TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR Hazırlayanlar: Canan KARAKUZU Çiğdem ARTAN Harika YAŞAR Latif KÖKER

Doğada bulunan çeşitli organik ve inorganik öğelerin bir araya gelmesi ile oluşmuş katı maddelere kayaç adı verilmektedir.

Kayaçlar bulundukları topoğrafyanın oluşumu ve gelişimi üzerinde etkilidir. Örneğin aşınmaya karşı dirençli kayaçların bulunduğu arazilerde yüksek ve belirgin yer şekilleri oluşur.

Ancak aşınmaya dirençsiz kayaçların bulunduğu arazilerde ise alçak ve belirgin olmayan yer şekilleri görülür. Örneğin Karstik kayaçlardan oluşan arazilerde yer şekillerinin belirginliği azdır ve yer şekilleri yüksek değildir. Bunun nedeni bu kayaçların suda kolay çözünebilme özelliğine sahip olmasıdır.

Başlangıçta bütün kayaçların kökeni magmadır. ( püskürük kayaç )

1-Püskürük kayaçlar Katılaşım kayaçları magmanın yeryüzünün farklı kısımlarında soğuması ile oluşur. Genellikle kristalli bir yapıya sahiptirler

Soğuma sürelerinin farklı olmasına bağlı olarak iri veya ince kristalli olabilirler. Hava ile temas derecelerine bağlı olarak açık veya koyu renkli olabilirler.

İÇ ve DIŞ PÜSKÜRÜK kayaçlar olmak üzere iki gruba ayrılır.

Granit (iç püskürük kayaç)

Tüf ve bazalt (dış püskürük kayaç )

2- Tortul Kayaçlar Kayaçların dış kuvvetler tarafından aşındırılıp taşınması ve çukur ortamlarda biriktirilmesi sonucu oluşurlar. Genellikle tabakalı bir yapıya sahiptirler. Bünyesinde fosil bulundurabilen tek kayaç türüdür.

Tortul kayaçlar 3’e ayrılır Fiziksel Tortul Kayaçlar : Kayaçların parçalanması ile oluşan kırıntılı malzemelerin oluşturduğu kayaçlardır.Başlıcaları ;konglomera, kum taşı ve kil taşıdır.

Kimyasal Tortul Kayaçlar : Suların içerisindeki eriyik malzemeleri çökelmesi ile oluşan bu kayaçların başlıcaları ; kireçtaşı, traverten, jips ve kaya tuzudur.

Organik Tortul Kayaçlar : Bitki ve hayvan kalıntılarının biriktirmesi sonucunda oluşur. Örnek ; Petrol , kömür.

Kırıntılı tortul Kimyasal tortul

3- Başkalaşım Kayaçlar Sıcaklık ve basınç altında başkalaşım ( metamorfizma) geçirerek yeni türlere dönüşürler. Kömür → Elmasa Kalker → Mermere Granit → Gnays Kil taşı → Killi Şist

Kaynakça: http://www. google. com. tr/search http://www.google.com.tr/search?tbm=isch&hl=tr&source=hp&q=peri+bacalar%C4%B1&btnG=G%C3%B6rsellerde+Ara&gbv=2&aq=f&aqi=&aql=&oq= Teşekkürler… 