Birinci Üç Ay Ultrasonografi

... konulu sunumlar: "Birinci Üç Ay Ultrasonografi"— Sunum transkripti:

1 Birinci Üç Ay Ultrasonografi
Prof.Dr.İ.Cüneyt EVRÜKE

2 İlk Trimester Prenatal Tanı
{ Kromozomal anomali İlk Trimester Prenatal Tanı Yapısal anomali 2

3 Amaç Viabilite Gebelik yaşının saptanması Fetus sayısı
Koryonisite-amnionisite Birinci üç ay anoploidi tesbiti-NT-nazal kemik ölçümü Organ muayeneleri-görülebilecek fetal anomalilerin tesbit İntrakranial translusensi-IT Doppler ?

4 İLK ÜÇ AY ULTRASONOGRAFİ MUAYENESİ NE ZAMAN YAPILMALIDIR?

5 İLK ÜÇAY ULTRASONOGRAFİSİNİ KİM YAPMALIDIR?

6 U/S cihazının özellikleri
TA-TV prob Akustik power ayarlanabilir olmalı Freeze frame ve zoom kapasitesi olmalı Elektronik kaliper 0.1 mm olmalı Verileri depolayabilmeli

7 GÖRÜNTÜLEME SONUÇLARI NASIL BELGELENMELİDİR ?

8 GEBELİĞİN İLK ÜÇ AYINDA ULTRASONOGRAFİ YAPILMASI GÜVENLİMİDİR ?

9 MUAYENE İÇİN KLAVUZ Erken gebelik döneminde canlılığın değerlendirilmesi. Erken gebelikde ölçümler. İlk üç ayda fetusun ölçümleri. Gebelik yaşının bulunması.

10 Fetusun anatomisinin değerlendirilmesi.
Kromozom anomalilerinin değerlendirilmesi. Uterus içi ve uterus dışı diğer yapılar.

11 Gebelik haftası IVF gebelikleri hariç konsepsiyon tam olarak bilinemediğinden 10-14 hafta arası gebelik yaşı tesbiti İlk trimesterde gebelik haftası bir çok parametre ile ölçülebilir - en doğru sonuç CRL ölçümü ile

12 Gestasyonel kese Ortalama gebelik kesesi çapı SAT ten 35 gün sonra görülebilir 3 ortogonal plan ölçülerek hesaplanır Kese görülüp embryonun görülemediği durumlarda şikayeti olmayan olgularda bekleyici olmak gerekir

13

14 Zigosite - korionisite
14

15 Muayene guideline-viabilite
Embryo 1-2 mm iken görülebilir Günde 1 mm büyür Sefalik-kaudal kısımlar 12 mm olduğunda ayırd edilebilir 2 mm den sonra kardiak aktivite görülebilir 2-4 mm arası %10-15 fka görülemiyebilir

16 CRL İdeal ölçüm embryo horizontal iken yapılmalı Görüntü büyütülmeli
Fetus nötral pozisyonda olmalı Elektronik ölçüm yapılmalı, son noktalar net olarak görülmeli

17

18 BPD ve HC 10 haftadan itibaren orta hat, interhemisferik fissur ve koroid pleksuslar görülebilir 13 haftadan sonra talamus ve 3 ventrikül görülebilir İlk üç ayda BPD ölçümü dıştan içe yapılabilir AC ve FL de ölçülebilirse de pek tercih edilmez

19

20 11-13+6-ULTRASONU ANATOMİK TARAMA
BAŞ KAFA KEMİKLERİ FALKS CPC VENTRİKÜLLERİ DOLDURUR BOYUN-SERVİKAL KİST NT GÖZLER VE LENS NAZAL KEMİK PROFİL-MANDİBULA DUDAKLAR VERTEBRAL SPİNE(longitudinal and axial)* CİLT BÜTÜNLÜĞÜ GÖĞÜS SİMETRİK AKC EFFÜZYON-KİTLE KALP AKTİVİTESİ 4 KADRAN SOLDA MİDE MESANE BÖBREKLER KORD İNSERSİYONU UMBİLİKAL DEFEKT KONTROLÜ ÜÇ SEGMENTLİ 4 EKSTREMİTE ELLER VE AYAKLAR PLASENTA 3 DAMARLI UMBİLİKAL KORD Optional structures. Modified from Fong et al.28, McAuliffe

21 Sonografik Fetal anatomi-baş
Kafa kemiği ossifikasyonu 11 hafta sonunda aksial ve coronal planda inceleme gerekir Lateral ventriküllerin içerisi koroid pleksus ile dolu Simetrik, interhemisferik fissur ile ayrılmış olarak görülür Bu haftada CC, serebellum henüz tam olarak oluşmadığından değerlendirilemez

22 Sonografik Fetal anatomi-baş
Gözler ve lens gözlenebilir, Fetal profil, nazal kemik, mandibula, ağız ve dudaklar ayırd edilebilir-normal görülseler de ileri haftalarda kontrol gereklidir

23

24 Burun ve dudaklar

25 Sonografik Fetal anatomi-vertebra
Longitüdinal ve aksial planlarda yapılmalı, sırt önde olmalı Cilt devamlılığı gösterilmeli İlerleyen haftalarda muayene tekrarlanmalıdır BPD < %5 persantil ise özel dikkat gösterilmeli

26 Vertebra

27 İntrakranial translusensi-IT

28 Sonografik Fetal anatomi-toraks
Akciğerler homojen olarak izlenmeli Yer kaplayan lezyon-kist yönünden araştırılmalı Diafragma devamlılığı ve kalbin yeri saptanmalı-CDH Mide ve karaciğerin yeri saptanmalı

29 Sonografik Fetal anatomi-kalp
Kalbin pozisyonu-levocardi Bir çok kalp anomalisi bu haftada görülebilirse de rutin değerlendirmenin parçası değildir Güvenlik nedeni ile rutin inceleme sırasında Doppler önerilmemektedir.

30 Kalp 4 kadran

31 Sonografik Fetal anatomi-batın
Mesane ve mide hipoekojen Midenin solda gözlenmesi-normal situs viseralis 12 haftada mesane görülmeli Her iki böbrek ve pelvis renalisler görülebilir 12 haftadan sonra kord insersiyonu görülmeli-fizyolojik herni 11 haftaya kadar izlenebilir

32

33 Böbrekler ve mide

34 Sonografik Fetal anatomi-kord
Kordun insersiyonu gözlenmeli Mesane etrafında arterler Renkli doppler ile saptanabilir, Kord üzerinde kist olup olmadığı incelenir

35 Kord insersiyonu

36 Sonografik Fetal anatomi-ekstremiteler
Her iki üst ve alt ekstremiteler Her iki el ve ayak El parmaklarının terminal falanksları 11 haftadan sonra görülür

37

38 Ayak

39 Sonografik Fetal anatomi-genital
Mid sagital planda görüntülenebilir-klinik amaçlarla kullanılması için yeterli olmayabilir

40 Kromozomal değerlendirme
NT ölçümü ile yapılmakta hCG ve PAPP-A eklenmesi Nazal kemik, triküspit doppler, DV doppler tarama performansını artırıyor

41 Prenatal Tanı: Kromozomal anomali taraması
Free -hCG İlk trimester Korionisite CRL NT NK USG PAPP-A AFP 2.trimester Serum marker’ları hCG Inhibin-A uE3 41

42 NT ölçümü Uzmanlar ya da NT ölçümü için sertifiye olanlarca yapılmalı-TA-TV yolla yapılabilir Fetal baş toraksı içerisine alacak şekilde, nötral pozisyonda-sajital kesitte yapılmalı Amniotik membran fetustan ayrı olarak görülmeli Fetal yüzde burun ve palate izlenmeli Ölçüm 0.1 mm hassasiyetinde olmalı

43 NT ölçümü 1-Kaliperler aynı düzlemde, içten içe nukal membran ile servikal spine kenarındaki yumuşak doku arasını ölçecek şekilde yapılmalı 2-Birden fazla ölçüm yapıldı ise risk belirlemede en yüksek olan göz önüne alınmalı

44

45 Kromozom normal > NT
Kardiak defekt Düşük Fetal ölüm Fetal malformasyon ve genetik sendromlarla ilişkili

46 Yüksek NT nedenleri Kardiak disfonksiyon> büyük damar anomalileri
Baş ve boyunda venöz konjesyon Ekstrasellüler matrikste artış Lenfatik drenaj anomalileri Fetal akinesi sendromları Anemi Konjenital infeksiyonlar Hipoproteinemi

47 Kalp anomali oranı NT 2.5-3.5 mm olanlarda 1.6/100
NT %99 persantil üzerinde olan fetuslarda kalp anomali oranı 1/16

48 NT yüksek fetuslar NT %95-99 olan fetusların %90 normal
NT mm olan fetusların %50 normal, NT 6.5 mm olan fetusların %15 normal

49 NT ölçümü Servikal kist varlığı Servikal kist

50

51

52 Normal fetusların %3-20 sinde Anöploidik fetusların %60-90
DV’ta Ters A dalgası Normal fetusların %3-20 sinde Anöploidik fetusların %60-90

53 İntra-ekstra uterin yapılar
Uterus şekil bozuklukları, septum, sineşiler, myoma Adnekslerde yer kaplayan lezyonlar saptanmalı

54 İntra-ekstra uterin yapılar
Plasenta yapısı değerlendirilmeli, yer kaplayan lezyon, kistik oluşumlar, subkoryonik sıvı-kan not edilmeli Plasentanın serviksle ilişkisi bu haftada önemli değil, previa tanısı konulmamalı Eski C/S olgularında mesane ile uterin skar arasınadki doku gözlenmeli, şüpheli olgular daha sonra değerlendirilmelidir

55 Koryonik bumps-tümsek
Sıklık %0.15 olumsuz fetal prognoz 2 kat artar Erken doğum ile ilişki gösterilmemiş

56

57 Koryonik bumps

58

59

60 Sonuç İlk üç ay sonografi ile sadece kromozom hastalıkları değil birçok anomali tanısı mümkün-özendirilmeli, TVUS ile tanı başarısı artar NT yüksek saptanan olgularda kromozom normal olanlarda yapısal ve genetik sendromlar olabilir Nazal kemik görülemediğinde birkaç gün sonra kontrol edilmeli

61 Teşekkür ederim