBİTAK Bilim Kurulu Kararları ile ULAKBİM tarafından e-kaynaklara “ulusal lisanslama” çalışmalarına başlandı.
TÜBİTAK EKUAL ile; Ulusal Akademik Ağ üzerinden araştırmacılara içerik sağlayarak ülkemizdeki AR-GE faaliyetlerinin etkinleştirilmesine katkıda bulunmak, Araştırma kurumları ve araştırmacılar arasında bilimsel bilgiye erişimde fırsat eşitliği yaratmak, Uluslararası ve ulusal bilimsel yayın üretiminin artırılması ve Türkiye’nin bilimsel çalışmalarda rekabet gücünün artırılması amaçlanmaktadır...
EKUAL ÜYE KURUM SAYISI
ARAŞTIRMACI SAYISI Yıllık Üye Kurum İstatistik Çalışması (YÖK, ÖSYM ve SB) Üniversiteler ve Askeri Okullar 2005-2006: 1.109.125 2006-2007: 1.150.055 2007-2008: ~1.200.000 Üniversitelerde Toplam 1.120.000+ FTE’nin 883.000’i Lisans düzeyi, 105.000’i Y.Lisans, 35.000 PhD, 96.000’i Ö.Üyesi (Faculty) Sağlık Bak.Egt.ve Arş.Hastaneleri:15.300 TÜBİTAK: 1000 Kadrolu, 668 Proje Araştırmacı Personel (MAM, UEKAE, SAGE ve UZAY)
FAKÜLTELER (2008) ÜNİV. SAYISI Fen-Edebiyat 94 İktisadi ve İdari Bilimler 80 Eğitim 67 Mühendislik 56 Tıp 48+GATA Güzel Sanatlar 43 Hukuk 30 Mühendislik-Mimarlık 28 İlahiyat 25 İletişim 22 Ziraat 21 Teknik Eğitim 20 Diş Hekimliği 18 Veteriner Mimarlık 17 Su Ürünleri 14 Eczacılık 12 İşletme 11 Orman Fen 7 Edebiyat 6 Ticari Bilimler 3 Siyasal Bilgiler 2 Deniz Bilimleri ENSTİTÜLER (2006) ÜNİV. SAYISI Sosyal Bilimler 51 Fen Bilimleri 46 Sağlık Bilimleri 38 Eğitim Bilimleri 7 Atatürk İlke.İnkp. Tar. YÜKSEKOKULLAR (2006) ÜNİV.SAY. Meslek Yüksekokulları 67 Sağlık Yüksekokulları 48 Beden Eğitimi ve Spor 34 Yabancı Diller 23 Devlet Konservatuarı 16 Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik 11
EKUAL Abonelikleri
EKUAL Abonelikleri Üniv., Askeri Kr. Polis Ak. ve TÜBİTAK Enst. Elsevier Science Direct (07-09) Web of Science ve JCRs (08-10) IEEE Explore (09-11) EBSCOHost CABI (07-09) OVID LWW (08-10) Taylor & Francis BMJ EV2 S.B. Eğt.Arş.Hast. SD Health Sciences Springer Link Wiley Cochrane Library TDNet Web of Science OVID LWW Wiley- Blackwell Embase XPharm
YILLIK BÜTÇE ($) Abonelikler Döviz, Bütçe YTL cinsinden oldugu icin 2009’da döviz kur farklılıklarında da önemli ölçüde etkilenmiştir. 2009 yılındaki Mayıs 09’da kadar ki toplam harcama 15 Milyon USD şeklinde gerçeklemiştir. Yıl sonuna kadar Taylor &Francis ve CABI gibi birkac abonelik ücreti daha ödenecektir.
KULLANIM VERİLERİ
TOPLAM ARAŞTIRMACI ve BİRİM MALİYET E-Bilgi Kaynagı ilgili FTE üzerinden kümülatif degerlendirmede TÜBİTAK EKUAL projesi kapsamında 40 Milyon bibliyografik kayıt ve tam metin 27.000 dergi 7.600.000 kişi tarafından kullanılmaktadır 2006-2009 yıllarında tam metin veri tabanları, tam metin (download) kullanımı 27.700.000 Bibliyografik veri tabanları tarama (search) 10.900.000 olmak üzere toplam kullanım yaklaşık 38.600.000’dır.
İÇERİK Aboneliği kesilen veri tabanlarındaki eski yıllara erişimi açık olanlar dahil 14.486 elektronik dergiye, 750 konferans serisi içinde 775.000 konferans bildirisine, 1.800 standarda erişim sağlanmıştır...
EĞİTİM FAALİYETLERİ 2008 yılında 69 EAH, 54 Üniversiteler, TÜBİTAK bünyesinde olmak üzere eğitimler düzenlenmiş ve ilgili yılda yaklaşık 10.000 kişi eğitimlerden yararlanmıştır. Yıllık Toplantılar (5.) Bölgesel ve Kurumsal Eğitim Toplantıları TÜBİTAK ve Enstitülerine Yönelik Eğitimler (4) Diğer Devlet Kurumları... Eğitim Web Sayfası: 2008-2009 Eğitim Takvimi “UlakARA” Ortak Arayüzden Federe Arama... Kullanıcı Araştırmaları: Web Anket, Toplantı Anketleri, Paydaş Analizi Diğer...
LİSANS ANLAŞMALARI EKUAL Kullanım Hakları Sözleşmesi Mevcut aboneliklere ait “üye lisans hakları” Web’den erişime açıldı.. EKUAL Lisanslama İlkeleri EKUAL Model Lisansı E-bilgi kaynaklarının uzun dönem arşivlenmesi konusunda mevcut lisans hakları üzerine incelemeler tamamlandı. Arşivleme altyapı, içerik inceleme ve projelendirme çalışması... Lisans hak ve koşullarına göre ilkelerin gözetilmesi, standardizasyon ve iş gücü verimliliği için “TÜBİTAK EKUAL MODEL LİSANSI” 03.09.2008’de TÜBİTAK Hukuk Müşv. Görüşüne sunulmuş ve 05.10.2008 itibariyle de görüşler doğrultusunda son düzenleme yapılmıştır...
EKUAL LİSANSLAMA İLKELERİ Yayıncı Fiyatlama Politikaları ve Modelleri İçerik Ederi... Üye Büyüklüğüne Göre Ölçekleme (SML) ve Flat Fee, FTE’ye Göre Fiyatlama, Bilgi Merkezi / Küt. Türüne ve Bütçe Büyüklüğüne Göre, Mevcut ve Önceki Yıllara Ait Abonelik Durumuna Göre (B+E), Hastanelerde Yatak Sayısı, Uzman Arş, Hemşire vb. Tüm Sağlık Personeli Sayısı üzerinen... Kullanım Oranına Göre Yanı sıra, abonelik içerik kapsamı, erişim yıl aralığı, erişim koşulları, uzun dönem erişim ve arşivleme, DDP, flat fee, yeni Kurum fiyatlama koşulu, yıllık fiyat artışları, opsiyonlu üyelik vb. gibi birçok diğer hususlar ise ayrıca müzakere edilmektedir...
EKUAL LİSANSLAMA İLKELERİ Fiyat teklifinin (proposal), LM dergi başlıkları, erişim yılların ve üye bazında fiyatlama modelini içermesi Lisans hakları ve koşullarının değerlendirilmesi için lisans anlaşmasının teklife ek olarak yer alması, Yetkili kullanıcı, uzaktan erişim, ILL vb. gibi hususların açık şekilde tanımlanmış olması... Abonelik tam dönemleri, yıllık fiyat artışları, ödeme planı ve yenileme koşullarının belirtilmesi, ...30 gün önceden haber verme koşulu ile abonelik iptali “Opsiyonlu Abonelik”
EKUAL LİSANSLAMA İLKELERİ Eski basılı dergilerin aboneliğinin zorunlu tutulmaması, yayıncı toplam sayısı üzerinden belirli bir oranda (%) dergi iptaline izin verilmesi.. E-Only aboneliklerde basılılarda DDP oranlarının %10-15’ geçmemesi ve lisansta yer alması... Kurum ve araştırmacı sayısı üzerinden fiyatlamada yeni üniv.lerde lisans süresi boyunca ücretsiz erişim sağlanması, bu süre sonunda fiyatlamanın lisans üstü “yeni araştırmacı” sayısı üzerinden belirlenmesi.. Otomatik yenileme yapılmaması.. Abonelik süresi bitiminden en gec 6 öncesinden renewal teklifinin belirtilen koşullarda iletilmesi
EKUAL LİSANSLAMA İLKELERİ İçerik ekleme, çıkarma ve transferler hk. önceden bilgilendirme. Bu dergilerin abonelik sayılarına erişim koşulları ve şekli Abonelik süresince toplam dergi üzerinden karşılıklı belirlenecek bir oranda (%) VE etki değeri yüksek “çekirdek dergilerin” iptali veya transferi durumunda kredilendirme ve sözleşmenin yenilenme koşulun açıkça belirtilmesi... Arşivleme ile ilgili yükümlülüklerin, kalıcı sorumluluğun kime ait olduğunun açık şekilde belirtilmesi.. Uzun dönem erişim ve arşivleme amacıyla LM / içeriğin taraflarca belirlenen bir formatta (B/E) “ücretsiz olarak” lisans sahibine sağlanması ve onsite erişim hk.
EKUAL LİSANSLAMA İLKELERİ Kullanım verilerinin düzenli sağlanması - Üye bazında ve dergi bazında aylık ve yıllık COUNTER uyumlu formatta LM açık erişim ve kurumsal arşivlerde arşivlenmesine izin verilmesi, format ve koşulların (pre-print, post print) lisansta açıkça yer alması, Kesintisiz teknik destek, gerekli durumda arayüz vb. düzenleme ...
EKUAL 2010 ELSEVIER Abonelik Yenileme (Renewal) Mayıs 2009 itibariyle ilk teklif alınmıştır. Lisanslama ilkeleri doğrultusunda müzakereler 25 Mayıs’ta başlayacak. E-Only modellerde “yeni bir ulusal lisans modeli” üzerinde çalışılmaktadır.... Çekirdek dergi başlıklarının tespiti, ULAKBİM yerel arşivleme ve onsite erişim hakkı + e-erişim EKUAL Bütçe çalışmasını takiben içerik değerlendirmeleri...
TEŞEKKÜRLER. Soru ve Görüşleriniz. Dr. Elif Aytek GÜRSES ULAKBİM Md TEŞEKKÜRLER !! Soru ve Görüşleriniz? Dr. Elif Aytek GÜRSES ULAKBİM Md.Yrd.V. elif@ulakbim.gov.tr www.ulakbim.gov.tr EKUAL@ulakbim.gov.tr ekualmail@ulakbim.gov.tr