Birinci Üç Ay Ultrasonografi Dr.Mehmet ULUDOĞAN

İlk Trimester Prenatal Tanı { Kromozomal anomali İlk Trimester Prenatal Tanı Yapısal anomali 2

Amaç Viabilite Gebelik yaşının saptanması Fetus sayısı Koryonisite-amnionisite Birinci üç ay anoploidi tesbiti-NT-nazal kemik ölçümü Organ muayeneleri-görülebilecek fetal anomalilerin tesbit İntrakranial translusensi-IT Doppler ?

U/S cihazının özellikleri TA-TV prob Akustik power ayarlanabilir olmalı Freeze frame ve zoom kapasitesi olmalı Elektronik kaliper 0.1 mm olmalı Verileri depolayabilmeli

Gebelik haftası IVF gebelikleri hariç konsepsiyon tam olarak bilinemediğinden 10-14 hafta arası gebelik yaşı tesbiti İlk trimesterde gebelik haftası bir çok parametre ile ölçülebilir - en doğru sonuç CRL ölçümü ile

Gestasyonel kese Ortalama gebelik kesesi çapı SAT ten 35 gün sonra görülebilir 3 ortogonal plan ölçülerek hesaplanır Kese görülüp embryonun görülemediği durumlarda şikayeti olmayan olgularda bekleyici olmak gerekir

Zigosite - korionisite 8

Muayene guideline-viabilite Embryo 1-2 mm iken görülebilir Günde 1 mm büyür Sefalik-kaudal kısımlar 12 mm olduğunda ayırd edilebilir 2 mm den sonra kardiak aktivite görülebilir 2-4 mm arası %10-15 fka görülemiyebilir

CRL İdeal ölçüm embryo horizontal iken yapılmalı Görüntü büyütülmeli Fetus nötral pozisyonda olmalı Elektronik ölçüm yapılmalı, son noktalar net olarak görülmeli

BPD ve HC 10 haftadan itibaren orta hat, interhemisferik fissur ve koroid pleksuslar görülebilir 13 haftadan sonra talamus ve 3 ventrikül görülebilir İlk üç ayda BPD ölçümü dıştan içe yapılabilir AC ve FL de ölçülebilirse de pek tercih edilmez

11-13+6-ULTRASONU ANATOMİK TARAMA BAŞ KAFA KEMİKLERİ FALKS CPC VENTRİKÜLLERİ DOLDURUR BOYUN-SERVİKAL KİST NT GÖZLER VE LENS NAZAL KEMİK PROFİL-MANDİBULA DUDAKLAR VERTEBRAL SPİNE(longitudinal and axial)* CİLT BÜTÜNLÜĞÜ GÖĞÜS SİMETRİK AKC EFFÜZYON-KİTLE KALP AKTİVİTESİ 4 KADRAN SOLDA MİDE MESANE BÖBREKLER KORD İNSERSİYONU UMBİLİKAL DEFEKT KONTROLÜ ÜÇ SEGMENTLİ 4 EKSTREMİTE ELLER VE AYAKLAR PLASENTA 3 DAMARLI UMBİLİKAL KORD Optional structures. Modified from Fong et al.28, McAuliffe

Sonografik Fetal anatomi-baş Kafa kemiği ossifikasyonu 11 hafta sonunda aksial ve coronal planda inceleme gerekir Lateral ventriküllerin içerisi koroid pleksus ile dolu Simetrik, interhemisferik fissur ile ayrılmış olarak görülür Bu haftada CC, serebellum henüz tam olarak oluşmadığından değerlendirilemez

Sonografik Fetal anatomi-baş Gözler ve lens gözlenebilir, Fetal profil, nazal kemik, mandibula, ağız ve dudaklar ayırd edilebilir-normal görülseler de ileri haftalarda kontrol gereklidir

Burun ve dudaklar

Sonografik Fetal anatomi-vertebra Longitüdinal ve aksial planlarda yapılmalı, sırt önde olmalı Cilt devamlılığı gösterilmeli İlerleyen haftalarda muayene tekrarlanmalıdır BPD < %5 persantil ise özel dikkat gösterilmeli

Vertebra

İntrakranial translusensi-IT

Sonografik Fetal anatomi-toraks Akciğerler homojen olarak izlenmeli Yer kaplayan lezyon-kist yönünden araştırılmalı Diafragma devamlılığı ve kalbin yeri saptanmalı-CDH Mide ve karaciğerin yeri saptanmalı

Sonografik Fetal anatomi-kalp Kalbin pozisyonu-levocardi Bir çok kalp anomalisi bu haftada görülebilirse de rutin değerlendirmenin parçası değildir Güvenlik nedeni ile rutin inceleme sırasında Doppler önerilmemektedir.

Kalp 4 kadran

Sonografik Fetal anatomi-batın Mesane ve mide hipoekojen Midenin solda gözlenmesi-normal situs viseralis 12 haftada mesane görülmeli Her iki böbrek ve pelvis renalisler görülebilir 12 haftadan sonra kord insersiyonu görülmeli-fizyolojik herni 11 haftaya kadar izlenebilir

Böbrekler ve mide

Sonografik Fetal anatomi-kord Kordun insersiyonu gözlenmeli Mesane etrafında arterler Renkli doppler ile saptanabilir, Kord üzerinde kist olup olmadığı incelenir

Kord insersiyonu

Sonografik Fetal anatomi-ekstremiteler Her iki üst ve alt ekstremiteler Her iki el ve ayak El parmaklarının terminal falanksları 11 haftadan sonra görülür

Ayak

Sonografik Fetal anatomi-genital Mid sagital planda görüntülenebilir-klinik amaçlarla kullanılması için yeterli olmayabilir

Kromozomal değerlendirme NT ölçümü ile yapılmakta hCG ve PAPP-A eklenmesi Nazal kemik, triküspit doppler, DV doppler tarama performansını artırıyor

Prenatal Tanı: Kromozomal anomali taraması Free -hCG İlk trimester Korionisite CRL NT NK USG PAPP-A AFP 2.trimester Serum marker’ları hCG Inhibin-A uE3 35

NT ölçümü Uzmanlar ya da NT ölçümü için sertifiye olanlarca yapılmalı-TA-TV yolla yapılabilir Fetal baş toraksı içerisine alacak şekilde, nötral pozisyonda-sajital kesitte yapılmalı Amniotik membran fetustan ayrı olarak görülmeli Fetal yüzde burun ve palate izlenmeli Ölçüm 0.1 mm hassasiyetinde olmalı

NT ölçümü 1-Kaliperler aynı düzlemde, içten içe nukal membran ile servikal spine kenarındaki yumuşak doku arasını ölçecek şekilde yapılmalı 2-Birden fazla ölçüm yapıldı ise risk belirlemede en yüksek olan göz önüne alınmalı

Kromozom normal > NT Kardiak defekt Düşük Fetal ölüm Fetal malformasyon ve genetik sendromlarla ilişkili

Yüksek NT nedenleri Kardiak disfonksiyon> büyük damar anomalileri Baş ve boyunda venöz konjesyon Ekstrasellüler matrikste artış Lenfatik drenaj anomalileri Fetal akinesi sendromları Anemi Konjenital infeksiyonlar Hipoproteinemi

Kalp anomali oranı NT 2.5-3.5 mm olanlarda 1.6/100 NT %99 persantil üzerinde olan fetuslarda kalp anomali oranı 1/16

NT yüksek fetuslar NT %95-99 olan fetusların %90 normal NT 4.5-5.5 mm olan fetusların %50 normal, NT 6.5 mm olan fetusların %15 normal

NT ölçümü Servikal kist varlığı Servikal kist

Normal fetusların %3-20 sinde Anöploidik fetusların %60-90 DV’ta Ters A dalgası Normal fetusların %3-20 sinde Anöploidik fetusların %60-90

İntra-ekstra uterin yapılar Uterus şekil bozuklukları, septum, sineşiler, myoma Adnekslerde yer kaplayan lezyonlar saptanmalı

İntra-ekstra uterin yapılar Plasenta yapısı değerlendirilmeli, yer kaplayan lezyon, kistik oluşumlar, subkoryonik sıvı-kan not edilmeli Plasentanın serviksle ilişkisi bu haftada önemli değil, previa tanısı konulmamalı Eski C/S olgularında mesane ile uterin skar arasınadki doku gözlenmeli, şüpheli olgular daha sonra değerlendirilmelidir

Koryonik bumps-tümsek Sıklık %0.15 olumsuz fetal prognoz 2 kat artar Erken doğum ile ilişki gösterilmemiş

Koryonik bumps

Sonuç İlk üç ay sonografi ile sadece kromozom hastalıkları değil birçok anomali tanısı mümkün-özendirilmeli, TVUS ile tanı başarısı artar NT yüksek saptanan olgularda kromozom normal olanlarda yapısal ve genetik sendromlar olabilir Nazal kemik görülemediğinde birkaç gün sonra kontrol edilmeli

Teşekkür ederim