TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ HAZIRLAYAN Necdet YILMAZ HİLMİ DİLMEN İLKÖĞRETİM OKULU 2008 / ISPARTA

ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ

ANADOLU(TÜRKİYE) SELÇUKLU DEVLETİ 1075-1308 Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından İznik’te kuruldu. Bizans’taki iç karışıklıklar sayesinde kısa sürede sınırları genişledi. Adana ve Antakya’yı aldı. Suriye Seferinde savaşı kaybetmiş savaş meydanında ölmüştür.(1086)

SÜLEYMANŞAH’IN MEZARI SURİYEDE CABER KALESİNDEDİR. SÜLEYMANŞAHIN ÖLÜMÜNDEN SONRA ÜLKE BİR SÜRE HÜKÜMDARSIZ KALMIŞTIR. BU SÜREYE FETRET DEVRİ DENİR. FETRET DEVRİ 1092 YILINA KADAR SÜRMÜŞTÜR.(1086-1092)

I.KILIÇ ARSLAN(1092-1107) ANADOLU’DA DÜZENİ YENİDEN SAĞLADI ÇAKA BEY’İN KIZIYLA EVLENMİŞ BÖYLECE DENİZLERDEDE BAŞARI GÖSTERMİŞTİR. ÇAKA BEYİ BİZANS ENTRİKALARI SONUCU ÖLDÜRTMÜŞTÜR. BU OLAY ANADOLU SİYASİ BİRLİĞİ SAĞLAMA YOLUNDA İLK ADIMDIR. I.HAÇLI SEFERİNDE HAÇLILARLA MÜCADELE ETMİŞ ANCAK BAŞARILI OLAMAMIŞTIR. BAŞKENTİ İZNİK’TEN KONYA’YA TAŞIMIŞTIR. DANİŞMENTLİLERİ KENDİSİNE BAĞLAMIŞTIR.

I.MESUD(1116-1155) II.HAÇLI SEFERİNDE ANADOLUYU BAŞARIYLA SAVUNMUŞTUR. İLK BAKIR PARA BASTIRILDI ANADOLU’DA BAYINDIRLIK FAALİYETLERİ BAŞLADI

II.KILIÇ ARSLAN (1155-1192) ANADOLU SİYASİ BİRLİĞİNİ KURMAYA ÇALIŞMIŞTIR. DANİŞMENTLİLERİ ORTADAN KALDIRDI. ALTIN VE GÜMÜŞ PARA BASTIRILMIŞTIR. ÜLKEYİ 11 OĞLU ARASINDA PAYLAŞTIRDI BİZANSLA MİRYOKEFALON SAVAŞI (1176) YAPILMIŞ BU SAVAŞI ANADOLU SELÇUKLULARI KAZANMIŞTIR. ARTIK BİZANS’IN TÜRKLERİ ANADOLU’DAN ATMA ÜMİDİ SONA ERDİ. ANADOLU’NUN KESİN OLARAK TÜRK YURDU OLACAĞI ANLAŞILMIŞTIR. AVRUPALILAR BU SAVAŞTAN SONRA ANADOLU’DAN “TÜRKİYE ”DİYE BAHSETMEYE BAŞLAMIŞLARDIR.

YÜKSELME DÖNEMİ I. GIYASEDDİN KEYHÜSREV (1192-1211) SAMSUN ve ANTALYA LİMANI ele geçirildi.(Böylece Devlet kara devleti olmaktan çıkmış oldu) Venediklilerle ticaret antlaşması yapıldı Antalya’da deniz ticaret filosu kuruldu.

II.SÜLEYMAN (RÜKNEDDİN) ŞAH 1196-1204 SALTUKOĞULLARI BEYLİĞİNE SON VERMİŞTİR.

I.İZZEDDİN KEYKAVUS 1211-1220 TRABZON RUM İMP.NUN ELİNDEN SİNOP’U ALDI ANADOLUYU TİCARİ YÖNDEN KALKINDIRDI. KARADENİZ VE AKDENİZDE DENİZCİLİĞİ VE DENİZ TİCARETİNİ GELİŞTİRDİ.

I.ALAADDİN KEYKUBAT 1220-1237 HER BAKIMDAN DEVLET EN GÜÇLÜ HALE GELDİ. MENGÜCEK VE ARTUKOĞULLARINA SON VERDİ. ALANYA KALESİNİ ALMIŞ VE TERSANE KURMUŞTUR KIRIM SUĞDAK LİMANI’NI ELE GEÇİRDİ. YABANCILARA TİCARET KOLAYLIĞI SAĞLANMIŞ ANADOLU TİCARET MERKEZİ HALİNE GETİRİLMİŞTİR. TİCARETTE GÜVENLİĞİ SAĞLAMAK AMACIYLA KERVANSARAYLAR YAPILDI HARZEMŞAHLARLA YASSIÇEMEN SAVAŞI(1230) YAPILDI. ANADOLU MOĞOL İSTİLASINA AÇIK HALE GELDİ.

YIKILIŞ I.ALAADDİN KEYKUBAT ÖLÜNCE YERİNE OĞLU II.GIYASEDDİN KEYHÜSREV GEÇMİŞ BÖYLECE DEVLET HIZLA ÇÖKÜŞE GEÇMİŞTİR. MERKEZİ OTORİTENIN ZAYIFLAMASI İLE “BABA İSHAK İSYANI” ÇIKMIŞ MOĞOLLARLA YAPILAN KÖSEDAĞ SAVAŞI(1243) İLE ANADOLU MOĞOLLARIN ETKİSİNDE KALMIŞ. BEYLİKLER BAĞIMSIZLIKLARINI İLAN ETMİŞ. 1308’DE II.MESUD ÖLÜNCE DEVLET TAMAMEN YIKILMIŞTIR.

ALANYA KALESİ VE KIZILKULE

ALANYA TERSANESİ

TOKAT-PAZAR-MAHPERİ HATUN KERVANSARAYI

KONYA SELÇUKLU ESERLERİ İplikçi Camii

Konya /Mevlana Türbesi

Konya /Alaaddin Camii

İnce Minare

Türbe

ANADOLU SELÇUKLULARI SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT ANADOLU TÜRKLER VE RUMLAR OLUŞTURUYORDU YERLEŞİK VE GÖÇEBE YAŞAM VARDI KÖYLERDE YAŞAYANLAR-----TARIMLA ŞEHİRDEKİLER----------TİCARET+ZANAAT GÖÇEBE YAŞAYANLAR----HAYVANCILIKLA ANADOLU BAYINDIR HALE GETİRİLDİ AHİ TEŞKİLATI KURULDU .BU TEŞKİLAT İÇERİSİNDE İŞ KOLLARINA GÖRE LONCALAR BULUNMAKTADIR.(ticareti ve ticaret ahlakını geliştirmiş üretim kalitesi artmış.Kaliteli eleman yetiştirilmiştir.

Avrupalı tüccarlara düşük vergi uygulamış ve tüccarların malları sigortalanmıştır. Hem KARA hem de DENİZ ticareti gelişmiştir. ANTALYA,KONYA,KAYSERİ,SİVAS, SİNOP önemli ticaret merkezleri olmuştur. Kervansarayların varlığı ticareti kolaylaştırmıştır.

TOPRAK YÖNETİMİ TOPRAKLAR ÇOĞUNLUKLA DEVLETE AİTTİR. HAS ARAZİ----Vergileri hükümdara ait DİRLİK(İKTA) ARAZİ---Yüksek devlet memurları ve komutanlara verilirdi.İkta sahipleri asker beslemek zorundaydı.Ordunun esasını bu ordular oluştururdu. MÜLK ARAZİ----Şahıslara ait topraklardır. VAKIF ARAZİ----Gelirleri hayır kurumlarına verilirdi.Alınamaz,satılamaz,devredilemez.

YAZI,DİL VE EDEBİYAT BİLİMDİLİ----ARAPÇA RESMİ DİL VE EDEBİYAT DİLİ----FARSÇA SARAY VE ORDUDA---- TÜRKÇE KULLANILMIŞTIR TÜRKÇE’NİN EDEBİYAT DİLİ HALİNE GELMESİ --YUNUS EMRE,AHMED FAKİH,HOCA DEHHANİ,HOCA MESUD SAYESİNDE OLMUŞTUR.

YAZI,DİL VE EDEBİYAT MEVLANA VE OĞLU SULTAN VELED FARSÇANIN YANINDA TÜRKÇE ESERLERDE YAZMIŞLARDIR. OĞUZNAME –DEDE KORKUT-BATTALNAME-DANİŞMENDNAME GİBİ DESTANLAR BU DÖNEMDE YAZILI EDEBİYATA AKTARILMIŞTIR. MEVLEVİLİK VE BEKTAŞİLİK HALK ARASINDA DAYANIŞMAYI ARTIRDI.

EĞİTİM MEDRESELERDE EĞİTİM-ÖĞRETİM ÜCRETSİZDİ. MEDRESELERİN GİDERLERİ VAKIF ARAZİLERDEN KARŞILANIRDI. MEDRESELERDE Hadis,Kelam,Tefsir,Fıkıh,Tasavvuf yanında Matematik,Astronomi,Felsefe,Tıp eğitimi,de verilirdi.

ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ ÖNCEKİ TÜRK DEVLETLERİ GİBİ ÜLKE HANEDANIN ORTAK MALIDIR HÜKÜMDARIN HANEDAN MENSUBU OLMASI ŞARTTI. HALİFE VE ALİMLER HUKUMDARA KUNYE VEYA LAKAP VERIRDI HÜKÜMDARI HALİFE TASTİK EDER ADLARINA PARA BASTIRIRLAR VE HUTBE OKUTURLARDI SULTAN İKTALARI DAĞITIR,KADILARI TAYİN EDER,YÜKSEK MAHKEMEYE BAŞKANLIK EDERDİ.

Isparta Atabey Ertokuş Medresesi

Isparta Eğridir Dündar Bey Medresesi

Necdet YILMAZ 2008 / ISPARTA İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİZ